Αστυνομική βία και εκδηλώσεις αλληλεγγύης.

Μια καταγραφή από τις διαδηλώσεις στην Τιφλίδα της Γεωργίας

Robo Mihály, Michal Vasiľ, Virág Emma Csuport

ΠΗΓΗ: https://europe-solidaire.org

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: elaliberta.gr

Η νίκη του κυβερνώντος κόμματος Γεωργιανό Όνειρο στις εκλογές της 26ης Οκτωβρίου 2024 χαρακτηρίζεται από ακτιβιστές, τη φιλοδυτική αντιπολίτευση και την πρόεδρο Σαλόμ Ζουραμπιτσβίλι ως χειραγωγημένη από παρεμβάσεις της Μόσχας. Ο πρωθυπουργός Ιράκλι Κομπαχίντζε ανακοίνωσε δύο ημέρες αργότερα ότι οι ενταξιακές συνομιλίες με την ΕΕ θα διακοπούν έως το 2028, οδηγώντας σε κλιμάκωση των διαδηλώσεων και βίαιες συγκρούσεις στους δρόμους της χώρας. Σχεδόν 400 διαδηλωτές έχουν συλληφθεί και εκατοντάδες άλλοι έχουν τραυματιστεί από τα τέλη Νοεμβρίου. Αν και ο πρωθυπουργός Κομπαχίντζε διόρθωσε τη θέση του σχετικά με την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων λίγες ημέρες αργότερα, αρνείται κάθε συζήτηση με την αντιπολίτευση, την οποία κατηγορεί για απόπειρα πραξικοπήματος χρηματοδοτούμενου από το εξωτερικό.

Φτάσαμε στην Τιφλίδα νωρίς το απόγευμα της 6ης Δεκεμβρίου. Το ξενοδοχείο μας βρίσκεται κοντά στην κεντρική λεωφόρο που φέρει το όνομα του γεωργιανού ποιητή Σότα Ρουσταβέλι. Αποτελεί το επίκεντρο των διαδηλώσεων στη χώρα για περισσότερο από μία εβδομάδα. «Παραθεριστές ή επαναστάτες;», αστειεύεται ο ηλικιωμένος άνδρας στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου, όπου είμαστε μάλλον οι μοναδικοί επισκέπτες. «Καταλαβαίνετε ρωσικά;» συνεχίζει με ενδιαφέρον όταν ακούει σλοβακικά. Ενώ καταγράφει τα στοιχεία του διαβατηρίου μας, στην οθόνη του βλέπουμε μετάδοση της συνέντευξης Τύπου της προέδρου Ζουραμπιτσβίλι, στην οποία καλεί τον πρωθυπουργό Κομπαχίντζε να παραιτηθεί αμέσως λόγω της ευθύνης του για την αστυνομική βία που διαπράχθηκε εναντίον διαδηλωτών.

Η λεωφόρος Ρουσταβέλι είναι γεμάτη από σωρούς σκουπιδιών και πάγκους με μαγνητάκια για τουρίστες, που συμπληρώνονται προσωρινά με μια νέα ποικιλία με τη μορφή κέρατων, μπαλακλάβες και ευρωπαϊκές και γεωργιανές σημαίες. Από το κτίριο του κοινοβουλίου, το οποίο φυλάσσεται από κλοιό ΜΑΤ, ακούγεται σποραδικά ένας μεταλλικός ήχος από χτυπήματα σε μια μεταλλική πύλη και συνθήματα: «Όχι στη ρωσική κυβέρνηση, θέλουμε την Ευρώπη»!

Μαϊντάν της Ευχής

Αυτή τη στιγμή επικρατεί σχετική ηρεμία στην πλατεία, μακριά από τις δραματικές εικόνες που έκαναν τον γύρο του κόσμου τις τελευταίες ημέρες. Πλήθη ανθρώπων περνούν την ώρα τους μιλώντας, και περιστασιακά δέσμες πράσινων λέιζερ αναβοσβήνουν στην πλατεία, καθώς ομάδες μασκοφόρων ακτιβιστών προσπαθούν να τυφλώσουν τα μέλη των ΜΑΤ που έχουν παραταχθεί στις πλευρές του κοινοβουλίου. Δεν υπάρχει σκηνή ή ομιλητές. «Δεν έχουμε ηγέτες, είμαστε εδώ για τους εαυτούς μας και όλοι μαζί», μας επαναλαμβάνουν οι άνθρωποι απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με τη συνήθη πορεία των διαδηλώσεων.

