Σάββατο, 17 Ιουνίου 2017 00:06

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ Π.Ε.: Απέχουμε από τη διαδικασία αξιολόγησης των υποψήφιων διευθυντών!

 

ανεξάρτητες αυτόνομες αγωνιστικές ριζοσπαστικές

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ Π.Ε.

ΑΠΕΧΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ

Στις 25 Μάη ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής ο νόμος για την επιλογή των διευθυντών των σχολικών μονάδων που αντικαθιστά το προηγούμενο νόμο Μπαλτά – Κουράκη, ο οποίος κρίθηκε αντισυνταγματικός με την απαράδεκτη απόφαση του ΣτΕ. Μια απόφαση που αναφέρει ρητά ότι ο Σύλλογος Διδασκόντων «δεν αποτελεί κατάλληλο όργανο που συγκροτείται και λειτουργεί με εχέγγυα αξιοκρατίας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας όπως είναι τα καθιερωμένα συμβούλια της διοικήσεως».

Με το νόμο αυτό η κυβέρνηση καταφέρνει να τα συνδυάσει όλα: το διαβόητο νόμο 3848/10 της Διαμαντοπούλου, το νόμο 4369/16 του Βερναρδάκη για την αξιολόγηση στο δημόσιο, το προεδρικό Διάταγμα 152 του 2013 για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού.

Η απόφαση του ΣτΕ έλυσε τα χέρια της κυβέρνησης για να μπορέσει με αφορμή την επιλογή των διευθυντών να εφαρμόσει όλο το αντιδραστικό νομοθετικό πλαίσιο που είναι ακόμα σε ισχύ. Στο ίδιο μήκος κύματος και το αντιεκπαιδευτικό μένος που εκφράστηκε στη Βουλή από τη μνημονιακή αντιπολίτευση.

Πιο συγκεκριμένα για τη διαδικασία επιλογής των διευθυντών προβλέπεται:

  • Η επαναφορά της διαβόητης συνέντευξης, που ευνοεί τις πελατειακές σχέσεις ανάμεσα στους υποψήφιους διευθυντές και τη διοίκηση.

  • Η κατάργηση της μυστικής ψηφοφορίας του συλλόγου διδασκόντων και η αντικατάστασή της με τη συμπλήρωση «φόρμας αποτίμησης» του υποψηφίου από τους συνυπηρετούντες μόνιμους εκπαιδευτικούς. Το τελικό πρακτικό που θα διαμορφωθεί, θα έχει μόνο γνωμοδοτικό ρόλο προς το συμβούλιο επιλογής ( η μορφή του ερωτηματολογίου και ο τρόπος καταγραφής στο πρακτικό θα καθοριστούν με Υπουργική Απόφαση μετά από γνωμοδότηση του ΙΕΠ).

  • Ο τρόπος με τον οποίο αποφασίστηκε να γίνει η επιλογή των διευθυντών είναι απόλυτα εναρμονισμένος με το ρόλο που καλούνται να έχουν: του διευθυντή - «μάνατζερ» της σχολικής μονάδας, ο οποίος θα υλοποιεί τις κατευθύνσεις των συντηρητικών αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση στη σχολική μονάδα.

