Η Βενεζουέλα σε καμπή. Μια συζήτηση μεταξύ επαναστατών της Βενεζουέλας
Stalin Perez Borges
Οι προκλήσεις της Μπολιβαριανής διαδικασίας
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ανάγκη να βρούμε ή να γεννήσουμε γρήγορα ένα άλλο γεγονός όπως ήταν η 13η Απριλίου 2002.
Έχει ανοίξει μια σημαντική συζήτηση μέσα στα αριστερά, τόσο στη Βενεζουέλα όσο και διεθνώς, ως αποτέλεσμα των πρόσφατων ταραχών στη χώρα.
Σε μια προσπάθεια να φέρουν τις απόψεις των μαχητών βάσης της Βενεζουέλας στο αγγλόφωνο κοινό, ο Federico Fuentes του Green Left Weekly πήρε συνέντευξη από τον Stalin Perez Borges.
Συνδικαλιστής σε όλη του τη ζωή και σοσιαλιστής ακτιβιστής, ο Στάλιν Πέρεζ Μπόρχες είναι σήμερα μέλος της Ενωτικής Λίγκας Τσαβιστών Σοσιαλιστών (LUCHAS) [Liga Unitaria Chavista Socialista (LUCHAS)], ριζοσπαστικού ρεύματος μέσα στο Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας (PSUV) [Partido Socialista Unido de Venezuela].
Η LUCHAS συγκροτήθηκε από μια ομάδα πρώην ηγετών και ακτιβιστών του Marea Socialista [Σοσιαλιστικό Κύμα], μεταξύ των οποίων πολλοί συνδικαλιστές του. Η απόφαση σχηματισμού της LUCHAS πάρθηκε όταν το Marea Socialista αποφάσισε να εγκαταλείψει το PSUV και άρχισε να υιοθετεί μια όλο και πιο εχθρική προσέγγιση απέναντι στην Μπολιβαριανή διαδικασία.
Ο Πέρεζ Μπόρχες συμμετέχει επίσης στο συμβουλευτικό συμβούλιο του Σοσιαλιστικού Μπολιβαριανού Κέντρου Εργατών (CSBT) [Central Socialista Bolivariana de Trabajadores], της μεγαλύτερης συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας της Βενεζουέλας.
Ποιες είναι οι βασικές εξηγήσεις για τη κατάσταση στη Βενεζουέλα σήμερα; Είναι αυτό το τέλος της Μπολιβαριανής διαδικασίας;
Όχι, δεν πιστεύω ότι αυτό είναι το τέλος της Μπολιβαριανής διαδικασίας. Ωστόσο, περνάμε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές της, καθώς σήμερα φαίνεται πολύ πιθανό ότι η δεξιά θα μπορούσε να επιστρέψει στην εξουσία.
Τα λαϊκά τμήματα, ως το κοινωνικό υποκείμενο της διαδικασίας, παρέμειναν στην τεράστια πλειοψηφία τους πιστά στο πολιτικό σχέδιο που ο Τσάβεζ (αργότερα πρόεδρος Ούγκο) άρχισε να χτίζει μετά την εισβολή του στην πολιτική σκηνή της Βενεζουέλας. Ακόμη και εν μέσω της κρίσης αυτής, ο Μπολιβαριανός Τσαβισμός εξακολουθεί να έχει ισχυρή κοινωνική βάση.
Πολύ πιο δύσκολο από την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σήμερα ήταν οι 48 ώρες που η δεξιά βρέθηκε στην εξουσία μετά από το πραξικόπημα τον Απρίλιο του 2002. Εκείνη η στιγμή είχε την 13η Απριλίου της: την ημέρα κατά την οποία ο λαός βγήκε στους δρόμους και μαζί με τον πυρήνα των ενόπλων δυνάμεων ανέτρεψε τη δικτατορία και διέσωσε τον Τσάβες.
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ανάγκη να βρούμε ή να γεννήσουμε γρήγορα ένα άλλο γεγονός όπως ήταν η 13η Απριλίου 2002.
