Στην κρίση της Σρι Λάνκα, ένας νέος πρόεδρος και παλιά προβλήματα
B. SKANTHAKUMAR
22/7/2022
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: elaliberta.gr
Η Σρι Λάνκα έχει νέο πρόεδρο. Στις 20 Ιουλίου, το κοινοβούλιο, σύμφωνα με το Σύνταγμα, εξέλεξε με σαφή πλειοψηφία τον εκτελούντα χρέη προέδρου και πρώην πρωθυπουργό Ranil Wickremesinghe. Διαδέχεται τον Gotabaya Rajapaksa, ο οποίος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προεδρία στις 9 Ιουλίου και να διαφύγει στο εξωτερικό, μετά από πολύμηνες απαιτήσεις για την παραίτησή του, στο πλαίσιο των λαϊκών αντιδράσεων που προκάλεσε η επιδεινούμενη οικονομική κρίση του νησιού.
Ο Wickremesinghe ήταν ο εκλεκτός των αναλυτών, σε μια κούρσα που ξεκαθάρισε από τη στιγμή που το κόμμα της πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο - το Κόμμα Σρι Λάνκα Podujana (SLPP-People's Front) της φατρίας Rajapaksa - δήλωσε υπέρ του. Η εχθρότητα απέναντι στην υποψηφιότητά του στο εσωτερικό του SLPP, σε μικρότερα κόμματα που κάποτε είχαν ευθυγραμμιστεί με αυτό και σε κόμματα της αντιπολίτευσης που απηχούσαν τα αισθήματα της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης στο πλαίσιο του ανοργάνωτου κινήματος διαμαρτυρίας, αποδείχθηκε ανεπαρκής.
Το αποτέλεσμα αυτό επιβεβαιώνει την έλλειψη δημόσιας νομιμοποίησης του κοινοβουλίου των 225 μελών, η οποία εκφράζεται στο σύνθημα του Janatha Aragalaya ( στμ –Λαϊκός Αγώνας, η ονομασία του κινήματος που οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης): "Όχι στους 225!" Η αναποτελεσματικότητα των βουλευτών να αναχαιτίσουν και να αντιμετωπίσουν την κατάρρευση της οικονομίας και να δώσουν λύσεις στις ανάγκες του λαού είχε σε κάθε περίπτωση πλήξει την εμπιστοσύνη και την σιγουριά προς το κοινοβούλιο. Η εκλογή του Ranil Wickremesinghe είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο. Τροφοδοτεί περαιτέρω την πολιτική αστάθεια. Η πίεση για πρόωρες γενικές εκλογές για την εκλογή νέου νομοθετικού σώματος, τώρα θα αυξηθεί.
Πέρα από τους Rajapaksas, των οποίων η κακοδιοίκηση, ο νεποτισμός και η κλεπτοκρατία κατηγορούνται σήμερα από την εθνοτική πλειοψηφία των Σινχάλα για τη χρεοκοπία της Σρι Λάνκα, ο Wickremesinghe δεν έχει καμία λαϊκή εντολή. Το Ενωμένο Εθνικό Κόμμα του (UNP), παράρτημα της Διεθνούς Δημοκρατικής Ένωσης που περιλαμβάνει το Συντηρητικό Κόμμα, εξαφανίστηκε από τον εκλογικό χάρτη το 2020. Εξασφάλισε μία έδρα μέσω της αναλογικής εκπροσώπησης. Ο αιφνιδιαστικός διορισμός του ως πρωθυπουργού τον Μάιο, δικαίως θεωρήθηκε ως συμφωνία εντός της πολιτικής ελίτ για τη διασφάλιση της κυβέρνησης του Gotabaya Rajapaksa με αντάλλαγμα ένα μερίδιο στην κρατική εξουσία
Καθώς ο Wickremesinghe αναλαμβάνει τώρα τα καθήκοντά του ως πρόεδρος, η Σρι Λάνκα βρίσκεται υπό κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ο ίδιος κήρυξε στις 18 Ιουλίου. Αυτή η αναστολή των δημοκρατικών δικαιωμάτων του παρέχει μεγαλύτερες εξουσίες, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του στρατού για την καταστολή των δημόσιων διαδηλώσεων. Ήδη, έχει θεσπιστεί δικαστική απόφαση για να αρχίσει η απομάκρυνση των ανθρώπων που έχουν πολιορκήσει το γραφείο του προέδρου σε μια συνεχή διαμαρτυρία ("GotaGoGama") από τις αρχές Απριλίου, παρέχοντας ένα σημείο συσπείρωσης στο κίνημα σε όλο το νησί.