  • Έρχεται να «κουμπώσει» με την «αυτονομία» και την «αυτοαξιολόγησή» της, όπου ο διευθυντής καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο, αφού θα ελέγχει και θα ελέγχεται για την υλοποίηση των «στόχων» του σχολείου, μέσα σε ένα πλαίσιο αιματηρής δημοσιονομικής πολιτικής, αδιοριστίας, ελαστικής εργασίας και συντηρητικών αναδιαρθρώσεων. Η αξιολόγηση όλων (εκπαιδευτικής μονάδας, στελεχών, εκπαιδευτικών) είναι σαφής μνημονιακή δέσμευση και αποτελεί βασικό στοιχείο του Τριετούς Σχεδίου για την εκπαίδευση που ανακοίνωσε το υπουργείο παιδείας, όπου με σαφήνεια διατυπώνεται ότι θα στηρίζεται και στη νέα έκθεση του ΟΟΣΑ που θα δημοσιοποιηθεί στη διάρκεια του 2017. Βασικοί άξονες του παραπάνω σχεδίου είναι «η αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολείων, η αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης, η θέσπιση νέων κριτήριων επιλογής προσωπικού και υπεύθυνων δομών, η αύξηση  της παιδαγωγικής και διοικητικής αυτονομίας των σχολείων και οι διαδικασίες  βελτίωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων μέσω της αυτοαξιολόγησης». Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λειτουργούν οι διευθυντές των σχολείων, που η κυβέρνηση θέλει να προκύψουν από διαδικασίες αξιολόγησης από τα «πάνω» αλλά και από τα «κάτω», πιστεύοντας ότι έτσι θα νομιμοποιείται ο ρόλος τους στη συνείδηση των εκπαιδευτικών.

  • Η κατάργηση της μυστικής ψηφοφορίας του συλλόγου διδασκόντων αντικαταστάθηκε από το εξής: «Η γνώμη των συνυπηρετούντων μόνιμων εκπαιδευτικών διατυπώνεται επί συγκεκριμένων ερωτήσεων αποτίμησης του κριτηρίου της συμβολής στο εκπαιδευτικό έργο, της προσωπικότητας και της γενικότερης συγκρότησης του υποψηφίου, οι οποίες αναγράφονται σε φύλλα αποτίμησης του κριτηρίου αυτού. Οι ερωτήσεις αφορούν στη συνεργατικότητα που επιδεικνύει ο υποψήφιος στη συνεισφορά του για τη δημιουργία του κατάλληλου παιδαγωγικού κλίματος , στη συμμετοχή του στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση δράσεων καθώς και στις ικανότητες διοίκησης ή/και στις ικανότητες οργάνωσης εκπαιδευτικών ή παιδαγωγικών δράσεων».

 

Η διαδικασία αυτή δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εφαρμογή του νόμου Βερναρδάκη για την αξιολόγηση των προϊσταμένων από τους υφισταμένους, αφού το 4ο μνημόνιο προβλέπει ότι η αξιολόγηση στην εκπαίδευση πρέπει να συνάδει με την αξιολόγηση σε όλο το δημόσιο τομέα. Ταυτόχρονα οι «ερωτήσεις αποτίμησης» ουσιαστικά εισάγουν τους δείκτες του ΠΔ 152, που η κυβέρνηση δεν έχει καταργήσει.

Η αξιολόγηση λοιπόν ξεκινά!

Με τον τρόπο που καθορίζεται από το νομοθετικό πλαίσιο που η κυβέρνηση δεν έχει καταργήσει και με βάση το ψηφισμένο πια 4ο μνημόνιο που την προβλέπει ρητά και κατηγορηματικά.

  • Στη διαδικασία αυτή δεν προβλέπεται να συμμετέχουν οι αναπληρωτές. Παρόλο που δεν συμφωνούμε με τη διαδικασία που προβλέπεται, το γεγονός ότι οι ελαστικά εργαζόμενοι , που αποτελούν το ένα τρίτο του εκπαιδευτικού προσωπικού, επί τους ουσίας δεν θεωρούνται ικανοί να έχουν λόγο δείχνει το πώς αντιλαμβάνεται το κράτος και η κυβέρνηση το ρόλο τους: ως αναλώσιμο προσωπικό, που έχει την «υποχρέωση» να μεταφέρεται κάθε χρόνο από σχολείο σε σχολείο, και που ταυτόχρονα ακριβώς εξαιτίας αυτής της εργασιακής του σχέσης δεν έχει το δικαίωμα να εκφράζει τη γνώμη του! Για πρώτη φορά συγκροτείται ένα σώμα , διαφορετικό από το Σύλλογο Διδασκόντων. Εξαιρούνται έτσι οι ελαστικά εργαζόμενοι (αναπληρωτές, ΑΜΩ) στα πλαίσια του συνολικού αποκλεισμού των συμβασιούχων σε όλο το δημόσιο τομέα.