«Είναι ένα είδος Μαϊντάν της Ευχής», μας λέει χαριτολογώντας ένας δημοσιογράφος μιας σλοβακικής εφημερίδας που διαμορφώνει άποψη - τον συναντάμε τυχαία μέσα στο πλήθος, όταν ακούμε τη σλοβακική γλώσσα. Ταξίδεψε κι αυτός εδώ με την υπόθεση ότι στη χώρα ετοιμάζεται επανάσταση. Ωστόσο, συγκρίνει με υπερβολή τη δυναμική των διαδηλώσεων με τις διαδηλώσεις της Slovakia'santi corruption Gorilla το 2011-12, όπου, σύμφωνα με τον ίδιο, εμφανίστηκαν μερικοί προβοκάτορες και εκδηλώσεις βίας, οι οποίες οδήγησαν στη σταδιακή υποχώρηση των διαδηλώσεων. Αναμένει μια παρόμοια εξέλιξη και εδώ. Η συζήτησή μας διακόπτεται από εκρήξεις πυροτεχνημάτων, τα οποία στοχεύουν το κτίριο του κοινοβουλίου σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Χειροκροτήματα και συνθήματα ακούγονται από το πλήθος των διαδηλωτών. «Αγωνιζόμαστε για την ελευθερία!» επαναλαμβάνει μια ηλικιωμένη γυναίκα, γύρω στα εξήντα, στα γεωργιανά, μοιράζοντας δωρεάν μπαλακλάβες στους παρευρισκόμενους. Η διαδήλωση απλώνεται σε όλο το μήκος της μεγάλης λεωφόρου Ρουσταβέλι και αποτελείται από διαφορετικές ομάδες ανθρώπων, από εφήβους μέχρι συνταξιούχους. Κάθε 50 μέτρα, οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε κύκλο γύρω από μικρές φωτιές, στις οποίες καίνε χάρτινα ποτήρια και περιτυλίγματα τροφίμων.

«Είμαστε κουρασμένοι, είμαστε στους δρόμους για δέκα συνεχόμενες ημέρες, χτυπημένοι, στο κρύο, καταλαβαίνετε πόσο εξαντλητικό είναι;» λέει η 42χρονη Νίνο, η οποία ήρθε από το Κουταΐζι για να διαμαρτυρηθεί. Σύμφωνα με την ίδια, ο αριθμός των ανθρώπων στις διαδηλώσεις περιορίζεται όλο και περισσότερο από τον φόβο των πιθανών συνεπειών. «Εδώ μας χτυπούν σαν ζώα», συμμετέχει στη συζήτηση ο 46χρονος Ιράκλι, δείχνοντάς μας το πρήξιμο του χεριού του που προκλήθηκε από τα χτυπήματα των αστυνομικών γκλομπ. Το κύριο κίνητρο για τη συμμετοχή τους στις διαδηλώσεις είναι το αίτημα για νέες εκλογές υπό την εποπτεία παρατηρητών και η διαφωνία τους με την επιρροή της Ρωσίας στη χώρα. Το ίδιο αίτημα επαναλαμβάνουν και άλλα άτομα από τα οποία παίρνουμε συνέντευξη σε έναν από τους παράδρομους, που έχει αποκλειστεί από αστυνομικό κλοιό. «Είμαστε και πάλι εδώ για να διατηρήσουμε τον νόμο και να αποτρέψουμε τη μαϊντανοποίηση», απαντά ο διοικητής της αστυνομικής μονάδας μετά από επανειλημμένες ερωτήσεις.

Περνάμε από την έξοδο του σταθμού του μετρό στην πλατεία Ελευθερίας, όπου λαμβάνει χώρα το πρώτο σημάδι της σύγκρουσης. Ένα πλήθος από εικονολήπτες και διαδηλωτές συγκεντρώνονται γύρω από δύο άνδρες τους οποίους η αστυνομία προσπαθεί να συλλάβει, απαιτώντας την απελευθέρωσή τους. Η αστυνομία δεν απαντά σε καμία ερώτηση των δημοσιογράφων και τους διώχνει.

Αυτή είναι μία από τις στρατηγικές της αστυνομίας που το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει ως «ελέγχους και επιθεωρήσεις ρουτίνας». Οι αστυνομικές δυνάμεις ελέγχουν τυχαία τους ανθρώπους που βγαίνουν από το μετρό για προστατευτικό εξοπλισμό, όπως καλύμματα προσώπου, μάσκες αερίων, κράνη ή πυροτεχνήματα. Οι δύο άνδρες που συνελήφθησαν στην πλατεία Ελευθερίας κατηγορήθηκαν την ίδια ημέρα για μικροχουλιγκανισμό και ανυπακοή σε αστυνομική εντολή.

