Γιγαντοαφίσα που συγχαίρει τον Τραμπ για τη νίκη του στις εκλογές. Ιερουσαλήμ, 8 Νοεμβρίου 2024. AHMAD GHARABLI / AFP/File

Michael Karadjis

Ο Τραμπ ως υποκινητής για τη γενοκτονία στη Γάζα και ως «ειρηνοποιός»: Ο τετραγωνισμός του κύκλου της απάτης

Μπορεί να φαίνεται ότι υπάρχει μια προφανής αντίφαση μεταξύ των εκκλήσεων του Τραμπ να επιτραπεί στο Ισραήλ να «τελειώσει τη δουλειά» στη Γάζα και των δηλώσεών του ότι θέλει το Ισραήλ «να τελειώσει γρήγορα τον πόλεμο», τις οποίες και τις δύο έχει κάνει τον τελευταίο περίπου χρόνο. Ο ευκολότερος τρόπος για να το εξηγήσουμε είναι απλά ότι είναι ψεύτης, απλά λέει αυτό που θέλει να ακούσει το ακροατήριό του και είναι αρκετά έξυπνος ώστε να διατυπώνει αυτές τις δηλώσεις αρκετά αόριστα, ώστε να είναι ανοιχτές σε ερμηνείες. Υπό αυτή την έννοια, ο κύκλος είναι εύκολο να τετραγωνιστεί: Ο Τραμπ θέλει να επιτρέψει στο Ισραήλ να προχωρήσει ακόμη πιο σκληρά, όσο πιο σκληρά είναι ανθρωπίνως δυνατό, προκειμένου να «τελειώσει τη δουλειά» (δηλαδή τη γενοκτονία), και με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να «τελειώσει τον πόλεμο γρήγορα». «Ειρήνη μέσω της δύναμης» και όλα αυτά.

Ωστόσο, υπάρχει ένας άλλος τρόπος να το δούμε αυτό. Το Ισραήλ έχει ήδη κερδίσει τον πόλεμο στη Γάζα, πρέπει με λύπη να το παραδεχτούμε, παρά τις πολλές ψευδαισθήσεις για το αντίθετο. Μια πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ έδειξε ότι η Γάζα έχει επιστρέψει 7 δεκαετίες πίσω^[1], ενώ μια άλλη υποστήριξε ότι θα χρειαστούν 350 χρόνια για να ξαναχτιστεί όπως ήταν πριν^[2]. Θα χρειαστούν τουλάχιστον 14 χρόνια μόνο για να καθαριστούν οι 42 εκατομμύρια τόνοι ερειπίων^[3]. Οτιδήποτε είναι απαραίτητο για την ανθρώπινη ύπαρξη έχει καταστραφεί. Πιθανόν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες με την πάροδο του χρόνου και με οποιονδήποτε τρόπο, έχουν περάσει στην Αίγυπτο και από εκεί «σε κάποια άλλη γωνιά του κόσμου», σύμφωνα με τον καθηγητή Norman Finkelstein^[4], και δεν μπορούν να επιστρέψουν ποτέ∙ ο αριθμός των νεκρών εκτιμάται ότι είναι πολλαπλάσιος από τον επίσημο αριθμό των 43.000.^[5] Βέβαια, ο Νετανιάχου δεν μπόρεσε να διώξει και τα 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους στην Αίγυπτο, όπως αρχικά ήλπιζε, επειδή η αιγυπτιακή δικτατορία του Αλ Σίσι μισεί τους Παλαιστίνιους όσο και το Ισραήλ, και έτσι επιδεικνύει ... «αντίσταση» στη νέα Νάκμπα. Και βέβαια, το δεύτερο σχέδιο, το υπό εφαρμογή «Σχέδιο των Στρατηγών»^[6], για να σπρώξουν όλους όσους έχουν απομείνει στη βόρεια Γάζα στον παρανοϊκά πολυπληθή νότο, μέσω του Διαδρόμου Νετσαρίμ^[7] που διασχίζει το μέσο της Γάζας ο οποίος θα παραμείνει υπό ισραηλινή κατοχή, και ως εκ τούτου να προσαρτήσουν το βόρειο μισό, δεν έχει ολοκληρωθεί, αλλά είναι σε λειτουργία τις τελευταίες 6 εβδομάδες^[8] και υπολογίζεται ότι μόνο 75-95.000 Παλαιστίνιοι έχουν απομείνει στο βόρειο τμήμα^[9], και βρίσκονται υπό άμεση απειλή μαζικού λιμού∙ το Ισραήλ ομολογεί τώρα ότι δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να επιστρέψει^[10].

