Μεταφράζουμε το δεύτερο μέρος του άρθρου του Αντάμ Φάμπρι, από την αγγλική επικαιροποιημένη μετάφραση του ίδιου του συγγραφέα στο LeftEast. Κάποια μικρά τμήματα που υπάρχουν στο ουγγρικό κείμενο (το οποίο βρίσκεται στο Eszmélet) και έχουν παραληφθεί στην αγγλική μετάφραση, τα έχουμε επίσης μεταφράσει στις περιπτώσεις που περιείχαν κάποιες περισσότερες πληροφορίες.
e la libertà
Fábry Ádám
ΜΕΡΟΣ ΙΙ
«Εθνική ανανέωση» και «κοινωνική δικαιοσύνη»: η ιδεολογία και οι πρακτικές του Jobbik
Οι δύο κυριότερες ιδεολογικές έννοιες που καθορίζουν την κοσμοθεωρία και τις δράσεις του Jobbik είναι η «εθνική αναγέννηση» και η «κοινωνική δικαιοσύνη». Και οι δύο προέρχεται από την ιδέα ενός «οργανικού έθνος», συγκροτημένου σε Völkisch, με χριστιανικά θεμέλια, που περιλαμβάνει τα ιστορικά σύνορα της «Μεγάλης Ουγγαρίας» ως το φυσικό θεμέλιο της κοινωνίας1. Όπως και σε άλλα ακροδεξιά κινήματα, του παρελθόντος και του παρόντος,ο υπερ-εθνικισμός του Jobbik είναι διαποτισμένος με μια αίσθηση «κοινωνικής παρακμής, ταπείνωσης ή κατατρεγμού και με μια αντισταθμιστική προσήλωση στην ενότητα, στην ενεργητικότητα και στον εξαγνισμό»2, ως συνέπεια όχι μόνο των αμέτρητων απογοητεύσεων που έχει υποστεί η Ουγγαρία κατά τη διάρκεια της Ιστορίας (από την «άδικη» Συνθήκης Ειρήνης του Τριανόν, τις περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες «παράνομης», «κομμουνιστικής» δικτατορίας, ως την «ψεύτικη» αλλαγή του καθεστώτος το 1989, 1990), αλλά και των σοβαρών απειλών που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει για την «εθνική κυριαρχία της»3.
Προκειμένου να προστατευθεί η αυτονομία της Ουγγαρίας και να εξασφαλιστεί η εθνική της αναγέννηση, πρέπει να αντιμετωπιστούν οι εσωτερικοί και οι εξωτερικοί «εχθροί». Στο εσωτερικό, αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει όλες τις «δόλιες» και «αντιπαραγωγικές» ομάδες της κοινωνίας: τις διεφθαρμένες πολιτικές ελίτ (κυρίως «κομμουνιστές» και φιλελεύθερους πολιτικούς), τους ανέργους, τους αρρώστους, τους φτωχούς, τους συνταξιούχους, τις εθνοτικές και σεξουαλικές μειονότητες, τους ριζοσπάστες διανοούμενους και τους καλλιτέχνες, κ.α. Οι βασικοί στόχοι, όμως, είναι οι Εβραίοι και οι Ρόμα - δύο από τις μεγαλύτερες μειονότητες της χώρας και παραδοσιακοί εχθροί των Ούγγρων φασιστών4. Σε αντίθεση με τους ιδεολογικούς τους συντρόφους στη Δυτική Ευρώπη, το κόμμα δεν διστάζει να επικαλείται την αντισημιτική ρητορική της πιο σκοτεινής περιόδου του Μεσοπολέμου. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας πριν από τις ευρωεκλογές του 2009, η υποψήφια ευρωβουλευτής του Jobbik Κριστίνα Μόρβαϊ, μίλησε για «φιλελεύθερο-μπολσεβίκους Σιωνιστές» που «θα αρχίσουν να σκέφτονται πώς θα φύγουν και πού θα κρυφτούν»5, ενώ αργότερα, τον Νοέμβριο του 2012, ο αναπληρωτής επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος και εκπρόσωπος για τις εξωτερικές υποθέσεις, Μάρτον Γκιόνγκοσι, κάλεσε την ουγγρική κυβέρνηση να θεσπίσει ένα ειδικό μητρώο για τους Ούγγρους Εβραίους, με την αιτιολογία ότι «θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια». Εν τω μεταξύ, η Ουγγρική Φρουρά6 είχε πραγματοποιήσει αμέτρητες προκλητικές διαδηλώσεις σε όλη την Ουγγαρία, ντυμένη στρατιωτικά με μπότες και μαύρες στολές και υιοθετώντας σύμβολα με στενή ομοιότητα με εκείνα που χρησιμοποιούνταν από το φασιστικό Σταυρό Βέλος στα χρόνια του μεσοπολέμου (η ομάδα είχε απαγορευτεί επίσημα το 2009, αλλά σύντομα αποκαταστάθηκε υπό το ελάχιστα καλυμμένο όνομα Νέα Ουγγρική Φρουρά). Ενώ τέτοιες δηλώσεις και ενέργειες έχουν τροφοδοτήσει τον ήδη ευρέως διαδεδομένο αντισημιτισμό στην ουγγρική κοινωνία7 και οδήγησαν σε εκτεταμένες επικρίσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, το Jobbik αρνείται κατηγορηματικά οποιεσδήποτε καταγγελίες για αντισημιτισμό8.
