Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Δευτέρα, 08 Απριλίου 2024 00:00

Η τυραννία του κρατικού παραγωγισμού - Για την σύνοδο του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας το 2024

Η τυραννία του κρατικού παραγωγισμού - Για την σύνοδο του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας το 2024

από τον Au Loong yu

Η σύνοδος του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου του 2024 βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη στο Πεκίνο, εν μέσω μιας απότομης οικονομικής ύφεσης που επηρεάζει τη διαβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων - η πιστωτική κρίση στην αγορά ακινήτων εξαπλώνεται τώρα και σε άλλους χρηματοπιστωτικούς τομείς (δες το άρθρο μου εδώ)[1], υπάρχει αποπληθωρισμός, επιβράδυνση της μεταποίησης, τεράστια εκροή ξένων επενδύσεων και αύξηση της ανεργίας. Ως απάντηση σε όλα αυτά, ο πρωθυπουργός Λι Τσιάνγκ παρουσίασε έναν απολογισμό που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένας μακρύς κατάλογος καθηκόντων που είχαν καθοριστεί από τις 26 κυβερνητικές υπηρεσίες του και έμοιαζε περισσότερο με έκθεση απογραφής από ένα μπακάλικο, μαζί με κενά συνθήματα. Το τι έχει στο μυαλό του ο Λι Τσιάνγκ σχετικά με την κύρια στρατηγική του για την επίλυση της αναδυόμενης κρίσης παραμένει ένα μυστήριο. Αναγνώρισε μεν ότι υπήρξαν "αλληλένδετες δυσκολίες και προκλήσεις", αλλά διαβεβαίωσε το ακροατήριό του για το λαμπρό μέλλον της Κίνας δηλώνοντας ότι «υπό την ισχυρή ηγεσία της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ με κέντρο τον σύντροφο Σι Τζινπίνγκ, ο κινεζικός λαός έχει το θάρρος, το όραμα και τη δύναμη να αντιμετωπίσει κάθε πρόκληση και να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο». Πράγματι, ανέφερε τον Σι 19 φορές, κατακλύζοντάς τον με κάθε είδους επαίνους. Αν υπάρχει ένα κύριο θέμα που διατρέχει την έκθεση απογραφής του παντοπωλείου του πρωθυπουργού, αυτό είναι η λατρεία ενός κορυφαίου ηγέτη.

Η έκθεση απογραφής του πρωθυπουργού για τα είδη παντοπωλείου

Αλλά αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ανησυχούμε για την έκθεση αυτή, και όχι επειδή η σημερινή οικονομική ύφεση είναι αποκλειστικά ευθύνη του Σι. Πολύ πριν από τον ερχομό του στην εξουσία, οι οικονομικές ανισορροπίες μεταξύ επενδύσεων, παραγωγής και κατανάλωσης είχαν ήδη λάβει γιγαντιαίες διαστάσεις και η ημέρα του λογαριασμού πλησίαζε όλο και περισσότερο. Το πρόβλημα με τον Σι, ωστόσο, είναι ότι οι πολιτικές του έχουν εμβαθύνει περαιτέρω τις ανισορροπίες και σε ορισμένους τομείς, απλώς πυροβολεί τα πόδια του, όπως έδειξε η πολιτική του για μηδενικό κόβιντ. Η δυσανάλογη καταστολή του στο Χονγκ Κονγκ όχι μόνο εξόντωσε την αντιπολίτευση και τα συνδικάτα, αλλά έχει επίσης κάνει κάτι παραπάνω από αρκετό για να σκοτώσει τη χήνα που κάποτε έκανε χρυσά αυγά για το κομματικό κράτος -η χρηματοπιστωτική αγορά της πόλης ήταν πάντα η μηχανή εκτύπωσης δολαρίων ΗΠΑ του Πεκίνου, αλλά τώρα το Χονγκ Κονγκ «τελείωσε», όπως ανακοίνωσε ο Στίβεν Ρόουτς[2], πρώην πρόεδρος της Morgan Stanley Asia, ο οποίος άρχισε να εργάζεται εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Ορισμένα δυτικά κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης έκαναν διάλεξη στο Πεκίνο για το ότι θα έπρεπε να κάνει ό,τι έκανε ο προκάτοχός του Γουέν Τζιαμπάο το 2008-9 - να ξεδιπλώσει ένα πακέτο διάσωσης 634 δις δολαρίων ΗΠΑ για να τονώσει τη στάσιμη οικονομία, ή τουλάχιστον να κάνει κάτι για να αυξήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Ενώ οι συμβουλές τους είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμες, η ουσία του θέματος αυτή τη στιγμή είναι ότι το Πεκίνο δεν έχει καμία αξιόπιστη στρατηγική για την ανάταξη της βυθιζόμενης οικονομίας.

Προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα το διαρθρωτικό πρόβλημα της κινεζικής οικονομίας, ίσως χρειαστεί να ξαναγυρίσουμε στην εποχή του Μάο, και τελειώνοντας το ταξίδι οι αναγνώστες μας ίσως καταλάβουν ότι παρ' όλη τη ρήξη μεταξύ της Κίνας του Μάο και της Κίνας του Ντενγκ υπάρχει επίσης μεγάλη συνέχεια - η επιθυμία να «ξεπεράσουμε τη Βρετανία και να φτάσουμε τις ΗΠΑ»" διατρέχει και τις δύο εποχές, και ως εκ τούτου η αναπτυξιακή στρατηγική ενός ασυνήθιστα υψηλού ποσοστού επενδύσεων ήταν αξιοσημείωτα η ίδια. Αυτό είναι τόσο προφανές για τον Λι Τσιάνγκ που δεν μπήκε στον κόπο να το αναλύσει καθόλου. Απλά έπρεπε να συνεχίσει την παράδοση του ΚΚΚ. Ωστόσο, οι αναγνώστες μας πρέπει να επανέλθουν σε αυτό το υποβαθμισμένο αλλά εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα, διότι αυτό όχι μόνο θα εκθέσει τον παραλογισμό της στρατηγικής, αλλά και θα ρίξει φως στο ερώτημα πόσο επιτυχημένη θα είναι η οικονομική πολιτική του Πεκίνου.

"Η παραγωγή πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι των μέσων διαβίωσης"

Στην εποχή του Μάο το πρόγραμμα ταχείας εκβιομηχάνισης του κόμματος εφαρμόστηκε μέσω της «κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας». Αλλά η ένταση μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και των επαρχιακών γραφειοκρατιών ήταν πάντα ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια για την ανάπτυξη της οικονομίας με λιγότερο ασύμμετρο τρόπο. Η «κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία» ήταν διαβόητη για την έλλειψη αποτελεσματικότητας, και οι επαρχιακές κυβερνήσεις πάντα στερούνταν τα απαραίτητα υλικά, τους επαγγελματίες ή απλώς τα κίνητρα, γεγονός που σύντομα ανάγκασε την κεντρική κυβέρνηση να καταφεύγει περιοδικά και πάλι στην αποκέντρωση - όχι στους τοπικούς πληθυσμούς αλλά στις επαρχιακές γραφειοκρατίες. Οι τελευταίοι, παρακινούμενοι από τα δικά τους συμφέροντα, ήταν πάντα έτοιμοι να αδράξουν κάθε ευκαιρία για να αποκτήσουν περισσότερη εξουσία (και συνεπώς περισσότερα υλικά συμφέροντα), για να διαπιστώσουν ότι η ώρα του λογαριασμού θα έφτανε γρήγορα, καθώς η αποκέντρωση σύντομα προκάλεσε υπερεπενδύσεις και αρκετό χάος ώστε να πείσει την κεντρική κυβέρνηση να πάρει πίσω την εξουσία από τις επαρχίες. Αυτός ο «κύκλος» των shou, si, fang και luan[3], ή αλλιώς η επανάληψη της συγκέντρωσης, της αποκέντρωσης και της επανασυγκέντρωσης, ταλαιπώρησε την οικονομία από την αρχή.