Είμαστε σε κατάσταση αβεβαιότητας, δεδομένων των πολλαπλών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Οι επιπτώσεις της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και του αυτοσχεδιασμού είναι μεγάλες. Αισθανόμαστε τα αποτελέσματα αυτών των δεινών και το γεγονός ότι ύστερα από περισσότερα από 10 χρόνια από τότε που ο Τσάβεζ δήλωσε ότι η κυβέρνηση και η μπολιβαριανή διαδικασία είναι αντιιμπεριαλιστικές και σοσιαλιστικές, δεν καταφέραμε να υπερβούμε τον καπιταλισμό.
Υποφέρουμε από τις στρεβλές επιπτώσεις της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς, του αυτοσχεδιασμού, όλα μέσα σε ένα πλαίσιο καπιταλισμού.
Και από τις ενέργειες εκείνων των καπιταλιστών που δεν συμφώνησαν ποτέ με την Τσαβική διαδικασία και που σήμερα, όσο ποτέ πριν, συνωμοτούν για να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Προέδρου Νικολάς Μαδούρο.
Οι παλιοί καπιταλιστές επιδιώκουν πάση θυσία να ανακτήσουν τον έλεγχο του κράτους για να ελέγξουν τη διανομή των εσόδων από το πετρέλαιο. Τον έλεγχο που έχασαν με τη νίκη του Τσάβες το 1998.
Οι παλιοί καπιταλιστές έχουν τρελαθεί και τα τελευταία τρία χρόνια κυρίως επειδή τα έσοδα αυτά μειώθηκαν λόγω της πτώσης των τιμών του πετρελαίου.
Κατά τη διανομή αυτών των εσόδων, η κυβέρνηση εξακολουθεί να δίνει προτεραιότητα στις δαπάνες για κοινωνικά προγράμματα που αναπτύχθηκαν όταν οι τιμές του πετρελαίου ήταν πολύ υψηλότερες. Εν τω μεταξύ, ένα άλλο μερίδιο χάνεται στη διαφθορά και ένα άλλο μέρος πηγαίνει στη λεγόμενη «Μπολιμπουρζουαζία», νέους καπιταλιστές που ισχυρίζονται ότι υποστηρίζουν τη διαδικασία.
Οι ντόπιοι καπιταλιστές έχουν την υποστήριξη των υπόλοιπων καπιταλιστών στην ηπειρωτική Ευρώπη και ιδιαίτερα του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ. Η αμερικανική κυβέρνηση, μαζί με άλλες χώρες που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Βενεζουέλα, χρηματοδοτούν την εκστρατεία με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης Μαδούρο.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι διατεθειμένη να απαλλαγεί από την κυβέρνηση Μαδούρο, ανεξάρτητα από το τι θα χρειαστεί.
Εάν επιτύχουν, θα επιφέρουν ένα τελικό χτύπημα στη διαδικασία αλλαγής που ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία στη Νότια Αμερική και η οποία άρχισε να αντιστρέφεται με τα χτυπήματα στην Ονδούρα και την Παραγουάη, την εκλογική ήττα της Κριστίνα Κίρτσνερ στην Αργεντινή και το Κοινοβουλευτικό πραξικόπημα που έγινε από τον Μισέλ Τέμερ στη Βραζιλία (εναντίον της Προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ).
Όπως και οι καπιταλιστές στη Βενεζουέλα που θέλουν να ανακτήσουν τον έλεγχο των εσόδων από το πετρέλαιο, οι ΗΠΑ θέλουν να ανακτήσουν τον έλεγχο της αυλής τους. Είναι δίδυμοι, όταν πρόκειται για το κοινό συμφέρον τους να ξεφορτωθούν τον Μαδούρο και θα είναι σαν σιαμαίοι όσον αφορά τα συμφέροντά τους κατά τη διαμόρφωση μιας νέας κυβέρνησης, αν υποτεθεί ότι ανατρέπουν την κυβέρνηση Μαδούρο και την Τσαβική διαδικασία.
Έτσι, αυτό το εκρηκτικό κοκτέιλ αφενός της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς, του αυτοσχεδιασμού, του καπιταλισμού και αφετέρου του πολέμου που διεξάγουν οι καπιταλιστές που συνεχίζουν να σαμποτάρουν την οικονομία, εξηγεί τη δυσαρέσκεια που υπάρχει σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού και για την οποία πληρώνει η κυβέρνηση, καθώς θεωρείται ο μοναδικός ένοχος για την κατάσταση.