Όσο για τους Ρομά, το Jobbik κατάφερε να δημιουργήσει ένα «ηθικό πανικό» γύρω απότο λεγόμενο «ζήτημα των Τσιγγάνων». Το εκλογικό μανιφέστο του 2010 υποστήριξε ότι «η συνύπαρξη των Ούγγρων με τους τσιγγάνους είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ουγγρική κοινωνία», τα οποία, εάν δεν επιλυθούν, υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί η Ουγγαρία «κυριολεκτικά σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου». Προκειμένου να καταπολεμηθεί αυτό που περιγράφει ως «εγκληματικότητα των Τσιγγάνων» (αυτή η επινοημένη έννοια δεν μετριέται με επίσημες στατιστικές)9, ζητεί την ενίσχυση της υπάρχουσας αστυνομίας και τη δημιουργία Χωροφυλακής10. Για να αποδείξει τις προθέσεις του, το κόμμα έχει πραγματοποιήσει πολλά βίαια συλλαλητήρια σε γειτονιές που κατοικούν Ρομά. Η άνοδος του κόμματος έχει συνοδευτεί από αύξηση των φυσικών επιθέσεων σε Ρομά. Σύμφωνα με μια έκθεση του 2011 του Κέντρου για τα Δικαιώματα των Ευρωπαίων Ρομά, 48 επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν εναντίον Ρομά ή/και της ιδιοκτησίας τους ανάμεσα στον Ιανουάριο του 2008 και στον Δεκέμβριο του 2010, μεταξύ των οποίων ήταν και μια σειρά από ανοιχτά ρατσιστικές, τρομοκρατικές επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν από μια ομάδα συμπαθούντων νεοναζί, με αποτέλεσμα το θάνατο εννέα Ρομά (κάτι το οποίο δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της Ουγγαρίας μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο), μεταξύ των οποίων και ενός πεντάχρονου αγοριού, και τον σοβαρό τραυματισμό δεκάδων άλλων11. Παρά το γεγονός ότι οι δράστες δεν ήταν επίσημα μέλη του κόμματος Jobbik, οι επιθέσεις, ωστόσο, αποδεικνύουν με σκληρό τρόπο τον αυξανόμενο κίνδυνο της ρατσιστικής βίας σε μια κοινωνία όπου ο ρατσισμός κατά των Ρομά φαίνεται να έχει γίνει ο κανόνας.ii Μετά από μια μακρά έρευνα οι δράστες τελικά συνελήφθησαν και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Ωστόσο, ένας ξένος δημοσιογράφος, ο Keno Verseck, έγραψε στο Spiegel, ότι «η κοινωνική αντίδραση στην Ουγγαρία ήταν ελάχιστη και η δίκη δεν προκάλεσε σχεδόν καθόλου μια ευρύτερη συζήτηση»12.
