Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Δευτέρα, 30 Ιουλίου 2018 17:36

Ελλάδα: Η τρόικα φεύγει, τα δεινά της παραμένουν

Τάσος Αναστασιάδης

Ελλάδα: Η τρόικα φεύγει, τα δεινά της παραμένουν

Σε μερικές μέρες (20 Αυγούστου), μετά από περισσότερα από 8 χρόνια άμεσης ευρωπαϊκής διαχείρισης της χώρας, θα γιορτάσουν το επίσημο τέλος της τρόικας. Οι ενθουσιώδεις ανακοινώσεις των ευρωπαϊκών ελίτ (Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τσίπρα, Μέρκελ και των υπολοίπων) ηχούν, παρά τις τρομαχτικές ζημιές που προκάλεσε η τρόικα, ως χειροκροτήματα.

Ας θυμίσουμε ότι η παρέμβαση της τρόικας στην Ευρώπη ξεκίνησε στις αρχές του 2010, υποτίθεται για να επιλύσει το τεράστιο δημόσιο χρέος της Ελλάδας.

Θρίαμβος της ελληνικής αστικής τάξης

Αλλά το τελευταίο, που ήταν 301 δις ευρώ το 2009 (126% του ΑΕΠ - στοιχεία ameco) στην πραγματικότητα εκτινάχθηκε, με την τρόικα, ακόμα περισσότερο, φτάνοντας τα 325 δις ευρώ (178%) το 2018 (χωρίς καν να μιλήσουμε για τα ιδιωτικά χρέη που δημιουργήθηκαν). Μια αναμφισβήτητη επιτυχία!

Το τέλος της τρόικας δε σημαίνει και τέλος των ζημιών της. Από τη μια, οι «δεσμεύσεις» έχουν συναφθεί ώς το 2060(!) και οι μεταρρυθμίσεις παράγουν αποτελέσματα, όχι μόνο «διαρθρωτικά» (για παράδειγμα, η νέα μείωση των συντάξεων που έχει προγραμματιστεί για το 2019, κατά μία μονάδα του ΑΕΠ, μείωση που θα μπορούσε να φτάσει έως το 18%!). Από την άλλη, υπάρχει και η συνέχεια των ήδη προγραμματισμένων «μεταρρυθμίσεων» που έχουν «ελεύθερα συναφθεί», σε ξεπούλημα δημόσιων χώρων, ανταγωνισμού, ελαστικοποίησης της εργασίας, κλπ.

Το θεσμικό παιχνιδάκι, κλασικό για την ΕΕ, ανάμεσα στους θεσμούς των Βρυξελλών και στους εθνικούς θεσμούς, πήρε στην Ελλάδα πολύ έντονο, και ώς και δραματικό, χαρακτήρα το 2015, όταν ο εκβιασμός φάνηκε σε όλη τη βαναυσότητά του στην πολιτική σκηνή. Η ευρωπαϊκή ΤΙΝΑ θριάμβευσε, προς μεγάλο ενθουσιασμό της αστικής τάξης -ιδιαίτερα της ελληνικής: οι «μεταρρυθμίσεις» δεν κινδύνευαν, οι εργαζόμενοι μπορούσαν να συνεχίσουν να μένουν απλήρωτοι, υποπληρωνόμενοι, ελαστικοποιημένοι, χωρίς δικαιώματα και υπάκουοι...

Η νίκη αυτή της ελληνικής αστικής τάξης, με τη βοήθεια των Βρυξελλών, έφερε επίσης ένα πολιτικό πλήγμα στην αριστερά. Όχι μόνο για ιδεολογικούς λόγους -αφού η κυβέρνηση που δρά ως ο πιο πιστός εκτελεστής των Βρυξελλών εξακολουθεί να διατείνεται ότι είναι «αριστερή»...-, αλλά και γιατί, σε στρατηγικό επίπεδο, η επεξεργασία μπόρεσε εύκολα να φύγει από το κοινωνικό, ταξικό, διακύβευμα, προς τεχνικές και θεσμικές πλευρές, ιδιαίτερα το ευρώ. Έτσι, η ρήξη με το ευρώ μπόρεσε να γίνει το νέο γκάτζετ αυτών ακριβώς που αυταπατώνταν ώς τότε για τη δημοκρατία ή τον «ορθολογισμό» των ευρωπαϊκών αστικών τάξεων! Το μεγαλύτερο τμήμα των αριστερών διασπάσεων του Σύριζα, ιδιαίτερα η Λαϊκή Ενότητα, ρίχτηκε σε αυτή την κατεύθυνση, που είναι στην πραγματικότητα μια φυγή προς τα μπροστά.

