Διαδηλωτές μεταφέρουν μια καρικατούρα που αναπαριστά τον φυλακισμένο πρόεδρο της Νότιας Κορέας Γιουν Σουκ Γεόλ, καθώς διαδηλώνουν προς το προεδρικό γραφείο μετά από συγκέντρωση με αίτημα την καθαίρεσή του, στη Σεούλ της Νότιας Κορέας, 12 Δεκεμβρίου 2024.

Kap Seol

Οι συντηρητικοί της Νότιας Κορέας προσπαθούν να παραμείνουν στην εξουσία

Στις 15 Ιανουαρίου, οι αρχές επιβολής του νόμου συνέλαβαν τελικά τον Γιουν Σουκ Γεόλ, τον ακροδεξιό πρόεδρο της Νότιας Κορέας που καθαιρέθηκε, για σχεδιασμό ανταρσίας με τη μορφή απόπειρας επιβολής στρατιωτικού νόμου στα τέλη του περασμένου έτους. Αυτό έγινε δώδεκα ημέρες μετά την ταπεινωτικά αποτυχημένη προσπάθεια μιας υπηρεσίας καταπολέμησης της διαφθοράς να συλλάβει τον Γιουν, ο οποίος είχε κρυφτεί στην προεδρική κατοικία του στη νότια Σεούλ.

Οι εικόνες, που μεταδόθηκαν σε ζωντανή ροή στο YouTube^[1], ήταν εντυπωσιακές, με περισσότερους από 1.200 επίλεκτους αστυνομνικούς εκπαιδευμένους στις πολεμικές τέχνες και στην αντιμετώπιση εγκληματιών να εισβάλλουν στην κατοικία κατά την πρωινή επιδρομή τους. Αυτή τη φορά, οι στρατιώτες και πολλά από τα μέλη της ασφάλειας του Γιουν επέλεξαν να παραμείνουν στους στρατώνες τους αντί να σχηματίσουν ανθρώπινες ασπίδες, όπως είχαν κάνει κατά την προηγούμενη απόπειρα.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Νότιας Κορέας, η Υπηρεσία Διερεύνησης της Διαφθοράς για Υψηλόβαθμους Αξιωματούχους (CIO / Corruption Investigation Office) μπορεί να κρατήσει τον Γιουν για σαράντα οκτώ ώρες προτού ζητήσει ένταλμα κράτησης. Δεδομένης της σοβαρότητας του εγκλήματός του, το οποίο τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη ή ακόμη και θάνατο, και των αυστηρών πρακτικών της χώρας για την καταβολή εγγύησης, ο εν ενεργεία πρόεδρος που μετατράπηκε σε πραξικοπηματία θα παραμείνει πιθανότατα πίσω από τα κάγκελα μέχρι την καταδίκη του.

Η προκλητικότητα του Γιουν

Ωστόσο, ο Γιουν εμφανίστηκε προκλητικός και ακόμη πιο ισχυρός όταν βγήκε από την οχυρωμένη κατοικία του, στην οποία είχε περάσει τον προηγούμενο μήνα για να ξεσηκώσει τη βάση του και να αποδυναμώσει την κοινοβουλευτική του αντιπολίτευση. Στην τελευταία δημοσκόπηση της Gallup Korea σε 1.004 ενήλικες ηλικίας δεκαοκτώ ετών και άνω, που διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα, μόνο το 64% υποστήριξε την παραπομπή του Γιουν^[2], ποσοστό μειωμένο κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με προηγούμενη έρευνα που είχε διεξαχθεί πριν από την ψηφοφορία της Εθνοσυνέλευσης για την παραπομπή του. Το Κόμμα Λαϊκής Εξουσίας (PPP) του Γιουν αυξήθηκε στο 34% της υποστήριξης, σχεδόν στήθος με στήθος με το Δημοκρατικό Κόμμα της Κορέας (DPK) στο 36%. Το DPK διαθέτει επί του παρόντος την πλειοψηφία των εδρών στην Εθνοσυνέλευση.