Η έννοια της «κοινωνικής δικαιοσύνης» απορρέει λογικά από την ιδέα της «εθνικής αναζωογόνησης», και βασίζεται στην ιδέα ότι η Ουγγαρία θα πρέπει να αποζημιωθεί για όλες τις αδικίες που υπέστη κατά το παρελθόν13. Ωστόσο, όπως ξεκαθαρίζει ο αρχηγός του κόμματος Γκάμπορ Βόνα, αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω των πολιτικών που ακολουθούνται από τα κυρίαρχα κόμματα, αλλά απαιτούνται «ριζοσπαστικές» λύσεις. Αυτές περιλαμβάνουν την αποκατάσταση του «νόμου και της τάξης», «φυσικές» ιεραρχίες, και άσκηση μιας «οικονομικο-κοινωνικής εθνικιστικής» οικονομικής πολιτικής που να «εξυπηρετεί τα συμφέροντα των Ούγγρων, και όχι των «αποικιοκρατικών» δυνάμεων της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης (πολυεθνικές εταιρείες, διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ΗΠΑ και ΕΕ, κ.λπ.), έτσι ώστε να επέλθει οικονομική ανάπτυξη, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας14 και να αναζωογονηθεί η «εθνική κυριαρχία»15.
Από πολλές απόψεις, οι κεντρικές ιδέες και οι πρακτικές που υιοθετούνται από το Jobbik δείχνουν μια ισχυρή συνέχεια με το καθεστώς Χόρτι του μεσοπολέμου (αντικομουνισμό, αντισημιτισμό, καχυποψία προς τη Δύση, αλυτρωτισμό, «νόμο και τάξη» και «φυσικές ιεραρχίες, εξύμνηση και ενίσχυση της χριστιανικής μεσαίας τάξης)16. Την ίδια στιγμή, το κόμμα αξιοποιεί επίσης τους στενούς δεσμούς του με το FIDESZ (τα δύο κόμματα συνεργάζονται σε τοπικό επίπεδο για πολλά χρόνια)17, καθώς και τις δομές του «βαθέος κράτους», δηλαδή τα δικαστήρια, την αστυνομία και τις μυστικές υπηρεσίες18. Με αυτή την έννοια, το Jobbik δεν είναι ένα αντι-συστημικό, ριζοσπαστικό-εθνικιστικό κόμμα, αλλά στην πραγματικότητα ένας εκπρόσωπος της εθνικής-συντηρητικής ατζέντας της κυβέρνησης FIDESZ, με την εκλογική και κοινωνική επιρροή του κόμματος να λειτουργεί συμπληρωματικά προς την κυβερνητική στρατηγική για αρκετό χρόνο.
Άρα λοιπόν, τι είναι νέο στο Jobbik; Η καινοτομία του Jobbik είναι η ικανότητά του να εκφράζει τον θυμό και τις απογοητεύσεις της ουγγρικής κοινωνίας από την αλλαγή του καθεστώτος, να συνδυάζει με επιτυχία την παραδοσιακή φασιστική ιδεολογία με καινοτόμες ιδέες και πρακτικές για να κινητοποιήσει τους υποστηρικτές του, μετατρέποντας ταξικές ανισότητες σε εθνοτικές και πολιτισμικές αντιθέσεις. Το κόμμα διακηρύσσει την προάσπιση των συμφερόντων του «μέσου» Ούγγρου (δηλαδή των «έντιμων», «εργατικών», «λευκών», «Χριστιανών», «συντηρητικών, ετεροφυλόφιλων ανδρών της «μεσαίας τάξης»). Με ψευδο-επαναστατικά αιτήματα και με το στιλ του ανυποχώρητου, ήταν σε θέση να παρουσιαστεί ως μια πραγματική «αντι-συστημική» δύναμη, φθάνοντας πέρα από τους παραδοσιακούς ακροδεξιούς ψηφοφόρους (κυρίως τους μεγαλύτερης ηλικίας, κοινωνικά συντηρητικούς άνδρες από τα μικροαστικά στρώματα της κοινωνίας) και αυξάνοντας σημαντικά την επιρροή του μεταξύ των νέων, σχετικά μορφωμένων ψηφοφόρων οι οποίοι είναι δυσαρεστημένοι με το πολιτικό σύστημα και την αποτυχία των άλλων κομμάτων και φοβούνται την κοινωνική υποβάθμιση.19 Παράλληλα, η έμφαση του κόμματος στον «νόμο και την τάξη» ήταν αποτελεσματική για να κερδίσει την υποστήριξη στην βόρειο-ανατολική Ουγγαρία, όπου οι επιπτώσεις της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης ήταν ιδιαίτερα καταστροφικές και όπου υπάρχει μεγάλη μειονότητα των Ρομά. Εδώ, το κόμμα πήρε περίπου το 30% των ψήφων στις εκλογές του 2014 και γενικά κέρδισε δημοτικά αξιώματα και τη δημαρχία σε διάφορες περιοχές (όπως πχ. στο Ózd, ένα άλλο πρώην κέντρο της κρατικοκαπιταλιστικής βαριάς βιομηχανίας, όπου κατατρόπωσε τον τοπικό υποψήφιο του FIDESZ). Ενώ αντίθετα στην βορειο-δυτική Ουγγαρία το Jobbik πήρε «μόνο» το 10-15% των ψήφων.20
