Πηγή: Sam Hamad, «Talking to Assad today is futile», The New Arab, 23 Μαΐου 2016.

Μετάφραση: Παραναγνώστης

Ο Sam Hamad είναι ανεξάρτητος Σκωτοαιγύπτιος αγωνιστής και συγγραφέας.

Sam Hamad

Άντε πάλι.

Το φάντασμα των διαπραγματεύσεων¹ κρέμεται πάνω από τη Συρία. Ο πόλεμος στη Συρία, κατά πολλούς τρόπους, μιμείται τους συσχετισμούς δύναμης ανάμεσα στο Ισραήλ και τους διεθνείς του υποστηρικτές, και στην Παλαιστίνη· μόνο σε μια πολύ πιο συμπιεσμένη χρονικά μορφή – η Παλαιστίνη αργοπεθαίνει με τη μόνιμη προοπτική μιας ειρηνευτικής διαδικασίας, ενώ η Συρία καταστρέφεται ταχύτατα ενόσω εχθροί και δήθεν φίλοι της – όπως οι Αμερικανικής κοπής «Φίλοι της Συρίας» – μιλούν άσκοπα και θλιβερά για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

Να ονομάσεις χαώδη την υποτιθέμενη ειρηνευτική διαδικασία στη Συρία είναι λίγο. Έχει σίγουρα κάτι το χαώδες δεδομένου ότι οι δυνάμεις δεν μπορούσαν να επιτύχουν συναίνεση² ούτε καν γύρω από τις ημερομηνίες των διαπραγματεύσεων. Αλλά αυτό το φαρσικό τους χαρακτηριστικό είναι απλώς συνέπεια του γεγονότος ότι οι ίδιες οι διαπραγματεύσεις δεν προέκυψαν από κάποια επιθυμία των βασικών εκτός Συρίας παικτών – δηλαδή των ΗΠΑ, της Ρωσίας και του Ιράν – για μια δίκαιη ειρήνη.

Οι ΗΠΑ θέλουν απλά να μαντρώσουν την επανάσταση σε μια μεριά, όπου οι Σύριοι που αγωνίζονται για την ελευθερία ενάντια στον Άσαντ και τους συμμάχους του θα ενέδιδαν στο μοναδικό ενδιαφέρον των ΗΠΑ: να καταπολεμηθεί το έλασσον κακό του ISIS.

Για το Ιράν και τη Ρωσία, ο υπολογισμός είναι απλός – δεν έχουν απολύτως τίποτα να χάσουν από τη συμμετοχή σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Κι αυτό πρέπει να εκληφθεί κυριολεκτικά.

Η ρωσική παρέμβαση υπήρξε βάναυσα αποτελεσματική στο να στείλει, στους επαναστάτες και τους υποστηρικτές τους, το μήνυμα ότι η Μόσχα θα χρησιμοποιήσει ωμή στρατιωτική ισχύ για να εξασφαλίσει ότι οι αριθμητικά υπέρτεροι αντάρτες δεν θα απειλήσουν τα Μπααθικά νώτα.

Ωστόσο, έχει επίσης αποδειχθεί ότι το καθεστώς Άσαντ, ακόμη και με τη ρωσική επέμβαση και τη μαζική ιρανοκίνητη επέμβαση στο έδαφος, η οποία αποτελεί τουλάχιστον το ήμισυ των καθεστωτκών δυνάμεων, δεν έχει απολύτως καμία πιθανότητα να επιτύχει ποτέ συνολική στρατιωτική νίκη επί της εξέγερσης.

Θα μπορούσε κανείς να λαθέψει ότι υπάρχει μια αδιέξοδη κατάσταση και έτσι να προχωρήσει θεωρώντας ότι οι αντάρτες και το καθεστώς βρίσκονται σε ίσες θέσεις· δεν είναι έτσι. Η πραγματικότητα είναι ότι ο Άσαντ χάρις στην υλική και στην άμεση στρατιωτική επέμβαση από μια ιμπεριαλιστική δύναμη, όπως η Ρωσία και από μια «υπο-ιμπεριαλιστική» όπως το Ιράν, είναι σε θέση να στρογγυλοκάθεται στο 25 τοις εκατό της Συρίας που ελέγχει,³ ενώ χρησιμοποιεί την πολεμική του αεροπορία για να κάνει κόλαση τη ζωή των Συρίων που ζουν στην υπόλοιπη χώρα.

