Ισπανικές βουλευτικές εκλογές της 23ης Ιουλίου: Θα ανακοπεί η Δεξιά;
Ο Dave Kellaway αναλύει τι διακυβεύεται στις γενικές εκλογές της Κυριακής στο ισπανικό κράτος.
ΠΗΓΗ: https://anticapitalistresistance.org
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: elaliberta.gr
Λιγότερο από μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές, οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να δίνουν στο βασικό συντηρητικό κόμμα, το PP (Λαϊκό Κόμμα), προβάδισμα τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων έναντι του κυβερνώντος PSOE (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα-Σοσιαλδημοκρατικό). Ο Σάντσεθ, ο σημερινός πρωθυπουργός, μπορεί ακόμη να τα καταφέρει οριακά, αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι το PP θα αποκτήσει πλειοψηφία μόνο του -το εκλογικό σύστημα ευνοεί δυσανάλογα τις έδρες των αγροτικών περιοχών, όπου οι συντηρητικοί είναι ισχυρότεροι- αλλά ενδέχεται να βασιστεί στην υποστήριξη του ακροδεξιού, μεταφασιστικού Vox (Κόμμα της Φωνής). Προς το παρόν, η ομάδα αυτή έχει πολλούς άμεσους δεσμούς με το φασιστικό φρανκικό καθεστώς (ο Φράνκο πέθανε μόλις το 1975). Αυτό την καθιστά όχι και τόσο μεταφασιστική σε σύγκριση με ομάδες όπως οι Fratelli d'Italia της Μελόνι στην Ιταλία.
Ήδη, το Vox έχει μπει σε κυβέρνηση μαζί με το PP σε αρκετές Περιφέρειες μετά τις πρόσφατες εκλογές. Έχουν ενταθεί οι ανοιχτές επιθέσεις κατά του δικαιώματος των γυναικών να ελέγχουν το σώμα τους, κατά των ομοφυλόφιλων και των τρανς ατόμων, και για να σταματήσει ο νόμος της μνήμης (Democratic Memory Law) [1] που συμβάλλει στην αποκατάσταση της αλήθειας σχετικά με την καταπίεση του καθεστώτος του Φράνκο.
Φαίνεται πιθανό ότι παρά την προεκλογική μπλόφα του ηγέτη του PP Φέιχο για την απόκτηση της δικής του πλειοψηφίας (αυτοδυναμίας), θα διαπραγματευτεί με το Vox για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Όπως βλέπουμε και αλλού στην Ευρώπη, υπάρχει μια αλληλεπίδραση μεταξύ της mainstream δεξιάς και των ακροδεξιών μεταφασιστών, όπου επηρεάζουν αμοιβαία ο ένας τον άλλον. Η mainstream δεξιά υιοθετεί όλο και περισσότερες ακροδεξιές πολιτικές, ιδιαίτερα αυτές που συνδέονται με τον (λεγόμενο) πολιτισμικό πόλεμο και τον αντι-μεταναστευτικό ρατσισμό. Οι μεταφασίστες προσπαθούν να μοιάζουν λίγο περισσότερο με mainstream δεξιά, μειώνοντας και ελαχιστοποιώντας τους δεσμούς τους με το φασιστικό παρελθόν, γεγονός που αφήνει στο περιθώριο οποιαδήποτε οργάνωση τύπου πολιτοφυλακής. Πράγματι, το Vox, όπως οι Fratelli στην Ιταλία ή το RN στη Γαλλία, δίνει προτεραιότητα στην απόκτηση επιρροής μέσα στην αστυνομία και το στρατό.
Simple Logica, 17 Ιουλίου (στην El Diario)
Ο Σάντσεθ ρίσκαρε με αυτές τις πρόωρες εκλογές. Θα μπορούσε να περιμένει μέχρι το τέλος του έτους. Ελπίζει να επωφεληθεί από τα αντανακλαστικά των προοδευτικών δυνάμεων ενάντια στην είσοδο του μεταφασιστικού Vox στις περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις. Ίσως πιστεύει ότι έχει περισσότερες πιθανότητες να προκαλέσει αυτή την αντίδραση κατά τα αρχικά στάδια του σχηματισμού αυτών των κυβερνήσεων, πριν κοπάσει η κατακραυγή. Σίγουρα, διακινδυνεύει την πολιτική του καριέρα αν ηττηθεί.