Πρόστιμο ενός μηνιαίου μισθού

Κατά τη διάρκεια μιας από τις επιδρομές της αστυνομίας στο μετρό τη νύχτα της 1ης προς 2ας Δεκεμβρίου, συνελήφθη επίσης ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Γκιόργκι Καγκελισβίλι από το ειδησεογραφικό πόρταλ Mautskebeli. Έχουμε κανονίσει συνάντηση σε μία από τις πολλές τοπικές επιχειρήσεις που παρέχουν δωρεάν καφέ, αναπνευστήρες και ιατρικό υλικό στους διαδηλωτές. Στην αρχή, ο Γκιόργκι μας κοιτάζει με δυσπιστία και εξετάζει κάθε λέξη. Αρνείται επίσης το αίτημά μας για μια συνέντευξη στην κάμερα, αλλά στο τέλος συμφωνεί σε μια ανεπίσημη συζήτηση με καφέ και τσιγάρο. Την εν λόγω ημέρα κατέγραφε την πορεία των διαδηλώσεων, όταν συνελήφθη κατά την υποχώρηση των διαδηλωτών πριν από την επέμβαση της αστυνομίας (το γεγονός αυτό καταγράφηκε επίσης σε βίντεο). του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για ανυπακοή στην αστυνομία: «Επανέλαβα ότι είμαι δημοσιογράφος και δεν προέβαλα καμία αντίσταση. Πέρασα 48 ώρες στο κελί μου και μου επιβλήθηκε πρόστιμο περίπου 750 ευρώ. Δεν τους ενδιέφερε το γεγονός ότι είχα δημοσιογραφική ταυτότητα. Ίσως μερικές φορές να είναι ακόμα χειρότερα αν έχεις μια τέτοια σήμερα». Σύμφωνα με τον Γκιόργκι, η αστυνομία έχει μια επιτυχημένη στρατηγική για να εκφοβίσει τα μέσα ενημέρωσης και να αποθαρρύνει τον κόσμο από τη συμμετοχή στις διαδηλώσεις. Εάν οι άνθρωποι αρνηθούν ή δεν έχουν τα χρήματα να πληρώσουν το πρόστιμο, αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης. «Αυτά τα 2000 γεωργιανά λάρι (750 ευρώ) είναι οι μέσες μηνιαίες αποδοχές σε αυτή τη χώρα».

Όταν πρόκειται για τα δημόσια μέσα μαζικής ενημέρωσης, ο Γκιόργκι απλώς χαμογελάει παραιτημένα και κουνάει το κεφάλι του. Εργάστηκε στην τηλεόραση για οκτώ χρόνια: «Υπάρχει διαφορά μεταξύ των δημόσιων και των κρατικών μέσων ενημέρωσης. Στη Γεωργία, υπάρχουν σήμερα μόνο κρατικά μέσα ενημέρωσης και ιδιωτικά ή ανεξάρτητα, τα οποία συχνά χαρακτηρίζονται από την κυβέρνηση ως προκατειλημμένα και πληρωμένα από το εξωτερικό. Νομίζω ότι προς αυτή την κατεύθυνση οδεύετε και στη Σλοβακία».

Εδώ αισθάνομαι σαν να βρίσκομαι στη Λευκορωσία.

Ο Νικολόζ, που κάθεται σε ένα κοντινό τραπέζι, συμμετέχει αυθόρμητα στη συζήτηση: «Είσαι από τη Σλοβακία;» χαμογελάει. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι πρωθυπουργοί της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας Βίκτορ Όρμπαν και Ρόμπερτ Φίκο έχουν το στάτους διασημοτήτων στη Γεωργία. Τουλάχιστον, η κρατική τηλεόραση τους αφιερώνει δυσανάλογα μεγάλο χώρο. Ο Νικολόζ είναι επίσης γύρω στα τριάντα και αυτοπροσδιορίζεται ως μαρξιστής. Τον ρωτάμε αν στη Γεωργία υπάρχει κάποιος σημαντικός αριστερός επικριτής της κυβερνητικής πολιτικής, όπως ο πρόσφατα αποθανών Ούγγρος φιλόσοφος Γκάσπαρ Μίκλος Τάμας, ο οποίος συχνά αναφερόταν στους Φίκο και Όρμπαν ως εθνικιστές κλόουν. Απαντά ότι η αριστερή προοπτική στη Γεωργία είναι πρακτικά ανύπαρκτη και σχεδόν αποκλειστικά επικεντρωμένη γύρω από το πανεπιστήμιο και μερικά καφέ, και χωρίς πραγματική δύναμη να επηρεάσει τον δημόσιο διάλογο.