Εθνικιστική παρέκκλιση της αριστεράς

Η νέα «Πρωτοβουλία 1-1-4» της ΛΑΕ, που υιοθετεί για άξονα την «εθνική απελευθέρωση», έχει προγραμματικά καθαριστεί από κάθε αναφορά σε εργατική πολιτική και ακόμα και από ενοχλητικές λέξεις όπως μισθοί, συντάξεις, κλπ., υπέρ της «διάσωσης της πατρίδας», της αστικής ανταγωνιστικότητας, σε συμμαχία με δυνάμεις καθαρά εθνικιστικές και χριστιανικές. Ο ολοκληρωμένος αυτός εθνοκυριαρχισμός δεν είναι πλέον ανώδυνη γλωσσική υπερβολή: γίνεται επικίνδυνος και έως και αντιδραστικός, κυρίως καθώς η θριαμβεύουσα αστική τάξη ζητάει όλο και περισσότερα. Αυτή είναι η περίπτωση της υποψίας για αναγνώριση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας από την Ελλάδα, που άρκεσε για να κινητοποιηθούν μάζες, με την εθνικιστική αριστερά να διαμαρτύρεται κατά της «προδοσίας» κυβερνώντων στην υπηρεσία των Ευρωπαΐων και των Αμερικάνων! Η μη εναντίωση ή και το φλερτάρισμα, και έως και η συμμετοχή καμιά φορά, σε αυτή την επάνοδο ενός εθνικισμού εχθρικού προς τους γείτονες, δεν είναι πλέον απλώς ντροπή: είναι ένας πλήρης πολιτικός αποπροσανατολισμός, σε μια συγκυρία όπου η ελληνική αστική τάξη παίρνει επιθετικές πρωτοβουλίες, κυρίως κατά των γειτόνων ανατολικά, και ακόμα και με πολεμικούς κινδύνους.

Αλλά η ευθυγράμμιση με το «έθνος» -που την αρνήθηκαν και την κατάγγειλαν ορισμένοι αντικαπιταλιστές και αναρχικοί- κατά των Μακεδόνων, των Τούρκων, των Ευρωπαίων ή των Αμερικάνων -και σπανιότερα και των Ρώσων-, που προωθείται από την κυρίαρχη στα αριστερά σταλινική κληρονομιά, δεν απαντάει καθόλου στις κοινωνικές ανάγκες που έχει δημιουργήσει ο νεοφιλελεύθερος «ρεφορμισμός». Στην ουσία, είναι ίσως και ο κύριος λόγος που αφαιρεί κάθε φερεγγυότητα στον εθνοκυριαρχισμό -εκτός από την άκρα δεξιά, που εξάλλου εξακολουθεί να απειλεί. Γιατί τα προλεταριακά στρώματα του νέου μοντέλου που έστησε η τρόικα, οι νέοι, οι μετανάστες και πρόσφυγες, αλλά και ένα τμήμα των γηραιότερων που διώχνονται από τους χώρους δουλειά, δεν έχουν τί να κάνουν με ένα «έθνος» που ταυτίζεται με το ευρωπαϊκό φαρ ουέστ: το ο καθένας για τον εαυτό του! Το πρόβλημά τους είναι κυριολεκτικά επιβίωσης, σε μια κανίβαλη αγορά εργασίας όπου η εργατική τους δύναμη γίνεται περισσότερο από εμπόρευμα, κεφάλαιο, του οποίου η πραγματοποίηση (σε μισθό, σε σύνταξη ή σε υπηρεσίες) δεν εξασφαλίζεται καν από κοινωνικούς κανόνες, αλλά εξαρτάται από την ίδια την αγορά και τις άγριες δυνάμεις της.

Αθήνα, 22/7/2018

Μετάφραση από τα γαλλικά: e la libertà

Tassos Anastassiadis, «Grèce : la troïka s’en va, ses méfaits demeurent», L’Anticapitaliste, αρ. 440, 26 Ιουλίου 2018:

https://npa2009.org/agir/politique/lanticapitaliste-ndeg440-la-une-et-le-sommaire

https://npa2009.org/agir/politique/lanticapitaliste-ndeg440-en-pdf-couleurs

https://npa2009.org/actualite/international/grece-la-troika-sen-va-ses-mefaits-demeurent

Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 31 Ιουλίου 2018 13:00