Του Σπύρου Ψ.^*

(Spyros Philosophe)

“Από τη διασπορά φοβικών ειδήσεων ζημιώνεται πρωτίστως η ικανότητα ανάλυσης”, μας λέει η αρθρογράφος του Βήματος Κέζα Λώρη, στο πρόσφατο άρθρο της με τίτλο: “Ο σκύλος και το εικόνισμα”.

Στο εν λόγω άρθρο, κάνοντας πως δεν καταλαβαίνει πού μπορεί να οφείλονται οι ανυπόστατες φήμες που κατακλύζουν το διαδίκτυο με προφανή σκοπό να προκαλέσουν το μίσος κατά των μουσουλμάνων προσφύγων που καταφτάνουν στη χώρα μας, δηλώνει ότι “δεν μπορεί να γίνει υποθετική ανάλυση δυνητικών κινήτρων για τη διασπορά τέτοιων ανυπόστατων αφηγήσεων”, παράλληλα όμως επαναλαμβάνει ως αυταπόδεικτη την ισλαμοβική της “αφήγηση” για τη μαντίλα ως κατ' εξοχήν σύμβολο της πατριαρχίας και της γυναικείας καταπίεσης, αγνοώντας μάλλον ότι το ίδιο ύφασμα το φέρουν σχεδόν όλες οι γερόντισσες στα ελληνικά χωριά χωρίς να κατηγορείται για αυτό ο Χριστιανισμός, που μας καταπιέζει εξίσου ή και περισσότερο.

Η “αφήγησή” της αυτή έχει αποδομηθεί ήδη από τον ιδρυτή και συγγραφέα της ιστοσελίδας IslamforGreeks.org, Άχμαντ Ελντίν, στην απάντησή του, που μπορείτε να τη δείτε εδώ: https://islamforgreeks.org/2012/09/10/refuting-kezalwrh/, αλλά και από πλείστες όσες μουσουλμάνες γυναίκες που αν και μορφωμένες, αφυπνισμένες, ακόμη κι εξεγερμένες, δεν νιώθουν καμία καταπίεση από τα παραδοσιακά ενδύματα της επιλογής τους. Όταν δέ η ίδια η Κέζα Λώρη υποστηρίζει σε άλλο άρθρο της με τίτλο: “Η αγάπη και η τρομοκρατία”, ότι ο ιδεολογικός χώρος των φυλακισμένων αναρχικών, με επίκεντρο το νεαρό Ρωμανό, που κρατείται άδικα, και για πολιτικούς λόγους στη φυλακή, προσομοιάζει σε εκείνον των μαχητών του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους, αντιλαμβανόμαστε πόσο απέχει πραγματικά η “ανάλυσή” της, η οποία βρίθει στερεοτύπων που διαστρεβλώνουν πλήρως την πραγματικότητα εφόσον αφ' ενός μεν οι αναρχικοί είναι αλληλέγγυοι στους πρόσφυγες, χωρίς καν να θέτουν ως προϋπόθεση να απαρνηθούν το Ισλάμ ως μία υποδεέστερη του Χριστιανισμού θρησκεία, κάτι που δείχνει μόνο αγάπη και καθόλου μίσος, αφ' ετέρου το ISIS όχι μόνο δεν πρέπει να κατονομάζεται ως κράτος, αλλά είναι το ακριβώς αντίθετο τόσο της αναρχικής ιδεολογίας όσο και του ορθόδοξου Ισλάμ, όπως μας το περιγράφουν πιστοί και πιστές, μεταξύ των οποίων και ο Άχμαντ Ελντίν και πολλοί/ές άλλοι.

