Τάσος Κωστόπουλος Η ιστορία μας ξεκινά τη δεκαετία του 1920, όταν οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας (ή Τσαμουριάς) εξαιρέθηκαν από την ελληνοτουρκική υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών…. Το κλείσιμο του κύκλου ήρθε το καλοκαίρι του 1944, όταν ο ΕΔΕΣ διέκοψε την πολύμηνη άτυπη εκεχειρία του με τους Γερμανούς και, με βρετανική εντολή και καθοδήγηση, εξαπέλυσε την τελική επίθεσή του για την απελευθέρωση των παραλίων. Η νικηφόρα αυτή προέλαση συνοδεύτηκε από μάχες με τη Βέρμαχτ και την πολιτοφυλακή της «Ξίλια», αλλά κι από ομαδικές σφαγές αμάχων «Τουρκαλβανών», κάθε φύλου και ηλικίας, σε μια σειρά χωριά και αστικά κέντρα. Αντίθετα με ό,τι υποστηρίζεται…

Μουσταφά Τσολάκ Αλή Πρώτη φορά για τους Τσάμηδες, άκουσα στον στρατό. Εκεί, δηλαδή, όπου όλα τα παιδιά που έβλεπαν πρώτη φορά έναν «μειονοτικό» από κοντά, είχαν μαζευτεί γύρω μου και μου έκαναν περίεργες ερωτήσεις: «Εσείς, δηλαδή, που είστε Τούρκοι στην καταγωγή, αν γίνει πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με ποιους θα είστε;», «Γιατί μαθαίνετε τα τουρκικά στο σχολείο μιας και που είστε Έλληνες πολίτες και γιατί είναι τα σχολεία σας δίγλωσσα;» και ένα σωρό τέτοια.

Στις 12 Ιούνη του 1945 ο Ριζοσπάστης δημοσίευσε δήλωση του Ν. Ζαχαριάδη, του «αρχηγού» του ΚΚΕ με την οποία αποκήρυσσε τον Άρη Βελουχιώτη. Το σύντομο δημοσίευμα ανέφερε ότι: «Ο Βελουχιώτης και ύστερα από τη σύναψη της συμφωνίας της Βάρκιζας συνέχισε τη δράση του. Η δράση αυτή, που μοναχά την αντίδραση μπορούσε να εξυπηρετήσει γιατί της έδινε όπλα για να κτυπά το ΚΚΕ, να παραβιάζει τη συμφωνία της Βάρκιζας και να δικαιολογεί τα εγκλήματά της, δεν επιτρέπει καμία καθυστέρηση για την ανοιχτή καταγγελία του Άρη Βελουχιώτη». Τρεις μέρες μετά, η ίδια εφημερίδα δημοσίευε την απόφαση για τη διαγραφή του Βελουχιώτη

Δήμητρα Κυρίλλου Στις 23 Φλεβάρη του ’17 (8 Μάρτη με το Δυτικό ημερολόγιο και ημέρα της γυναίκας), οι εργάτριες της Πετρούπολης ξεκίνησαν μια μαχητική απεργία με αιτήματα για ψωμί και για να σταματήσει ο πόλεμος. Καμιά πολιτική δύναμη (ούτε καν τα κόμματα της αριστεράς) δεν είχε προβλέψει τη δυναμική αυτής της απεργίας, αντίθετα όλοι φοβόντουσαν ότι θα συντριβεί από την αστυνομία του Τσάρου. Αν και αποτελούσαν το πιο χτυπημένο και κακοπληρωμένο κομμάτι της εργατικής τάξης, οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους, ξεσήκωσαν τα εργοστάσια και τις φτωχογειτονιές της πόλης, συγκρούστηκαν με την αστυνομία και άναψαν τη σπίθα που μέσα σε λίγες…

Των Δ. Μαριόλη – Δ. Πολυχρονιάδη – Π. Σάμιου. ...έχουμε την πεποίθηση ότι οι εκπαιδευτικοί οφείλουν με πνεύμα ανυπότακτο να προσπαθήσουν να μεταλαμπαδεύσουν στις επόμενες γενιές τη φλόγα και το πάθος της γενιάς που δημιούργησε την εθνική αντίσταση απέναντι στους φασίστες κατακτητές της χώρας το 1941 – 1944 δημιουργώντας το Ε.Α.Μ. και τον Ε.Λ.Α.Σ., διδάσκοντας ιστορία με στόχο τη διαπαιδαγώγηση ελεύθερων και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών που θα αμφισβητούν και θα επιλέγουν την άποψη που θα υιοθετούν κατανοώντας πλήρως το κοινωνικό – πολιτικό – οικονομικό και ταξικό περιβάλλον της εποχής τους αλλά και την ιστορική του εξέλιξη.