Απλά για να διευκρινίσουμε, συχνά ακούμε ότι το Ισραήλ δεν έχει επιτύχει κανέναν από τους «διακηρυγμένους στόχους του», δηλαδή να «καταστρέψει τη Χαμάς» και να πάρει τους ομήρους πίσω, «το μόνο που έχει επιτύχει είναι η γενοκτονία». Η γενοκτονία, ωστόσο, ήταν ακριβώς ο στόχος του Ισραήλ από την αρχή∙ οι «διακηρυγμένοι στόχοι» είναι απλώς προπέτασμα καπνού. Ποτέ δεν είχε σχέση με την παράλογη ιδέα της «καταστροφής της Χαμάς», επειδή όλοι, ειδικά οι Ισραηλινοί ηγέτες, γνωρίζουν ότι ένα κίνημα αντίστασης δεν μπορεί να «καταστραφεί» όσο οι άνθρωποι βρίσκονται υπό στυγνή κατοχή∙ κάποιος θα μπορούσε επομένως να ισχυριστεί ότι το Ισραήλ απομακρύνει τους ίδιους τους ανθρώπους για να καταστρέψει το κίνημα αντίστασης που έχει τη βάση του ανάμεσά τους, αλλά ακόμα και αυτό είναι σαν να αντιστρέφουμε τα πράγματα: ο στόχος είναι η απομάκρυνση των ανθρώπων, και το να έχεις έναν «δηλωμένο στόχο» που είναι παράλογος και ανέφικτος επιτρέπει στο Ισραήλ να συνεχίσει να εκτελεί τον πραγματικό στόχο. Αν και φυσικά ένα κίνημα αντίστασης όπως η Χαμάς μπορεί να αποδυναμωθεί δραστικά, και αυτό έχει επιτευχθεί, παράλληλα με την εξόντωση της ηγεσίας της. Όσον αφορά τους ομήρους, αν στόχος ήταν να επιστρέψουν ζωντανοί, το Ισραήλ θα είχε συμφωνήσει εδώ και καιρό σε κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή ομήρων∙ κανένας λογικός άνθρωπος δεν πιστεύει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω γενοκτονικών βομβαρδισμών, οι οποίοι έχουν ήδη σκοτώσει πολλούς Ισραηλινούς ομήρους.

Γιατί τότε ο Νετανιάχου αντιστάθηκε στις εκκλήσεις μιας σειράς ισραηλινών πολιτικών ηγετών του σιωνιστικού «κέντρου» (που δεν θα ήταν «κέντρο» πουθενά αλλού στον κόσμο, π.χ. σκληροί εγκληματίες πολέμου όπως ο πρώην πρωθυπουργός Εχούντ Ολμέρτ^[11]), και, τις εντελώς αναποτελεσματικές, του Μπάιντεν, να τερματίσει τον πόλεμο –όπως εκτίμησε ο Ολμέρτ τον Μάιο ότι «είδαμε μια πραγματική, εντυπωσιακή και πρωτοφανή νίκη»– και να κάνει μια συμφωνία για να πάρει πίσω τους Ισραηλινούς ομήρους; Μου φαίνεται ότι έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με το ότι ο Νετανιάχου θέλει να επαναφέρει τον Τραμπ στην εξουσία. Να συνεχίσει τον πόλεμο και τις δολοφονίες, να ξέρει ότι οι Μπάιντεν/Χάρις δεν θα κάνουν τίποτα άλλο από το να εκδίδουν ανακοινώσεις ανησυχίας, και να επιστρέψει ο Τραμπ. Πράγματι, ο Τραμπ ζήτησε μάλιστα από τον Νετανιάχου να μην υπογράψει καμία συμφωνία κατάπαυσης του πυρός/ανταλλαγής ομήρων πριν από τις αμερικανικές εκλογές^[12], καθώς θα μπορούσε να καταστρέψει τις πιθανότητες εκλογής του.