“Όλα αρχίζουν από κάτι τέτοιες αντικειμενικές διαπιστώσεις”, μας λέει όμως από τα παλιά η “Εβραία” του Μπρεχτ, Ιουδήθ Κέιν: Διαβάζοντας κανείς την ιστορία της ανόδου του ναζισμού στη Γερμανία αλλά και το κείμενο του θεατρικού μονολόγου της “Εβραίας” του Μπρεχτ αντιλαμβάνεται την επικινδυνότητα τέτοιων ρατσιστικών στερεοτυπικών αντιλήψεων και προκαταλήψεων. Η επικινδυνότητα αυτή επιτείνεται όταν τα ίδια στερεότυπα αναπαράγονται από δήθεν έγκριτους δημοσιογράφους και δημοσιολόγους σε “σοβαρά” μέσα με το μανδύα της σοβαρής ανάλυσης, που απευθύνεται σε ένα πιο εκλεπτυσμένο και μορφωμένο κοινό από εκείνο που αρκείται στα ανόητα και γελοία hoax και δεν έχει απαιτήσεις “ανάλυσης”. Εκεί όμως που με ενδιαφέρει να καταλήξω είναι ότι όλες αυτές οι “θεωρήσεις” του ισλάμ βασίζονται στον κοινωνικό δαρβινισμό, στην έπαρση του δυτικού βλέμματος αλλά και στην ασυγχώρητη για κάθε μορφωμένο συμπολίτη μας επιβεβαίωση του Χριστιανικού προνομίου. Τι είναι όμως το Χριστιανικό προνόμιο; Ο λόγος για αυτό το προνόμιο έχει ξεκινήσει κυρίως από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο του διαθεματικού φεμινισμού, ο οποίος προβάλλει την ελευθερία της επιλογής όλων, τον αλληλοσεβασμό και την αλληλεγγύη μεταξύ όλων των γυναικών αλλά και την ανάγκη για την προσωπική υπερηφάνεια των πλέον καταπιεσμένων γυναικών, αλλά και συνολικά της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, που πέφτει πολύ συχνά θύμα έμφυλης βίας τόσο σε ισλαμικές αλλά και σε δυτικές χώρες. Το ζήτημα είναι να γίνεται πχ σεβαστή εξ αρχής η επιλογή της μαντίλας ιδίως στις δυτικές χώρες, γιατί αυτό συνδέεται και με την ανάγκη της ενδυνάμωσης των γυναικών που ανήκουν σε μια ήδη μειονεκτούσα κοινωνικά ομάδα, αλλά και με εκείνη της γροθιάς κατά του φασισμού και κατά των ακραίων Χριστιανών, που δυστυχώς δεν λείπουν από την ελληνική κοινωνία.

Τι θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε για το χριστιανικό προνόμιο στη δική μας κοινωνία; Γιατί η κα Λώρη, πχ, δεν θα αισθάνονταν την ανάγκη να καταγγείλει ως σεξισμό τον αποκλεισμό των γυναικών από τη χειροτόνησή τους ως ιερέων στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας, κατά το παράδειγμα της αγγλικανικής εκκλησίας αφού έχει πια τόση “ευαισθησία” αναφορικά με αυτά τα θέματα; Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας ευνόησε τη δημιουργία μεγάλου εμπορικού στόλου αλλά και μακράς ναυτικής παράδοσης, οδηγώντας τη χώρα σε έναν απαράμιλλο πλουραλισμό. Παρ' όλο που το σύνταγμα της ελληνικής δημοκρατίας ορίζει ως μοναδικό επίσημο θρήσκευμα τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική και πολυπολιτισμική. Δεν χρειάζεται να μιλήσουμε για τους Καθολικούς Χριστιανούς στο Αιγαίο, για τους μουσουλμάνους της Θράκης, για τις πολυπληθείς πριν από τη ναζιστική κατοχή εβραϊκές κοινότητες, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, όπου οι Σεφαραδίτες Εβραίοι βρήκαν άσυλο με την υποστήριξη του πεφωτισμένου, όπως αποδείχτηκε, σουλτάνου Βαγιαζήτ Β’, που τους υποδέχτηκε στην ακατοίκητη σχεδόν τότε πόλη όταν εκδιώχτηκαν από την Ισπανία κατόπιν εντολής των Καθολικών μοναρχών Φερδινάνδου και Ισαβέλλας (1492) κι από την Πορτογαλία κατόπιν εντολής του Βασιλιά Μανιουέλ (1497). Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι το ισπανικό κοινοβούλιο πέρυσι το Καλοκαίρι ψήφισε νόμο σύμφωνα με τον οποίο οι απόγονοι αυτών των εκδιωχθέντων εβραίων έχουν το δικαίωμα να πάρουν διπλή υπηκοότητα, εάν κάνουν σχετική αίτηση στο Ισπανικό κράτος.

