Του Σπύρου Ψ.*
Ο κόσμος δεν μας προσφέρθηκε απ’ τους γονείς μας, μας τον δάνεισαν τα παιδιά μας
(Αφρικανική παροιμία)
Ο μαύρος φεμινισμός είναι κάτι καινοφανές στην Ελλάδα, όχι γιατί δεν υπάρχουν μαύροι Έλληνες πολίτες, ούτε γιατί δεν υπάρχουν μαύροι άνθρωποι στην ελληνική κοινωνία, πράγμα που το αποδέχεται και η ακροδεξιά, εξ ου και το περιώνυμο ανέκδοτο της Βούλας Παπαχρήστου, που δικαίως της στέρησε τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, καθώς ο ρατσισμός δεν συνάδει με το Ολυμπιακό Ιδεώδες. Φαίνεται πως μια ιδιαίτερη διαφοροποίηση της χώρας μας σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπου ο μαύρος φεμινισμός ανθεί εδώ και πολλές δεκαετίες, είναι ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει η μνήμη της μαζικής δουλείας των Αφροαμερικανών σκλάβων. Στη σημερινή συγκυρία είναι σημαντικό να υποστηρίξουμε αυτό το κίνημα, εφόσον οι απόγονοι των πρώην δούλων εξακολουθούν να διαβιούν σε άθλιες συνθήκες, καθώς επίσης επειδή οι συνθήκες αυτές καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτο το μαύρο πληθυσμό, εντός κι εκτός της αμερικανικής Ηπείρου. Ας μην ξεχνάμε την άνοδο της δημοτικότητας στις ΗΠΑ του ακραίου ρεπουμπλικανού Τραμπ, που έχει ενδεχομένως τη στήριξη μεγαλοαστών και μεσοαστών λευκών γυναικών, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως φεμινίστριες όταν δεν αντιλαμβάνονται ότι οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των γυναικών πρώτης, δεύτερης και τρίτης κατηγορίας αναπαράγουν ρατσιστικά στερεότυπα, όταν εν τέλει δείχνουν ότι υπάρχει εκ μέρους των γυναικών αυτών μια έπαρση, που καθόλου δεν βοηθάει γενικώς τις γυναίκες, μεταξύ των οποίων και τις Αφροαμερικανές, να σπάσουν τα δεσμά τους και να συμμετάσχουν σε ένα ευρύτερο και πολύχρωμο γυναικείο κίνημα με κοινή κοινωνική/πολιτική αντίληψη και κυρίως τη διεκδίκηση ενός άλλου κόσμου, εκείνου που όπως λέει και μια αφρικανική παροιμία «δεν μας προσφέρθηκε απ’ τους γονείς μας, μας τον δάνεισαν τα παιδιά μας», εφόσον τα παιδιά δεν γεννιώνται ρατσιστές, αλλά γίνονται στον ενήλικο βίο τους εφόσον πάρουν μια τέτοια παιδεία. Αυτός ο φεμινισμός ονομάζεται διαθεματικός και αποτελεί το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στον οποίο νοείται και ο μαύρος φεμινισμός, αλλά και το γυναικείο εργατικό κίνημα.
Στο πλαίσιο αυτό, το περιώνυμο ανέκδοτο της Βούλας Παπαχρήστου δεν είναι απλά ρατσιστικό, αλλά είναι και κατά των γυναικών Αφρικανικής καταγωγής που ζουν στη χώρα μας. Διότι με τον όρο «γυναίκα» αυτόματα σκεφτόμαστε μια λευκή δυτική γυναίκα μεσοαστικής καταγωγής, αλλά αυτό ακριβώς κατέδειξε ο διαθεματικός φεμινισμός των τελευταίων ετών. Άλλωστε, οι εργάτριες, ή και οι αγρότισσες, αλλοδαπής ή και ημεδαπής καταγωγής, ουδέποτε ερωτώνται σε τι συνθήκες δουλεύουν στη χώρα μας στις γαλέρες και τις φυτείες, με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, παρ’ όλο που αφορμή για την καθιέρωση εκείνης της ημέρας ήταν μια μεγάλη γυναικεία διαδήλωση και απεργία εργατριών κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, το 1857. Μπορούμε να δούμε τη νεοφιλελευθερη μετατόπιση των κυριαρχων τηλεοπτικών δικτύων, όταν αφ’ ενός προσπαθούν να δείξουν ένα φιλελεύθερο (αλά καρτ) προφίλ, από την άλλη όμως έκαναν τα αδύνατα δυνατά για να μην επαναπροσληφθούν οι καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών από την κυβέρνηση, και που ακόμα τις διαβάλλουν! Στην αντίπερα όχθη, βρισκόμαστε σε κάθε ευκαιρία όλοι/ες εμείς που υποστηρίξαμε την καμπάνια «Όχι στον Ρατσισμό από την Κούνια», όσοι προσπαθήσαμε να δείξουμε την αλληλεγγύη μας ιδιαίτερα στην Ένωση Αφρικανών Γυναικών Ελλάδος, που ξέρουν από πρώτο χέρι ότι ο σύγχρονος φεμινισμός δεν πρέπει να παραβλέπει την πραγματικότητα του προνομίου