Η κόπωση του κοινού εν μέσω της αύξησης των δαπανών διαβίωσης^[3] και της πολιτικής αστάθειας φαίνεται να είναι ένας παράγοντας για τη μεταστροφή της στάσης για τον Γιουν. Οι στροφές και οι ανατροπές μετά το πραξικόπημα έχουν υπονομεύσει τα προηγούμενα αισθήματα αισιοδοξίας ότι οι μάζες της Νότιας Κορέας θα περάσουν ομαλά τη δυσκολότερη δοκιμασία πίεσης για τη δημοκρατία από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν απελευθερώθηκαν από τη μέγγενη της στρατιωτικής δικτατορίας. Ο τελευταίος ενάμισης μήνας έδειξε ότι το πραξικόπημα δεν ήταν μια παρεκτροπή στη νεαρή αλλά ανθεκτική δημοκρατία της χώρας, αλλά μάλλον το αποτέλεσμα βαθιών αντιφάσεων και αδυναμιών που ήταν από καιρό ενσωματωμένες σε αυτό το σύστημα.

Η χώρα κυβερνάται τώρα από τον Τσόι Σανγκ Μοκ^[4], τον αναπληρωτή πρωθυπουργό οικονομικών υποθέσεων, ο οποίος εκτελεί ταυτόχρονα χρέη υπηρεσιακού πρωθυπουργού και υπηρεσιακού προέδρου, αφού αντικατέστησε τον Χαν Ντακ Σου^[5]. Ο Χαν, ο πρώην πρωθυπουργός, καθαιρέθηκε αφού ζήτησε διακομματικό συμβιβασμό σχετικά με τους υποψηφίους για την πλήρωση τριών κενών θέσεων στο εννεαμελές Συνταγματικό Δικαστήριο, το ανώτατο δικαστικό όργανο, το οποίο πρόκειται να αποφανθεί επί της παραπομπής του Γιουν. Ο Τσόι διόρισε έκτοτε στο δικαστήριο δύο από τους τρεις υποψηφίους που ενέκρινε η ελεγχόμενη από το DPK Εθνοσυνέλευση, ενώ απαιτούνται τουλάχιστον έξι ψήφοι από τους δικαστές για να εγκριθεί η παραπομπή.

Αν ο Γιουν μπόρεσε να οχυρωθεί για περισσότερο από ένα μήνα στην κατοικία του στην κορυφή του λόφου με θέα τη Σεούλ, αυτό δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι στην αρχή ήταν περικυκλωμένος από περισσότερους από διακόσιους φρουρούς ασφαλείας, οι οποίοι ακολουθούσαν πιστά τις εντολές και αργότερα αψήφησαν τις εντολές των ανωτέρων τους και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους. Ήταν επίσης επειδή ο πρώην γενικός εισαγγελέας μπορούσε να αμφισβητήσει την εγκυρότητα του εντάλματος σύλληψής του, επικαλούμενος την έλλειψη νομικής εξουσίας της CIO να διερευνήσει ισχυρισμούς περί ανταρσίας.

Το γραφείο, που συστάθηκε μόλις πριν από τέσσερα χρόνια σε μια κίνηση για να περιορίσει την υπερβολική εξουσία της εισαγγελίας^[6], έχει ελλιπή εντολή και είναι ανεπαρκώς εξοπλισμένο για μια τόσο σημαντική υπόθεση όπως ένα αποτυχημένο πραξικόπημα. Το DPK πιέζει την Εθνοσυνέλευση να διορίσει έναν ειδικό σύμβουλο. Εν τω μεταξύ, το CIO δεν έχει άλλη επιλογή από το να στραφεί στην αστυνομία και την εισαγγελία –το πρώην προπύργιο του Γιουν– για την έρευνα. Αυτό εκθέτει το θεσμικό τρωτό σημείο που θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί ο Γιουν, ώστε να ξεφύγει με μια διαδικαστική λεπτομέρεια.

Το σχέδιο πραξικοπήματος

Υπάρχει ένα απόρρητο κατηγορητήριο ογδόντα τριών σελίδων κατά του Κιμ Γιονγκ Χιουν^[7], υπουργού Άμυνας του Γιουν, ο οποίος βρίσκεται τώρα υπό κράτηση, αντίγραφο του οποίου έλαβα μέσω ενός βουλευτή. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, το σχέδιο πραξικοπήματος άρχισε να εξυφαίνεται τον Αύγουστο του 2024, όταν ο Γιουν προήγαγε τον Κιμ επικεφαλής ασφαλείας, τον οποίο γνώριζε από τα σχολικά τους χρόνια, στη θέση του υπουργού Άμυνας σε μια σπάνια αλλαγή προσωπικού.