Η δικαίωση αυτή αντιδιαστέλλεται στη στάση μιάς σκληροπυρηνικής μερίδας των Ορθοδόξων Χριστιανών συμπολιτών μας στη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι δεν έχουν καμία πρόθεση να αποδεχτούν τα προκλητικά εγκλήματα του παρελθόντος, όπως ήταν η εμπλοκή της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης στην καταστροφή του παλαιού Εβραϊκού Νεκροταφείου, με σκοπό την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, που ως ένας Χριστιανικός ναός έχει συμβολική αξία, αλλά και δεν παύει να έχει χτιστεί με αυτό το οικοδομικό υλικό - Ενώ σήμερα που, παρά τα βιώματα αυτά, οι εβραίοι συμπολίτες μας στην τοπική κοινότητα της Θεσσαλονίκης είναι οργανικά ενταγμένοι στο σύνολο, απολαμβάνοντας μιάς ελάχιστης αποδοχής και δικαίωσης από το δήμαρχο Μπουτάρη και τους υποστηρικτές του, μήλον της Έριδος έγιναν οι αναρίθμητοι μουσουλμάνοι πρόσφυγες που όπως είχε ήδη διαμηνύσει από το Καλοκαίρι ο μητροπολίτης Άνθιμος, δεν χωρούν! Είναι χαρακτηριστικό ότι την κατ' εξοχήν ημέρα των ... Ερωτευμένων (14/2) επέλεξαν εκκλησιαστικοί παράγοντες με σκοπό να οργανώσουν στο Βελλίδειο εκδήλωση μίσους! Πρόκειται για δείγμα κοινωνικού ρατσισμού, που απέχει ελάχιστα από τον εθνοφυλετισμό, παρά την παλαιότερη συνοδική καταδίκη του τελευταίου (1872), και παρά το πρόσφατο επίσημο αίτημα Ορθοδόξων Χριστιανών προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος για την Πνευματική Καταδίκη του Εθνοφυλετισμού, του Νεοναζισμού και του Νεοφασισμού (2012).

Η Ιερά Σύνοδος όμως είναι απασχολημένη με άλλα θέματα ... Αγάπης: Πχ, με την καταδίκη της γιόγκα και του Συμφώνου Συμβίωσης. Κι ενώ η Ιερά Σύνοδος δεν καταδίκασε καν τον μητροπολίτη Αμβρόσιο για τον λόγο μίσους, αν και ο Αρχιεπίσκοπος προφανώς έδειξε την "πλάτη" του στον εξίσου ακραίο μητροπολίτη Πειραιώς, θα με ενδιέφερε να σταθώ σε ένα άλλο επίπεδο, για να καταδείξω πώς ακόμη και στις περιπτώσεις πολιτικής καταδίκης των ακραίων ιεραρχών της Ορθοδοξίας, τους επιφυλλάσσεται συνήθως προνομιακή αντιμετώπιση: Όταν ο Βουλευτής του Ποταμιού Γιώργος Αμυράς έλαβε το λόγο στην Ολομέλεια της βουλής στη συζήτηση για το σύμφωνο, "κατακεραύνωσε" τον μητροπολίτη Αμβρόσιο, και πολύ σωστά έκανε όταν μάλιστα οι καμπάνες στην επικράτειά του δεν είχαν στο παραμικρό ηχήσει για τα παιδιά που δολοφονούνται στη Συρία είτε από τους τζιχαντιστές, είτε από τους βομβαρισμούς της Δύσης, ή πνίγονται στην προσπάθειά τους να έρθουν στη χώρα μας διά θαλάσσης. Πώς χαρακτήρισε ο κος Αμυράς όμως τον Αμβρόσιο; Γιατί έπρεπε να τον "προσβάλει" ως "μουλά Ομάρ"; Τι δείχνει αυτό, αν όχι ότι και στη χώρα μας ανθεί το Χριστιανικό προνόμιο της Δύσης, σε βάρος όλων των αλλόθρησκων και προς όφελος των ακραίων Χριστιανών;