Έτσι, τώρα που επέστρεψε ο Τραμπ, λοιπόν, να σκοτώσει για λίγο ακόμα, ειδικά για να ολοκληρώσει το σχέδιο των στρατηγών στη βόρεια Γάζα, έτσι ώστε όταν ο Τραμπ αναλάβει πλήρως τα καθήκοντά του στα τέλη Ιανουαρίου, να είναι σε θέση να πει «Εντάξει Μπίμπι, αρκετά για τώρα», και ο Μπίμπι θα είναι (ίσως) σε θέση να υπογράψει επιτέλους μια κατάπαυση του πυρός, καθώς έχει «τελειώσει τη δουλειά» και οι Αμερικανοί και ο κόσμος βλέπουν ότι ο Τραμπ «τελειώνει τον πόλεμο».

Εντάξει, αλλά σε αυτή την περίπτωση, αν το Ισραήλ έχει όντως τελειώσει τη δουλειά, γιατί να χρειάζεται να τη συνεχίσει μόνο και μόνο για να βοηθήσει να εκλεγεί ο Τραμπ, γιατί, σε αυτή την περίπτωση, να χρειάζεται καν τον Τραμπ; Αφού οι Μπάιντεν/Χάρις ήδη άφησαν με μεγάλη άνεση το Ισραήλ να «τελειώσει τη δουλειά» όπως τους ζήτησε ο Τραμπ, χωρίς καν να χρειάζονται τις εκκλήσεις του;

Ναι, σίγουρα, αλλά η Γάζα δεν είναι το έπαθλο. Για το Ισραήλ, το έπαθλο είναι η Δυτική Όχθη, η οποία είναι περίπου 17 φορές μεγαλύτερη από τη Γάζα, παρά το γεγονός ότι έχει σχεδόν τον ίδιο αριθμό ανθρώπων. Η Γάζα έπρεπε να καταστραφεί, επειδή είναι ένας γιγάντιος καταυλισμός προσφύγων από το Ισραήλ του 1948∙ μια ζωντανή ενσάρκωση της πρώτης Νάκμπα. Από μόνη της όμως, η αξία της είναι περιορισμένη, αν και βέβαια ο γαμπρός του Τραμπ, ο Τζάρεντ Κούσνερ, έχει δηλώσει ότι μόλις απομακρυνθεί ο πληθυσμός από τη Γάζα, διωγμένος στην Αίγυπτο ή στην έρημο, θα αποτελέσει προνομιακό ακίνητο, καθώς η «παραθαλάσσια ακίνητη περιουσία της θα μπορούσε να είναι πολύ πολύτιμη»^[13]. Αλλά η Δυτική Όχθη είναι το πραγματικό ζητούμενο.

Την τελευταία φορά που ανέλαβε την εξουσία, η κυβέρνηση Τραμπ ανέτρεψε τη μακροχρόνια επίσημη πολιτική των ΗΠΑ, δηλώνοντας ότι δεν θεωρεί πλέον ότι οι ισραηλινοί «εποικισμοί» στη Δυτική Όχθη παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο^[14], κατά παράβαση αμέτρητων ψηφισμάτων του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα οποία ο «εποικισμός» (δηλαδή ο αποικισμός) κατεχόμενων εδαφών θεωρείται έγκλημα πολέμου. Αν και η κυβέρνηση Μπάιντεν, εξοργιστικά, δεν ανέτρεψε κάποιες από τις παράνομες κινήσεις του Τραμπ, όπως η αναγνώριση της ισραηλινής προσάρτησης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας εκεί, ανέτρεψε τη συγκεκριμένη απόφαση^[15] και επανέφερε την άποψη ότι οι εποικισμοί είναι παράνομοι, και μάλιστα επέβαλε κυρώσεις σε ορισμένους εποίκους που θεωρεί «βίαιους»^[16], λες και ολόκληρο το πρόγραμμα εποικισμών δεν είναι εξ ορισμού βίαιη κλοπή γης.