Η απάνθρωπη απόσπαση των πλεονασμάτων εργασίας από το καθεστώς επέτρεψε στο κράτος να χρηματοδοτήσει το παράλογα υψηλό ποσοστό επενδύσεων μεταξύ 1958 και 1980, το οποίο ήταν πάντα σχεδόν 30% (εκτός από την περίοδο μετά τον λιμό στις αρχές της δεκαετίας του 1960). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο πολλές σπατάλες αλλά κυρίως την πτώση του βιοτικού επιπέδου των απλών ανθρώπων. Οι μισθοί είχαν παγώσει καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου, παρά το γεγονός ότι η μέση ετήσια οικονομική ανάπτυξη ξεπερνούσε το 4%. Ως απάντηση στους δυσαρεστημένους εργαζόμενους, η προπαγάνδα του κόμματος ξεδίπλωσε το σύνθημα «η παραγωγή πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι της διαβίωσης των ανθρώπων».[4]

Οι τέσσερις δεκαετίες της «μεταρρύθμισης και του ανοίγματος» ήταν μια περίοδος όπου ο κρατικός καπιταλισμός (σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα) αντικατέστησε την «κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία», αλλά το παράλογα υψηλό ποσοστό επενδύσεων που προωθούσε το κράτος διαιωνίζεται μέχρι σήμερα. Αυτή τη φορά ήταν πολύ υψηλότερο, ξεπέρασε το 30% και στη συνέχεια παρέμεινε σε ποσοστό άνω του 40% για τα τελευταία 20 χρόνια, σε βάρος μιας απότομης πτώσης του σχετικού μεριδίου της κατανάλωσης των νοικοκυριών στο ΑΕΠ, από πάνω από 50% στις αρχές της δεκαετίας του 1980 σε κάτω από 35% το 2010. Αν και άρχισε να αυξάνεται έκτοτε, δεν έφτασε ποτέ το 40% τα τελευταία χρόνια. Ο βασικός λόγος για την εν λόγω μείωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών προέρχεται από τη μείωση του μεριδίου του εισοδήματος από εργασία στο εθνικό εισόδημα.

Δύο Κινέζοι μελετητές προειδοποίησαν για την κατάσταση αυτή πριν από αρκετά χρόνια σε άρθρο[5] τους και ανέφεραν τα εξής: «Ο ρυθμός επενδύσεων της Κίνας είναι 30% υψηλότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ενώ ο ρυθμός κατανάλωσης είναι 30% χαμηλότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ... και αυτό είχε ως αποτέλεσμα όλο και πιο σοβαρή υπερβάλλουσα δυναμικότητα».

 Εξαγωγή υπερβάλλουσας παραγωγικής ικανότητας

Το Πεκίνο δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαταλείψει την εμμονή του για τον παραγωγισμό, όσο μπορεί να συνεχίσει να εξάγει την υπερβάλλουσα παραγωγική του ικανότητα. Η πρόσφατη είδηση για τις πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων BYD που ξεπερνούν τις πωλήσεις της Tesla και το πώς οι ΗΠΑ και η Ευρώπη σκέφτονται τώρα αντίποινα είναι μόνο ένα παράδειγμα του πώς, εξάγοντας τα προβλήματά του στον υπόλοιπο κόσμο, το παγκόσμιο εργοστάσιο επισφαλούς εργασίας συγκεντρώνει τώρα όλο και περισσότερη δυσαρέσκεια και αντίποινα από άλλες χώρες.

