Παρουσίαση βιβλίου: Η 4η Διεθνής για τον οικοσοσιαλισμό
Η καπιταλιστική καταστροφή του περιβάλλοντος και η οικοσοσιαλιστική εναλλακτική
Η οικολογική κρίση, ιδιαίτερα η κλιματική αλλαγή, επιταχύνεται επικίνδυνα: οι ειδικοί λένε ότι δεν υπάρχουν πλέον παρά λίγα χρόνια για να αντιμετωπιστεί. Και απαιτεί ριζικές λύσεις, που δεν μπορεί να τις δώσει η αδηφαγία του κεφαλαίου.
Όμως, ταυτόχρονα, κινήματα σε όλο τον κόσμο θέτουν μια άλλη προοπτική, αμφισβητώντας τη λογική του κεφαλαίου. Είτε ειδικά επικεντρωμένα στην κλιματική αλλαγή ή και στα ζητήματα του περιβάλλοντος, είτε ξεκινώντας από τις επιπτώσεις της οικολογικής κρίσης ή της καπιταλιστικής διαχείρισής της, όπως το μεταναστευτικό, τα τρόφιμα, η ενέργεια, κλπ.
Το βιβλίο « Για τον οικοσοσιαλισμό. Η καπιταλιστική καταστροφή του περιβάλλοντος και η οικοσοσιαλιστική εναλλακτική » συμπυκνώνει τα πορίσματα μιας ολόκληρης συζήτησης, από οργανώσεις και κινήματα από όλες τις ηπείρους. Έχει γραφεί από την Επιτροπή Οικολογίας της 4ης Διεθνούς, φιλοδοξώντας να τεκμηριώσει καλύτερα τις προγραμματικές κατευθύνσεις στα επείγοντα ζητήματα που μας τίθενται, όπως διατυπώθηκαν από τα κείμενα του τελευταίου παγκόσμιου συνεδρίου της 4ης Διεθνούς.
Εδώ δημοσιεύουμε τον πρόλογο που έγραψε για την ελληνική έκδοση ο σύντροφος Μικαέλ Λεβύ, που είναι μέλος της Επιτροπής, καθώς και τα αναλυτικά περιεχόμενα.
ΤΠΤ
Πρόλογος στην ελληνική έκδοση
του κειμένου της 4ης Διεθνούς «Η καπιταλιστική καταστροφή του περιβάλλοντος και η οικοσοσιαλιστική εναλλακτική »
του Michael Löwy
Πάνε ήδη μερικές δεκαετίες που η 4η Διεθνής υιοθέτησε τον οικοσοσιαλισμό, πεπεισμένη για την αναγκαιότητα να επικαιροποιηθεί η μαρξιστική επαναστατική μας κληρονομιά, για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις, μεταξύ των οποίων η οικολογική κρίση, που κατέχει όλο και πιο σημαντική θέση.
Το νέο αυτό ντοκουμέντο, που συντάχτηκε από την Επιτροπή Οικολογίας της 4ης Διεθνούς, εγγράφεται έτσι σε μια διαδικασία σκέψης και δράσης που ξεκίνησε ήδη από τον προηγούμενο αιώνα. Και ο στόχος του είναι όχι μόνο να εξοπλίσει πολιτικά και διανοητικά τα δικά μας μέλη, αλλά και να συμβάλει στη συζήτηση με την παγκόσμια οικολογική αριστερά. Δεν διατεινόμαστε ότι κατέχουμε το μονοπώλιο της αλήθειας, αλλά η ανάλυσή μας, που θεμελιώνεται στην εμπειρία των κοινωνικο-οικολογικών αγώνων, προσφέρει μια μαρξιστική, ριζοσπαστική και αντικαπιταλιστική προοπτική που θα μπορούσε αναμφίβολα να είναι χρήσιμη σε όλους όσους, όλο και περισσότερους σε όλες τις ηπείρους, καλούν “Να αλλάξουμε σύστημα, όχι κλίμα!”.
Οι εκθέσεις των ειδικών της IPCC που δημοσιεύτηκαν μετά τη συγγραφή του ντοκουμέντου αυτού επιβεβαιώνουν τις προγνώσεις μας: η συνέχιση του καπιταλιστικού business as usual μας οδηγεί σε καταστροφή πρωτόγνωρη για την ιστορία της ανθρωπότητας.