Επομένως, ο Νετανιάχου έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι ο Τραμπ και η ακροδεξιά ομάδα του (και στο θέμα Ισραήλ/Παλαιστίνη, δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ της ακροδεξιάς του Τραμπ και της νεοσυντηρητικής ακροδεξιάς του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος) θα επιτρέψουν στο Ισραήλ να προσαρτήσει εντελώς τη Δυτική Όχθη, ή τουλάχιστον να προσαρτήσει περίπου τη μισή, όπου βρίσκονται οι Ισραηλινοί «έποικοι» και οι αυτοκινητόδρομοι μόνο για τους εποίκους, που τεμαχίζουν τα παλαιστινιακά πληθυσμιακά κέντρα. Πράγματι, μόλις ανακοινώθηκε η εκλογική νίκη του Τραμπ, ο Νετανιάχου διόρισε έναν ακροδεξιό υποστηρικτή του «εποικισμού» της Δυτικής Όχθης, τον Γιεχιέλ Λάιτερ, ως νέο πρεσβευτή του Ισραήλ στις ΗΠΑ^[17]. Ο Λάιτερ έχει ζητήσει την ισραηλινή «κυριαρχία» επί της Δυτικής Όχθης και είναι πρώην μέλος της ακροδεξιάς Εβραϊκής Αμυντικής Λίγκας, που ιδρύθηκε από τον ραββίνο Μεΐρ Καχανέ, η οποία χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και ακόμη και από το Ισραήλ τη δεκαετία του ’90. Τώρα ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, ένας άλλος καχανιστής, είναι υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Νετανιάχου.

Η ευθεία προσάρτηση της Δυτικής Όχθης, ή των τμημάτων που αποικίστηκαν από το Ισραήλ, θα άφηνε τα μεγάλα παλαιστινιακά πληθυσμιακά κέντρα ως απλούς καταυλισμούς, πόλεις χωρίς οικονομία και χωρίς γη, να σαπίσουν, με τους κατοίκους τους να είναι απλώς φτηνό εργατικό δυναμικό για τα ισραηλινά αφεντικά. Φυσικά, αυτή είναι ήδη η de facto κατάσταση, αλλά αν ο Νετανιάχου προσαρτούσε επίσημα την περιοχή και ο Τραμπ την αναγνώριζε, τότε ίσως ο Τραμπ και ακόμη και ο Νετανιάχου να ήταν πρόθυμοι να ονομάσουν αυτές τις αποσυνδεδεμένες πόλεις «παλαιστινιακό κράτος» και να απαιτήσουν από τους Παλαιστίνιους να το αποδεχτούν ως τη «συμφωνία του αιώνα», αν θέλουν πραγματικά «ειρήνη».

Όχι ότι ο Μπάιντεν, η Χάρις και οι Δημοκρατικοί θα έκαναν το παραμικρό για να σταματήσουν τον Νετανιάχου αν το καθεστώς του προχωρούσε στην προσάρτηση ολόκληρης ή της μισής Δυτικής Όχθης, αλλά είναι πολύ απίθανο να του έδιναν επίσημη αναγνώριση. Καθ’ όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους, ακόμη και ενώ συνέχιζαν να εξοπλίζουν τη γενοκτονία και να επιτρέπουν στο Ισραήλ να ξεπερνά κάθε «κόκκινη γραμμή», ο Μπάιντεν και οι υπουργοί του έλεγαν συνεχώς ότι αφού το Ισραήλ τελείωνε με την «αυτοάμυνα», θα έπρεπε να υπάρξει μια διευθέτηση βασισμένη στη «λύση των δύο κρατών», ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν επίσης κάποια δικαιώματα και ούτω καθεξής. Φυσικά, η «λύση των δύο κρατών» του Μπάιντεν δεν είναι η διεθνής συναίνεση για δύο κράτη, δηλαδή με βάση ένα παλαιστινιακό κράτος σε όλα τα εδάφη που κατέλαβε το Ισραήλ το 1967 με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ∙ αλλά παρ’ όλα αυτά, οποιαδήποτε ιδέα για «δύο κράτη» με αρκετή τουλάχιστον βάση για να την υπογράψουν τα αντιδραστικά αραβικά κράτη εξακολουθεί να βασίζεται στη διεθνή νομιμότητα των αποφάσεων του ΟΗΕ, και όχι στην επισημοποίηση της παραβίασής τους, όπως προτιμούν ο Νετανιάχου και ο Τραμπ. Ακόμα και για τη Γάζα, ενώ επιτρέπει στο Ισραήλ να κάνει τα πάντα, η κυβέρνηση Μπάιντεν εξακολουθεί να λέει ότι δεν μπορεί να υπάρξει προσάρτηση ή επανεποικισμός της Γάζας ή μέρους της.