 

Ως Παρεμβάσεις – Κινήσεις – Συσπειρώσεις έχουμε σαφή θέση για τον τρόπο λειτουργίας της σχολικής μονάδας:

με ανώτερα και μόνα αποφασιστικά όργανα τον Σύλλογο Διδασκόντων και το Σχολικό Συμβούλιο.

Με διευθυντή/συντονιστή, αιρετό και ανακλητό συνάδελφο αποκλειστικά από το Σύλλογο διδασκόντων που θα έχει διδακτικά καθήκοντα και τις ίδιες μισθολογικές απολαβές με όλους τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς και ανώτατο όριο θητείας.

Καλούμε τους συναδέλφους να μην συμμετέχουν στην παραπάνω διαδικασία.

Δεν θα γίνουμε συνένοχοι στην προσπάθεια της κυβέρνησης και του Υπουργείου Παιδείας να ανοίξει το δρόμο για την αξιολόγηση μέσω της επιλογής των διευθυντών.

Δεν ξεχνάμε ότι η αξιολόγηση στην εκπαίδευση δεν έχει υλοποιηθεί μέχρι τώρα χάρη στους δικούς μας αγώνες.

Στις Γενικές Συνελεύσεις των συλλόγων που πραγματοποιούνται αυτό το διάστημα παίρνουμε αποφάσεις για απεργία - αποχή από κάθε διαδικασία γνωμοδότησης και αξιολόγησης για τους υποψήφιους διευθυντές– «φόρμες αποτίμησης», αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας.

Καλούμε τη ΔΟΕ, στα πλαίσια της απόφασης της ΑΔΕΔΥ για «απεργία - αποχή από κάθε διαδικασία αξιολόγησης» να πάρει αντίστοιχες αποφάσεις. 

 29-5-2017

www.paremvasis.gr

 

 

Λευκή πετσέτα;

Για την επιλογή διευθυντών και την απόφαση του ΣτΕ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Παρεμβάσεις Κινήσεις Συσπειρώσεις Π.Ε. (Α΄ Συλλόγου Αθηνών)

Νέο σύστημα επιλογής διευθυντών προωθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ εγκαταλείποντας τη διαδικασία ψηφοφορίας από το Σύλλογο Διδασκόντων. Όπως είναι γνωστό, το Συμβούλιο της Επικρατείας δικαίωσε την προσφυγή της Πανελλήνιας Ένωσης Διευθυντών Εκπαίδευσης και 57 διευθυντών σχολείων και έκρινε αντισυνταγματικό το σύστημα επιλογής διευθυντών και συγκεκριμένα τη διαδικασία εκλογής τους από το Σύλλογο Διδασκόντων.

Χαράς ευαγγέλια για τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, το ΠΟΤΑΜΙ και όλο εκείνο το τμήμα των στελεχών εκπαίδευσης που έδωσαν λυσσαλέα μάχη για να περάσει η αξιολόγηση. Αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης, στις εκπαιδευτικές ενημερωτικές ιστοσελίδες, δεκάδες ανώνυμα κατευθυνόμενα σχόλια δημοσιεύονταν, επικροτώντας την κατάργηση της ψηφοφορίας και χλευάζοντας το δικαίωμα των εκπαιδευτικών να καθορίζουν τη διεύθυνση του σχολείου.

Η ένταση και το πάθος των σχολίων αυτών είναι ενδεικτικά για να αντιληφθούμε με ποιο πνεύμα αυταρχισμού και διοικητισμού μια ομάδα επίδοξων διευθυντών φιλοδοξεί να (ξανα)διοικήσει το σχολείο και επομένως, τι μας περιμένει.

