Edgard Sanchez
Σχετικά με τις επιθέσεις στο EZLN
Στην αρχή της χρονιάς, μια σειρά επιθέσεων, κάποιες συκοφαντικές, εξαπολύθηκαν εναντίον του EZLN [Ejercito Zapatista de Liberacion Nacional / Στρατός των Ζαπατίστα για την Εθνική Απελευθέρωση] μετά τις δηλώσεις για το νέο έτος, ειδικά αυτές του διοικητή Μοϊσές, σχετικά με τα σχέδια της νέας κυβέρνησης του Μεξικού, της οποίας επικεφαλής είναι ο Αντρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπραδόρ (AMLO)1.
Σε μια συζήτηση στο WhatsApp απάντησα στα σχόλια ενός συντρόφου που προσπάθησε να υπερασπιστεί την κυβέρνηση του AMLO ενάντια στις επικρίσεις του EZLN. Το κύμα των επιθέσεων εναντίον του EZLN συνεχίζεται και, αν και διαφορετικές από αυτές του προσώπου στο οποίο αναφέρομαι, θεωρώ χρήσιμο για τη συζήτηση που δημιουργείται να αναπαράγω εδώ αυτά που είπα εν συντομία στα κοινωνικά δίκτυα. Οι επικρίσεις από εκείνους που είναι «βασιλικότεροι του βασιλέως» αντιπαραβάλλονται με τις δηλώσεις του ίδιου του Λόπεζ Ομπραδόρ στο Ταμπάσκο, που αναγνώρισε το δικαίωμα του EZLN να έχει μια γνώμη, αλλά συγχρόνως απάντησε ότι το μεγάλο έργο συνεχίζεται και τίποτα δεν θα το σταματήσει. Με τις δηλώσεις του για την 25η επέτειό του, το EZLN δεν «χλευάζει τον εκλογικό θρίαμβο». Το ζήτημα δεν είναι πλέον η προεκλογική εκστρατεία, αλλά η θέση που υιοθετείται ενόψει της πολιτικής της νέας κυβέρνησης.
Σε αυτή την περίπτωση, όπως εμείς στο PRT [Partido Revolucionario de los Trabajadores / Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα] εξηγήσαμε και συζητήσαμε πριν από λίγες εβδομάδες στο σχολείο στελεχών μας, είμαστε σε αντιπαράθεση με την τυπική κοινωνική φιλελεύθερη πολιτική των «προοδευτικών» κυβερνήσεων που υποστηρίζουν κατά κανόνα τον εξορυκτισμό και ως εκ τούτου την εκδίωξη και τον διαχωρισμό των αυτόχθονων λαών. Αυτό σημαίνουν τα έργα του «τρένου των Μάγια» και του Transitschico (μια αναθεώρηση του σχεδίου Puebla Panamá που υποστηρίχτηκε από τον επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου Αλφόνσο Ρόμο, καθώς και από άλλους αστικούς τομείς εντός και εκτός της νέας κυβέρνησης).
Τα έργα αυτά συμπίπτουν επίσης με τα συμφέροντα του Γιάνκικου ιμπεριαλισμού και της κυβέρνησης του Τραμπ, για να μεταφέρουν αποτελεσματικά τα σύνορα με τις ΗΠΑ νοτιότερα προς τον ισθμό, υψώνοντας ουσιαστικά εκεί το τείχος ή την κουρτίνα ή το φίλτρο, όπως το ονομάζει ο AMLO με την δικαιολογία της προσφοράς εργασίας, της φτηνής εργασίας, έτσι ώστε οι Μεξικανοί και οι Κεντροαμερικανοί να μην χρειάζεται να πάνε στις ΗΠΑ.