Όσον αφορά την εγχώρια αγορά, το ΚΚΚ αγνόησε τον περιορισμό του σχετικά χαμηλού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών μεταξύ των εργαζομένων και συνεχίζει να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αγοράζουν τα δικά τους σπίτια και στη συνέχεια δεύτερες κατοικίες, ενώ επιτρέπει στις τοπικές κυβερνήσεις να συσσωρεύουν χρέη μόνο και μόνο για να προωθήσουν την αγορά ακινήτων και τα έργα αστικοποίησης. Τώρα έφτασε η μέρα της κρίσης και η έκρηξη μετατρέπεται σε πτώση. Ο Σι παρενέβη για να αντιμετωπίσει τη μεγάλη φούσκα στα τέλη του 2020 (η πολιτική των τριών κόκκινων γραμμών)[6], αλλά ήταν πολύ αργά. Προήδρευσε της ραγδαίας ανάπτυξης της φούσκας από τότε που ανέβηκε στην εξουσία το 2012, αλλά επί δέκα χρόνια δεν έκανε τίποτα ουσιαστικό για να παγώσει την τρελή κερδοσκοπία, για να μην αναφέρουμε ότι διόρθωσε τα κακώς κείμενα σε σχέση με τα διαρθρωτικά προβλήματα του παραγωγισμού. « Συσσωρεύστε, συσσωρεύστε! Αυτός είναι ο Μωυσής και οι προφήτες!». Αλλά ο βικτωριανός καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς που περιέγραψε ο Μαρξ μοιάζει ωχρός μπροστά στον σημερινό κινεζικό κρατικό καπιταλισμό. Ωστόσο, η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι υπάρχει πάντα ένα όριο για τα πάντα, ειδικά σε σχέση με την παρόρμηση για συσσώρευση και την παρόρμηση για κατάχρηση εξουσίας. Στην περίπτωση της Κίνας βρισκόμαστε τώρα σε μεγάλο πρόβλημα, επειδή οι δύο παρορμήσεις είναι μπλεγμένες, όπως μας αποκάλυψε το εν εξελίξει Συνέδριο του Λαϊκού Κογκρέσου.

Τι γίνεται αν ο πιλότος δεν έχει πετάξει ποτέ αεροπλάνο;

Αυτή η σύνοδος του Κογκρέσου ήταν πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες, διότι ακυρώθηκε η παράδοση να παραχωρεί ο πρωθυπουργός συνέντευξη Τύπου κατά την ολοκλήρωσή της, όπως γίνεται κάθε χρόνο από το 1993. Αυτή ήταν πάντα μια πολύ σημαντική στιγμή που επέτρεπε στους ξένους να ρίξουν μια ματιά στην ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των διαφόρων παρατάξεων στην ανώτατη ηγεσία. Το να δίνεται στον πρωθυπουργό το προβάδισμα είναι η πολιτική κληρονομιά του Ντενγκ Σιαοπίνγκ –«δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να χαλαρώσει η επιρροή του κόμματος στην κυβέρνηση, ούτε ένα χιλιοστό, αλλά ούτε και θα επιτρέψουμε την επιστροφή στην απολυταρχία της εποχής του Μάο». Ωστόσο, αυτό που κάνει ο Σι αυτή τη στιγμή δεν είναι μόνο να επαναφέρει την απολυταρχία, αλλά και να μετατρέψει την κατάχρηση της εξουσίας του σε νέα κανονικότητα. Δεν αρκείται στο να θέσει όλους τους κλάδους της εξουσίας στα χέρια του, αλλά συνεχίζει να κάνει τον εαυτό του επικεφαλής δώδεκα ομάδων εργασίας υψηλού επιπέδου προκειμένου να αρπάξει περισσότερη εξουσία. Εν μέσω της πιστωτικής κρίσης, τον περασμένο Οκτώβριο ο Σι δημιούργησε έναν νέο οργανισμό, την Κεντρική Χρηματοπιστωτική Επιτροπή (ΚΧΕ), που εμφανίστηκε υπό την αιγίδα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ. Παρόλο που επικεφαλής της ΚΧΕ είναι ο Λι Τσιάνγκ, η παρούσα σύνοδος του Λαϊκού Κογκρέσου έχει ήδη δείξει ξεκάθαρα ποιος είναι το πραγματικό αφεντικό αυτής της ΚΧΕ. Η πρόθεση του Σι φαίνεται να είναι η περαιτέρω αποδυνάμωση των καθιερωμένων χρηματοπιστωτικών θεσμών του κράτους, όπως οι διάφοροι κλάδοι των ρυθμιστικών αρχών. Αλλά γνωρίζει ο Σι τίποτα για το πώς λειτουργεί ο καπιταλισμός ή οι χρηματοπιστωτικές αγορές του; Τον περασμένο Ιανουάριο είδαμε τις ρυθμιστικές αρχές της αγοράς, σε μια βιασύνη να σώσουν την αγορά από την απότομη πτώση, να δίνουν εντολές στους θεσμικούς επενδυτές να μην κάνουν καθαρές πωλήσεις μετοχών σε συγκεκριμένες ημέρες. Αυτό είναι σαν να κλείνεις το καπάκι μιας κατσαρόλας που βράζει για να μην ξεχειλίσει. Το μέτρο στην πραγματικότητα υπονομεύει περαιτέρω την εμπιστοσύνη της αγοράς. Για να είμαστε δίκαιοι, ο Λι Τσιάνγκ ανακοίνωσε ότι πρόκειται να εκδώσει κρατικά ομόλογα αξίας ενός τρισεκατομμυρίου RMB (ή 139 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ) για να αντλήσει χρήματα για την οικονομία που πιέζεται από τη ρευστότητα. Αυτό είναι ασήμαντο σε σχέση με τον κίνδυνο χρεοκοπίας μεταξύ των τοπικών κυβερνήσεων που έχουν χρέος 94 τρισεκατομμυρίων RMB και από αυτά τα 3,2 τρισεκατομμύρια θα λήξουν στο τέλος του τρέχοντος έτους[7]. Για να μην αναφέρουμε ότι οι εργολάβοι χρειάζονται επίσης 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ μόνο για να ρευστοποιήσουν τα αποθέματά τους[8].