Δεν είναι τόσο ένας πόλεμος φθοράς, όσο, όλο και περισσότερο, ένας πόλεμος αφανισμού· το βεβαιώνουν η τάξη του αριθμού των θανάτων και η προσφυγική κρίση.

Η ειρήνη δεν περνάει ούτε καν από τα χείλη του Άσαντ, του Ιράν ή της Ρωσίας. Η Τεχεράνη και η Μόσχα μάλιστα καθιστούν αδύνατες τις πραγματικές διαπραγματεύσεις με τη συνεχιζόμενη επιμονή τους, να παραμείνει πρόεδρος ο Άσαντ.

Κατά τη διάρκεια της «εκεχειρίας» – που πολύ πανηγύρισε ο Τζον Κέρι – ο Άσαντ και η Ρωσία εξαπέλυσσαν μια από τις πιο διεστραμμένα παρατεταμένες εναέριες επιθέσεις στο ελεύθερο Χαλέπι, με το πρόσχημα ότι στοχεύουν την α-Νούσρα, τον δικαιοδόχο της αλ-Κάιντα στη Συρία.

Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος της πόλης το κατέχουν οι ανταρτικές συριακές δυνάμεις και εκείνες είναι που έχουν μπει στο στόχαστρο.

Εάν υπάρχουν ακόμα κάποιοι που εξακολουθούν να αμφιβάλλουν για την αμερικανική στάση σε όλα αυτά, η πρώτη αντίδραση τους ήταν να στηρίξουν τις ρωσικές αεροπορικές επιδρομές, βάζοντας έναν εκπρόσωπο να επαναλαμβάνει⁴ τα ψέματα ότι η αλ-Κάιντα κατέχει το μεγαλύτερο μέρος της πόλης – κάτι που αργότερα ανακάλεσαν,⁵ μετά την κατακραυγή για αυτόν το καθαρό παραλογισμό.

Αλλά η Ρωσία βγήκε στον αφρό από μια τέτοια θεώρηση, στο βαθμό που τώρα υποστηρίζει⁶ μια κοινή επίθεση ΗΠΑ-Ρωσίας ενάντια σε «τρομοκρατικές ομάδες» στη Συρία.

Αλλά και η διολίσθηση των ΗΠΑ δεν ήταν λάθος – αυτό είναι ένα παιχνίδι τους, να προσπαθούν να κρατήσουν τους συμμάχους τους στη Σαουδική, την Τουρκία και το Κατάρ, τα μόνα έθνη που αφέθηκαν να υποστηρίζουν αβλαβώς τους αντάρτες. Εν τω μεταξύ, η Ουάσιγκτον, έχοντας μια επικεντρωμένη στο ISIS άποψη για το Συριακό, κλίνει προς τη Ρωσία, το Ιράν και τον Άσαντ από την άποψη ότι συντάσσεται με τις κρατικές δυνάμεις ενάντια σε μια λαϊκή αλλά τυχάρπαστη επανάσταση.

Οι ΗΠΑ μιλάνε κυρίως τη γλώσσα της ιδιοτέλειας, της εξουσίας και της «σταθερότητας» – η αντεπανάσταση στη Συρία (και αλλού) μιλά την ίδια γλώσσα.

Και αυτό ακριβώς κρύβεται πίσω από τις διαπραγματεύσεις για τη Συρία. Οι ΗΠΑ, που ισχυρίζονται ότι πιέζουν να φύγει ο Άσαντ ως προϋπόθεση ή ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, έχουν προηγουμένως δηλώσει το ακριβώς αντίθετο.⁷ Ή καλύτερα, η ρητορική τους είναι εντελώς κενή, εάν εξακολουθούν να αρνούνται να στηρίξουν τους αντάρτες κατά οποιονδήποτε τρόπο πέρα από το να δώσουν σε λίγες ταξιαρχίες κάποιο ελαφρύ οπλισμό, ή να σταματήσει την καταστροφική⁸ πολιτική τους να εξοπλίζουν αντάρτες που μάχονται μόνο το ISIS.