Δεν είναι το EZLN που επιδιώκει να διαιρέσει τους εκμεταλλευόμενους οργανώνοντας την αντίσταση ενάντια στα νεοφιλελεύθερα μεγαθήρια της νέας κυβέρνησης. Αυτά τα μεγάλα έργα περιλαμβάνουν τη διάσπαση των κοινοτήτων και ως εκ τούτου των εκμεταλλευόμενων. Ενώ στο Ζόκαλο δίνεται η σκυτάλη του AMLO σε αυτόχθονες ομάδες του PRI [Partido Revolucionario Institucional / Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα] και του CNC [Confederación Nacional Campesina Εθνική / Εθνική Ομοσπονδία Αγροτών] σε φολκλορικές τελετές, είναι η νέα κυβέρνηση που επιδιώκει να διαιρέσει και να δυσφημίσει το EZLN, το Εθνικό Ιθαγενικό Συνέδριο και την υποψήφια μας Μαριτσούι2. Όπως και σε κάθε άλλο κίνημα, έτσι και στο κίνημα των αυτοχθόνων υπάρχουν πολιτικές διαφορές. Υπάρχουν ομάδες αυτοχθόνων που υποστηρίζουν το PRI, ένα προϊόν της αυτοχθονικής πολιτικής που προέρχεται από τον Καρντενισμό3 (ένα έργο για το οποίο ο AMLO εργάστηκε στο Ταμπάσκο στο INI [Instituto Nacional Indigenista / Εθνικό Ινστιτούτο Αυτοχθόνων Λαών], όταν ήταν ενεργός στο PRI την εποχή του Ετσεβερρία [Πρόεδρος του PRI από το 1970 έως το 1976]) και υπάρχουν επίσης αυτοχθόνες ομάδες που τοποθετούνηται στα αριστερά (από το PC και την PRT στο Γκερρέρο και την Οαχάκα), αλλά και ο Ζαπατισμός από το 1994 με το CNI (Congreso Nacional Indígena). Απευθυνόμενος προς τους αυτόχθονες του PRI στο Ζόκαλο, ο AMLO δεν «κηλιδώνει τα αντικαπιταλιστικά του διαπιστευτήρια», όπως λέει ο Ramón σε σχέση με το EZLN, αλλά επιδιώκει να χτυπήσει τους αντικαπιταλιστές δείχνοντας ότι στο ζήτημα των αυτοχθόνων αυτός έχει μαζί του και το PRI. Όταν το EZLN απαντάει στη νέα κυβέρνηση, ενεργεί ως υπερασπιστής των συμφερόντων της κοινωνικής του βάσης και των αυτοχθόνων λαών.
Έχουμε συνεπώς επιμείνει ότι ο κεντρικός άξονας της σοσιαλιστικής και αντικαπιταλιστικής αριστεράς πρέπει, όπως πάντα, να είναι η πολιτική ανεξαρτησία σε σχέση με τη νέα κυβέρνηση. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι πρώην μαχητές της αριστεράς προσχώρησαν ακατανόητα στις εκστρατείες αποκλεισμού και αδρανοποίησης του Morena4 και των Λοπεζομπραδορίστας [των υποστηρικτών του AMLO]. Το γεγονός ότι η ήττα του PRIAN5 προκλήθηκε από 30 εκατομμύρια ψηφοφόρους με την ψευδαίσθηση ότι θα σταματήσει ο νεοφιλελευθερισμός, θα πρέπει να μας αναγκάσει να δράσουμε προωθώντας και υποστηρίζοντας τους μαζικούς αγώνες προς αυτή την κατεύθυνση και όχι να υποταχτούμε στους ρυθμούς, τις δεσμεύσεις και τα συμφέροντα μιας προοδευτικής κυβέρνησης με σοσιαλφιλελεύθερη πολιτική (η οποία θα αναπτύξει κάποιες πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας, ταυτόχρονα με τα άκρως νεοφιλελεύθερα μεγάλα έργα).
Καθώς το γεγονός της νέας κυβέρνησης εξηγείται στο πλαίσιο της βαθιάς κρίσης του καθεστώτος, αυτή έγινε δεκτή από τις άρχουσες τάξεις ως ένας τρόπος σωτηρίας για να αποφευχθεί μια βίαιη και ριζική κατάρρευση και είναι σαφές ότι εισήλθαμε σε μια φάση της όξυνσης της ταξικής πάλης και συχνών βοναπαρτιστικών στροφών της νέας κυβέρνησης. Τα παραπάνω δεν σημαίνουν, όπως λένε οι Λοπεζομπραδορίστας, ότι η γραμμή θα πρέπει να είναι η υποστήριξη της κυβέρνησης. Αντίθετα, σήμερα είναι απαραίτητη η πολιτική ανεξαρτησία σε σχέση με την κυβέρνηση για να συνεχιστεί η ανάπτυξη των αγώνων και τελικά να επιτευχθούν θρίαμβοι όχι από τη βούληση του AMLO αλλά από την ώθηση αυτών των αγώνων. Ο αγώνας είναι αυτός που, ακόμη και μέσω των βοναπαρτιστικών στροφών, αναγκάζει την κυβέρνηση να αναγνωρίσει την ορθότητα των αιτημάτων μας.