Ο Νικολάζ είναι επίσης επιφυλακτικός σχετικά με την πιθανή έκβαση της σημερινής εξέγερσης: «Εκτός από το γενικό αίτημα για πρόωρες εκλογές και απομάκρυνση από την επιρροή της Ρωσίας, δεν υπάρχει πρακτικά κανένα συνεκτικό κάλεσμα κινητοποίησης σήμερα που θα μπορούσε να απευθυνθεί στο παθητικό τμήμα του πληθυσμού ή σε εκείνους που αυτή τη στιγμή συμπαθούν την κυβέρνηση. Είναι εκπληκτικά εύκολο για το κυβερνών κόμμα να μας χαρακτηρίσει όλους ως ξένους πράκτορες ή μπράβους της αντιπολίτευσης, η οποία είναι σχετικά κατακερματισμένη. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι εδώ δεν αγωνίζονται για κάποια φανταστική ιδέα της Δύσης. Δεν κάνουν αυτές τις διαδηλώσεις μια πλατφόρμα για συγκεκριμένα κόμματα της αντιπολίτευσης. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν βγαίνουν στους δρόμους και γενικά δεν προσκαλούνται εκεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Αυτό για το οποίο αγωνιζόμαστε σήμερα είναι η αυτονομία και η δυνατότητα να παίρνουμε ελεύθερες αποφάσεις. Διαμαρτυρόμαστε για τους φίλους μας που συνελήφθησαν χωρίς λόγο, που ήταν ένοχοι μόνο και μόνο επειδή είχαν αναπνευστήρα και κράνος στα σακίδια τους κατά τη διάρκεια μιας έρευνας στο μετρό. Καταλαβαίνετε πόσο γελοίο είναι αυτό; Ποτέ δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι εδώ στην Τιφλίδα  θα αισθανόμουν σαν να βρισκόμουν στη Λευκορωσία».

Ο Γκιόργκι δείχνει ανήσυχος, στρέφει την οθόνη του smartphone του προς το μέρος μας και μας δείχνει ένα γεγονός που συνέβη πριν από λίγο. Τα πλάνα δείχνουν μια ομάδα μασκοφόρων να πλησιάζει από πίσω έναν δημοσιογράφο και έναν εικονολήπτη, με μόνο σκοπό να τους χτυπήσει μέχρι αναισθησίας με γροθιές και κλωτσιές στο κεφάλι. «Γι' αυτό, σας παρακαλώ, πάρτε ένα ταξί για να επιστρέψετε στο ξενοδοχείο σας», προσθέτει απογοητευμένος.

Σταδιακά, η συζήτησή μας γίνεται αντιληπτή από όλο και περισσότερους νέους που έχουν βγει να καπνίσουν στη βεράντα. Κάποιοι από αυτούς κατέφυγαν στη Γεωργία από τη Ρωσία, την Ουκρανία ή την Αρμενία. Όλους τους ενώνει η αβεβαιότητα. Αν συλληφθούν κατά τη διάρκεια των σημερινών διαδηλώσεων, εκτός από πρόστιμο θα αντιμετωπίσουν και απέλαση.

Αλληλεγγύη στους δρόμους

Στην οδό Ρουσταβέλι, έχουμε συνάντηση με την Άννα και τη Νατέλα, ακτιβίστριες μιας διεθνούς ΜΚΟ (την οποία δεν θα κατονομάσουμε για λόγους ασφαλείας). Αυτή η οργάνωση χαρακτηρίζεται επίσης ως ξένος πράκτορας. «Ως δημιουργοί ντοκιμαντέρ, δεν έχετε άδεια δημοσιογράφου; Αυτό μπορεί να είναι πρόβλημα στις μέρες μας», μας λένε ανήσυχοι αμέσως μετά τη συνάντηση. Τους απαντάμε ότι σε αυτή την περίπτωση το να έχουμε δημοσιογραφική ταυτότητα δεν θα μας βοηθούσε και πολύ ούτως ή άλλως. Περπατάμε μαζί κατά μήκος της λεωφόρου, όπου η Άννα και η Νατέλα έχουν αναλάβει να παρακολουθούν την κατάσταση. Κατά διαστήματα, η Άννα σταματάει δίπλα σε μια ομάδα ανθρώπων, με τους οποίους ανταλλάσσει μερικές κουβέντες και τους παραδίδει ένα πακέτο αναπνευστήρες. Φαίνεται ότι κάθε μία από αυτές τις ομάδες των 3-5 ατόμων έχει ως καθήκον να αποκλιμακώσει την κατάσταση ή να βοηθήσει τους τραυματίες, αν χρειαστεί.