Οι μέχρι τώρα αντιδράσεις της κυβέρνησης καθώς και η κατεύθυνση του υπουργείου για επιστροφή στο παλιό σύστημα (Διαμαντοπούλου) με κριτήρια τα τυπικά προσόντα και την προϋπηρεσία, επαναφορά της «αμαρτωλής» συνέντευξης και μετατροπής της ψηφοφορίας του Συλλόγου Διδασκόντων σε «ευχετήρια κάρτα» προς τους υποψηφίους, προδίδουν το προφανές: και σε αυτό το πεδίο, η κυβέρνηση πετάει λευκή πετσέτα απέναντι στη συντηρητική επέλαση. Και την πετάει με ανακούφιση – η απόφαση του ΣτΕ της προσφέρει μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνει ακόμα ένα βήμα στο μνημονιακό κατήφορο, ακόμα πιο κοντά στο σχολείο της αξιολόγησης και του αυταρχισμού.

Πως φτάσαμε όμως ως εδώ;

Δεν είναι μακριά η εποχή που το εκπαιδευτικό κίνημα πάλεψε ενάντια στην επιβολή της αξιολόγησης του Π.Δ.152 (το οποίο βρίσκεται ακόμα σε ισχύ) έχοντας απέναντί του μεγάλο μέρος των στελεχών της εκπαίδευσης, τα οποία όχι μόνο διαφοροποιήθηκαν από τις συλλογικές διαδικασίες και αποφάσεις του κλάδου και του οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά δημιούργησαν και χωριστές συνδικαλιστικές ενώσεις με το προκάλυμμα της επιστημονικότητας, σε επίπεδο σχολικών συμβούλων, Διευθυντών Σχολείων και Διευθυντών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.

Το εκπαιδευτικό κίνημα, με σκληρές μάχες που δόθηκαν μέσα στους Συλλόγους διδασκόντων, μπλόκαρε την προώθηση της αξιολόγησης. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ που διαδέχεται την κυβέρνηση Σαμαρά, παγώνει την αξιολόγηση αλλά αφήνει άθικτο το θεσμικό της πλαίσιο.

Ένα ερμαφρόδιτο σύστημα επιλογής

Ακολούθως, ενώ διατηρεί το θεσμικό πλαίσιο της αξιολόγησης και αφήνει ανέγγιχτη τη δομή της εκπαιδευτικής ιεραρχίας, τις αρμοδιότητες του διευθυντή και το αυταρχικό πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου, με το Ν.4327/2015 καθορίζει ένα σύστημα επιλογής στελεχών, αντιγραφή του προηγούμενου, με μόνη διαφορά, την αντικατάσταση της διαβλητής συνέντευξης με την ψηφοφορία από το Σύλλογο Διδασκόντων.

Η πραγματική δυνατότητα που προσφέρεται στο Σύλλογο Διδασκόντων να απαλλαγεί από κάποια περίπτωση αυταρχικού, αντιδημοκρατικού διευθυντή, στην πράξη αποδεικνύεται πολύ περιορισμένη. Πράγματι, υπήρξαν περιπτώσεις, όπου ο Σύλλογος Διδασκόντων αξιοποίησε αυτή τη δυνατότητα για να ανατρέψει μια αυταρχική διεύθυνση ή μια διεύθυνση με την οποία είχε συγκρουστεί για το ζήτημα της αξιολόγησης.

Ωστόσο αυτό συνέβη σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Η δυνατότητα αυτή ήταν εξαρχής φαλκιδευμένη, αφού, στις περιπτώσεις αυταρχικής διεύθυνσης, με διατηρημένες όλες τις υπερεξουσίες που προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο, η ψηφοφορία διεξαγόταν σε κλίμα αυταρχισμού και φόβου για τις συνέπειες. Επομένως, όσοι τολμητίες επιχειρούσαν την ανατροπή, διακινδύνευαν να λάβουν μετά την ψηφοφορία τα επίχειρα των επιλογών τους.