Τα δεξιά κόμματα το χρησιμοποιούν αυτό, μαζί με τη δυσαρέσκεια που δημιουργούν οι βίαιες ενέργειες των φασιστικών συμμοριών που η δεξιά έχει εκπαιδεύσει και των εγκληματικών συμμοριών των γειτονιών που πληρώνονται για να δημιουργήσουν καταστάσεις βίας και θανάτους σε ορισμένες πόλεις και περιοχές της χώρας, κυρίως σε δήμους που κυβερνώνται από δημάρχους της αντιπολίτευσης.
Όλα αυτά διογκώνονται σε μεγάλο βαθμό μέσω των κοινωνικών δικτύων, των άπειρων μέσων ενημέρωσης (εφημερίδες, τηλεοπτικά κανάλια, ραδιοφωνικοί σταθμοί) που συνεχίζουν να κατέχουν και των διεθνών πρακτορείων ειδήσεων.
Ποια θέση έχουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι κοινωνικές οργανώσεις που υποστηρίζουν τη Μπολιβαριανή διαδικασία στην παρούσα κατάσταση;
Η πλειοψηφία των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των κοινωνικών οργανώσεων βρίσκονται στα χέρια των οπαδών και των μαχητών της αριστεράς και του Τσαβισμού. Οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά τμήματα υποστηρίζουν αυτές τις ηγεσίες, διότι στην πλειοψηφία τους είναι συνεπείς μαχητές στον συγκεκριμένο τομέα.
Αλλά είναι γεγονός ότι η βάση τους έχει χτυπηθεί σκληρά από την κατάσταση την οποία ανέφερα. Δηλαδή, είναι θύματα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, μιας μεγάλης κρίσης που διείσδυσε στο ηθικό των ανθρώπων και αυτό - που είναι για μένα η πιο θλιβερή και πιο επικίνδυνη πτυχή - έχει γίνει κρίση προοπτικής.
Αισθάνεται κανείς ότι ανάμεσα σε ένα μεγάλο μέρος των εργαζόμενων συντρόφων υπάρχει σκεπτικισμός στο να συνεχίσουν να πιστεύουν αυτό που λέει η κυβέρνηση και οι νέοι δεν βλέπουν κανένα άμεσο μέλλον για τους ίδιους και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί από αυτούς έχουν μεταναστεύσει σε άλλες χώρες, Ακόμη και στην Αυστραλία υπάρχει σήμερα ένας σημαντικός αριθμός Βενεζουελάνων.
Παρ’ όλα αυτά, ο Τσαβισμός εξακολουθεί να διατηρεί ένα αξιόλογο επίπεδο υποστήριξης μεταξύ των εργαζομένων και των λαϊκών τμημάτων, κάτι που μπορεί να διαπιστωθεί στις κινητοποιήσεις που έχουν πραγματοποιήσει.
Στηρίζεται επίσης από μια πολιτοφυλακή, αποτελούμενη από μια πολύ μεγάλη ομάδα εθελοντών εφέδρων που διατηρούν το ηθικό τους.
Ποια είναι η άποψή σας για την προτεινόμενη Συντακτική Συνέλευση;
Θα σας ομολογήσω ότι, πριν από την 1η Μαΐου, όταν ο πρόεδρος μίλησε για αυτό ως μια δυνατή μελλοντική πορεία, δεν μου φάνηκε ως μια συνεκτική και κατάλληλη πρόταση για εκείνη τη στιγμή, όταν η συσχέτιση των δυνάμεων δεν είναι τόσο ευνοϊκή για τον Τσαβισμό.
Ωστόσο, μετά την 1η Μαΐου, αντικατοπτρίζοντας τη διάσταση που έλαβε η κρίση και πάνω από όλα η κλιμάκωση του κύκλου της βίας, βλέπω τώρα αυτή την πρόταση περισσότερο ως μια πρόκληση που θα μπορούσε να βοηθήσει να σταματήσει η βία που φαίνεται να επιβάλλεται και να ανοίξει ένας δρόμος για τη βελτίωση της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης.