Εν ολίγοις, ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας του Jobbik είναι συνδεδεμένο με την ικανότητά του να επεκτείνει την επιρροή του πέρα από τα στενά ιδεολογικά όρια τα οποία ιστορικά χαρακτηρίζουν την ακροδεξιά στην Ουγγαρία. Όπως γράφει ο András Kovács:
«Μια νεανική ομάδα η οποία κυριαρχείται κυρίως από φοιτητές υπερεκπροσωπείται μεταξύ των ψηφοφόρων του Jobbik σε κάθε περιοχή της χώρας. Η ομάδα των “χαμένων” αποτελεί σημαντική εκλογική περιφέρεια του Jobbik στις οικονομικά ευημερούσες περιφέρειες. Ωστόσο, στις φτωχότερες περιοχές με μεγάλους πληθυσμούς Ρομά, μια σχετικά καλά εκπαιδευμένη, οικονομικά ενεργή και οι περισσότερο ευκατάστατη ομάδα αποτελεί τον πυρήνα του εκλογικού του σώματος. Έτσι, από την “πλευρά της ζήτησης”, ο κοινός παρονομαστής των διαφόρων ομάδων των εκλογέων φαίνεται ότι δεν είναι, ούτε το status του “χαμένου”, ούτε κάποια καθαρά ιδεολογικά κίνητρα επιλογής (ακραίος εθνικισμός, ρατσισμός, αντισημιτισμός, κλπ). Αν και όλα αυτά τα στοιχεία είναι διαδεδομένα μεταξύ των ψηφοφόρων του Jobbik, το συνδετικό στοιχείο μεταξύ των διαφόρων ομάδων της εκλογικής του περιφέρειας φαίνεται να είναι μια ισχυρή στάση ενάντια στο κατεστημένο. Κατά συνέπεια, ένας βασικός παράγοντας για την επιτυχία του κόμματος ήταν οπωσδήποτε η ικανότητα να ενώνει επιτυχώς αυτές τις εκλογικές ομάδες με διαφορετικά κίνητρα και προσδοκίες.»21
Μέχρι τώρα, η νέα ακροδεξιά έχει συγχωνευτεί σε ένα συνεκτικό, «αντι-ηγεμονικό μπλοκ» ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό με καλά καθορισμένα περιγράμματα και με καταμερισμό της εργασίας μεταξύ των διαφορετικών συνιστωσών της: ένα εκλογικό κόμμα υπό τη μορφή Jobbik, με πάνω από 12.000 σχετικά νεαρά, αφοσιωμένα μέλη22· μια πληθώρα παραστρατιωτικών οργανώσεων (από την Νέα Ουγγρική Φρουρά [Új Magyar Gárda] και το Καλύτερο Μέλλον - Ουγγρικό Κίνημα Αυτοάμυνας [Szebb Jövőért-Magyar Önvédelem Mozgalom], μέχρι τον Παράνομο Στρατό [Betyársereg]) και έναν όλο και πιο εξελιγμένο ιδεολογικό μηχανισμό, που περιλαμβάνει έντυπα μέσα (Barikád), ειδησεογραφικά portal (kuruc.info, alfahír), πολλούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς (Szent Korona Rádió, Echo TV, καθώς και το διαβόητο N1TV, στο οποίο εργαζόταν η πέτρα Λάζλο, η χειρίστρια της κάμερας που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή όταν κινηματογραφήθηκε να κλωτσά πρόσφυγες που διέφευγαν από την ουγγρική αστυνομία στα σύνορα με τη Σερβία). Πράγματι, η ουγγρική ακροδεξιά μπορεί ακόμη να καυχηθεί ότι έχει το δικό της εκπαιδευτικό ίδρυμα (Ακαδημία Πνευματικών Επιστημών και Εθνικής Στρατηγικής, Βασιλιάς Αττίλας), όπου τα νέα στελέχη δέχονται «μια εθνικιστική πνευματική εκπαίδευση» από κορυφαίους ακροδεξιούς «διανοούμενους» και ετοιμάζονται να αναλάβουν μελλοντικό ρόλο στο κόμμα και να προσφέρουν υπηρεσία στο έθνος.23
Η σημερινή κατάσταση:
Το Jobbik ως το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης
Όταν Jobbik εισήλθε για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο το 2010, οι εμπειρογνώμονες, οι ειδήμονες των μέσων ενημέρωσης και τα κύρια πολιτικά κόμματα πίστευαν ότι τελικά η δημοτικότητα του κόμματος θα εξαφανιζόταν, καθώς θα αναγκάζονταν να προσαρμόσει σταδιακά τη ριζοσπαστική ρητορική του στον πιο εκλεπτυσμένο λόγο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Συνέβη όμως το αντίθετο. Στις εθνικές εκλογές του 2014, το Jobbik κέρδισε πάνω από 1.000.000 ψήφους (20,22%) και εδραίωσε τη θέση του ως το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα, πίσω από τα κόμματα του κυβερνώντος συνασπισμού FIDESZ-KDNP (44,54%) και τον σοσιαλ-φιλελεύθερο συνασπισμό που ήρθε δεύτερος (25.99%).