Δεν έλειψαν μάλιστα και περιστατικά διευθυντών που έθεσαν ευθέως και δημοσίως θέμα για όσους συναδέλφους επέλεξαν να ψηφίσουν λευκό στην επίμαχη ψηφοφορία θεωρώντας ότι οι λευκές ψήφοι τους εκθέτουν.

Όπως δεν έλειψαν και περιπτώσεις όπου αυτοί ακριβώς οι αυταρχικοί διευθυντές επιβραβεύτηκαν ποικιλοτρόπως από τους κυβερνητικούς μηχανισμούς.

Με δυο λόγια, επρόκειτο για ένα ερμαφρόδιτο σύστημα, υπονομευμένο από τις ίδιες του τις αντιφάσεις.

Και μια παράπλευρη ερμαφρόδιτη τακτική

Στα πλαίσια της μνημονιακής υποταγής και της εφαρμογής των μνημονιακών δεσμεύσεων στην εκπαίδευση, έχουν ένα ενδιαφέρον τα σημεία όπου, υποτίθεται, αυτά τα δύο χρόνια, η κυβέρνηση επιχειρεί να διαφοροποιηθεί από τη συντηρητική πολιτική. Η ίδια ερμαφρόδιτη τακτική ακολουθείται σε όλα αυτά τα εκπαιδευτικά ζητήματα αφού επιλέγει:

  • Να αλλάξει το σύστημα επιλογής διευθυντών αλλά να αφήσει άθικτη την εκπαιδευτική ιεραρχία και το ρόλο των στελεχών

  • Να παγώσει τη διαδικασία αξιολόγησης – κάτω από την πίεση του κινήματος – αλλά να διατηρήσει άθικτο το θεσμικό πλαίσιό της

  • Να ξαναγράψει τα βιβλία Θρησκευτικών χωρίς να συγκρουστεί με συντηρητικούς εκκλησιαστικούς κύκλους

  • Να μετονομάσει τα περισσότερα πρότυπα σχολεία σε πειραματικά αφήνοντας άθικτο όλο το πλαίσιο λειτουργίας τους που αποτελεί πιλοτική εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου εκπαιδευτικού σχεδίου: αυτονομία-αυτοαξιολόγηση-αξιολόγηση-λογοδοσία-διευθυντικό μάνατζμεντ-δικαίωμα επιλογής σχολείου-αριστεία

  • Να διαμορφώσει νέα αναλυτικά προγράμματα ιστορίας διατηρώντας τις ισορροπίες απέναντι στην επελαύνουσα εθνικιστική ιδεολογία.

Η απόφαση του ΣτΕ

Το Συμβούλιο της Επικρατείας λειτουργεί και σε αυτή την περίπτωση ως μηχανισμός του βαθέος κράτους που εξασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του καθεστώτος, τη διασφάλιση της κρατικής ιεραρχίας και του διοικητικού ελέγχου του εκπαιδευτικού συστήματος από τα πάνω, αφαιρώντας κάθε τέτοια αρμοδιότητα από τη βάση των εκπαιδευτικών. Και για να το πράξει αυτό δεν διστάζει να συνταχθεί απροκάλυπτα με τις συντηρητικές εκπαιδευτικές πολιτικές, να απαξιώσει πλήρως το θεσμό του Συλλόγου διδασκόντων και να αυτογελοιοποιηθεί υποστηρίζοντας την «αμεροληψία» των συμβουλίων επιλογής».

Το ΣτΕ, ισχυρίζεται στην απόφασή του ότι ο Σύλλογος διδασκόντων του σχολείου δεν αποτελεί «κατάλληλο όργανο που συγκροτείται και λειτουργεί με εχέγγυα αξιοκρατίας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας, όπως είναι τα καθιερωμένα συμβούλια της Διοικήσεως». Το ίδιο δεν ισχύει για την εκλογή πρυτάνεων στα ΑΕΙ από τους συναδέλφους τους πανεπιστημιακούς; Εκεί, το αντίστοιχο εκλεκτορικό σώμα συγκροτείται με εχέγγυα αξιοκρατίας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας αλλά στο σχολείο όχι; Όσο για τα συμβούλια επιλογής και οι πέτρες γνωρίζουν πόσο «αξιοκρατικά», «αμερόληπτα», και «αντικειμενικά» είναι!