Η πραγματικότητα, την οποία μπορεί να δει ο καθένας, είναι ότι η δεξιά δεν επιδιώκει να τρομάξει ή να πιέσει την κυβέρνηση για διαπραγματεύσεις, αγωνίζεται μάλλον στο στρατιωτικό πεδίο, με όπλα, ελεύθερους σκοπευτές και ένοπλες συμμορίες, για να νικήσει στρατιωτικά την κυβέρνηση.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύουμε ότι είναι αφελής η ανησυχία του κόσμου από το γεγονός ότι οι δυνάμεις ασφαλείας προσπάθησαν να σταματήσουν τη βία που προκάλεσαν αυτές οι ομάδες.
Σε αυτό το πλαίσιο, διαμορφώνεται η πρόταση για μια Συντακτική Συνέλευση και θα μπορούσε να προσφέρει μια διέξοδο από την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα.
Και αυτό είναι το συναίσθημα που έχω παρατηρήσει σε πολλές συνελεύσεις εργαζομένων και κάτι που πολλοί σύντροφοι από διάφορους χώρους εργασίας μου έχουν αναμεταδώσει.
Μαζί με άλλους συντρόφους της LUCHAS, θα κατέβουμε ως υποψήφιοι στη Συντακτική Συνέλευση. Δεν ξέρουμε αν θα εκλεγούμε.
Μόλις εγκριθούν οι υποψηφιότητες, θα κάνουμε δυναμική καμπάνια με τις προτάσεις μας για το τι πρέπει να κάνει η Συντακτική Συνέλευση. Θα διοργανώσουμε καμπάνιες για να εκλεγούν νέα πρόσωπα, άτομα ικανά να προτείνουν τις αλλαγές που χρειάζεται η χώρα, οι οποίες πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι δημοκρατικά, επαναστατικά και σοσιαλιστικά μέτρα.
Αυτά είναι τα μοναδικά μέτρα που μπορούν να μας βγάλουν από την κρίση.
Ελπίζουμε ότι δεν θα είναι τα ίδια παλιά πρόσωπα, εκείνα που βρίσκονται ήδη σε θέσεις εξουσίας, που θα καταλήξουν να εκλεγούν. Διαφορετικά θα έχουμε μόνο μια απ’ τα ίδια.
Ποια θέση πιστεύετε ότι θα πρέπει να ακολουθήσουν οι σοσιαλιστικές και διεθνιστικές οργανώσεις για την κατάσταση στη Βενεζουέλα;
Οι επαναστάτες στη Βενεζουέλα και σε όλα τα μέρη του κόσμου πρέπει να δουν την πραγματικότητα και να πουν την αλήθεια στους εργαζόμενους της Βενεζουέλας.
Και όλοι πρέπει να μάθουμε από αυτή τη διαδικασία, ανεξάρτητα από το θα συμβεί στη συνέχεια. Πρόκειται για μια μοναδική διαδικασία. Τα βιβλία είναι ελάχιστα χρήσιμα, είναι κάτι που χτίστηκε και γράφτηκε στον ταξικό αγώνα, στον οποίο πρέπει πάντα να είμαστε σαφείς σχετικά με το ποιοι είναι οι ασυμβίβαστοι εχθροί μας και με οποίους δεν πρέπει ποτέ να αγωνιζόμαστε δίπλα-δίπλα.
Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι οι γραφειοκρατίες, αργά ή γρήγορα, είναι μοιραίες σε επαναστατικές διαδικασίες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, από την αρχή, έχουμε προβάλει το σύνθημα: Ούτε κεφάλαιο ούτε γραφειοκρατία.
Γιορτάζουμε το γεγονός ότι καταφέραμε να συντάξουμε μια δήλωση μαζί με άλλες οργανώσεις ανά τον κόσμο, μεταξύ αυτών, τη Σοσιαλιστική Συμμαχία στην Αυστραλία, με την οποία καθίσταται σαφές ότι η έξοδος από την κρίση που βρίσκεται η διαδικασία της Βενεζουέλας πρέπει να είναι δημοκρατική, επαναστατική και σοσιαλιστική.