Αντιμέτωπη με την αυξανόμενη δημοτικότητα του Jobbik, η εθνικό-συντηρητική κυβέρνηση FIDESZ-KDNP, με επικεφαλής τον Βίκτορ Ορμπάν, επεδίωξε να προσελκύσει ακροδεξιούς ψηφοφόρους μετακινούμενη ακόμα πιο δεξιά, προσαρμόζοντας στην ιδεολογία της βασικά στοιχεία του Jobbik (όπως την απαίτηση να αντικατασταθεί το Σύνταγμα του 1989 με ένα νέο Σύνταγμα σύμφωνα με το «χριστιανικό πνεύμα», τις «ανορθόδοξες» οικονομικές πολιτικές ή την αποκατάσταση του καθεστώτος του Χόρτι), αναδεικνύοντάς τα στις κυβερνητικές πρακτικές και στην ευρύτερη δημόσια συζήτηση.24 Μάλιστα, όπως φαίνεται από την απάντηση που δίνει στην «κρίση των προσφύγων», το FIDESZ βρίσκεται τώρα πολύ πιο δεξιά σε πολλά ζητήματα, από ό,τι τα πιο ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη. Μέχρι πρόσφατα, η στρατηγική αυτή φαινόταν σχετικά επιτυχής, αλλά τους τελευταίους μήνες η δημοτικότητα της κυβέρνησης άρχισε να πέφτει (φορολογία διαδικτύου, σκάνδαλο NAV κλπ).
Αντίθετα όμως από τις ελπίδες των φιλελεύθερων επικριτών του Fidesz, ο κύριος κερδισμένος απ' αυτή τη διαδικασία δεν είναι η «κεντροαριστερή» αντιπολίτευση, αλλά μάλλον το Jobbik.
Τα κατακερματισμένα κόμματα της αυτοαποκαλούμενης «δημοκρατικής αντιπολίτευσης» έχουν αποδειχθεί εντελώς ανίκανανα προβάλουν οποιαδήποτε αντίσταση απέναντι στη δεξιά. Από τις εθνικές εκλογές του 2014, οι δειλοί ηγέτες τους και οι εκπρόσωποι τής όλο και πιο συγχυσμένης σοσιαλφιλελεύθερης διανόησης έχουν εγκαταλείψει τις τελευταίες προσποιητές ενέργειες αντίστασης στο φασισμό και άρχισαν να συζητάν σοβαρά την ιδέα ενός «εποικοδομητικού διαλόγου» ή «αντιπαράθεσης» με το Jobbik, με την αιτιολογία ότι «το φασιστικό κόμμα δεν μπορεί πλέον να διατηρείται σε καραντίνα» (η δήλωση αυτή βασίζεται σε μια παρεξήγηση ή σε εσκεμμένη παρερμηνεία των γεγονότων, καθώς το Jobbik δεν ήταν ποτέ εντελώς κλεισμένο «σε καραντίνα»). Αντίθετα, τώρα μιλούν για την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στα «προβλήματα δημόσιας ασφάλειας στην ύπαιθρο» (μια εύσχημη μετάφραση της «εγκληματικότητας των Τσιγγάνων»), με την ελπίδα ότι θα εμφανιστούν πιο αξιόπιστοι από τους φασίστες, όταν πρόκειται για ζητήματα «νόμου και τάξης». Ούτε αυτή η προσέγγιση φαίνεται να επιτυγχάνει να αποσπάσει ψηφοφόρους από το Jobbik. Αντίθετα, «μετριάζοντας» προσφάτως την αντισημιτική και ρατσιστική ρητορική του, το Jobbik έχει ανέβει στη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις και είναι πλέον το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης απέναντι στο FIDESZ-KDNP. Όπως υποστήριξε πρόσφατα ο μαρξιστής φιλόσοφος Tamás Gáspár Miklós, το Jobbik είχε «επιτυχία κατά κύριο λόγο επειδή φαίνεται να είναι ένα αντι-συστημικό κόμμα, ... επειδή επικρίνει ορισμένες πτυχές του καπιταλισμού (την παγκοσμιοποίηση, την κυριαρχία των χρηματοπιστωτικών αγορών, την ανεργία), αυτό που οποιοδήποτε μετριοπαθές σοσιαλδημοκρατικό κόμμα θα έκανε αλλού, το οποίο όμως κανείς δεν το κάνει εδώ [στην Ουγγαρία]»25.