Και τώρα;

Η σιωπή της ζωντανής εκπαίδευσης αλλά και των συλλογικών της φορέων και επιπλέον, οι πανηγυρισμοί διαφόρων για το ζήτημα της κήρυξης ως αντισυνταγματικού του νόμου 4327/2015 μάλλον ευνοούν αυτή τη στιγμή την κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας ενόψει της ακόμα περισσότερο συντηρητικής στροφής που ακολουθεί ταυτιζόμενη απόλυτα με τις πολιτικές των προκάτοχών της κυβερνήσεων στο θέμα της επιλογής των στελεχών και της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Οι όποιοι κυβερνητικοί ελιγμοί είναι για τους αφελείς:

Ποια λευκή πετσέτα; και αυτό το ματς είναι σικέ!

Εμείς όμως επιλέγουμε να μην σιωπήσουμε!

Αν αφεντικό του σχολείου είναι ο/η διεθυντής/ντρια, τότε, επιλέγεται από την εκπαιδευτική ιεραρχία και το κομματικό σύστημα.

Αν το αφεντικό του σχολείου είναι ο Σύλλογος Διδασκόντων, τότε ο συντονιστής/διευθυντής, άντρας ή γυναίκα, εκλέγεται από το Σύλλογο διδασκόντων.

Αυτό το μοντέλο δημοκρατικής/συλλογικής διοίκησης, δεν αντιστοιχεί στο μνημονιακό σχολείο της αξιολόγησης και της αγοράς αλλά στο ελεύθερο δημοκρατικό δημόσιο δωρεάν σχολείο των αναγκών και των οραμάτων μας.

Διεκδικούμε και αγωνιζόμαστε για:

  • Δημοκρατική/συλλογική διοίκηση της σχολικής μονάδας. Σύλλογο Διδασκόντων ανώτερο διοικητικό και παιδαγωγικό όργανο του σχολείου, με πλήρη ευθύνη για την εσωτερική διαδικασία προγραμματισμού και σχεδιασμού του εκπαιδευτικού έργου. Με συχνές, τακτικές συνεδριάσεις όπου συλλογικά συζητούνται και αντιμετωπίζονται όλα τα παιδαγωγικά ζητήματα.

  • Διευθυντή συντονιστή/εκπρόσωπο του Συλλόγου Διδασκόντων, αιρετό και ανακλητό από τον Σ.Δ., με διδακτικά καθήκοντα, όριο θητείας και χωρίς ιδιαίτερες μισθολογικές απολαβές. Γραμματειακή υποστήριξη σε κάθε σχολικό συγκρότημα.

  • Πολυπρόσωπες δομές Συμβουλευτικής Στήριξης των εκπαιδευτικών, με πολυδιάστατο επιστημονικό προσωπικό.

  • Απόλυτα Δημόσια οικονομική στήριξη και χρηματοδότηση των σχολικών μονάδων, με όργανα οικονομικών αποφάσεων τον Σύλλογο Διδασκόντων και το Σχολικό Συμβούλιο. Απευθείας χρηματοδότηση από το κράτος, χωρίς διαμεσολαβήσεις. Ανάληψη από το κράτος και τους Δήμους όλων των επισκευαστικών κονδυλίων και των δαπανών ΔΕΚΟ.

  • Παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στο σχολείο, ενάντια στην αξιολόγηση/αυτοαξιολόγηση.

Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 03 Μαρτίου 2020 15:05

Προσθήκη σχολίου

Το e la libertà.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια με υβριστικό, ρατσιστικό, σεξιστικό φασιστικό περιεχόμενο ή σχόλια μη σχετικά με το κείμενο.