Εν τω μεταξύ, οι μεγάλες επιχειρήσεις, η ανώτερη μεσαία τάξη και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ζητούν ήδη να τερματιστεί η Aragalaya. Έχει επιτευχθεί ο στόχος τους να χαλιναγωγήσουν τους Rajapaksas και να εξασφαλίσουν ότι ένας νεοφιλελεύθερος θα βρεθεί στο υψηλότερο αξίωμα του κράτους. Ο νέος πρόεδρος και η κυβέρνηση συνασπισμού που θα σχηματίσει τις επόμενες ημέρες, θα πρέπει κατά την άποψή τους να αφεθεί τώρα να σταθεροποιήσει την ταραχώδη πολιτική κατάσταση, ως προϋπόθεση για την οικονομική σταθερότητα.
Το απευκταίο όχημα για μια τέτοια σταθερότητα είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Ο πολυμερής οργανισμός αναμένεται να παράσχει μια γραμμή χρηματοδότησης σε ένα κράτος του οποίου τα ταμεία είναι άδεια - τα χρησιμοποιήσιμα συναλλαγματικά αποθέματα είναι περίπου 250 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, δηλαδή λιγότερο από το ισοδύναμο των εισαγωγών τεσσάρων ημερών - και το οποίο δεν έχει από πουθενά να δανειστεί.
Η Σρι Λάνκα έχει χάσει την πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές μέσω των οποίων συσσώρευσε σχεδόν το ήμισυ του εξωτερικού της χρέους ύψους 51 δισ. δολαρίων ΗΠΑ. Η πιστοληπτική της ικανότητα υποβαθμίστηκε ακόμη περισσότερο μετά την αθέτηση πληρωμών χρέους τον Απρίλιο. Η Κίνα, ένας σημαντικός νέος δανειστής στην εποχή του Rajapaksa, περιόρισε τις νέες πιστώσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η Ινδία συνέδραμε με ενδιάμεση χρηματοδότηση για τις εισαγωγές καυσίμων και λιπασμάτων, αλλά και αυτή έχει πλέον εξαντληθεί.
Αυτή θα είναι η 17η συμφωνία της Σρι Λάνκα με το ΔΝΤ από το 1965. Κατά τις δεκαετίες που μεσολάβησαν, η εξάρτηση της χώρας από τα ξένα δάνεια και το απόθεμα χρέους αυξήθηκε απότομα. Εξαντλημένη από τον καθημερινό αγώνα για την εξεύρεση μεταφορικών μέσων λόγω έλλειψης βενζίνης και ντίζελ, από την έλλειψη φαρμάκων (το 80% εισάγεται) και μαγειρικού αερίου, από την έλλειψη συναλλάγματος για τη χρηματοδότηση των εισροών στη μεταποίηση, τη γεωργία και τις υπηρεσίες, από την εκτίναξη των τιμών των τροφίμων που συνοδεύεται από ελλείψεις στην εγχώρια παραγωγή, από τον πληθωρισμό που φτάνει το 60% και από τους μισθούς που υπολείπονται κατά πολύ, επικρατεί η συναίνεση όλων των κοινωνικών τάξεων ότι μια "διάσωση" από το ΔΝΤ θα διασώσει με κάποιο τρόπο την οικονομία. Εν αναμονή των όρων διαρθρωτικής προσαρμογής του ΔΝΤ, η κυβέρνηση είχε ήδη αυξήσει την τιμή των καυσίμων κατά 300 % και εγκατέλειψε τους καταναλωτές στον καθορισμό των τιμών από τα καρτέλ που προμηθεύουν το βασικό τρόφιμο, το ρύζι, καθώς και το γάλα σε σκόνη και τη ζάχαρη, μεταξύ άλλων βασικών προϊόντων. Μόλις αρχίσουν να εφαρμόζονται και οι άλλες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της μισθοδοσίας του δημόσιου τομέα - ένα στα επτά άτομα του εργατικού δυναμικού – η μείωση των δημόσιων δαπανών, η επιβολή τελών χρήσης στην εκπαίδευση και την υγεία (που είναι δωρεάν αν και με ελλιπείς πόρους) και της " στοχευμένης" εφαρμογής των κοινωνικών προγραμμάτων, το βάρος για τους φτωχούς και την κατώτερη μεσαία τάξη θα γίνει ακόμη πιο δυσβάσταχτο.
