Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Τετάρτη, 19 Απριλίου 2017 17:28

Οι διαδηλώσεις στη Ρωσία και ο μύθος της «πουτινικής πλειοψηφίας» Κύριο

Ilya Boudraitskis

Οι διαδηλώσεις στη Ρωσία και ο μύθος της «πουτινικής πλειοψηφίας»

Στις 26 Μαρτίου, οργανώθηκαν διαδηλώσεις σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ρωσίας και, σε πολλές περιπτώσεις, υπήρξε βίαιη καταστολή από την αστυνομία. Οι διαδηλώσεις αυτές ήταν οι πιο σημαντικές που οργάνωσε η αντιπολίτευση από το 2011-2012 (μετά τη νοθεία που χαρακτήρισε τις βουλευτικές εκλογές). Ωστόσο, η σημερινή διαδικασία διαφέρει πολύ από τα γεγονότα πριν από πέντε χρόνια, τόσο από την άποψη των πολιτικών διεκδικήσεων όσο και από τη σύνθεση των συμμετεχόντων. Αυτή τη φορά, τα κύρια διακυβεύματα δεν είναι πλέον οι δημοκρατικές ελευθερίες ή οι ελεύθερες εκλογές, αλλά ο θυμός απέναντι στη διαφθορά μέσα στην κυβέρνηση και απέναντι στις κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες. Η αφορμή τους ήταν η ταινία που έφτιαξε η ομάδα του φιλελεύθερου λαϊκιστή Αλεξέϊ Ναβάλνυ. Το βίντεο αυτό, που ασχολείται με την τεράστια περιουσία που έφτιαξε παράνομα ο πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, το επισκέφτηκαν πάνω από 13 εκατομμύρια άνθρωποι στο youtube μέσα σε λίγες μέρες, χωρίς οι αρχές να θεωρήσουν ότι αξίζει να σχολιαστεί. Ο Ναβάλνυ κάλεσε, τότε, όλους όσους ζητούν εξηγήσεις να κατέβουν στους δρόμους.

Στις περισσότερες πόλεις, οι αρχές αρνήθηκαν να επιτρέψουν τις συγκεντρώσεις και προειδοποίησαν ότι ήταν έτοιμες να τις διαλύσουν με τη βία. Έτσι, οι δραστηριότητες αυτές κατέληξαν σε σκληρό ξύλο και σε συλλήψεις (για παράδειγμα, μόνο στη Μόσχα, πάνω από 1.000 άνθρωποι συνελήφθησαν στις 26 Μαρτίου). Ο ίδιος ο Ναβάλνυ θα κρατηθεί στη φυλακή για δύο εβδομάδες και το ίδιο και μερικοί από τους συνεργάτες του.

Ο μεγάλος αριθμός νέων, σχολικής ηλικίας, που συμμετείχαν είναι η πρώτη ιδιαιτερότητα των γεγονότων. Το θέμα αυτό έγινε αντικείμενο θεωρητικοποιήσεων στα φιλοκυβερνητικά μίντια, για μια υποτιθέμενη «εξέγερση των νέων» και για «εγκληματική ανάμειξη των παιδιών στην πολιτική». Ωστόσο, θα ήταν λάθος να περιγραφούν τα γεγονότα ως διαδηλώσεις νέων: όλες οι γενιές συμμετείχαν.

Ο δεύτερος καινούργιος παράγοντας είναι η πολιτικοποίηση περιοχών του εσωτερικού της χώρας, που προηγουμένως θεωρούνταν ως χώρος συντηρητικών και φιλοκυβερνητικών προσανατολισμών. Χιλιάδες άνθρωποι οργανώθηκαν για να κατέβουν στους δρόμους σε πόλεις όπου ποτέ άλλοτε δεν είχε υπάρξει διαδήλωση. Εάν, στο παρελθόν, η Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη αντιπαραβάλλονταν με την υπόλοιπη χώρα για την πολιτική τους δραστηριότητα, σήμερα αυτό δεν ισχύει πλέον.