των λευκών γυναικών, όχι για να «διασπάσει» το γυναικείο κίνημα, αλλά ίσα-ίσα για να το ενδυναμώσει. Ένας τέτοιος φεμινισμός –αλλά και τα συγγενή κινήματα όπως είναι το κίνημα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας- πρέπει να σταθεί πέρα και πάνω από διακρίσεις με βάση το χρώμα του δέρματος, τη φυλή, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου, τη θρησκεία και φυσικά την κοινωνική τάξη της κάθε γυναίκας, και γενικότερα να καταγγείλει ό,τι μπορεί να δηλητηριάσει τις σχέσεις των μαχόμενων γυναικών, να προωθήσει αντίθετα την αλληλεγγύη απέναντι σε όσες αντιμετωπίζουν πρόσθετο ρατσισμό στην κοινωνία για έναν ή περισσότερους από τους παραπάνω λόγους. Μία τέτοια συζήτηση είναι απαραίτητη και πάντα επίκαιρη, όσος καιρός κι αν περάσει από την 8η Μαρτίου, μια μέρα που εορταζόταν για ένα μεγάλο διάστημα με έναν τρόπο παραδόξως … πατριαρχικό, παρά το γεγονός ότι θεσμοθετήθηκε για να τιμάται η μνήμη της μεγαλειώδους εκείνης απεργίας.
Είναι γεγονός ότι ένας ιδιαίτερος ρατσισμός είναι το στίγμα της HiV λοίμωξης. Οι οροθετικοί άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη αντιμετωπίζονται με ένα στιγματισμό που προσομοιάζει σε εκείνο των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, καθώς εμπεριέχεται ο μύθος του «επικίνδυνου ασθενούς». Ιδιαίτερα συζητήθηκε γύρω στην Πρωτοχρονιά του εφετεινού έτους η έλλειψη των αντιρετροϊκών φαρμάκων, λίγοι όμως θυμήθηκαν την πολύ πρόσφατη, αν και μεσαιωνικής αντίληψης, υγειονομική διάταξη 39Α του Ανδρέα Λοβέρδου. Αυτό αν μη τι άλλο είναι ανησυχητικό ως προς τη «βραχεία» μνήμη μας, όπως και οι άγονες αντιπαραθέσεις αναφορικά με την πρωτοχρονιάτικη «φωτοπροπαγάνδα» της Περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου κατά του στίγματος της HiV λοίμωξης, η οποία χαρακτηρίστηκε ως επιχείρηση «pinkwashing» των μνημονιακών πολιτικών, ως «αμερικανιά» κλπ, από ανθρώπους που ωστόσο δεν ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, ή σε εκείνη των ληπτών παράνομων ενδοφλέβιων ψυχοτρόπων ουσιών, που είναι οι δύο ομάδες υψηλού κινδύνου, και δεν μπορούν ίσως να κατανοήσουν πόσο βαθιά ρατσιστικό και κακοποιητικό είναι αυτό το στίγμα και πόσο μπορεί να αποβεί εξίσου ή και περισσότερο επιβλαβές για τους οροθετικούς συμπολίτες μας, από τον ίδιο τον ιό - Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις φερόμενες ως ψυχικές νόσους, το στίγμα τις πιο πολλές φορές είναι που σκοτώνει, και όχι η διάγνωση καθ’ εαυτή. Μιλώντας για αυτό το στίγμα και για τη φωτοπροπαγάνδα της Περιφερειάρχη Αττικής, αλλά και για εκείνη με τις φωτογραφίες των «ανθρώπινων οροθετικών ερειπίων» (Ruins), που διαπομπεύτηκαν από τον Ανδέα Λοβέρδο, σκόπιμο θα ήταν να μνημονεύσουμε μια άλλη κίνηση «φωτοπροπαγάνδας» μαύρου φεμινισμού, την καλλιτεχνική φωτογραφία της Kia Labeija, με την οποία διαμαρτυρήθηκε έντονα για την Art AIDS America, ένα σπουδαιό γεγονός, όπου μέσα από μια περιοδεύουσα έκθεση παρουσιάστηκαν τρεις δεκαετίες τέχνης παράλληλης αλλά και σχετικής με το ιστορικό της HiV λοίμωξης. Η Art AIDS America Epidemic φιλοξένησε όμως 107 καλλιτέχνες, ενώ τέσσερις από αυτούς μόνο είναι Αφροαμερικανοί, και μία Αφροαμερικανίδα, δηλαδή η ίδια η Kia Labeija! Με έναν «προκλητικό» τρόπο, η συγκεκριμένη καλλιτέχνις και ακτιβίστρια διαμαρτυρήθηκε για ένα γεγονός που είναι πολύ πιο προκλητικό αν συνυπολογίσουμε τις αιτιάσεις της ίδιας της ιατρικής κοινότητας, όταν η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας τηρεί μια στάση αδιαφορίας απέναντι σε τέτοιου είδους επιδημίες στη Μαύρη Ήπειρο, ενώ και το ποσοστό των Αφροαμερικανών συμμετεχόντων στην Art AIDS America είναι αντιστρόφως ανάλογο του «εκρηκτικά» μεγάλου ποσοστού προσβολής του αφροαμερικανικού πληθυσμού από τον HiV.