Ο Κιμ ενορχήστρωσε το σχέδιο μαζί με τους διοικητές δύο στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών, συγκροτώντας μια δύναμη από περίπου 1.500 επίλεκτους στρατιώτες αυτών των υπηρεσιών, ταξιαρχίες ειδικού πολέμου και ένα σώμα που είχε αναλάβει τη φύλαξη της Σεούλ. Ο Γιουν σχεδίαζε να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να την αντικαταστήσει με το δικό του νομοθετικό σώμα υπό τον απόλυτο έλεγχό του, υποστηρίζει το κατηγορητήριο.

Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια ανατροπής της βασικής δημοκρατικής τάξης γρήγορα απέτυχε, με χιλιάδες απλούς πολίτες να συγκεντρώνονται στην Εθνοσυνέλευση για να εμποδίσουν τους στρατιώτες να την καταλάβουν. Οι στρατιώτες που στάλθηκαν χωρίς να γνωρίζουν εκ των προτέρων τη σοβαρότητα της αποστολής τους, δίστασαν επίσης να εκτελέσουν τη διαταγή.

Ένας ανυπόμονος Γιουν κάλεσε δύο φορές τον αξιωματικό που βρισκόταν επιτόπου, διατάζοντάς τον να ανατινάξει τις πόρτες της αίθουσας της συνέλευσης και να σύρει τους βουλευτές έξω από αυτήν προτού μπορέσουν να ανακαλέσουν την επιβολή του στρατιωτικού νόμου. Καθώς η κατάσταση επιδεινωνόταν, ένας απελπισμένος Γιουν παρότρυνε τον αξιωματικό να συλλάβει τρεις κοινοβουλευτικούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του δικού του PPP και του πρώην δεξιού του χεριού, αντί των δεκατεσσάρων που είχαν αρχικά τεθεί στο στόχαστρο.

Η συνωμοσία πήρε άλλη μια τροπή με την εμπλοκή του Νοχ Σανγκ Γουόν^[8], ο οποίος το 2017 αυτοανακηρύχθηκε σε μέντιουμ αφού απολύθηκε με ατιμωτικό τρόπο από διοικητής της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού για σεξουαλική επίθεση σε γυναίκα αξιωματικό. Ο Νοχ επιλέχθηκε να ηγηθεί μιας ομάδας εργασίας που ερευνούσε την Εθνική Εκλογική Επιτροπή. Ο Γιουν φέρεται να πιστεύει ότι πράκτορες της Βόρειας Κορέας και/ή της Κίνας παραβίασαν τους σέρβερ της επιτροπής για να χειραγωγήσουν την καταμέτρηση των περσινών εθνικών εκλογών^[9], εξασφαλίζοντας μια σταθερή πλειοψηφία για το DPK.

Τη νύχτα του πραξικοπήματος, πράκτορες των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών επιχείρησαν να συλλάβουν βασικά στελέχη και να καταλάβουν τους σέρβερ πριν από την άρση του στρατιωτικού νόμου. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ήταν στα πρόθυρα να δέσουν τα μάτια και να απαγάγουν τους εκλογικούς υπευθύνους σε μια μυστική τοποθεσία σε ένα υπόγειο καταφύγιο, όπου ο Νοχ και οι μπράβοι του σχεδίαζαν να τους βασανίσουν για να ομολογήσουν.

Στην πραγματικότητα, η χειραγώγηση των εκλογών μέσω της παραβίασης των σέρβερ είναι αδύνατη, καθώς η Νότια Κορέα εξακολουθεί να μετράει τις ψήφους με τα χέρια –όχι μία, αλλά δύο φορές– διατηρώντας παράλληλα μια σταθερή γραπτή καταγραφή σε κάθε κρίσιμο σημείο. Με την πάροδο των ετών, η χώρα έχει καταστήσει το εκλογικό της σύστημα αδιάβλητο, προκειμένου να έρθει σε ρήξη με το αυταρχικό παρελθόν, όταν οι δικτάτορες χειραγωγούσαν τακτικά το σύστημα για να διαιωνίσουν την κυριαρχία τους.