Έτσι, ενώ δεν θα έκανε τίποτα αν το Ισραήλ προσαρτούσε επίσημα τη Δυτική Όχθη, και πιθανότατα θα συνέχιζε να εξοπλίζει το Ισραήλ μέχρι τα δόντια ούτως ή άλλως, μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Χάρις θα εξέφραζε ωστόσο μεγάλη «ανησυχία» για την κίνηση αυτή, θα δήλωνε ότι δεν βοηθάει την «ειρηνευτική διαδικασία», θα έλεγε πολλά γι’ αυτό, θα συνέχιζε να μιλάει για την ανάγκη μιας ημιτελούς «λύσης δύο κρατών», θα μιλούσε για «διπλωματία» και «διεθνές δίκαιο», θα αρνιόταν να της δώσει επίσημη αναγνώριση. Με τον Τραμπ, ο Νετανιάχου δεν χρειάζεται να ακούσει τέτοια κηρύγματα∙ παίρνει πλήρη αναγνώριση της προσάρτησης της Δυτικής Όχθης, και μετά όλοι μπορούν να κατηγορήσουν τους Παλαιστίνιους για την απόρριψη της «καλύτερης προσφοράς που έγινε ποτέ».

Μετάφραση: elaliberta.gr

Michael Karadjis, “Trump as Gaza genocide enabler v Trump as ‘peace-maker’: Squaring the circle of deceit”, Their Anti-imperialism and Ours, 10 Νοεμβρίου 2024, https://theirantiimperialismandours.com/2024/11/10/trump-as-gaza-genocide-enabler-v-trump-as-peace-maker-squaring-the-circle-of-deceit/.

Σημειώσεις

^[1] Jake Johnson, “One Year of Israeli Bombing Has Set Gaza Back 7 Decades: UN Report”, Common Dreams, 22 Οκτωβρίου 2024, https://www.commondreams.org/news/gaza-development?fbclid=IwY2xjawGdPA1leHRuA2FlbQIxMQABHVehxm_Pvc-3eBGTNCs-K9-woMVzmlVYN5S0c8rQVFDe0QefFshL2fT0NA_aem_M_XDFgZ2gSi7wBnCBher3A.

^[2] “Economic costs of the Israeli occupation for the Palestinian people: the economic impact of the Israeli military operation in Gaza from October 2023 to May 2024 – UNCTAD Report (A/79/343)”, United Nations, 10 Σεπτεμβρίου 2024, https://www.un.org/unispal/document/unctad-report-10sep24/#:~:text=The%20damage%20caused%20by%20the,factors%20redoubled%20the%20income%20loss.

^[3] Mohammed Salem, Hatem Khaled, Emma Farge and Nidal Al-Mughrabi, “A year on, Gazans wonder how to clear tonnes of war rubble from Israeli offensive”, Reuters, 6 Οκτωβρίου 2024, https://www.reuters.com/investigations/after-year-war-gazans-wonder-how-deal-with-tonnes-rubble-2024-10-06/.

^[4] Glenn Greenwald, “‘Gaza is GONE:’ Prof. Norman Finkelstein on Israel’s Destruction”, Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=94ogygAuVOo.

^[5] Ralph Nader, Amy Goodman, ““A Horrifying Undercount”: Ralph Nader Says True Gaza Death Toll Could Be Many Times Higher’, Democracy Now!, 10 Σεπτεμβρίου 2024, https://www.democracynow.org/2024/9/10/ralph_nader_gaza_death_toll. Rasha Khatiba, Martin McKeec, Salim Yusuf, “Counting the dead in Gaza: difficult but essential”, The Lancet, τόμος 404, τεύχος 10449, 20 Ιουλίου 2024, στ. 237-238, https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(24)01169-3/fulltext.

^[6] Nadav Rapaport, “What is Israel’s ‘Generals’ Plan’ and what does it mean for the war on Gaza?”, Middle East Eye, 15 Οκτωβρίου 2024, https://www.middleeasteye.net/explainers/israel-gaza-palestine-what-generals-plan.

^[7] Celine Alkhaldi, Allegra Goodwin and Richard Allen Greene, “Israeli road splitting Gaza in two has reached the Mediterranean coast, satellite imagery shows”, CNN, 8 Μαρτίου 2024, https://edition.cnn.com/2024/03/08/middleeast/israel-building-road-splitting-gaza-cmd-intl/index.html.