Την ίδια στιγμή, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας δημιουργεί καραντίνες, όταν ένα και μόνο ύποπτο κρούσμα απαντάται στην Ευρώπη ή τη βόρεια Αμερική, και αρνείται να καταγγείλει τον εγκληματικό ρόλο της καθολικής εκκλησίας ως προς τη διασπορά του HiV, κυρίως στην Αφρική, έναν ρόλο που μάλλον αναδεικνύεται ως πιο θανατηφόρος από τη Σαρία! Ας μη ξεχνάμε ότι οι οπαδοί του ακραίου καπιταλισμού σήμερα δημιουργούν σε διεθνές επίπεδο τις προϋποθέσεις, που αφήνουν έκθετα ακόμη και τα μικρά παιδιά των χαμηλών κοινωνικά στρωμάτων (όπως εκείνο της μεγάλης μάζας των Αφροαμερικανών), στη φτώχεια, την καταναγκαστική εργασία, ενίοτε ακόμη και τη στέρηση στέγης. Πόσο «παγκόσμιος» είναι ένας οργανισμός υγείας που δεν καταγγέλλει αυτές τις πολιτικές, που … βλάπτουν σοβαρά την υγεία μας; Και πόσο «αντιρατσιστικό» είναι ένα καλλιτεχνικό γεγονός μέσα από το οποίο επιχειρείται η επιβολή της σιωπής για αυτά τα βιώματα, που διαγράφει το γεγονός της τεράστιας διάδοσης του HiV στο μαύρο πληθυσμό σε όλο τον πλανήτη, ενώ παράλληλα επικυρώνει με τον πιο εύγλωττο τρόπο το προνόμιο των λευκών; Λες και δεν υπάρχουν άλλες φυλές που είναι πιο ευάλωτες και που οφείλει κατά συνέπεια η ιατρική κοινότητα να ασχοληθεί μαζί τους πιο σοβαρά και αποτελεσματικά!
Περισσότερα για την Kia Labeija, εδώ: http://goodnight-trafficcity.com/
Περισσότερα για το έργο της Kia Labeija, με τίτλο: Your White Walls Can Kiss My Black Ass, 2015, για το hashtag #StopErasingBlackPeople και για τη συνέχεια της καμπάνιας της στην Ατλάντα, εδώ: http://www.thestranger.com/slog/2016/03/02/23639563/art-aids-america-after-stoperasingblackpeople-now-in-atlanta
Μέσω του ακόλουθου συνδέσμου, μπορείτε να δείτε περισσότερα για το σύγχρονο διαθεματικό φεμινισμό στις ΗΠΑ: http://everydayfeminism.com/
* Ο Σπύρος Ψ. είναι συγγραφέας.
Μπορείτε να διαβάσετε το θεατρικό έργο του με τίτλο, «Έρ@ς και Ψυχ@, δεν έχουν Φύλο!» στο συλλογικό έργο: Δώδεκα Ερωτικές Διαδρομές.
Οι Δώδεκα Ερωτικές Διαδρομές στο διαδίκτυο:
Μπορείτε επίσης να ακολουθήσετε το συγγραφέα στο Twitter , ή να επικοινωνήσετε μαζί του μέσω του λογαριασμού του στο Facebook.