Ως αποτέλεσμα, στην ακροδεξιά αντιστέκονται μόνο κάποιες μικρές προοδευτικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, όπως η MÉASZ (Ουγγρική Αντίσταση και Αντιφασιστικός Σύνδεσμος), η MAL (Ουγγρική Αντιφασιστική Ένωση) ή το Αντιφασιστικό Δίκτυο. Επί του παρόντος, ωστόσο, οι δράσεις αυτές είναι εξαιρετικά περιορισμένες και το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας τις αγνοεί. Το πρόβλημα, όπως έγραψε ο Tamás Gáspár Miklós, είναι ότι τουλάχιστον προς το παρόν η κοινωνία των πολιτών «απλώς δεν είναι αντιρατσιστική».26
Ασφαλώς, η παρούσα πολιτική συγκυρία στην Ουγγαρία φαίνεται σκοτεινή. Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται, για παράδειγμα απότην ασυνήθιστη ανταπόκρισητων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών να βοηθήσουν τους πρόσφυγες που αποκλείστηκαν έξω απ' το Keleti (τον σιδηροδρομικό σταθμό στη Βουδαπέστη), εξακολουθούν να υπάρχουν αχτίδες ελπίδας για την αλληλεγγύη και για την ανάδειξη προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων στην Ουγγαρία. Δουλεύοντας γι' αυτό, θα χρειαστεί εντούτοις, να διοχετεύσουμε ενέργειά από την καθημερινή μας δουλειά και από τις «εκκλήσεις έκτακτης ανάγκης», προς στην κατεύθυνση της ανάπτυξης αντι-καπιταλιστικών τακτικών και στρατηγικώνπου θα μπορούσαν να είναι βιώσιμες σε μακροπρόθεσμη βάση. Αυτός ο παρατεταμένος «πόλεμος θέσεων» (για να δανειστώ ένα γκραμσιανό όρο που αναφέρεται συχνά), μπορεί να είναι επιτυχής μόνο αν είναι πραγματικά προσηλωμένοςστον αντι-φασισμό.
Μετάφραση: e la libertà
Fábry Ádám, «The far-right as a counter-hegemonic bloc to neoliberalism? The case of Jobbik», LeftEast, 25 Σεπτεμβρίου 2015.
Fábry Ádám, «A szélsőjobboldal mint a neoliberalizmussal szembeni ellen-hegemónikus blokk? A Jobbik sikerének titka», Eszmélet, 20 Απριλίου 2015.
Διαβάστε επίσης:
Η ακροδεξιά ως ένα αντι-ηγεμονικό μπλοκ απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό; Η περίπτωση του Jobbik. ΜΕΡΟΣ Ι: Από κίνημα της δεξιάς σε τρίτη δύναμη στην ουγγρική πολιτική: η άνοδος του Jobbik 1999 - 2010
Σημειώσεις
1 Η ιδρυτική ανακοίνωση του Γιόμπικ αναφέρει: «Το κόμμα Εθνικό Κίνημα για μια Καλύτερη Ουγγαρία, θέτει τα πολιτικά θεμέλια για τις εθνικές αξίες και την προστασία του εθνικού συμφέροντος. Ως εκ τούτου είμαστε ενάντια στην όλο και πιο ανοιχτή προσπάθεια να εξαλειφθεί το έθνος ως βασική κοινότητα της ανθρώπινης ζωής. Η παγκοσμιοποίηση και η εποχή του καταναλωτισμού καθιστούν επιτακτική ανάγκη για το ουγγρικό έθνος – και πέρα από τα σύνορα – να δημιουργήσει πιο στενούς δεσμούς και να αναδείξει την αναζωογονητική δύναμη της νέας γενιάς», Jobbik – Magyarországért Mozgalom, «Alapító Nyilatkozat» (η έμφαση δική μου [F.Á.])