«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι να περπατάω σε παράδρομους. Έχουμε δημιουργήσει μια διαδικτυακή ομάδα όπου μπορείτε να καλέσετε τουλάχιστον ένα άτομο μέσω βιντεοκλήσης και να παραμείνετε συνδεδεμένοι μέχρι να φτάσετε στο σπίτι σας. Αν μου συμβεί κάτι, θα υπάρχει πάντα ένα άτομο στην άλλη άκρη της γραμμής που θα ξέρει πού με είδαν τελευταία φορά, θα μπορεί να με εντοπίσει μέσω μιας εφαρμογής εντοπισμού και να κινητοποιήσει βοήθεια», εξηγεί η Νατέλα.

Ωστόσο, γινόμαστε επίσης μάρτυρες πολλών άλλων εκδηλώσεων αλληλεγγύης. Τη στιγμή που κάποιος συλλαμβάνεται, δέκα με είκοσι άτομα τρέχουν στο σημείο και προσπαθούν να τον απομακρύνουν από την αστυνομία, παρά τον κίνδυνο της δικής τους σύλληψης.

Εν τω μεταξύ, ένα κανόνι νερού φτάνει στην οδό Ρουσταβέλι και αναγκάζει τους διαδηλωτές να εγκαταλείψουν την κυβερνητική συνοικία. Είναι νωρίς το πρωί και αρκετοί άνθρωποι κάθονται σε μια καφετέρια όπου έχουν έρθει για να ζεσταθούν για λίγο. Ενώ κάποιοι παρακολουθούν ζωντανή ροή από bloggers από την αυθόρμητα δημιουργηθείσα πορεία, άλλοι ενεργοποιούν μια εφαρμογή για την παρακολούθηση της κίνησης των περιπολικών της αστυνομίας. Ξαφνικά σβήνουν όλα τα φώτα στην καφετέρια. Μια σερβιτόρα μοιράζει σφηνάκια τοπικού κονιάκ Chacha με έξοδα του καταστήματος, με τη δικαιολογία ότι η πόρτα πρέπει να παραμείνει κλειδωμένη για τουλάχιστον μια ώρα. Πρόκειται για ένα από τα καταστήματα που είναι γνωστό ότι προσφέρουν δωρεάν καφέ και τσάι στους διαδηλωτές, γι' αυτό και ενδεχομένως κινδυνεύει με έφοδο. Είκοσι άτομα πίνουν ήσυχα το ποτό τους και παρακολουθούν από το παράθυρο ένα φλεγόμενο κοντέινερ, ενώ ένα αυτοκίνητο με μπλε-κόκκινα φώτα περνάει κάθε τριάντα δευτερόλεπτα.

Υπάρχει μια συγκεντρωμένη αίσθηση φόβου για την αστυνομική βία, η οποία υπερκαλύπτεται από ένα πολύ πιο ισχυρό όπλο. Το βλέμμα είκοσι ανθρώπων, κλεισμένων σε ένα καφέ, και μέσα τους η φλόγα της αμοιβαίας αλληλεγγύης.

Οι διαδηλώσεις στη Γεωργία συνεχίζονται την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές και ενδέχεται να ενταθούν ακόμη περισσότερο τις επόμενες ημέρες. Μετά τη συνταγματική τροποποίηση, η χώρα θα διεξαγάγει τις πρώτες έμμεσες προεδρικές εκλογές, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για τις 14 Δεκεμβρίου. Ο πιθανότερος νικητής είναι ο υποψήφιος του Γεωργιανού Ονείρου, Μιχαήλ Καβελασβίλι. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση των διαδηλώσεων, η οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω κατασταλτικά μέτρα και αστυνομική βία.

________________________________________

Το κείμενο αυτό είναι φτιαγμένο από τα πρακτικά του συνεργείου ντοκιμαντέρ της Σλοβακικής Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών (VŠMS ) που επισκέφθηκε την Τιφλίδα προκειμένου να κατανοήσει την τρέχουσα κατάσταση απευθείας από το κέντρο των γεγονότων. Ορισμένα από τα ονόματα που αναφέρονται στο παρόν άρθρο έχουν αλλάξει κατόπιν αιτήματος και για λόγους προστασίας των ερωτηθέντων.

Robo Mihály

Michal Vasiľ

Virág Emma Csuport

https://kapital-noviny.sk/zapisky-z-demonstracii-v-gruzinsku/

https://europe-solidaire.org/spip.php?article72886