^[8] B’Tselem בצלם, “The World Must Stop the Ethnic Cleansing of Northern Gaza”, Facebook, 23 Οκτωβρίου 2023, https://www.facebook.com/photo/?fbid=981076100730128&set=a.486226180215125.

^[9] Lena Masri and Michelle Nichols, “‘Strong likelihood’ famine imminent in north Gaza, say food security experts”, Reuters, 8 Νοεμβρίου 2024, https://www.reuters.com/world/middle-east/strong-likelihood-famine-imminent-north-gaza-say-food-security-experts-2024-11-08/?utm_source=Sailthru&utm_medium=Newsletter&utm_campaign=Weekend-Briefing&utm_term=110924&user_email=876551fc69ddd4d3bd112398eeb8d4a9ec29663dfbcbae6997781ec21f070a4c&lctg=621819a82d27c600983d96f0.

^[10] Qassam Muaddi, “Israeli army says it is staying in north Gaza and won’t let residents return”, Mondoweiss, 7 Νοεμβρίου 2024, https://mondoweiss.net/2024/11/israeli-army-says-it-is-staying-in-north-gaza-and-wont-let-residents-return/?fbclid=IwY2xjawGdUtBleHRuA2FlbQIxMQABHd9I1IlQK_VcfknmxamO4dzgYpWw1WlYbukn3wP3G3jEF73SsXHBaI54rg_aem_k6M12eM5qvG3hL3_s30eyA.

^[11] Ehud Olmert, “Israelis Must Flood the Streets to Keep the IDF Out of Rafah”, Haaretz, 3 Μαΐου 2024, https://www.haaretz.com/opinion/2024-05-03/ty-article-opinion/.premium/israelis-must-flood-the-streets-to-keep-the-idf-out-of-rafah/0000018f-3aac-d516-afbf-feeea9ff0000.

^[12] Ellie Quinlan Houghtaling, “Trump’s Latest Scheme to Beat Harris May Have Crossed Legal Lines”, The New Republic, 20 Αυγούστου 2024, https://newrepublic.com/post/185076/donald-trump-scheme-beat-kamala-harris-benjamin-netanyahu-ceasefire?fbclid=IwY2xjawGdRdFleHRuA2FlbQIxMAABHfQ2zfU3MKVxNbhgxsvwRX01GIGj79dGPWPeNVGaoq_gJMdCuZffAf-VMA_aem_732DUoU6Z6Rp1T3TvDbf9w.

^[13] Jake Johnson, “Trump Son-in-Law Jared Kushner Calls for Ethnic Cleansing of Gaza to ‘Finish the Job’”, Common Dreams, 19 Μαρτίου 2024, https://www.commondreams.org/news/kushner-ethnic-cleansing-gaza.

^[14] Lara Jakes and David M. Halbfinger, “In Shift, U.S. Says Israeli Settlements in West Bank Do Not Violate International Law”, The New York Times, 18 Νοεμβρίου 2019, https://www.nytimes.com/2019/11/18/world/middleeast/trump-israel-west-bank-settlements.html.

^[15] Matthew Lee, “Biden administration restores Trump-rescinded policy on illegitimacy of Israeli settlements”, AP, 23 Φεβρουαρίου 2024, https://apnews.com/article/israel-settlements-illegitimate-palestine-biden-rescind-law-0bed7cf5d6f98012193e9f5075eb719a.

^[16] Jonathan Saul, “Israel’s settlers see sanctions relief if Trump wins US election”, Reuters, 31 Οκτωβρίου 2024, https://www.reuters.com/world/middle-east/israels-settlers-see-sanctions-relief-if-trump-wins-us-election-2024-10-31/.

^[17] Andrew Roth, “Netanyahu appoints hardline backer of settlements as Israeli envoy to US”, The Guardian, 8 Νοεμβρίου 2024, https://www.theguardian.com/world/2024/nov/08/yechiel-leiter-us-ambassador-israel-netanyahu?fbclid=IwY2xjawGdSlhleHRuA2FlbQIxMAABHRsP6fYDa5eyCEa4zKXkO5jbAwi2ArgyIXnFFEk_Bm94GEgvGWdeQoYCsg_aem_MX2bSzrNe0OCOnFZdgK10A

.