2 Paxton Robert O. The Anatomy of Fascism, Penguin Books, Λονδίνο 2005. [Paxton, Robert O., Η ανατομία του φασισμού, Κέδρος, Αθήνα 2006, σελ. 302]
3 Jobbik – Magyarországért... ό.π..
4 Υπάρχουν ιστορικοί λόγοι γι' αυτό: οι ιστορικοί «εχθροί» της ουγγρικής ακροδεξιάς ήταν οι κομουνιστές, οι φιλελεύθεροι και οι εθνικές μειονότητες (Εβραίων, Ρομά). Επίσης, επειδή στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα στην Ουγγαρία, δεν χρησιμοποιήθηκε από την ουγγρική ακροδεξιά ένα αντιμησουλμανικό εργαλείο ρατσισμού. Ως εκ τούτου, σε σύγκριση με τις δυτικές ακροδεξιές οργανώσεις, η ισλαμοφοβία παίζει μικρό ρόλο στο Jobbik.
5 Follath, Erich. «Europe’s Capital of Anti-Semitism: Budapest Experiences A New Wave of Hate», Der Spiegel, 14 Οκτωβρίου 2010.
6 Η ιδέα για την ίδρυση της οργάνωσης προήλθε από τον Αντράς Μπέντσικ, γνωστό υποστηρικτή του FIDESZ και εκδότη της Magyar Demokrata, και από τον Γκάμπορ Βόνα, τον ηγέτη του Jobbik. Varró Szilvia, «A Jobbik mint harmadik erő – 1 rész – Egy sörözőben összejöttek», Magyar Narancs, 5 Φεβρουαρίου 2009.
7 Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι τα τελευταία χρόνια η εξάπλωση των αντισημιτικών απόψεων έχει αυξηθεί δραματικά. Για παράδειγμα, το 2012 η μελέτη του Anti-Defamation League αποκάλυψε ότι στην Ουγγαρία μεταξύ 2009 και 2012 αυξήθηκαν κατά 16% (59-75%) η αναλογία, αυτών που λένε ότι «οι Εβραίοι έχουν πολύ μεγάλη επιρροή στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές», Anti-Defamation League (ADL), Attitudes towards Jews in Ten European Countries, Μάρτιος 2012.
8 LeBor Adam, «Jobbik: Meet the BNP’s Fascist Friends in Hungary», The Times, 9 Ιουνίου 2009· Moore Matthew, «Hungarian extremist running far-right website from UK», The Telegraph, 10 Νοεμβρίου 2008· Stancil Jordan, «Jobbik Rising», The Nation, 12 Ιουνίου 2009.
9 Αν και οι στατιστικές για την εγκληματικότητα δεν αναφέρουν την εθνικότητα των δραστών, η «εγκληματικότητα των Τσιγγάνων» αντιμετωπίζεται στον δημόσιο λόγο ως τετελεσμένο γεγονός. Στην μελέτη του Publicus Intézet το 2009, οι 8 στους στους 10 ερωτηθέντες, πιστεύουν ότι η μειονεκτική θέση των Ρομά οφείλεται εν μέρει στο ότι «δεν θέλουν να εργαστούν», και οι μισοί από τους ερωτηθέντες θεωρούν ότι ορισμένα εγκλήματα διαπράττονται περισσότερο από τους τσιγγάνους. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι η πλειοψηφία συμφωνεί με την «αναγκαστική αφομοίωση». Publicus Intézet, «Cigányellenesség a norma», Publicus Research, 3 Μαΐου 2009.
10 Jobbik – the Movement for a Better Hungary, «Radikális változás. A Jobbik országgyűlési választási programja a nemzeti önrendelkezésért és a társadalmi igazságosságért», 11 [Jobbik – «Radical change. A guide to Jobbik’s parliamentary electoral manifesto», 2010].