Ο Τρότσκι, κατά τη διάρκεια της εξορίας του στο Μεξικό, κατά την ίδρυση της Συνομοσπονδίας Μεξικανών Εργατών, επέμεινε αυτοκριτικά ότι η εμπειρία του «Πολεμικού Κομμουνισμού» έδειξε ότι τα συνδικάτα (και σήμερα μπορούμε να το επεκτείνουμε αυτό σε όλο το κίνημα) πρέπει να είναι ανεξάρτητα από την κυβέρνηση, από όλες τις κυβερνήσεις, ακόμη και από μια «επαναστατική κυβέρνηση» (κάτι το οποίο δεν είναι ούτως ή άλλως η κυβέρνηση του AMLO). Η αριστερά στο Μεξικό, η οποία από τη δεκαετία του 1970 έχει μάθει τον στρατηγικό χαρακτήρα του αγώνα για συνδικαλιστική δημοκρατία και ανεξαρτησία, περιέχει τώρα ορισμένους που απορρίπτουν τον υποτιθέμενο δογματισμό της «παλιάς αριστεράς», ξεχνώντας την απαραίτητη ανεξαρτησία σε σχέση με την κυβέρνηση και πιστεύουν ακόμα ότι η συνδικαλιστική δημοκρατία μπορεί να επιτευχθεί με κυβερνητική στήριξη.
Ζητώ συγγνώμη για την επανάληψη των επιχειρημάτων που σίγουρα διαβάσατε στα πρόσφατα ψηφίσματα του PRT και τα οποία επεξηγήθηκαν και συζητήθηκαν στο σχολείο στελεχών τον Δεκέμβριο, αλλά πρέπει και πάλι να αντιμετωπίσουμε το κύμα επιθέσεων από τους Λοπεζομπραδορίστας και τους συνοδοιπόρους τους, εναντίον αυτών οι οποίοι, όπως και το EZLN, τολμούν να επικρίνουν την πολιτική της νέας κυβέρνησης. Το ακόμη χειρότερο είναι να αποκλείσουμε αυτούς που κάνουν κριτική, παρουσιάζοντάς τους ως συμμάχους της δεξιάς. Ένας παλιός τρόπος υπεκφυγής των σταλινικών και του PRI. Στην εποχή του Ετσεβαρρία έλεγαν ότι το δίλημμα ήταν «Ετσεβαρρία ή φασισμός». Σίγουρα αυτή τη διατύπωση θυμούνται άνθρωποι όπως ο Ιγνάσιο Οβάγιε, ιδιαίτερος γραμματέας του LEÁ [Λουίς Ετσεβαρρία Άλβαρεζ] και τώρα στις τάξεις του Morena, ή ο Πορφίριο Μουνιόζ Λέδο ο οποίος ήταν τότε ο πρόεδρος του PRI. Η επανάληψη του σλόγκαν ως «AMLO ή φασισμός» απέναντι στην άνοδο της άκρας δεξιάς, όπως δείχνει η περίπτωση του Μπολσονάρο στη Βραζιλία, είναι μια λανθασμένη ανάλυση που θυσιάζει την ανεξαρτησία που είναι απαραίτητη σε σχέση με αυτό το είδος προοδευτικών κυβέρνησεων.
Η άκρα δεξιά έχει αναπτυχθεί όχι μόνο από τη δική της δράση αλλά και από τους περιορισμούς, τα λάθη ή την αποτυχία του προοδευτισμού. Η διαφθορά ενορχήστρωσε την αποπομπή της Ντίλμα Ρούσεφ, κατηγορώντας την ότι είναι διεφθαρμένη. Αλλά από πού προήλθε η ακροδεξιά πτέρυγα του Τεμέρ; Ήταν αντιπρόεδρος μαζί με την Πρόεδρο Ντίλμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το PT έκανε μια ευρεία συμμαχία για να κερδίσει εκλογές, ακόμη και με τα δεξιά κόμματα, όπως το κόμμα του Τεμέρ. Το αυγό του φιδιού για την «προδοσία» ή την εκδίκηση ήταν ήδη στην κυβέρνηση του PT. Ήταν ο Τεμέρ που πέτυχε να αποπέμπψει τη Ντίλμα και στη συνέχεια να φυλακίσει τον Λούλα. Στο Μεξικό δεν υπάρχει πλέον το σχήμα του αντιπροέδρου. Τώρα υπάρχει ένας αρχηγός του υπουργικού συμβουλίου. Ποιός είναι αυτός; Ποια είναι τα συμφέροντα που αντιπροσωπεύει ο Μεξικανός Τεμέρ, ο Αλφόνσο Ρόμο – που συμπεριλαμβάνουν και τη Τσιάπας;6