Το Χριστιανικό προνόμιο υπάρχει, όπως ακριβώς στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, ανεξάρτητα από τη γεωπολιτική μας θέση. Διόλου τυχαία, το Χριστιανικό προνόμιο αφορά και τον μητροπολίτη Άνθιμο, παρ' όλο που ο ίδιος θα αρνούνταν την οποιαδήποτε σύγκριση με τους ... Φράγκους. Και εξηγούμαι: Πριν από μερικά χρόνια, η πρωτοφανής σχεδόν απόφαση του Πάπα Βενέδικτου του 16ου να παραιτηθεί του αξιώματός του, συνδέθηκε με σεξουαλικά σκάνδαλα. Όμοια, καθόλου δεν πρέπει να μας "σοκάρει" η είδηση για την σεξουαλική κακοποίηση των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων στη Νορβηγία. Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, όμως εθελοτυφλεί απέναντι σε τέτοια περιστατικά, ή δεν τα συνδέει με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, γιατί τον έχει καθαγιάσει! Αντίθετα, η φωτογραφία με τον δήθεν ομαδικό γάμο με ανήλικα κορίτσια στην Παλαιστίνη προ ετών ήταν αρκετή για να αρχίσει σωρεία ισλαμοφοβικών λίβελων. Διόλου τυχαία, η τραγουδίστρια Σινέντ Ο' Κόνορ στοχοποιήθηκε για την ακτιβιστική της κίνηση για αυτό το θέμα, ενώ χρόνια αργότερα αποδείχτηκε ότι η καταγγελία της έστεκε και για τα ιδρύματα της Καθολικής Εκκλησίας αλλά και για το Παφάκειο, μία υπόθεση που “έκλεισε” με βούλευμα, όπως-όπως. Ουδείς όμως θεωρεί αυτά τα περιστατικά ως κανόνα, ούτε η λέξη "μητροπολίτης" έχει καταστεί συνώνυμη του φονταμενταλιστή, ενώ και η κίνηση στο Βελλίδειο δεν έλαβε τη δημοσιότητα που αρμόζει σε μια τέτοια εκδήλωση μίσους! Αν γινόταν κάτι αντίστοιχο στη Συρία, από το ISIS, πώς αυτό το γεγονός θα ερμηνευόταν από την ελληνική κοινή γνώμη; Τι αντίκτυπο θα είχε στην αντιμετώπιση των μουσουλμάνων προσφύγων στη χώρα μας;

Ο αυτονόητος παραδοσιακός κεφαλόδεσμος των ηλικιωμένων γυναικών ανά την ελληνική επικράτεια, το εξίσου αυτονόητο δικαίωμα μιάς γυναίκας Χριστιανής να μονάσει, καλύπτοντας το σώμα της με ύφασμα, ο σταυρός ως κόσμημα, παρ' όλο που είναι το σύμβολο της χριστιανικής πίστης και του ανθρώπινου μαρτυρίου στο μάταιο κι αμαρτωλό τούτο κόσμο όπου είμαστε “καταδικασμένοι” να ζούμε, η συχνή αναφορά εκφράσεων όπως "ο Γολγοθάς των προσφύγων", όπου χρησιμοποιείται ο συμβολισμός μιάς θρησκείας, που με κάθε επισημότητα αντιμετωπίζει αυτούς τους ανθρώπους ως "άπιστους εισβολείς", συμπληρώνουν το παζλ της αντίθεσης απέναντι σε ένα άλλο ύφασμα, το χιτζάμπ, όπου είναι τόσο μεγάλη η προκατάληψη, ώστε να ερμηνεύεται το ίδιο στην ουσία ύφασμα ως αποτέλεσμα επιβολής. Είναι δέ τόσο ισχυρή η αντίσταση των περισσοτέρων, ώστε αρνούνται να καταλάβουν πως όταν μια γυναίκα μουσουλμάνα διατείνεται ότι επέλεξε να φοράει τη μαντίλα οι πιθανότητες να νομίζει ότι έκανε μια ελεύθερη επιλογή είναι όσες ακριβώς και οι πιθανότητες να "εσωτερίκευσε" μια Χριστιανή την καταπίεση να φορέσει τον παραδοσιακό ελληνικό κεφαλόδεσμο στο χωριό της, ως "φυσική συνέπεια". Η ίδια καταπίεση μπορεί να έχει λειτουργήσει σε μια Χριστιανή γυναίκα ώστε να φοράει γενικά το σταυρό, οπουδήποτε και οποτεδήποτε, γεγονός που συνδέεται με τις τρεις πτυχές του ιδεώδους της Πατρίδος-Θρησκείας-Οικογένειας, ενώ στην ακραία περίπτωση της μοναχής το προνόμιο είναι τόσο ισχυρό, που κανείς δεν μπαίνει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς είναι δυνατό μία γυναίκα να είναι τόσο αφοσιωμένη σε ένα δόγμα, που τη θεωρεί ακάθαρτη! Φαίνεται ότι για όλες και όλους ισχύει το ρητό της Ρόζα Λούξεμπουργκ: "Όποιος δεν κινείται, δεν αντιλαμβάνεται τις αλυσίδες του".