Και την ίδια ώρα, τί κάνουν οι κυβερνώντες μας; Μερικοί, κλιματο-αρνητιστές, φτάνουν να κοκορεύονται πως περιφρονούν την οικολογία και διεξάγουν βάναυσες και καταστροφικές πολιτικές υπηρετώντας την ορυκτή ολιγαρχία -τους βασιλιάδες του άνθρακα και του πετρελαίου- όπως ο Ντόναλντ Τράμπ ή την αρπακτική αγροτοβιομηχανία (σόγια, κτηνοτροφία) όπως ο Ζαΐρ Μπολσονάρο. Άλλοι, όπως οι κυβερνώντες της Ευρώπης, του Καναδά, κλπ., κάνουν μεγαλεπίβολες δηλώσεις για την ανάγκη να αποφευχθεί η κλιματική αλλαγή, αλλά δεν παίρνουν κανένα πραγματικό μέτρο για να περιορίσουν τις εκπομπές, έχοντας για μόνη προτεραιότητα την αύξηση του ΑΕΠ και των ελεύθερων συναλλαγών διεθνώς. Και στις δύο περιπτώσεις, είναι το κεφάλαιο, και ιδιαίτερα οι χρηματοπιστωτικές αγορές, που υπαγορεύουν τους κανόνες.
Η ελπίδα για το μέλλον βρίσκεται στην πλευρά των κοινωνικο-οικολογικών αγώνων, για τους οποίους ακριβώς γίνεται πολύς λόγος στο ντοκουμέντο. Από τότε που συγγράφτηκε, είδαμε πολλές νέες σημαντικές κινητοποιήσεις:
Στη Γαλλία, σύγκλιση ανάμεσα στα κίτρινα και στα πράσινα γιλέκα, ανάμεσα σε κοινωνική διαμαρτυρία και σε οικολογική διαμαρτυρία.
Στις ΗΠΑ, η συζήτηση για ένα Πράσινο Νιου Ντιλ, πρόταση που προήλθε από τις γραμμές του DSA (Δημοκρατικοί Σοσιαλιστές της Αμερικής) κερδίζει τη συμπάθεια πλατιών στρωμάτων του πληθυσμού.
Στη Βραζιλία, είναι η κινητοποίηση των ιθαγενικών κοινοτήτων του Αμαζονίου, για να σωθούν τα δάση τους από τα οικοκτόνα σχέδια του Μπολσονάρο.
Και, κυρίως, σχεδόν παντού στον κόσμο, η εντυπωσιακή κινητοποίηση της νεολαίας, με το κάλεσμα της Greta Thunberg, κατά των υπεύθυνων για την κλιματική αλλαγή.
Είμαστε πεπεισμένοι, περισσότερο από ποτέ, ότι μια αληθινή λύση για την οικολογική κρίση, που να είναι σε θέση να σώσει την ανθρωπότητα από τις δραματικές επιπτώσεις μιας ανεπίστρεπτης κλιματικής αλλαγής, δεν είναι εφικτή μέσα στα όρια του καπιταλισμού -ενός συστήματος που δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς απεριόριστη “επέκταση” και συσσώρευση (του κεφαλαίου και του κέρδους).
Αλλά επίσης ξέρουμε ότι η ριζοσπαστική αντικαπιταλιστική εναλλακτική που προτείνουμε, ο οικοσοσιαλισμός, δεν θα μπορέσει να επιτευχθεί παρά μόνο μέσα από συγκεκριμένους αγώνες, εδώ και τώρα, ενάντια στην αντι-οικολογική Σιδερένια Φτέρνα του κεφαλαίου.
Για αυτόν ακριβώς το λόγο και εμείς, οικοσοσιαλιστές, συμμετέχουμε σε όλους τους αγώνες, ακόμα και τοπικούς και “μικρούς”, που προσπαθούν να αντιταχθούν στην καταστροφική αδηφαγία του συστήματος.
Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, ένας άλλος πολιτισμός που να βασίζεται στις αξίες της αλληλεγγύης, της ελευθερίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σεβασμού της Μητέρας-Γης μας.