Αυτό δεν εμπόδισε τους ακροδεξιούς θεωρητικούς συνωμοσίας, οι οποίοι διέδωσαν φήμες για εκλογική νοθεία μέσω των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης. Δεν είναι σαφές κατά πόσο ο Γιουν πείστηκε πραγματικά για την αλήθεια αυτής της θεωρίας συνωμοσίας. Είτε πίστευε πραγματικά είτε όχι τέτοιους ισχυρισμούς, τους χρησιμοποίησε για να δικαιολογήσει μια προσπάθεια ανατροπής της δημοκρατίας και επαναφοράς της πρακτικής των βασανιστηρίων.

Κατά τη διάρκεια της αντίστασης στη σύλληψη, ο Γιουν προπαγάνδιζε επανειλημμένα τη θεωρία της συνωμοσίας των εκλογών για να συσπειρώσει τους υποστηρικτές του, οι οποίοι καθημερινά διοργάνωναν διαδηλώσεις κατά της αποπομπής στην κατοικία του, αψηφώντας το κρύο και τις χιονοθύελλες. Σε ένα σπάνιο περιστατικό για την ακροδεξιά, συχνά έφτασαν κοντά στο να συγκριθούν με τα πλήθη κατά του Γιουν τόσο σε μέγεθος όσο και σε ένταση.

Η «MAGA» μετεξέλιξη της Κορεατικής Δεξιάς

Η άνοδος της ακροδεξιάς ώθησε ακόμη περισσότερο το συντηρητικό PPP προς τα δεξιά, με μια νέα σκληροπυρηνική ηγεσία να εκδιώκει μια πιο μετριοπαθή ομάδα. Η νέα ηγεσία καλεί τώρα τους βουλευτές που τάσσονται υπέρ της δίωξης να εγκαταλείψουν το κόμμα. Αυτό με τη σειρά του ενθάρρυνε τους ακροδεξιούς στους δρόμους, ορισμένοι από τους οποίους έχουν σχηματίσει μονάδες επαγρύπνησης με το όνομα της ομάδας Απόσπασμα Λευκών Κρανών – μια σκληρή ομάδα συλλήψεων με πολιτικά από την εποχή της δικτατορίας, γνωστή για τα λευκά κράνη της, η οποία εισχωρούσε βαθιά στις διαδηλώσεις για να ξυλοκοπήσει και να συλλάβει διαδηλωτές^[10].

Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για τη σύλληψη του Γιουν, η ακροδεξιά δέχθηκε μια αξιοσημείωτη ενίσχυση από νεαρούς άνδρες που συμμετείχαν στις συγκεντρώσεις της, σε πλήρη αντίθεση με τις διαδηλώσεις υπέρ της αποπομπής, στις οποίες συμμετείχαν κυρίως γυναίκες ηλικίας 20 και 30 ετών. Ο Γιουν πρόσεξε επίσης αυτή την εξέλιξη σε μια καταγεγραμμένη δήλωση πριν από τη σύλληψή του: «Οι νέοι μας συνειδητοποίησαν ξανά τη σημασία της φιλελεύθερης δημοκρατίας και επέδειξαν το πάθος τους γι’ αυτήν»^[11].

Ήταν η υποστήριξη των νέων ανδρών πριν από τρία χρόνια που ανέβασε τον Γιουν στην προεδρία με μια λεπτή διαφορά 0,73%. Ο Γιουν στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό σε μια μισογυνιστική εκστρατεία, εκμεταλλευόμενος την απογοήτευση των νέων ανδρών που πιστεύουν ότι έχουν μείνει άδικα πίσω από τις γυναίκες συναγωνίστριές τους στη διαβόητα ανταγωνιστική αγορά εργασίας της Κορέας. Αυτή η αντίληψη έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα. Από το 2023, η Νότια Κορέα έχει το μεγαλύτερο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων μεταξύ των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, με τις γυναίκες να κερδίζουν περίπου το 69% του μέσου ανδρικού μισθού.

