Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου 2024 09:12
Η περιπέτεια της γαλλικής θεωρίας
Fredric Jameson Ο Γκέοργκ Βίλχελμ Φρίντριχ Χέγκελ διέκρινε τρία είδη ιστορίας: την ιστορία των συμμετεχόντων ή των σύγχρονων μαρτύρων, την ιστορία που ανακατασκευάζεται γύρω από ένα θέμα, ενδεχομένως αλλά όχι απαραίτητα αυθαίρετο, και, τέλος, την ιστορία που αντιμετωπίζεται ως η εξέλιξη της Ιδέας, ως η πραγμάτωση του Απόλυτου. Η ιστορία της γαλλικής θεωρίας που προτείνω εδώ μπορεί να γίνει αντιληπτή και από τις τρεις οπτικές γωνίες. Αν, στη θέση του χεγκελιανού Απόλυτου, τοποθετήσει κανείς την εξέλιξη του καπιταλισμού, τότε θα γίνει σταδιακά σαφές πώς η ανάδυση της γαλλικής θεωρίας στη δεκαετία του 1940 και η σταδιακή εξάντλησή της στη νεοφιλελεύθερη…
Κατηγορία Θεωρία
Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου 2024 08:47
Γιατί οι σοσιαλιστές χρειάζονται ουτοπίες
Fredric Jameson Επιτρέψτε μου πρώτα να προσπαθήσω να αποσαφηνίσω τη συζήτηση γύρω από την ουτοπία ή, ίσως θα έπρεπε να πω, γύρω από τις πολιτικές χρήσεις της ουτοπίας. Φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα συμφωνούσαν ότι οι ουτοπιστές του τέλους του δέκατου όγδοου και των αρχών του δέκατου ένατου αιώνα ήταν όλοι ουσιαστικά προοδευτικοί, με την έννοια ότι τα οράματα ή οι φαντασιώσεις τους αποσκοπούσαν στη βελτίωση της κατάστασης του ανθρώπινου γένους. Η στιγμή που με ενδιαφέρει είναι αυτή της οξυμένης ανάλυσης κατά την οποία αυτές οι ουτοπίες και οι ενθουσιώδεις οπαδοί τους καταγγέλλονται ότι έχουν αναγκαστικά ολέθρια αποτελέσματα. Αργότερα,…
Κατηγορία Θεωρία
Σάββατο, 02 Νοεμβρίου 2024 07:49
Ο ιμπεριαλισμός ως ανταγωνιστική συνεργασία
Promise Li Η ανταγωνιστική συνεργασία, ένα εννοιολογικό πλαίσιο που αναπτύχθηκε από μαρξιστές στη μεταπολεμική Γερμανία και τη Βραζιλία, παρέχει τα καλύτερα εργαλεία για την ανάλυση αυτού του ιδιαίτερου σταδίου του ιμπεριαλισμού. Σε αντίθεση με τη μονοπολική θεωρία ή την πολυπολική αντιπαλότητα όσων ακολουθούν τους θεωρητικούς των μπολσεβίκων, που και οι δύο υπερτονίζουν την αντιπαλότητα μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, η ανταγωνιστική συνεργασία αντιλαμβάνεται το ιμπεριαλιστικό σύστημα ως μια αλληλοεξαρτώμενη ολότητα που μπορεί να χωρέσει την αλληλεξάρτηση μεταξύ και πέρα από τα γεωπολιτικά μπλοκ. Επιπλέον, σε αντίθεση με τα δύο μοντέλα που περιγράφηκαν παραπάνω, η ανταγωνιστική συνεργασία επιτρέπει επίσης την ετερογένεια των…
Κατηγορία Θεωρία
Τρίτη, 29 Οκτωβρίου 2024 11:52
Το εθνικό ζήτημα στην Κεντρική Ευρώπη
Jan Buchar Το εθνικό ζήτημα έπαιξε συχνά μοιραίο ρόλο στην Κεντρική Ευρώπη. Το έτος 1848, ως αποτέλεσμα της δειλίας της γερμανικής αστικής τάξης και της αντιδραστικής πολιτικής της ανερχόμενης αστικής τάξης των σλαβικών λαών της Αυστρίας, ανακόπηκε η ανάπτυξη της αστικοδημοκρατικής επανάστασης. Χάρη στην αιώνια εθνική διαμάχη η σάπια, ημιφεουδαρχική Αυστροουγγρική μοναρχία μπόρεσε να διατηρηθεί μέχρι τον 20ό αιώνα. Οι εθνικιστικές ψευδαισθήσεις μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο συνέβαλαν αποφασιστικά στην ήττα της προλεταριακής επανάστασης στην Κεντρική Ευρώπη και στην απομόνωση και καταστροφή του πρώτου της οχυρού, της Ουγγρικής Σοβιετικής Δημοκρατίας. Το 1938 η εθνικιστική διαφθορά των μαζών ήταν μια από τις…
Κατηγορία Θεωρία
Τρίτη, 29 Οκτωβρίου 2024 11:44
Το εθνικό ζήτημα στην Ευρώπη
Jean van Heijenoort Κάθε εθνικός αγώνας είναι επίσης, σε κάποιον βαθμό, ένας κοινωνικός αγώνας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το σημερινό [1942] αντιστασιακό κίνημα στην Ευρώπη. Κάτω από το βάρος της καταπίεσης, το μίσος, η οργή και η απόγνωση που συσσωρεύτηκαν στις κατακτημένες χώρες έχουν αναβλύσει με τις πιο διαφορετικές μορφές εξέγερσης, και εκπρόσωποι των πιο διαφορετικών κοινωνικών κύκλων παρασύρονται από το κίνημα. Αλλά αν εξετάσει κανείς το σύνολο, φαίνεται ξεκάθαρα ότι το επίκεντρο της αντίστασης βρίσκεται στις εργαζόμενες μάζες, στους εργάτες και, στην κεντρική και νοτιοανατολική Ευρώπη, στους αγρότες. Οι Ναζί έχουν, γενικά, βρει εύκολα μια κοινή γλώσσα με τη…
Κατηγορία Θεωρία
Τρίτη, 29 Οκτωβρίου 2024 11:09
Το ζήτημα της υπεράσπισης της «εθνικής ανεξαρτησίας» της Τσεχοσλοβακίας
Λέον Τρότσκι Η Τσεχοσλοβακία μπορεί να σωθεί από το φασισμό μόνο με την επανάσταση και η επανάσταση μπορεί να προκληθεί στη Γερμανία μόνο από την επαναστατική στάση των εργατών σε άλλες χώρες, γιατί η δύναμη του Χίτλερ συνίσταται στο ότι «είμαστε ηττημένοι», «δεν έχουμε αποικίες», «είμαστε η καταπιεσμένη χώρα», «σε όλες τις άλλες χώρες οι εργάτες υποστηρίζουν την αστική τάξη». Στην Τσεχοσλοβακία η πολιτική του Λαϊκού Μετώπου προσέφερε στον Χένλαϊν τον στρατό του. Η πολιτική του Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία και στην Τσεχοσλοβακία είναι η καλύτερη υπηρεσία που μπορεί να προσφερθεί στον Χίτλερ. Αν είχαμε ένα επαναστατικό κόμμα, θα διέλυε…
Κατηγορία Θεωρία