Είναι ακόμη πολύ δύσκολο να αποφανθούμε, και όλα μπορεί να καταλήξουν σε ένα ασταθές πολιτικό αδιέξοδο που θα σημαίνει ότι θα πρέπει να οδηγηθούν σύντομα και πάλι στις κάλπες.
Οι δεξιές δυνάμεις επωφελήθηκαν από την κατάρρευση και τη διάλυση του λεγόμενου εκσυγχρονιστικού κεντροδεξιού κόμματος Cuidadanos. Οι ψήφοι του τελευταίου έχουν μεταφερθεί ως επί το πλείστον στο PP. Παρόλο που γίνεται πολύς λόγος για το Vox, η κύρια αύξηση των ψήφων, σύμφωνα με τις έρευνες, ήταν για το PP και όχι για τους μεταφασίστες. Το Vox προβλέπεται να πάρει αυτή τη στιγμή λιγότερες έδρες από τις 52 που πήρε την προηγούμενη φορά. Το PP, από την άλλη πλευρά, προβλέπεται να αυξήσει τις έδρες του από 88 σε πάνω από 130. Η προεκλογική εκστρατεία του Σάντσεθ επικεντρώθηκε κυρίως στην απειλή της δεξιάς και όχι στην πρόταση οποιασδήποτε πολιτικής που θα αντιμετωπίσει αποφασιστικά την κρίση του κόστους ζωής ή την ανάγκη για μεγαλύτερες κοινωνικές δαπάνες. Η αναβάθμιση της αντιφασιστικής ρητορικής και η προειδοποίηση για την απειλή κατά της δημοκρατίας δεν λειτούργησαν πραγματικά στις τελευταίες γενικές εκλογές στη Γαλλία και την Ιταλία. Ίσως η μαζική αύξηση της αποχής και της αποξένωσης από την πολιτική διαδικασία να καθιστά τέτοιες επικλήσεις λιγότερο πειστικές.
Τι γίνεται με τα ρεύματα αριστερά του PSOE;
Οι Podemos ήταν ένα πολιτικό ρεύμα που βασίστηκε στις ριζοσπαστικές κινητοποιήσεις του κινήματος των Αγανακτισμένων 15Μ το 2011 [2]. Στους ιδρυτές του περιλαμβάνονταν το επαναστατικό ρεύμα Anticapitalistas [3]. Στο πολιτικό του πρόγραμμα ζητούσε μια σαφή ρήξη με το υπάρχον καθεστώς και μια νέα συμφωνία για τα έθνη (όπως η Καταλονία και η Χώρα των Βάσκων) του ισπανικού κράτους. Η στρατηγική του ήταν να οικοδομήσει ένα νέο είδος κινήματος αρκετά διαφορετικό από το παραδοσιακό PSOE ή το PP. Ο Ιγκλέσιας, ο χαρισματικός ηγέτης του, κάλεσε τους αγωνιστές του να ξεπεράσουν το PSOE στις κάλπες. Τώρα ο κύκλος έχει κλείσει.
Είχε οικοδομηθεί σε διαφορετική κατεύθυνση από το παλιό ΚΚ Ενωμένη Αριστερά, το οποίο λειτουργούσε ως αριστερός δορυφόρος σύμμαχος του PSOE- ορισμένοι από τους ιδρυτές του, όπως ο Ιγκλέσιας, είχαν έρθει σε ρήξη προσωπικά με αυτή την παράδοση. Ωστόσο, από το 2018 και τη νίκη του PSOE στις γενικές εκλογές, οι Podemos ανέβηκαν ξανά στο ίδιο παλιό τρένο και συντάχθηκαν πλήρως με την κυβέρνηση του PSOE. Οι ηγέτες των Podemos είχαν τα υπουργεία τους, υπήρχαν πολλές θέσεις καριέρας για τα στελέχη τους και ο μηχανισμός τους μπορούσε να παγιωθεί. Όπως η μέρα ακολουθεί τη νύχτα, αυτή η στροφή σήμαινε λογικά ότι οι δυνάμεις στο εσωτερικό των Podemos θα ολοκλήρωναν μια ιδεολογική πορεία προς πιο μετριοπαθείς πολιτικές.