 Ο δάσκαλος Λι έχει κάτι να σας πει

Ή μήπως ο Σι έχει κατά νου ένα πιο ριζοσπαστικό σχέδιο; Το μόνο που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι ο Σι έχει πολλές πολιτικές στη διάθεσή του για να λύσει την αναδυόμενη κρίση. Αν υπάρξει κάποια δυσάρεστη ενημέρωση της αγοράς, μπορεί απλά να κάνει την είδηση να εξαφανιστεί στον αέρα. Αφού τα στατιστικά στοιχεία τον περασμένο Μάιο έδειξαν ότι η ανεργία των νέων είχε φτάσει σε ποσοστό άνω του 20%, η κυβέρνηση απλώς σταμάτησε να δημοσιεύει τα στοιχεία. Πολύ σύντομα προστέθηκαν κι άλλα στατιστικά στοιχεία στον κατάλογο των λογοκριμένων ειδήσεων -η πτώση των γεννήσεων, η πτώση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των χρηματοπιστωτικών αγορών και ούτω καθεξής. Ο ηγέτης μας έλυσε όλα αυτά τα προβλήματα απλά κρύβοντάς τα κάτω από το χαλί.

Έτσι, το Λαϊκό Κογκρέσο έκανε σπουδαία δουλειά, και πάλι, υπενθυμίζοντας στους ανθρώπους ότι με τον Σι Τζινπίνγκ ως ηγέτη τους κανείς δεν πρέπει να ανησυχεί για τίποτα -είναι τόσο καλός στο να εξαλείφει τα προβλήματα εξαλείφοντας εκείνους που αναφέρουν τα προβλήματα, όπως λέει το κινεζικό ρητό. Οι ξένοι αναγνώστες σπάνια γνωρίζουν ότι καθ' όλη τη διάρκεια των συνεδριάσεων του Κογκρέσου υπάρχουν παραπονούμενοι πολίτες που προσπαθούν να υποβάλουν αναφορά στην κυβέρνηση για κάθε είδους παράπονα, δεδομένου ότι αυτοί οι παραπονούμενοι δεν επιτρέπεται να φαίνονται καθόλου δημόσια. Οι «Λαϊκοί Αντιπρόσωποι» μέσα στη Μεγάλη Αίθουσα δεν θα μπορούσαν να ενδιαφερθούν λιγότερο για αυτούς τους παραπονούμενους. Ούτε και τα επίσημα μέσα ενημέρωσης. Περιστασιακά η δυσχερής θέση αυτών των παραπονούμενων καταγράφεται μέσω ιδιωτικών λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το σχόλιο των ακολούθων αυτής της συγκεκριμένης ανάρτησης[9] σχετικά με τους παραπονούμενους αξίζει να παρατεθεί:

«Τυχεροί που μπόρεσαν να αφήσουν τις επαρχίες τους και να κατευθυνθούν προς το Πεκίνο εξ αρχής!» (Σημείωση του συντάκτη: είναι σύνηθες οι τοπικές αρχές να εμποδίζουν, με τη βία, τους παραπονούμενους από το να κατευθυνθούν στο Πεκίνο για να υποβάλουν αναφορά στην κεντρική κυβέρνηση).