Μετάφραση: e la libertà
«Venezuela Socialist Speaks on Challenges to Bolivarian Process», Green Left Weekly, 11 Ιουνίου 2017 και International Viewpoint, 11 Ιουνίου 2017.
Sergio García
Η κρίση και η διανόηση
Ο Σέρτζιο Γκαρσία είναι πολιτικός δημοσιογράφος και συνιδρυτής της σοσιαλιστικής οργάνωσης Marea Socialista, η οποία είναι τώρα το βασικό σημείο αναφοράς για τον «κριτικό Τσαβισμό».
Η Βενεζουέλα αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση. Κάθε μέρα, οι κινητοποιήσεις, η κοινωνική δυσαρέσκεια, η πείνα, η καταπίεση, ο θάνατος και η κοινωνική αποσύνθεση στοιχειώνουν τους δρόμους της. Καμιά σχέση με τα χρόνια άνθησης του μπολιβαριανού φαινομένου που άνοιξε τις πόρτες στην πολιτική αλλαγή και σε σημαντικά κοινωνικά μέτρα υπέρ της πλειοψηφίας. Σήμερα ο ίδιος πληθυσμός βιώνει στην καθημερινότητά του την καταστροφή που προκάλεσε η κυβέρνηση Μαδούρο και παράλληλα τις προσπάθειες της δεξιάς αντιπολίτευσης να αρπάξει την πολιτική εξουσία.
Τώρα διάφορα τμήματα της διανόησης έχουν αρχίσει τη συζήτηση και τοποθετούνται με διάφορους τρόπους. Ενώ στη Βενεζουέλα υπάρχουν συζητήσεις και αποκλίσεις στις τάξεις του Τσαβισμού, με αυξανόμενη δυσαρέσκεια, στη διεθνή σκηνή η συζήτηση είναι πιο ανοιχτή.
Ένα τμήμα της διανόησης εξέφρασε σε διεθνή ανακοίνωση την ανάγκη να σταματήσει η σημερινή πορεία βίας και θανάτου, χωρίς να υποστηρίξει τη δεξιά αντιπολίτευση και ταυτόχρονα να αμφισβητήσει τον αντιδημοκρατικό και κατασταλτικό χαρακτήρα της κυβέρνησης Μαδούρο, επισημαίνοντας την κεντρική ευθύνη του κράτους για την κρίση. Αμφισβητώντας τη πόλωση που λειτουργεί στην ηγεσία του κόμματος και ζητώντας να ακουστούν και άλλες φωνές, υποστήριξαν ότι η αριστερά πρέπει να αγωνιστεί για μια πιο συμμετοχική δημοκρατία και όχι για λιγότερη. Η ανακοίνωση: «Επείγουσα διεθνής έκκληση να σταματήσει η κλίμακα βίας στη Βενεζουέλα» αντικατοπτρίζει, ακόμη και με τις αντιφάσεις της, τη βαθιά κρίση του Μαδουρισμού που προκαλεί κριτικές φωνές διαφόρων ειδών.
Κυκλοφόρησε επίσης η «Διακήρυξη για τη Βενεζουέλα» με άμεση κριτική στο άλλο τμήμα. Αυτό το τμήμα της διανόησης υπερασπίζεται την κυβέρνηση της Βενεζουέλας, ελαχιστοποιεί πλήρως την ευθύνη της σε αυτή την κρίση και υποστηρίζει μια ψεύτικη ομοιότητα μεταξύ του αρχικού σχεδίου του μπολιβαριανισμού και εκείνων που τον κατέστρεψαν από μέσα. Καταγγέλλουν σωστά τη δεξιά MUD και τα σχέδια του ιμπεριαλισμού και καλύπτουν την οπισθοδρομική δράση της κυβέρνησης με αναχρονιστικές φράσεις για τον Τσάβες, τη διαδικασία και τις κοινωνικές κατακτήσεις του χθες, που δεν υπάρχουν σήμερα. Η δήλωση συγκεντρώνει διάφορα τμήματα, συμπεριλαμβανομένων καθαρών εκπρόσωπων του νεο-σταλινισμού όπως ο Atilio Borón και άλλοι.