Η εκλογή του νέου προέδρου και η επιβεβαίωση της πλειοψηφίας του στο κοινοβούλιο, σε συνδυασμό με την επίτευξη του αρχικού στόχου του κινήματος διαμαρτυρίας για την αποπομπή του πρώην προέδρου, πιθανόν να οδηγήσει σε κάποια πτώση της υποστήριξης και της έντασης της δημόσιας διαμαρτυρίας.
Ωστόσο, η αλληλεξάρτηση μεταξύ του Ranil Wickremesinghe και των Rajapaksas αποτελεί βαρίδι και για τους δύο. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το νέο υπουργικό συμβούλιο που συγκεντρώνει θα διαρκέσει πολύ, καθώς όλοι σχεδιάζουν να ελαχιστοποιήσουν την ενοχή τους για τη δομική κρίση του εξαρτημένου καπιταλισμού και να εξασφαλίσουν το πολιτικό τους μέλλον στις επερχόμενες γενικές εκλογές.
Στους δρόμους και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι ακτιβιστές της Aragalaya έχουν ορκιστεί να συνεχίσουν την αντίστασή τους στην κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Wickremesinghe, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης κατάληψης της εισόδου και των χώρων του γραφείου του προέδρου και άλλων δημόσιων χώρων σε όλο το νησί. Η εκστρατεία τους για τη μείωση της εξουσίας της παντοδύναμης προεδρίας θα συνεχιστεί, εν αναμονή μιας συνταγματικής αλλαγής που θα την καταργήσει πλήρως. Η δημοκρατική συνείδηση του κινήματος είναι υψηλή. Υπάρχουν πρωτόγνωρα αιτήματα για δικαίωμα ανάκλησης των εκλεγμένων αντιπροσώπων και το δικαίωμα διεξαγωγής δημοψηφισμάτων για θέματα εθνικής σημασίας.
Ενώ το μεγάλο σινγκαλικό λαϊκό κίνημα, δεν έχει ακόμη αντιμετωπίσει την κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια του 26ετούς εσωτερικού πολέμου της Σρι Λάνκα και δεν έχει αναμετρηθεί με τα αιτήματα του έθνους των Ταμίλ για δικαιοσύνη για τα εγκλήματα πολέμου, την αλήθεια για τους εξαφανισμένους και για εσωτερική αυτοδιάθεση, αυτός ο δύσκολος διάλογος έχει αρχίσει μεταξύ των πιο συνειδητοποιημένων στοιχείων του. Ήδη τα πιο πρόσφατα αιτήματά του περιλαμβάνουν την απελευθέρωση των Ταμίλ που βρίσκονται υπό μακροχρόνια κράτηση και τον τερματισμό του ρατσισμού, συμπεριλαμβανομένης της ανεξέλεγκτης μεταπολεμικής ισλαμοφοβίας που στρέφεται κατά της εθνοθρησκευτικής μουσουλμανικής μειονότητας. Όποιες και αν είναι οι προκλήσεις που έρχονται, θα πρέπει να υπερασπιστούμε τα κεκτημένα αυτής της στιγμής και του κινήματος.