Προκύπτει το εξής ερώτημα: Όλοι όσοι μίλησαν για τη μαντίλα της νεαρής μαθήτριας Αγιά Ιμπραήμ ως σύμβολο καταπίεσης, και ως θρησκευτικό σύμβολο σε μια Ευρώπη που την θέλουμε κοσμική, γιατί δεν αναπτύσσουν την ίδια ρητορική αναφορικά με τον κεφαλόδεσμο στην ελληνική επαρχία, αλλά και με την κυκλοφορία των καλογρεών στην πόλη με τα θρησκευτικά τους σύμβολα, αν όχι λόγω του προνομίου των Χριστιανών, που κανείς ποτέ δεν θα τους ταύτιζε όλους με τον Αμβρόσιο, ενώ για τους μουσουλμάνους υποβόσκει η υπόνοια ότι είναι όλοι ... μουλάδες; Και αν μιλάμε για μια κοσμική Ευρώπη, μπορούμε να αντιμετωπίζουμε μια θρησκεία προνομιακά έναντι των άλλων; Μήπως αυτό είναι κατάλοιπο των πογκρόμ του Φερδινάνδου και της Ισαβέλλας; Και γιατί ενώ παραδεχόμαστε τον μισαλλόδοξο χαρακτήρα των μεσαιωνικών πογκρόμ ή ακόμα και των Σταυροφοριών, ταυτόχρονα αγνοούμε τον αυτοπροσδιορισμό των μελών της Κου Κλουξ Κλαν στις ΗΠΑ σήμερα ως μιάς Χριστιανικής ομάδας κρούσης και δυσφορούμε ακόμη περισσότερο, όταν κανείς μας υπενθυμίζει τον ρόλο που έπαιξε η Ελληνική Εθελοντική Φρουρά (ΕΕΦ) στη μεγαλύτερη σφαγή που γνώρισε η Ευρώπη μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα, όταν δηλαδή μέλη της Χρυσής Αυγής κατατάχθηκαν εθελοντικά στο πλευρό των "Ορθοδόξων αδελφών Σέρβων" για να υπηρετήσουν τη “λευκή φυλή και την Ορθοδοξία ενάντια σε Τούρκους και Εβραίους” (1992);

Έπειτα από όλα αυτά, φαίνεται πως για όλο τον κόσμο εκτός της Ευρωπαϊκής Ηπείρου το νόημα που αποδίδουμε στην έκφραση "με το σταυρό στο χέρι" δεν μπορεί παρά να είναι ειρωνική ή τουλάχιστον αντιφατική. Η ιστορία όμως μας διδάσκει πως ο θρησκευτικός φανατισμός των φονταμενταλιστών Χριστιανών μόνο το μίσος, την εχθρότητα και την καταστροφή μπορεί να επιφέρει σε όλο τον πλανήτη. Η ανοχή στη θρησκευτική και την πολιτισμική ετερότητα του Άλλου, ακόμη κι όταν αποσκοπεί αποκλειστικά στην οικονομική ευημερία και στην ισότιμη συνεργασία όλων, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων, πολιτισμικών διαφορών και εθνοτικής προέλευσης, δεν μπορεί παρά να είναι επωφελής από όλες τις απόψεις, όπως μας διδάσκει το φωτεινό παράδειγμα του Βαγιαζήτ Β’.

Μια πιο αναλυτική προσέγγιση, που θα σας πείσει για την ισχύ του Χριστιανικού προνομίου, στο ακόλουθο σχετικό άρθρο από το site διαθεματικού φεμινισμού: http://everydayfeminism.com/2016/01/believing-christian-privilege/