Στην περίπτωσή μας ξεκινάμε αυτή τη συζήτηση από δύο κεντρικές παραμέτρους. Από τη μία πλευρά, είναι σαφές ότι πρέπει να απορρίψουμε όλες τις πολιτικές και τις δράσεις που προωθεί η δεξιά και η φιλοϊμπεριαλιστική αντιπολίτευση. Δεν θα υπάρξει θετική πορεία για τον λαό της Βενεζουέλας από αυτά τα τμήματα που θέλουν να εξασφαλίσουν, άμεσα, την πλήρη παράδοση της χώρας, τμήματα που επίσης έχουν τις εξτρεμιστικές τους πτέρυγες που πρέπει να αποκλειστούν εντελώς. Ταυτόχρονα, διαφωνούμε επίσης με τον Μαδούρο και το σχέδιο του PSUV και με το αριστερό τμήμα της διανόησης που κάνει βαθιά πολιτικά λάθη στη στήριξη του Μαδούρο και δεν αναγνωρίζει την πραγματική κατάσταση στη Βενεζουέλα.
Τρία λάθη ανάλυσης για μια λανθασμένη πολιτική
Η ανάλυση των τμημάτων της αριστεράς που υποστηρίζουν τον Μαδούρο ξεκινάει από τρεις εσφαλμένες υποθέσεις: 1) Ο Μαδούρο είναι η συνέχεια της διαδικασίας του Μπολιβαριανισμού. 2) Κάνει λάθη και υπάρχει περισσότερη γραφειοκρατία, αλλά πρέπει να υποστηριχθεί και να διορθωθεί. 3) Από τη μια πλευρά υπάρχουν ο λαός και από την άλλη όσοι θέλουν να παραδώσουν τη χώρα στον ιμπεριαλισμό. Οι τρεις ορισμοί είναι λανθασμένοι. Ας δούμε αυτά τα τρία σημεία.
Πρώτον, είναι αδύνατο να κατανοήσουμε την πραγματικότητα και να δούμε τη συνέχεια ανάμεσα στα πιο θετικά χρόνια του Μπολιβαριανού μοντέλου και του σήμερα. Κάθε διαδικασία φτάνει σε ένα σημείο όπου οι ποσοτικές αλλαγές γίνονται ποιοτικές. Αυτή η μεταμόρφωση έγινε ήδη εδώ και πολύ καιρό. Εάν με τον Τσάβες είχαμε μπροστά μας μια αντιιμπεριαλιστική πατριωτική κυβέρνηση, ακόμη μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού, σήμερα υπάρχει ένας εκφυλισμός. Αντιμετωπίζουμε μια κυβέρνηση που έχει μετακινηθεί από την αρχική της θέση προς τα δεξιά, εφαρμόζοντας αφενός μέτρα προσαρμογής και, αφετέρου, παρέχοντας στρατηγικούς πόρους στον ιμπεριαλισμό. Ως πολιτικό μοντέλο μεταστρέφεται ολοένα και περισσότερο σε μια μη δημοκρατική πορεία. Είναι ένα σαφές σπάσιμο με το προηγούμενο μοντέλο, όχι η συνέχιση του.
Δεύτερον, δεν είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση κάνει «λάθη» ή ότι υπάρχει λίγο περισσότερη γραφειοκρατία. Η κυβέρνηση έχει ένα γενικευμένο αντιλαϊκό σχέδιο και δεν πρόκειται για κάπως περισσότερη γραφειοκρατία, αλλά για μια νέα κάστα Μαφίας εμπλουτισμένη στην κορυφή της με μια μπουρζουαζία του πετρελαίου και ένα κράτος εισοδηματία. Αυτή είναι η κυβέρνηση για την οποία μιλάμε. Όπως εξηγεί ο Carlos Carcione του Marea Socialista: «Από οικονομική άποψη, μπορούμε να διακρίνουμε να δύο σαφείς περιόδους της κυβέρνησης του Νικολάς Μαδούρο. Μια πρώτη φάση σταδιακής μακροοικονομικής προσαρμογής που απέτυχε δραματικά. Αυτό μπορεί να εντοπιστεί στο διάστημα που μεσολάβησε από την υποτίμηση του Φεβρουαρίου 2013, ένα μήνα πριν από τον θάνατο του Τσάβες και το δεύτερο εξάμηνο του 2014, όπου εγκρίθηκε ένα πρώτο πακέτο Εξουσιοδοτικών Νόμων, σε μια προσπάθεια προσαρμογής των δημοσιονομικών δαπανών και των κοινωνικών επιδοτήσεων στις «Αποστολές» προς τα κάτω· τη μείωση των εισαγωγών· και τη μείωση των πραγματικών μισθών μέσω του εναύσματος της πληθωριστικής διαδικασίας. Αυτή η πολιτική, των οικονομικών αντιμεταρρυθμίσεων, η οποία έχει μια σαφή τάση οπισθοδρόμησης, επειδή η προσαρμογή χρεώνεται κυρίως στο εισόδημα και στη δυνατότητα πρόσβασης σε βασικά αγαθά των εργαζόμενων οικογενειών και των πλέον άπορων τμημάτων, απέτυχε ...