Ο θρίαμβος του Μπολσονάρο περιέλαβε μια ακροδεξιά και ευαγγελική μειοψηφία και κέρδισε καταγγέλλοντας τη διαφθορά και την αποτυχία του PT. Οι Ευαγγελιστές ήταν επίσης μειονότητα και πρακτικά άγνωστοι στο πολιτικό έδαφος του Μεξικού μέχρις ότου η ανεύθυνη πολιτική συμμαχιών του ΑΜΛΟ τους προβάλλει, μέσω του PES [Partido Encuentro Social /Κόμμα Κοινωνικής Συνάντησης], στο προσκήνιο με πολλούς βουλευτές και γερουσιαστές. Το αυγό του φιδιού είναι εκεί. Γι’ αυτό και το δίπολο «AMLO ή φασισμός» είναι λάθος. Είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί η πολιτική ανεξαρτησία σε σχέση με τη νέα κυβέρνηση. Να μην αφήσουμε τη δεξιά να εκμεταλλευτεί τα λάθη, τους περιορισμούς ή την πολιτική της νέας κυβέρνησης, όπως το έκανε στη Βραζιλία. Το να παραμένουμε σιωπηλοί απέναντι σε λάθη ή τη νεοφιλελεύθερη πολιτική του προοδευτισμού είναι αυτό που βοηθά τη δεξιά. Η κριτική δεν παίζει το παιχνίδι της δεξιάς, η σιωπή, η υποταγή της αριστεράς στη νέα κυβέρνηση ανοίγει το δρόμο για τη δεξιά. Σε κάθε περίπτωση, η εναλλακτική έκφραση της αντικαπιταλιστικής ή σοσιαλιστικής αριστεράς θα είναι απαραίτητη.
Χαιρετίζουμε την κριτική και τις καταγγελίες του EZLN. Συμμεριζόμαστε την αντίθεση στον εξορυκτισμό και στα νεοφιλελεύθερα μεγάλα έργα. Και η αντιπολίτευση και τα επιχειρήματά μας δεν είναι αυτά της δεξιάς, αλλά της αντικαπιταλιστικής αριστεράς και των συμφερόντων των αυτόχθονων λαών και κοινοτήτων. Πρέπει λοιπόν να συνεχίσουμε σε όλους τους αγώνες: προσφέροντας μια κριτική και αντιπολίτευση από τα αριστερά, ανεξάρτητα από την κυβέρνηση και χωρίς να αφήσουμε το πεδίο ανοιχτό στη δημαγωγία της δεξιάς. Αυτή είναι η θέση που έχουμε, ως PRT.
Μετάφραση: e la libertà
Edgard Sanchez, «On the attacks on the EZLN», International Viewpoint, 24 Ιανουαρίου 2019
Ο Έντγκαρντ Σάντσεζ είναι ηγετικό στέλεχος του PRT και μέλος της Εθνικής Εκτελεστικής Επιτροπής της OPT [Organización Política del Pueblo y los Trabajadores].
Σημειώσεις
2 [Σ.τ.Μ.] Η María de Jesús Patricio Martínez γνωστή ως Μαριτσούι (Marichuy) είναι ιθαγενής Νάχουα, ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ήταν υποψήφια για το Εθνικό Κογκρέσο στις εκλογές του 2018 ως εκπρόσωπος του CNI (Congreso Nacional Indígena).
3 [Σ.τ.Μ.] Ο Λάζαρο Κάρντενας ντελ Ρίο ήταν στρατηγός του Συνταγματικού Στρατού κατά τη διάρκεια της Μεξικανικής Επανάστασης (1910-1920) και διατέλεσε Πρόεδρος του Μεξικού από το 1934 ως το 1940. Κατά τη διάρκεια της Μεξικανικής Επανάστασης (1910-1920) ο Κάρντενας πολέμησε τόσο εναντίον του μεξικανικού πολιτικού κατεστημένου, όσο και εναντίον της πιο ριζοσπαστικής πτέρυγας της επανάστασης (Πάντσο Βίγια και Εμιλιάνο Ζαπάτα). Όταν ανέλαβε την προεδρία του Μεξικού πραγματοποίησε μια ελεγχόμενη αγροτική μεταρρύθμιση και εθνικοποίησε την πετρελαϊκή βιομηχανία της χώρας (αμερικανο-βρετανο-ολλανδικής ιδιοκτησίας μέχρι τότε). Οι πετρελαϊκές εταιρείες και οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ξεκίνησαν τότε ένα οικονομικό πόλεμο εναντίον του Μεξικού. Ο όρος Cardenismo αναφέρεται όχι μόνο στην πολιτική που εφάρμοσε ο Κάρντενας, αλλά και σε μια πολιτική κληρονομιά, το βασικό χαρακτηριστικό της οποίας είναι, οι προοδευτικές αλλαγές που πραγματοποιούνται από μια ισχυρή κρατική εξουσία και ένα ισχυρό και χαρισματικό πρόεδρο.