Εξακολουθούν επίσης οι ΗΠΑ να διασφαλίζουν ότι οι αντάρτες δεν θα έχουν την παραμικρή πιθανότητα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους από την εναέρια απειλή του Άσαντ και της Ρωσίας επιβάλλοντας εμπάργκο⁹ αντιαεροπορικών όπλων στους αντάρτες.

Η κριτική απέναντι στις ΗΠΑ για τις διαπραγματεύσεις αυτές, δεν είναι ότι η Ουάσιγκτον παραμένει απλώς ουδέτερη, αλλά ότι δένει πισθάγκωνα τους αντάρτες.

Ενόσω ο Άσαντ, το Ιράν και η Ρωσία γνωρίζουν ότι οι αντάρτες δεν έχουν καμία διεθνή υποστήριξη, δεν έχουν απολύτως κανένα κίνητρο να διαπραγματευτούν με όρους που οι αντάρτες θα μπορούσαν να δεχθούν – με όρους που θα τους επέτρεπαν να ξεπεράσουν διπλωματικά τα εμπόδια που έχουν ανακόψει τη φυσική πορεία της επανάστασης.

Μπορούν, ωστόσο, να ελπίζουν ότι θα χρησιμοποιήσουν τις ΗΠΑ για να φουρκίσουν τους αντάρτες να αποδεχτούν μια άδικη «ειρήνη» και ξέρουμε δα τι σημαίνει ειρήνη για τον Άσαντ και τη Ρωσία. Σημαίνει τη δολοφονία εκατοντάδων αμάχων μέσα στη διάρκεια ενός μήνα «κατάπαυσης του πυρός», σημαίνει τα τεράστια¹⁰ στρατόπεδα προσφύγων και την καταστροφή των νοσοκομείων.¹¹

Οι σύμμαχοι του Άσαντ θέλουν οι αντάρτες να υπογράψουν την ίδια τους τη θανατική καταδίκη· αν οι αντάρτες αρνηθούν, το καθεστώς και οι σύμμαχοί του θα συνεχίσουν το ίδιο βιολί, αυτή τη φορά με τα πρόθυμα φερέφωνα των μέσων ενημέρωσης να συκοφαντούν τους αντάρτες ως «απορριπτικούς» και να εικονογραφούν τους υποστηρικτές της επανάστασης ως «πολεμοκάπηλους».

Αυτή είναι η γλώσσα του πασιφισμού της βόμβας βαρελιού, που ντύνει την επιτυχία της αντεπανάστασης με την ψεύτικη γλώσσα της ειρήνης.

Δυστυχώς για τους Σύριους, το εφιαλτικό σενάριο έχει επικρατήσει. Ο κόσμος νοιάζεται περισσότερο για το ISIS, όσο κι αν αντιπροσωπεύει μια μέτρια απειλή για τους δρόμους του λεγόμενου πολιτισμένου κόσμου, ενώ η γενοκτονική καταστροφή του Άσαντ, που έχει αδράξει τη χώρα του, παραμερίζεται – και κάπως, κατά έναν τόσο ασυνάρτητο τρόπο, γίνεται αποδεκτή ως έλασσον κακό εν συγκρίσει με το ISIS και επομένως ως αναγκαίο κακό.

Με τον τρόπο που το Ιράν και η Ρωσία επέτρεψαν στον Άσαντ να προσκολληθεί στην εξουσία, ο κόσμος έχει, όχι απλώς και μόνο αποδεχθεί ότι οι αντάρτες και ο Άσαντ είναι δύο ίσες πλευρές σε έναν εμφύλιο πόλεμο (ενώ αντίθετα η μία πλευρά αγωνίζεται για να εκπληρώσει μια λαϊκή επανάσταση εναντίον μιας τυραννίας που έχει καταστρέψει μια χώρα για να να διατηρήσει την εξουσία της) αλλά και έχει ενεργά δώσει προτεραιότητα στο καθεστώς του Άσαντ.

Για μια ακόμη φορά, ο κόσμος συντάχθηκε με την ωμή ισχύ, ενάντια στον ανίσχυρο.

Σημειώσεις