... Η δεύτερη περίοδος που επισημαίνουμε άρχισε στα τέλη του 2014 με την επικύρωση μιας νέας εξουσιοδότησης που επέτρεψε στον πρόεδρο να κυβερνήσει με διάταγμα. Αυτοί οι νόμοι επέτρεψαν τη δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών οι οποίες δεν διέπονται από τη νομοθεσία της Βενεζουέλας. Και αυτό απέκτησε ισχυρή δυναμική από την πτώση των τιμών του πετρελαίου. Και πάνω απ’ όλα, από τις αρχές του 2016 με τους λεγόμενους 15 κινητήρες (Motor) της παραγωγικής οικονομίας, που παρουσιάστηκαν ως ένα σχέδιο για να ξεπεραστεί η κερδοσκοπία του πετρελαίου, αυτό που πραγματικά κάνουν είναι να επεκτείνουν σε κολοσσιαίο επίπεδο τα όρια της υπερεκμετάλλευσης των πόρων και την επικέντρωση της οικονομίας της χώρας στην άντληση και πώληση πρώτων υλών1. Η Motor Minero με την Orinoco Mining Arc, η Motor Energético με το συνολικό άνοιγμα της Oil Belt, η Forest Motor και η Tourist Motor, όλα χαρακτηρίζονται από μια πολιτική άγριου ανοίγματος στο διεθνικό κεφάλαιο.»2
Με αυτή την οικονομική κατάσταση και την πολιτική της κυβέρνησης, οι κοινωνικές αποστολές διαλύθηκαν και οι μισθοί έγιναν σκόνη. Όποιος υπερασπίζεται την κυβέρνηση και τη δικαιώνει, καταλήγει, του αρέσει ή όχι, να υποστηρίζει την πρωταρχική αιτία της κοινωνικής σήψης και ενός σχεδίου που βλάπτει τον λαό.
Τρίτον, είναι πολύ λάθος να πιστεύουμε ότι από τη μια πλευρά υπάρχει ο λαός και από την άλλη εκείνοι που θέλουν να δώσουν τη χώρα στον ιμπεριαλισμό. Δεν είναι αυτός ο σημερινός διαχωρισμός. Ο πραγματικός διαχωρισμός είναι ένας αγώνας μεταξύ δύο τμημάτων ξένων προς τα λαϊκά συμφέροντα, σχετικά με το ποιος θα ελέγχει τα εκατομμύρια από το εμπόριο πετρελαίου σε συμφωνία με τις ιμπεριαλιστικές εταιρείες. Το MUD και το PSUV είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν την εκχώρηση και τη διάλυση των κοινωνικών κατακτήσεων. Αυτό που διακυβεύεται είναι ποιος θα βρίσκεται στο τιμόνι και με ποιον τρόπο. Όπως τονίζει ο Carcione: «Αυτό που χαρακτηρίζει τη σημερινή αντιπαράθεση μεταξύ των ηγετών, αντίθετα από το 2002/2003, και αντίθετα με ό, τι επαναλαμβάνουν όσοι υποστηρίζουν την ηγεσία της κυβέρνησης και την υμνούν με ποταμούς μελάνι, όπως οι διανοούμενοι που την υποστηρίζουν διεθνώς, δεν είναι ένας αγώνας μεταξύ των λαϊκών τμημάτων εναντίον των ολιγαρχών, αλλά αντίθετα, είναι ένας αγώνας για να καθοριστούν ποια από τις ηγεσίες είναι αξιόπιστη για τον έλεγχο του κράτους κατά την επόμενη περίοδο διαχείρισης και διανομής του εισοδήματος. Είναι δύο τμήματα των ελίτ, που είναι εξαρτημένα από το διεθνές χρηματοοικονομικό κεφάλαιο, ένα παραδοσιακό και ένα άλλο αναδυόμενο. Καμιά απ’ αυτές τις δύο πλευρές δεν είναι δημοκρατική και οι δύο είναι ξεκάθαρες ότι χρειάζονται ένα εντελώς αυταρχικό πολιτικό σύστημα για την επιτυχή εφαρμογή της σημερινής οικονομικής αντεπανάστασης και τις αντιμεταρρυθμίσεις στα πολιτικά και οικονομικά επιτεύγματα που έχουν κερδηθεί, παρ’ όλες τις ελλείψεις και τους περιορισμούς τους, στα καλύτερα χρόνια της περιόδου Τσάβες».