Έτσι, η Γιολάντα Ντίαζ, η οποία ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και στέλεχος των Podemos, ίδρυσε ένα νέο πολιτικό κίνημα με την ονομασία Sumar (Ελάτε μαζί) και έθεσε ένα τελεσίγραφο στους συντρόφους της: Ελάτε μαζί μου σε έναν νέο ευρύτερο εκλογικό συνασπισμό. Σε αντίθεση με την ίδρυση του Podemos με συνέδρια, προτάσεις, προγράμματα και συζητήσεις, αυτό το νέο κίνημα φαίνεται να χτίζεται εξ ολοκλήρου γύρω από την Ντιάζ. Οι Podemos δεν ήταν ποτέ τόσο δημοκρατικοί, αλλά το Sumar φαίνεται χειρότερο. Η ρητορική της Ντίαζ, για την οικοδόμηση ενός νέου προοδευτικού κινήματος δεν επεκτείνει ιδιαίτερα τον προβληματισμό για την ενεργό συμμετοχή των ακτιβιστών στον τρόπο λειτουργίας της οργάνωσής τους. Η France Insoumise του Μελανσόν έχει παρόμοια προβλήματα με την εσωτερική δημοκρατία, και αυτό το ζήτημα ήταν ως επί το πλείστον άλυτο σε όλα τα νέα αριστερά ριζοσπαστικά κινήματα την τελευταία δεκαετία. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα μπόρεσε να αγνοήσει τη θέση της πλειοψηφίας των μελών σχετικά με την πολιτική της.
Παρά τις πολλές αντιδράσεις, ιδίως γύρω από το κατά πόσον (τους) δόθηκε μια πιθανή έδρα στο ψηφοδέλτιο του Sumar, οι Podemos συμφώνησαν να ακολουθήσουν την Ντίαζ. Ο παλιός σύμμαχος της Ενωμένης Αριστεράς και μια προηγούμενη μετριοπαθής διάσπαση των Podemos, η Mas Pais του Ερρεχόν, ήταν από την αρχή υποστηρικτές του Sumar. Επί του παρόντος, το Sumar ανταγωνίζεται με το Vox για την τρίτη θέση με ποσοστό περίπου 13-14%, το οποίο είναι περίπου το αποτέλεσμα που πήρε το Unidad Podemos την τελευταία φορά. Δεν φαίνεται ότι το Sumar αντλεί υποστήριξη από νέες περιοχές. Από τις ρίζες του στο Podemos, ένα νέο πολιτικό ρεύμα που βασίστηκε σε ένα κίνημα από τα κάτω και με στόχο τη ρήξη με το σύστημα, το Sumar έχει καταντήσει κυρίως να μάχεται για το ποιες θέσεις μπορεί να κρατήσει στα θεσμικά όργανα.
Η Αριστερά κάνει εκστρατεία για να αποτρέψει μια κυβέρνηση PP/Vox- μάλιστα, υπερασπίζεται τις μεταρρυθμίσεις που έκανε η κυβέρνηση PSOE/UP στον τομέα των δημοκρατικών, εργασιακών ή LBGTQ δικαιωμάτων. Αλλά αρνείται να σιωπήσει για τα πεπραγμένα αυτής της κυβέρνησης -για παράδειγμα, ο Σάντσεθ δεν έκανε τίποτα για να σταματήσει τη σφαγή των μεταναστών στη Μελίγια το 2022 [4]. Οι μεταρρυθμίσεις στον περιβόητο νόμο Mordaza ή Gag Law (νόμος φίμωσης) είναι περιορισμένες- εξακολουθεί να δίνει στην αστυνομία το δικαίωμα να ερμηνεύει την "έλλειψη σεβασμού" ή την "ανυπακοή". Οι αλλαγές στη φιλοεπιχειρηματική εργατική νομοθεσία περιόρισαν μεν τη χρήση συμβάσεων ορισμένου χρόνου, αλλά μεγάλο μέρος του προηγούμενου νόμου της δεξιάς παρέμεινε στο νομοθετικό πλαίσιο. Η συνέχεια με την εργασιακή μεταρρύθμιση του PP είναι τέτοια που ο Μαριάνο Ραχόι, ο δεξιός πρωθυπουργός που είχε την εποπτεία του νόμου, δήλωσε στη συντηρητική εφημερίδα ABC ότι το PSOE και οι Podemos "άφησαν την εργασιακή μεταρρύθμιση εκεί που ήταν". Οι μεταρρυθμίσεις στη στεγαστική νομοθεσία περιορίζουν τα ενοίκια (σε αύξηση) κατά 3% και δίνουν κάποια περισσότερα δικαιώματα στους ενοικιαστές, αλλά η κυβέρνηση έχει κάνει ελάχιστα για την κατασκευή περισσότερων κοινωνικών κατοικιών.