Οι διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς έγιναν με φόντο την οικονομική κρίση που επιδεινώνεται, μια αυξανόμενης δυσαρέσκεια απέναντι στην επιδείνωση του επιπέδου ζωής και γερές περικοπές στα κοινωνικά προγράμματα. Η αντικοινωνική πολιτική που εφαρμόζουν οι αρχές τα δύο τελευταία χρόνια συνοδεύεται με μια «θυματοποιητική» ρητορική: όλος ο κόσμος πρέπει να σφίξει το ζωνάρι, την ώρα που η Ρωσία, με επικεφαλής τον Πούτιν, μάχεται για το διεθνές της μεγαλείο εναντίον της ηγεμονίας της Δύσης. Κάθε κριτική της εξουσίας προσλαμβάνεται ως συσχετιζόμενη με κάποια ξένη συνωμοσία που θα είχε ως στόχο να αναπτύξει ένα «σενάριο αλά Μαϊντάν ή αραβικής άνοιξης» στη Ρωσία. Η προπαγάνδα αυτή ανακατεύει πατριωτισμό και θεωρία συνωμοσίας και συνοδεύεται από μια πολιτική δραστικής λιτότητας. Η πλειονότητα του πληθυσμού αποτελεί το κύριο θύμα, ενώ το μηδαμινό στρώμα των δισεκατομμυριούχων που είναι κοντά στον Πούτιν συνεχίζει να πλουτίζει, κύρια μέσα από δημόσιες παραγγελίες και με τη βοήθεια προς τις τράπεζες. Μόλις πρόσφατα, οι μεγάλες εταιρείες που υπέστησαν δυτικές κυρώσεις κέρδισαν, έτσι, εξαιρέσεις στη φορολόγησή τους.

Η επιβολή φόρων στους αυτοκινητόδρομους για τα μεγάλα φορτηγά επίσης προκάλεσε δυσαρέσκεια. Τα λεφτά, που τα βάζουν οι ίδιοι οι φορτηγατζήδες, μεταφέρονται στον προϋπολογισμό μέσω μιας ιδιωτικής επιχείρησης, της οποίας ιδιοκτήτης είναι ένας παιδικός φίλος του Πούτιν, ο Άρκαντι Ρότενμπεργκ. Στις 27 Μαρτίου, το συνδικάτο των φορτηγών κήρυξε, έτσι, μια εθνική απεργία, που συνεχίζεται ως σήμερα. Σε όλη τη χώρα, χιλιάδες οχήματα μπλοκάρουν τους αυτοκινητόδρομους χωρίς καμία πληροφορία για το θέμα αυτό να κυκλοφορεί στα δελτία των κυριότερων μίντια, που όλα τους ελέγχονται από την κυβέρνηση.

Η αύξηση του κοινωνικού και πολιτικού θυμού γίνεται αισθητή ένα χρόνο πριν από τις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν το Μάρτιο του 2018. Σύμφωνα με το σχέδιο του Κρεμλίνου, οι εκλογές αυτές θα πρέπει να μετατραπούν σε δημοψήφισμα για τον Πούτιν, τον μεγάλο εθνικό ηγέτη απέναντι στον οποίο δεν υπάρχει εναλλακτική. Οι υπόλοιποι υποψήφιοι, ιδιαίτερα η προεπιλεγμένη ομάδα από πολιτικούς σαλτιμπάγκους που τελικά έχουν κουράσει τον κόσμο από καιρό -του τύπου του Βλαντιμίρ Γιρινόφσκι- δεν εκπέμπουν καμία εμπιστοσύνη. Ωστόσο, είναι σήμερα προφανές ότι δεν θα είναι απλή η εφαρμογή του σεναρίου του Κρεμλίνου. Το τελευταίο θα πρέπει είτε να επιτρέψει σε υποψήφιους που να είναι πραγματικά της αντιπολίτευσης να παρουσιαστούν (και είναι, κατά πρώτο λόγο, ο Ναβάλνυ) είτε να πάει σε ακόμα πιο σκληρό μονοπάτι. Ό,τι και να γίνει, αυτό που απέδειξαν οι διαδηλώσεις της 26 Μαρτίου, είναι ότι η «πατριωτική συναίνεση» της πλειονότητας της ρωσικής κοινωνίας γύρω από τον Πούτιν και το καθεστώς του είναι ένας μύθος που σύντομα θα ανήκει στο παρελθόν.

Πηγή: Ilya Boudraitskis, «Les manifestations en Russie et le mythe de la “majorité poutinienne”», LCR-Lagauche, 18 Απριλίου 2017. Η γαλλική μετάφραση από τα ρωσικά έγινε από την Matilde Dugaucquier

 

Φωτογραφίες (Από το anticapitalist.ru)

Πετρούπολη

1 Saint Petersburg. 26 March 2017 Anti Corruption Rally2 uPXkPVN5lc 1024x6823 JrNs76bmwPo 1 1024x6824 pvaiUCXsKds 820x5465 IMG 8799 1024x7156r 03 26 77r 03 26 17

 

 

Μόσχα

a0JYofgMoVY 1024x680

Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου 2019 17:12