Για έναν τρίτο χώρο
Πρέπει να ανοίξουμε το δρόμο προς μια νεοεμφανιζόμενη πολιτική που προέρχεται από την ίδια τη Μπολιβαριανή διαδικασία και τοποθετείται ως μια αριστερή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση. Σ’ αυτό το καθήκον έχουν συγκεντρωθεί οι σύντροφοι μας του Marea Socialista, ένα τμήμα της διανόησης της Βενεζουέλας, των κοινωνικών αναφορών, φοιτητές, εργαζόμενοι, πρώην τσαβιστές υπουργοί και άλλα λαϊκά τμήματα. Εκεί βρίσκεται ένα εφικτό μέλλον που τοποθετείται στα αριστερά, παίρνοντας τις καλύτερες μπολιβαρικές σημαίες και προχωρώντας προς μια αντικαπιταλιστική διαδικασία.
Στην παρακμή του Μαδουρισμού υπάρχει οριοθετημένη διαχωριστική γραμμή. Η υποστήριξή του ή η προβολή τού νέου από τα κάτω και ενάντια στο MUD και το PSUV. Σ’ αυτό το δίλημμα, ένα τμήμα της αριστεράς έχει συνδεθεί με ό,τι χειρότερο υπάρχει στην κυβερνητική γραφειοκρατία, χάνοντας κάθε αντικαπιταλιστική και σοσιαλιστική προοπτική. Από την πλευρά μας, επιβεβαιώνουμε την υποστήριξή μας στο Marea Socialista και σε εκείνους που με πολύ πολιτικό θάρρος αντιμετωπίζουν το MUD και το PSUV, χωρίς να συνδέονται με ιδιωτικά συμφέροντα ή ευκαιριακές πολιτικές ή οικονομικές συμμαχίες.
Μετάφραση: e la libertà
Sergio García, «The Crisis and the Intelligentsia», International Viewpoint, 11 Ιουνίου 2017.
Σημειώσεις
1 [Σ.τ.Μ.:] Στο αγγλικό κείμενο: «when what they actually do is to expand in a colossal way the extractivist frontier and the primarization of the country’s economy». Ο όρος «extractivism» δηλώνει την εξαντλητική εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την περιγραφή της οικολογικής καταστροφής στη Λατινική Αμερική. Βλ. και Alberto Acosta, «Extractivism and neoextractivism: two sides of the same curse», στο: M. Lang και D. Mokrani (επιμέλεια), Beyond Development. Alternative Visions from Latin America, Fundación Rosa Luxemburg / Transnational Institute, Κίτο / Άμστερνταμ 2013, σσ. 61-66. Για τον όρο «primarization» («πρωτογενοποίηση»;) βλ. ενδεικτικά (στα ισπανικά): «La primarización de la economía y la dependencia se profundizan». https://trabajadoressocialistas.es.tl/La-primarizaci%F3n-de-la-econom%EDa-y-la-dependencia-se-profundizan.htm