Τρίτη, 03 Ιουνίου 2025 14:56
Ευρώπη: Ζώντας σε μια νέα Sattelzeit
Enzo Traverso Το Ισραήλ γεννήθηκε κάτω από εξαιρετικές ιστορικές συνθήκες, με την απόφαση των Ηνωμένων Εθνών που αντανακλούσε ακόμη τη συμμαχία των νικητών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τη στιγμή που αυτή κατέρρεε εν μέσω της έναρξης του Ψυχρού Πολέμου. Μεγάλωσε όμως ως προέκταση της Δύσης στη Μέση Ανατολή, αποτελώντας από το 1967 μία από τις κρίσιμες γεωπολιτικές εκφράσεις της. Η εβραϊκή ιστορία (συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας των Αράβων Εβραίων) ενσωματώθηκε στην ιδέα ενός «ιουδαιοχριστιανικού» δυτικού πολιτισμού, επακόλουθο του οποίου ήταν η αποικιοκρατία. Πρόκειται για την παράδοξη διαδικασία μέσω της οποίας μια ιστορικά αντισημιτική χριστιανική παράδοση αφομοίωσε μια κοσμική μορφή εβραϊκού μεσσιανισμού.…
Κατηγορία Θεωρία
Τρίτη, 22 Απριλίου 2025 12:32
Ο Μαρξ και ο Ένγκελς και οι αγροτικές κοινότητες της Ρωσίας
Ian Angus Ο Μαρξ και ο Ένγκελς δεν προσπάθησαν να εντάξουν με τη βία τις αγροτικές κοινότητες σε ένα προκαθορισμένο ιστορικό μοντέλο. Όπως γράφει ο Τέοντορ Σάνιν, ο Μαρξ «αρνήθηκε να συμπεράνει την κοινωνική πραγματικότητα από τα ίδια του τα βιβλία». Αυτός και ο Ένγκελς δεν είχαν μια «ιστορικο-φιλοσοφική θεωρία», που να ορίζει μια συγκεκριμένη πορεία που πρέπει να ακολουθήσει η ιστορία – στην πραγματικότητα, το έργο τους διατρέχει η ιδέα ότι η ιστορία μπορεί να πάρει και έχει πάρει διάφορους δρόμους. Δεκαετίες νωρίτερα, στη Γερμανική Ιδεολογία, είχαν απορρίψει ρητά τις θεωρίες στις οποίες «η μεταγενέστερη ιστορία γίνεται στόχος της…
Κατηγορία Θεωρία
Τρίτη, 22 Απριλίου 2025 12:26
Επιστολή στο «Οτετσεστβένιε Ζαπίσκι»
Καρλ Μαρξ Γεγονότα εντυπωσιακά ανάλογα, που συνέβησαν όμως σε διαφορετικά ιστορικά περιβάλλοντα, οδήγησαν σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα. Μελετώντας κάθε μια από αυτές τις εξελίξεις ξεχωριστά και στη συνέχεια συγκρίνοντας τις, θα ανακαλύψει κανείς εύκολα το κλειδί του φαινομένου, αλλά δεν θα φτάσει ποτέ σε αυτό χρησιμοποιώντας την παντοδύναμη φόρμουλα μιας γενικής ιστορικο-φιλοσοφικής θεωρίας, της οποίας η υπέρτατη αρετή συνίσταται στο ότι είναι υπερ-ιστορική.
Κατηγορία Θεωρία
Κυριακή, 23 Μαρτίου 2025 23:32
Δυο συνεντεύξεις του Χ. Κεφαλή για τον Μαρξ, με αφορμή την κυκλοφορία της συλλογής "Καρλ Μαρξ. Για τον καπιταλισμό",
Το ενδιαφέρον για τον Μαρξ ποτέ δεν εξέλιπε. Οι μεγάλες λοξοδρομήσεις του κομμουνιστικού κινήματος στη σταλινική περίοδο, και τελικά η διάλυση της ΕΣΣΔ, έδωσαν τη δυνατότητα στους συστημικούς στοχαστές να εξάγουν, δημαγωγικά, την δήθεν διάψευσή του από τα γεγονότα. Η κρίση του 2007 ανέτρεψε αυτό το κλίμα…. Σήμερα, οι βαθιές ταξικές ανισότητες –συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια μιας ελίτ δισεκατομμυριούχων και μαζική φτωχοποίηση– οι πόλεμοι, η κλιματική αλλαγή, η διατροφική κρίση, το προσφυγικό και η στροφή των κυρίαρχων τάξεων στην Ακροδεξιά και τον φασισμό βοούν για την επικαιρότητα του Μαρξ.
Κατηγορία Θεωρία
Κυριακή, 23 Μαρτίου 2025 11:06
Ο Λένιν και ο Τρότσκι για την «Επαναστατική Κατάσταση»
Για έναν μαρξιστή δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επανάσταση είναι αδύνατο να γίνει χωρίς επαναστατική κατάσταση, μα κάθε επαναστατική κατάσταση δεν οδηγεί σε επανάσταση. Ποια είναι, μιλώντας γενικά τα γνωρίσματα μιας επαναστατικής κατάστασης; Ασφαλώς δεν θα πέσουμε έξω, αν υποδείξουμε τρία βασικά γνωρίσματα, τα παρακάτω: 1) Η αδυναμία των κυρίαρχων τάξεων να διατηρήσουν σε αναλλοίωτη μορφή την κυριαρχία τους, η μια είτε η άλλη κρίση «κορυφών», η κρίση της πολιτικής της κυρίαρχης τάξης που δημιουργεί ρωγμή, απ’ όπου εισχωρεί η δυσαρέσκεια και ο αναβρασμός των καταπιεζόμενων τάξεων. Συνήθως, για να ξεσπάσει η επανάσταση δεν είναι αρκετό «τα κάτω στρώματα να…
Κατηγορία Θεωρία
Τετάρτη, 05 Φεβρουαρίου 2025 00:34
Το Άουσβιτς, η χρεωκοπία της ιδέας της προόδου και η αποκατάσταση της ουτοπικής διάστασης του Σοσιαλισμού- Γ. Μητραλιάς
Γιατί η αναδημοσίευση ενός κειμένου για το Άουσβιτς και τη σημασία του, που γράφτηκε τον περασμένο αιώνα; Μα, επειδή ξαναδιαβάζοντας το σήμερα, σε μια περίοδο σημαδεμένη βαθιά όχι μόνο από τη γενοκτονία των Παλαιστινίων και την καταστροφή της Γάζας, αλλά και από την επιστροφή της φασιστικής απειλής -και του πολέμου- σε παγκόσμια κλίμακα, που ενσαρκώνεται από το δίδυμο Τραμπ-Μασκ, το κείμενο αυτό αποκτά μια πρόσθετη σημασία και επικαιρότητα. Επειδή, όπως το λέει ο Ερνέστ Μαντέλ, στο εξαιρετικά σημαντικό γραφτό Υλικές, κοινωνικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις της ναζιστικής γενοκτονίας «Για να καταπολεμήσουμε καλύτερα τον νεοφασισμό και τον βιολογικό ρατσισμό σήμερα, πρέπει να…
Κατηγορία Θεωρία