Είναι αλήθεια ότι οι γυναίκες έχουν επωφεληθεί από ένα νοτιοκορεατικό ισοδύναμο της ποικιλομορφίας, της ισότητας και της ενσωμάτωσης (DEI), συχνά με αποτέλεσμα οι άνδρες να θεωρούν ότι χάνουν το κύρος τους. Σε αυτό το πλαίσιο, η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των ανδρικών παραπόνων: όλοι οι αρτιμελείς άνδρες ηλικίας 20 ετών κατατάσσονται στο στρατό για δεκαοκτώ μήνες, χωρίς τα οφέλη των ευνοϊκών ρυθμίσεων της αγοράς εργασίας που παρέχονται στους στρατεύσιμους σε άλλες χώρες, ορισμένες από τις οποίες υποβάλλουν και τις γυναίκες σε υποχρεωτική θητεία. Αλλά η ουσία του προβλήματος πηγάζει από την ανελέητη μορφή καπιταλισμού της Νότιας Κορέας, ο οποίος δεν διστάζει να φέρει αντιμέτωπους τους εργαζόμενους άνδρες και τις εργαζόμενες γυναίκες, όπως μαρτυρά η κατακόρυφη πτώση του ποσοστού γεννήσεων της χώρας κατά 0,72%, το χαμηλότερο στον κόσμο^[12].

Οι νέοι άνδρες έλκονται από την άκρα δεξιά επειδή αισθάνονται ότι τόσο οι φιλελεύθεροι όσο και η Αριστερά τους έχουν απογοητεύσει. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες βλέπουν συχνά το DPK ως ένα μάτσο υποκριτές που έχουν ελάχιστα να προσφέρουν όσον αφορά τα ζητήματα φύλου ή εργασίας. Κατά τη διάρκεια της ακμής του παγκόσμιου κινήματος Me Too, ένας από τους δύο υποψήφιους προέδρους του DPK έβαλε τέλος στη ζωή του αφού κατηγορήθηκε για σεξουαλική παρενόχληση, ενώ ο άλλος φυλακίστηκε για σεξουαλική παρενόχληση.

Αυτό άνοιξε το δρόμο για την άνοδο του σημερινού επικρατέστερου υποψήφιου του κόμματος για την προεδρία Λι Τζάε Μιούνγκ, ο οποίος είναι μπλεγμένος σε μια σειρά οικονομικών και εκλογικών σκανδάλων. Εν τω μεταξύ, τα αριστερά κόμματα της Νότιας Κορέας δεν έχουν ακόμη προσφέρει ένα ουσιαστικό πολιτικό πλαίσιο ή μια εκστρατεία ικανή να αντιμετωπίσει ολοκληρωμένα τα ζητήματα φύλου και τάξης.

Ο Τραμπ ως διασώστης;

Το σύνθημα MAGA «Σταματήστε την κλοπή» έχει γίνει βασικό στοιχείο στις συγκεντρώσεις της κορεατικής ακροδεξιάς. Οι διαδηλωτές ποντάρουν στο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα έρθει να σώσει τον Γιουν, πιστεύοντας ότι ο επερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ έπεσε επίσης θύμα εκλογικής απάτης τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Ιστορικά, η ακροδεξιά της χώρας βρίσκεται σε στενή επαφή με την ακροδεξιά των ΗΠΑ.

Αυτοί οι δεσμοί, που αρχικά σφυρηλατήθηκαν μέσω ευαγγελικών εκκλησιών και στρατιωτικών διασυνδέσεων, εδραιώθηκαν ακόμη περισσότερο το 2019 με τον σχηματισμό της Κορεατικής Συντηρητικής Πολιτικής Διάσκεψης Δράσης (KCPAC / Korean Conservative Political Action Conference^[13]) ως επίσημου εταίρου της αμερικανικής CPAC. Το KCPAC έχει έκτοτε εισάγει ιδέες MAGA στην κορεατική ακροδεξιά. Ο Ματ Σλαπ, πρόεδρος της Αμερικανικής Συντηρητικής Ένωσης, εξέχων υποστηρικτής του MAGA και στενός φίλος της ιδρύτριας του KCPAC Άνι Τσαν, ήταν ο πρώτος (και μέχρι σήμερα ο μόνος) Αμερικανός που συναντήθηκε με τον Γιουν μετά την καθαίρεση του^[14].