Michael Löwy
Αύγουστος 2019
Αναλυτικά περιεχόμενα
Michael Löwy: Πρόλογος στην ελληνική έκδοση
Εισαγωγή
ΚΕΦΆΛΑΙΟ1. Η οικολογική καταστροφή επιταχύνεται
1. Σχεδόν όλοι οι δείκτες είναι στο κόκκινο
2. Τα σημεία μη επιστροφής έχουν ήδη ξεπεραστεί
3. Κλιματική αλλαγή – ο μεγάλος κίνδυνος
4. Ανυπολόγιστες οι επιπτώσεις μετά τον +1,5ο C
5. Για ριζική μείωση των εκπομπών
6. Οι απώλειες της βιοποικιλότητας απειλούν με κατάρρευση
7. Οι ωκεανοί κινδυνεύουν από ασφυξία
8. Αποσταθεροποίηση των κύκλων αζώτου και φωσφόρου
9. Έλλειψη γλυκού νερού
10. Υποτιμημένες και όχι υπερτιμημένες απειλές
11. Ένας μεγάλος ενισχυτής της κοινωνικής κρίσης
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 2. Οικολογική κρίση, κρίση του καπιταλισμού
1. Μια συστημική κρίση του καπιταλισμού
2. Η ώρα της αλήθειας για την “καταστροφική πρόοδο”
3. Η απάτη του “πράσινου καπιταλισμού”
4. Ανανεώσιμες, πυρηνικές και νέες “τεχνολογίες”
5. Λαϊκισμός, εθνικισμός, κλιματο-αρνητισμός
ΚΕΦΆΛΑΙΟ3. Η οικοσοσιαλιστική εναλλακτική
1. Καθυστέρηση της οικοσοσιαλιστικής εναλλακτικής
2. Μισθωτή εργασία, αλλοτρίωση και οικοσοσιαλισμός
3. Αγώνες γυναικών και οικοσοσιαλισμός
4. Αγροτικό ζήτημα και οικοσοσιαλισμός
5. Ιθαγενείς, “ευ ζειν” και οικοσοσιαλισμός
6. Αυτοδιαχείριση, έλεγχος και πολιτική διέξοδος
7. Τεχνολογίες, αυτοδιαχείριση και αποκέντρωση
8. Περιβαλλοντική στράτευση των επιστημόνων
9. Αυτοοργάνωση των πληττόμενων πληθυσμών
10. Οικοσοσιαλισμός και διεθνισμός
11. Η κατάσταση του κινήματος
ΚΕΦΆΛΑΙΟ4. Συζητήσεις, διευκρινίσεις, ανοιχτά ζητήματα
1. Ιδεολογική μάχη και κοινωνική επανάσταση
2. Απολογισμός του “υπαρκτού σοσιαλισμού”
3. Η οικολογία του Μαρξ, ατελής έμπνευση
4. Αποανάπτυξη και οικοσοσιαλισμός
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ. Οικοσοσιαλισμός και επανάσταση
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ [κείμενα απεικόνισης κυρίως κειμένου]
1. Πώς να μετριαστεί η κρισιμότητα της κλιματικής αλλαγής
2. Η άνοδος του επιπέδου των ωκεανών υποτιμάται
3. Ένας τόνος πλαστικών για πέντε τόννους ψαριών
4. Ο κόσμος θέλει νερό από τη βρύση
5. Αναγκαστικές κλιματικές μεταναστεύσεις
6. Γερμανία: Η αλήθεια της ενεργειακής μετάβασης
7. Ανανεώσιμες που ενισχύουν τις στερήσεις των ντόπιων
8. BECCS και γεωμηχανική: Οι μαθητευόμενοι μάγοι
9. Αμαζονία, ιθαγενείς και οικολόγοι στο στόχαστρο
10. Δύο απόψεις για τη φορολόγηση του άνθρακα
11. Η μεγάλη συνεισφορά του οικοφεμινισμού
12. Η Via Campesina – κλειδί των αγώνων
13. Οι αντικαπιταλιστικοί αγώνες των ιθαγενών λαών
14. Για να κερδίσουμε, τους χρειαζόμαστε όλους
15. Μιντανάο: Εναλλακτικές στον αγροτοπαραγωγισμό
16. Καταστροφές του σταλινισμού: Η λίμνη Αράλ