Ο πρώην πρωθυπουργός του Εργατικού Κόμματος Γκόρντον Μπράουν, σε άρθρο του στον Guardian, προειδοποιεί σωστά για τη διεθνή απειλή των ακροδεξιών και νεοφασιστικών δυνάμεων [5]. Δείχνει πώς το Vox ζητά να τεθούν εκτός νόμου τα εθνικά κόμματα και θέλει να αποδυναμώσει τους νόμους και τις πολιτικές για την ενδοοικογενειακή βία. Ωστόσο, ολόκληρο το άρθρο χαιρετίζει άκριτα τον Σάντσεθ ως υπέρμαχο των προοδευτικών δυνάμεων υπερασπιστή των μεταναστών (Μελίγια;) και αντίπαλο της νεοφιλελεύθερης λιτότητας.
Τα ριζοσπαστικά αριστερά ρεύματα που κερδίζουν έδρες στο κοινοβούλιο δεν χρειάζεται να συμμαχήσουν με σοσιαλφιλελεύθερα κόμματα όπως το PSOE. Μπορούν ακόμα να αποτρέψουν την εκλογή δεξιών κυβερνήσεων και να επιτρέψουν στα κυρίαρχα αριστερά-κεντρικά κόμματα να σχηματίσουν κυβερνήσεις. Στην Πορτογαλία, το Αριστερό Μπλόκο έκανε ακριβώς αυτό, ενώ δεν μπήκε σε συνασπισμό. Είναι επίσης δυνατό να διαπραγματευτούν γύρω από ορισμένα μέτρα με αντάλλαγμα τις ψήφους τους. Ταυτόχρονα, μπορούν να συνεχίσουν να αναπτύσσουν ένα κίνημα που υπερασπίζεται τα συμφέροντα των εργαζομένων με μια στρατηγική ξεκάθαρης ρήξης με το κεφάλαιο και το κράτος του.
Η ψηφοφορία της ερχόμενης Κυριακής θα αλλάξει τις συνθήκες μέσα στις οποίες μπορούν να λειτουργήσουν η Αριστερά και οι προοδευτικές δυνάμεις. Η Δεξιά και οι νεοφασίστες πρέπει να καταψηφιστούν και να σταματήσουν, αλλά πρέπει να οικοδομηθεί μια εναλλακτική λύση απέναντι στην ελαφρώς πιο φιλελεύθερη διαχείριση της καπιταλιστικής οικονομίας από το PSOE.
https://anticapitalistresistance.org/spanish-general-election-23-july-can-the-right-be-stopped/
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Democratic_Memory_Law
[2] 15Μ -15 Μαΐου είναι το όνομα που δόθηκε στο κίνημα των Αγανακτισμένων, στις τεράστιες κινητοποιήσεις στους δρόμους και στη ριζοσπαστικοποίηση που ξέσπασε το 2011 και οδήγησε στη δημιουργία του ριζοσπαστικού αριστερού κόμματος των Podemos
[3] https://www.anticapitalistas.org
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/2022_Melilla_incident
[5] https://www.theguardian.com/commentisfree/2023/jul/14/spain-election-europe-neo-fascism-vox-germany-finland