Αυτός ο αθόρυβος ελιγμός θα πρέπει να ανησυχήσει το DPK και τον ηγέτη του, Λι Τζάε-μιουνγκ. Παραδόξως, ορισμένοι φιλελεύθεροι –ακόμη και ορισμένοι αριστεροί εθνικιστές– εναπόθεσαν τις ελπίδες τους σε μια νίκη του Τραμπ, πιστεύοντας ότι θα επαναλάβει τις απευθείας συνομιλίες με τον Κιμ Γιονγκ Ουν της Βόρειας Κορέας για μια αποπυρηνικοποιημένη κορεατική χερσόνησο, κάνοντας την αφελή υπόθεση ότι η ειρήνη στη χερσόνησο μπορεί να έρθει εις βάρος των δημοκρατικών δικαιωμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν οι συνομιλίες αυτές πραγματοποιούνταν και πάλι, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Βόρεια Κορέα θα παραγκώνιζαν τη Νότια Κορέα, αφού καμία από τις δύο δεν θα έβλεπε την ανάγκη για έναν μεσολαβητή.

Η διοίκηση Τραμπ θα προτιμούσε πιθανότατα έναν ακροδεξιό πρόεδρο για να διαδεχθεί τον Γιουν, καθώς θα ήταν πιο συμβατός με τη στρατηγική της στάση απέναντι στην Κίνα από έναν φιλελεύθερο που θα προσπαθούσε να επιτύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Μπορούμε να βρούμε αντηχήσεις αυτής της σκέψης σε μια έκθεση που δημοσίευσε η Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου μετά το πραξικόπημα. Η έκθεση σημείωνε τη «μεγαλύτερη προθυμία του Γιουν σε σχέση με προηγούμενους ηγέτες της Δημοκρατίας της Κορέας να επικρίνουν δημοσίως τις ενέργειες της Κίνας», αντιπαραβάλλοντάς τον με τον «ηγέτη του DPK Λι, ο οποίος αμφισβήτησε αυτή την προσέγγιση»^[15].

Οι συντηρητικοί είναι ενδοτικοί απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ οι φιλελεύθεροι δεν έχουν ξεκάθαρη θέση και αποφασιστικότητα. Η προσπάθεια του DPK να εξισορροπήσει την επιρροή των ΗΠΑ είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει, εκτός αν υιοθετήσει μια ριζοσπαστική στάση. Η Νότια Κορέα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη υπερπόντια αμερικανική βάση, το Camp Humphreys, το οποίο βρίσκεται στρατηγικά πιο κοντά στη Σαγκάη ή το Πεκίνο από ό,τι στην Ταϊπέι.

Από την πλευρά της, η Κίνα προσπαθεί, συχνά αδέξια, να απομακρύνει αυτό το κομβικό κράτος από τη φιλοαμερικανική του κατεύθυνση. Τον Ιούνιο του 2023, κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης με τον Λι του DPK, ο Κινέζος πρέσβης στη Σεούλ, Σινγκ Χαϊμίνγκ^[16], έβγαλε ξαφνικά ένα σημείωμα από την τσέπη του, επικρίνοντας ανοιχτά τη Νότια Κορέα ότι «ποντάρει στη νίκη των ΗΠΑ και την ήττα της Κίνας». Ο Λι παρέμεινε σιωπηλός μπροστά στην εκτός πρωτοκόλλου αγένεια του Σινγκ.