11 European Roma Rights Centre (ERRC), Anti-Roma Violence and Impunity, European Roma Rights Centre (ERRC), Βουδαπέστη, Μάρτιος 2011.
ii [Σ. στην αγγλ. μτφρ.] «Cigányellenesség a norma», Publicus Research.
12 Verseck Keno, «Right-Wing Terror: Hungary Silent over Roma Killing Spree», Der Spiegel, 23 Ιουλίου 2013· Verseck Keno, «Justice in Hungary: Neo-Nazis Get Life for Roma Murder Spree», Der Spiegel, 6 August 2013.
13 Jobbik – Magyarországért... ό.π.· Korkut Umut, Liberalization Challenges in Hungary Elitism, Progressivism, and Populism, Palgrave Macmillan, Μπεϊσινγκστόουκ 2012· Tóth András, and István Grajczjár, «Válság, Radikalizálódás És Az Újjászületés Igérete: A Jobbik Útja a Parlamentbe», στο: Új Képlet. Választások Magyarországon, 2010, Demokrácia Kutatások Magyar Központja Alapitvány, Βουδαπέστη 2010, σσ. 57–92.
14 Jobbik – the Movement for a Better Hungary, ό.π., σσ. 2-4.
15 Η φράση αυτή προέρχεται απ' ευθείας από προεκλογικό πρόγραμμα του Jobbik το 2010, και εμφανίζεται ως μια θετική έννοια, η οποία αναφέρεται στα τοπικά θεσμικά όργανα λήψης αποφάσεων και στην ενίσχυση της αντίστασης εναντίον των «ξένων» δυνάμεων.
16 Krausz Tamás, Miklós Mitrovits and Klára Szarka, «Neohorthyzmus és a kapitalizmus “második kiadása”», Eszmélet 25, νο. 99 Φθινόπωρο 2013, σσ. 5–16.
17 Rowlands Carl, «“Gypsies Are Animals” – Racism on Hungary’s Right», New Left Project, 1 Φεβρουαρίου 2013· Pittaway Mark, From the Vanguard to the Margins: Workers in Hungary, 1939 to Present, εκδόθηκε από τον Adam Fabry. Brill, Λέιντεν 2014· Varró Szilvia, ό.π.· Verseck Keno, «“Creeping Cult”: Hungary Rehabilitates Far-Right Figures», Der Spiegel, 6 Ιουνίου 2012.
18 Για παράδειγμα η επίσημη συνεργασία του Jobbik με την Ανεξάρτητη Ουγγρική Ένωση Αστυνομικών, η οποία έχει 9.000 μέλη, καθώς και οι «ανεπίσημες» δηλώσεις συμπάθειας για το Jobbik από δικαστικούς.
19 Kovács András, «The Post-Communist Extreme Right: The Jobbik Party in Hungary», στο: Wodak Ruth, Majid KhosraviNik, and Brigitte Mral. Right-wing populism in Europe: politics and discourse, 2013.
20 Οι αριθμοί από Hubai László, «A 2014.évi választási metszetek településnagyság szerint», Institute of Political History, Βουδαπέστη, 2014· επίσης: Kovács András, ό.π.
21 Kovács András, ό.π. (η έμφαση δική μου [F.Á.]).
22 Το 2011 τα μέλη του Jobbik έφτανα τις 12.430 (αριθμός δεκαπλάσιος από την εποχή της ίδρυσής του).
23 Για τις παιδαγωγικές αντιλήψεις της Ακαδημία Πνευματικών Επιστημών και Εθνικής Στρατηγικής, Βασιλιάς Αττίλας [Attila Király Szellemtudományi és Nemzetstratégiai Akadémia] βλ: «Intézményünkről», Attila Király Szellemtudományi és Nemzetstratégiai Akadémia, Accessed 8 March 2015· Zubor Zalán, «Alacsonyabb rendűeknek mondják a nőket ott, ahol Vona Gábor is tanít», Origo.hu, 12 Μαρτίου 2015.
24 Βλέπε, για παράδειγμα, Berend Nora, and Christopher Clark, «Not Just a Phase», London Review of Books, 20 Νοεμβρίου 2014· Nagy András Biró, Tamás Boros and Áron Varga, Radical Right-Wing Extremism in Hungary, International Policy Analysis, Friedrich Ebert Stiftung, Βερολίνο, Δεκέμβριος 2012, σσ. 7-12.