4 Το Morena (Movimiento Regeneración Nacional / Εθνικό Κίνημα Αναγέννησης) είναι το πολιτικό κόμμα που ιδρύθηκε από τον AMLO το 2014.
5 Το PRI και το PAN (Partido Acción Nacional), ήταν τα δύο μεγάλα κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία. Ο όρος PRIAN καταδεικνύει την εντύπωση ότι έχουν μεταμορφωθεί σε ένα αδιαίρετο μπλοκ των ελίτ.
6 Βλέπε: Fourth International Bureau, «Organizing resistance in Brazil and international solidarity against neofascist Bolsonaro’s government», International Viewpoint, 5 Δεκεμβρίου 2018
Letter of Solidarity and Support for Zapatista Resistance and Autonomy
We, intellectuals, academics, artists, activists and people of goodwill, as well as organizations, associations and collectives, from various countries, express our solidarity with the Zapatista Army of National Liberation (EZLN) in this crucial moment in its history, and strongly reject the current campaign of disinformation, lies and slander directed against the Zapatistas.
For us, as well as for many other people around the world, the Zapatista struggle represents an example of resistance, dignity, congruence and political creativity. 25 years ago, the cry of YaBasta! was an action of great transcendence and one of the first strong reactions at a planetary level against neoliberal globalization, opening the way toward the rejection and criticismof a model that at that time seemed unquestionable. It was also, and continues to be, an expression of the legitimate struggle of indigenous peoples against the domination and contempt they have suffered for centuries and continue to face today, as well as in favor of their rights to autonomy. The peoples’ self-government that the Zapatistas have put into practice with the Juntas de Buen Gobierno (Good Government Councils)in the 5 Caracolesis an example of radical democracy that inspires peoples around the planet, and that shouldbe studied in all schools of social science in the world. For us, the Zapatista construction of autonomy represents the persistent, honest and crucial search for an alternative, emancipatory model of great importance for a humanity facing the challenges of a world that is rapidly sinkinginto a deepening crisis that is simultaneously economic, social, political, ecological and human.
Therefore we express our concern over the situation currently faced by Zapatista communities and many other indigenous peoples in Mexico, as their territories are attacked by mining, tourism, agribusiness, large infrastructure projects, etc., as recently denounced by the National Indigenous Congress (CNI) and the Indigenous Council of Government (CIG) of Mexico. Right now we are worried about a series oflarge-scalemega projects being imposed by the new Mexican government, such as the Trans-isthmus Corridor, the million hectares of commercial tree planting, and the so-called "Mayan Train", recently denounced as an humiliationand a provocation by subcomandanteMoisés, spokesman of the EZLN, as it would have very serious impacts on the territories of the Mayan peoples that inhabit the Mexican southeast.
In addition to the devastating environmental effects of this project and the massive tourist development it is designed to detonate, we are concerned about the rush to start laying the tracks for the "Mayan Train", behind the obfuscationof a pseudo ritual to ask permission from Mother Earth, denounced by the Zapatista spokesperson as an unacceptable mockery. We are outraged by these further attacksthat are being prepared against indigenous territories, and that the rights of indigenous peoples have been ignored, evading the obligation of real, prior, free and informed consultation and consent, as established in Convention 169 of the ILO and the UN Declaration on Indigenous Peoples. It is not trivial that this violates the international commitments assumed by Mexico.
We share the total rejectionof these and other mega projects expressed by the EZLN,projects that seriously threaten the territories and ways of life of peoples.We denounce in advance any aggression against Zapatista communities, either directly by the Mexican State, or through groups or organizations of armed or unarmed "civilians."We hold the Mexican government accountable for any confrontation that may arise in the context of the implementation of these mega projects, which correspond to an already superseded,unsustainable and devastating model of "development," decided at the highest spheres of power in violationof the rights of original peoples.
We call on all people with a good heart to see through the current wave ofdisinformation both about the Zapatistas and about the proposed mega projects, and to be alert to the imminent risk of aggression against Zapatista communities and other indigenous peoples.