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι από την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο συγκρούστηκαν για δύο εκδοχές της πρότασης μομφής κατά του Γιουν μετά το πραξικόπημα. Η πρώτη εκδοχή, η οποία απέτυχε να εξασφαλίσει απαρτία λόγω του μποϊκοτάζ του PPP, κατηγορούσε τον Γιουν ότι υπονομεύει την ειρήνη στη χερσόνησο μέσω της τριμερούς συμμαχίας του με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία εναντίον της Βόρειας Κορέας, της Κίνας και της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ διαμαρτυρήθηκαν για την πρόταση^[17], υποστηρίζοντας ότι καταδίκαζε αδικαιολόγητα τη συμμαχία. Η δεύτερη εκδοχή, η οποία παρέλειπε την κριτική της τριμερούς συμμαχίας, πέρασε με τη βοήθεια δώδεκα ψήφων ανταρτών του PPP. Η παράλειψη αυτή με τη σειρά της προκάλεσε διαμαρτυρίες από την Κίνα.

Τι θα γίνει μετά;

Μετά το πραξικόπημα, κάθε εβδομάδα στη Νότια Κορέα ήταν γεμάτη από δραματικές εξελίξεις. Λίγοι περίμεναν την αναζωπύρωση της ακροδεξιάς και την πιθανότητα ανάκαμψης του PPP. Η απογοήτευση ήταν αισθητή όταν η Κορεατική Συνομοσπονδία Συνδικάτων (KCTU / Korean Confederation of Trade Unions), η μεγαλύτερη ανεξάρτητη συνδικαλιστική ομοσπονδία της χώρας, ανακάλεσε πανεθνική απεργία. Ωστόσο, η ελπίδα αναζωπυρώνεται, καθώς η οργανωμένη εργατική τάξη έχει αρχίσει να διαδραματίζει μεγαλύτερο ρόλο από ό,τι πριν από οκτώ χρόνια κατά τη διάρκεια ενός ανάλογου κύματος διαδηλώσεων που οδήγησε στην παραπομπή της προέδρου Παρκ Γκουν-Χιε^[18].

Τότε, οι συγκεντρώσεις που ελέγχονταν από το DPK συχνά δεν επέτρεπαν στους ηγέτες των εργατών να μιλούν από το βήμα, αν και μεμονωμένοι συνδικαλιστές είχαν καθοριστική σημασία για τη διατήρηση της δυναμικής. Αυτή τη φορά, το τοπίο αλλάζει. Πολλά συνδικάτα συμμετείχαν στα συλλαλητήρια ως περιφρουρήσεις, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στους διαδηλωτές.

Η Ένωση Εργαζομένων Μετάλλου της Κορέας, η οποία αριθμεί 190.000 μέλη και της οποίας η συλλογική σύμβαση εργασίας περιλαμβάνει ήδη προστασία των ΛΟΑΤΚΙ, εξέφρασε την αλληλεγγύη της στους ΛΟΑΤΚΙ διαδηλωτές, υψώνοντας σημαία της Ένωσης με το ουράνιο τόξο. Κινήσεις όπως αυτές κεντρίζουν το ενδιαφέρον για την οργανωμένη εργατική τάξη μεταξύ των νεαρών διαδηλωτών, πολλοί από τους οποίους παρακολουθούν πολιτικές συγκεντρώσεις για πρώτη φορά.

Ο Γιουν έχει μάλλον φύγει από τη σκηνή, αλλά το σύστημα που τον παρήγαγε εξακολουθεί να υφίσταται. Το άμεσο μέλλον της χώρας εξαρτάται από το πώς η οργανωμένη εργατική τάξη και η Αριστερά θα εντάξουν αυτή τη νέα γενιά διαδηλωτών στη δική τους ατζέντα, δημιουργώντας ένα ευρύ κίνημα ικανό να αμφισβητήσει τις αντιδημοκρατικές δυνάμεις και τους διεθνείς συμμάχους τους που προσπαθούν να αναστήσουν το παλαιό καθεστώς.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Kap Seol, “South Korea’s Conservatives Are Trying to Cling to Power”, Jacobin, 17 Ιανουαρίου 2025, https://jacobin.com/2025/01/south-korea-coup-yoon-protests.

Ο Kap Seol είναι Κορεάτης συγγραφέας και ερευνητής στη Νέα Υόρκη. Τα κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στα Labor Notes, In These Times, Business Insider και σε άλλα έντυπα. Το 2019, το αποκαλυπτικό του άρθρο για την ανεξάρτητη κορεατική εφημερίδα Kyunghyang αποκάλυψε έναν απατεώνα που ισχυριζόταν ψευδώς ότι ήταν ειδικός των αμερικανικών στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών που είχε αποσπαστεί στην πόλη Γκουανγκτζού της Νότιας Κορέας κατά τη διάρκεια μιας λαϊκής εξέγερσης το 1980.