«Το επιζήμιο αποτέλεσμα της πλύσης εγκεφάλου είναι ότι οι παραπονούμενοι δεν γνωρίζουν ότι η Εθνική Αρχή Δημοσίων Καταγγελιών και Προτάσεων (στην οποία απευθύνονται οι παραπονούμενοι) δεν είναι παρά ο υπάλληλος των δικών τους δυναστών».

"Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος εκτός από την ανατροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος".

Ο λαός στερείται του δικαιώματος να ακουστεί -το πολύ πολύ να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του μόνο κατ' ιδίαν μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά ακόμη και αυτό καταστέλλεται τακτικά. Περιστασιακά οι φωνές τους γνωστοποιούνται δημοσίως από ορισμένους διαδικτυακούς διαμορφωτές της κοινής γνώμης. Σήμερα ο πολύ γνωστός «Δάσκαλος Λι» «έχει γίνει ένα μονοπρόσωπο πρακτορείο ειδήσεων και μια κρίσιμη πηγή πληροφοριών σχετικά με τις διαδηλώσεις στην Κίνα για όσους βρίσκονται τόσο εντός όσο και εκτός του Μεγάλου Τείχους Προστασίας», όπως αναφέρει το The Nation...[10] Ο δάσκαλος Λι είναι ένας 32χρονος Κινέζος μετανάστης που ζει στην Ιταλία, ο οποίος έχει αρκετές κινεζικές επαφές για να μπορεί να δημοσιεύει κάθε είδους ειδήσεις στον λογαριασμό του στο Twitter και έγινε διάσημος κατά τη διάρκεια του κινήματος του Λευκού Χαρτιού στα τέλη του 2022. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα[11], οι αρχές αποφάσισαν να τον πατάξουν παρενοχλώντας τους διαδικτυακούς του ακόλουθους, οι οποίοι έχουν φτάσει το ένα εκατομμύριο. Οι ξένοι αναγνώστες που θέλουν να ακούσουν φωνές από τα κάτω θα πρέπει να ακολουθήσουν τον «Δάσκαλο Λι» - αλλά εν τω μεταξύ, να προσέχουν τα νώτα τους.

10 Μαρτίου 2024

Au Loong-yu

https://www.europe-solidaire.org/spip.php?article70175

 Μετάφρση elaliberta.gr

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] https://internationalviewpoint.org/spip.php?article8384

https://www.elaliberta.gr/διεθνή/ασία-ωκεανία/9386-η-φούσκα,-το-κράτος-και-«ο-μοναχός-με-το-στραβό-στόμα»-η-κινεζική-κρίση-των-ακινήτων-και-οι-υπεύθυνοι-της

[2] https://www.ft.com/content/27a2c28e-d28b-444c-97fd-4616ed32c675

[3] 一收就死一死就放),一放就亂一亂就收

[4] 先生後生活

[5]https://www.pishu.com.cn/skwx_ps/initDatabaseDetail?contentId=8571865&siteId=14&contentType=literature

[6] https://en.wikipedia.org/wiki/Three_red_lines

[7] https://www.ft.com/content/d91153fd-a1f0-425a-910b-722b1b104150

[8] https://www.ft.com/content/f4382d3a-b423-4151-a204-8789960ff42a

[9] https://twitter.com/fance99/status/1764842823436669376?s=20

[10] https://www.thenation.com/article/world/china-protest-teacher-li/

[11] https://www.wsj.com/world/china/how-a-chinese-x-user-in-italy-became-a-beijing-target-06b08a80

Τελευταία τροποποίηση στις Τετάρτη, 10 Απριλίου 2024 00:02