Σημειώσεις

^[1] JTBC News, “[윤석열 대통령 체포…헌정 사상 현직 최초] 1월 15일 (수) JTBC 뉴스특보 풀영상 (4:40~16:00)”, YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=tgHkF-9bL-Q.

^[2] “윤석열 탄핵 ‘찬성’ 64%…여야 지지율, 비상계엄 이전으로”, 경향신문, 10 Ιανουαρίου 2025, https://www.khan.co.kr/article/202501101117001.

^[3] Yi Whan-woo, “Half of one-person households moonlight to cope with rising cost of living”, The Korea Times, Ιανουάριος 2025, https://www.koreatimes.co.kr/www/biz/2025/01/602_386537.html.

^[4] Cynthia Kim, “Who is Choi Sang-mok, South Korea’s second acting president in weeks?”, Reuters, 27 Δεκεμβρίου 2024, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/who-is-choi-sang-mok-south-koreas-second-acting-president-weeks-2024-12-27/.

^[5] Koh Ewe, Jean Mackenzie, “South Korea votes to impeach acting president Han Duck-soo”, BBC, 27 Δεκεμβρίου 2024, https://www.bbc.com/news/articles/cj30234e0djo.

^[6] Kap Seol, “Washington Backed a Coup Against South Korean Democracy”, Jacobin, 29 Απριλίου 2024, https://jacobin.com/2024/04/us-south-korea-1979-coup.

^[7] “Ex-defense chief in South Korea tried to kill himself after arrest”, npr, 11 Δεκεμβρίου 2024, https://www.npr.org/2024/12/10/nx-s1-5223489/south-korea-arrests-defense-minister-martial-law.

^[8] “Ex-intelligence chief Noh Sang-won linked to martial law plot, runs fortune-telling business”, The Korea Times, δεκέμβριος 2024, https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2024/12/113_388849.html.

^[9] Kap Seol, “South Korea’s Election Weakened the Country’s Left Parties”, Jacobin, 23 Απριλίου 2024, https://jacobin.com/2024/04/south-korea-election-corruption-left.

^[10] 엠빅뉴스, “[상암비디오]군사독재정권 국가폭력의 상징 ‘백골단’의 부활!??”, YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=u9sgXFnLpk4.

^[11] “尹 ‘불법의 불법의 불법… 법이 모두 무너졌다’”, 조선일보, 16 Ιανουαρίου 2025, https://www.chosun.com/politics/politics_general/2025/01/16/AAF47547DRB75D7MKP6X2FKFAQ/.

^[12] “South Korea’s Fertility Rate Should Be a Warning to the World”, Salzburg Global, https://www.salzburgglobal.org/news/latest-news/article/south-koreas-fertility-rate-should-be-a-warning-to-the-world.

^[13] KCPAC, https://www.cpackorea.com/.

^[14] Kim Tong-hyung, “South Korea’s acting leader accepts resignation of presidential security chief”, AP, 10 Ιανουαρίου 2025, https://apnews.com/article/south-korea-yoon-presidential-security-chief-police-residence-detain-a909350d79d757a16d250294aded16d0.

^[15] Congressional Research Service, “South Korean Political Crisis: Martial Law and Impeachment”, 31 Δεκεμβρίου 2024, https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IN/IN12474.

^[16] Kim Boram, “Chinese ambassador warns against betting against China”, Yonhap News Agency, 8 Ιουνίου 2023, https://en.yna.co.kr/view/AEN20230608009400320.

^[17] Young Gyo Kim, Joeun Lee, “US officials stress collaboration with Japan, South Korea amid Seoul leadership crisis”, VOA, 12 Δεκεμβρίου 2024, https://www.voanews.com/a/us-officials-stress-collaboration-with-japan-south-korea-amid-seoul-leadership-crisis/7899536.html.

^[18] “South Korea’s presidential scandal”, BBC, 6 Απριλίου 2018, https://www.bbc.com/news/world-asia-37971085.