Λέανδρος Μπόλαρης
Η βιομηχανία του θεάματος όπως και η βιομηχανία των σπορ δεν ήταν ποτέ έξω από την πολιτική και τους κρατικούς ανταγωνισμούς. Η «πρωτιά» της Ουκρανίας στον τελικό της Γιουροβίζιον την περασμένη βδομάδα είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Το τραγούδι «1944» μιλάει για την εκτόπιση των Τατάρων της Κριμαίας στο Ουζμπεκιστάν από το καθεστώς του Στάλιν εκείνη τη χρονιά. Τον Απρίλη του 2014 ο Πούτιν κατέλαβε την Κριμαία (που ανήκε στην Ουκρανία) και την προσάρτησε στην Ρωσία. Το πολιτικό μήνυμα σαφές και ψυχροπολεμικό.
Η ουκρανική κυβέρνηση είναι η τελευταία που μπορεί να δίνει μαθήματα ιστορίας και δικαιωμάτων για εθνικές μειονότητες ή για οποιονδήποτε. Είναι μια διεφθαρμένη συμμαχία ολιγαρχών, νεοφιλελεύθερων και ακροδεξιών. Πέρσι την άνοιξη η ουκρανική βουλή πέρασε νόμους που ορίζουν ως ποινικό αδίκημα οτιδήποτε αμφισβητεί «τον εγκληματικό χαρακτήρα του κομμουνιστικού καθεστώτος από το 1917 μέχρι το 1991» ή τον χαρακτηρισμό της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών σαν «μαχητές της ελευθερίας». Με αυτό το νόμο, όποιος ερευνητής ή ακαδημαϊκός γράψει για την συμμετοχή εκείνης της οργάνωσης στα πογκρόμ εναντίον των Εβραίων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των ναζί ή θετικά για τον Οκτώβρη του 1917, κινδυνεύει να συρθεί μπροστά στον εισαγγελέα.
Υποκριτική
Ακαδημαϊκοί και συγγραφείς μέσα και έξω από την Ουκρανία διαμαρτυρήθηκαν, όμως το αυτί της ΕΕ δεν ίδρωσε. Η ευαισθησία της για τα δημοκρατικά δικαιώματα και τον «πλουραλισμό των απόψεων» είναι υποκριτική. Το ίδιο και το ενδιαφέρον για την τραγική σύγχρονη ιστορία των Τατάρων.
Η απόφαση για τον εκτοπισμό των 200 χιλιάδων Τατάρων της Κριμαίας επικυρώθηκε τον Μάη του 1944, ως τιμωρία για την συνεργασία «πολλών» με το ναζιστικό στρατό κατοχής από το 1941 μέχρι το 1944. Πράγματι, αυτοί οι συνεργάτες υπήρχαν. Η NKVD συνέλαβε περίπου 5.000 Τατάρους με βάση τέτοιες κατηγορίες τον Απρίλη του 1944, όταν ο ρωσικός στρατός έδιωξε τους ναζί από την Κριμαία.
Πρόσφατες έρευνες έχουν καταγράψει περίπου 11.000 Τατάρους στις «μονάδες αυτοάμυνας» που οργάνωσαν οι ναζί στην Κριμαία. Βέβαια, την ίδια περίοδο, μερικές χιλιάδες Τάταροι πολεμούσαν στις τάξεις του ρωσικού στρατού -μερικές εκατοντάδες και ως αξιωματικοί. Οδηγήθηκαν και αυτοί στην εξορία το 1945. Οι ανιστόρητες απόψεις ότι οι Τάταροι συλλήβδην ήταν «δωσίλογοι» και «φιλο-ναζί» είναι ψέμα.
Και οι Τάταροι δεν ήταν οι μόνοι. Τον Αύγουστο του 1941 μισό εκατομμύριο Γερμανοί του Βόλγα οδηγήθηκαν στην εξορία «προληπτικά» και η αυτόνομη δημοκρατία τους καταργήθηκε. Το 1944 εκτός από τους Τατάρους εξορίστηκαν οι Τσετσένοι, οι Ινγκουσέτιοι και άλλοι λαοί του Καυκάσου.
Ο εκτοπισμός ενός ολόκληρου λαού ήταν η εφαρμογή της βάρβαρης λογικής της «συλλογικής ευθύνης» που δεν έχει σε τίποτα να κάνει με τις αξίες της Αριστεράς. Επρόκειτο για βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών, σαν κι αυτές που μάτωσαν τα Βαλκάνια στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, με ευθύνη των αστικών κυβερνήσεων και των ιμπεριαλιστών. Αυτές οι ενέργειες δεν είχαν σχέση με τον αντιφασισμό, αλλά με το μεγαλορώσικο εθνικισμό και τις γεωπολιτικές ανησυχίες του σταλινικού καθεστώτος.
Γι’ αυτό το λόγο, κρίσεις του στυλ «καλά έκανε ο Στάλιν και εξόρισε τους Τατάρους» δεν είναι απάντηση στο ξαναγράψιμο της ιστορίας από κάθε λογής «αναθεωρητές» υπέρμαχους της θεωρίας περί «μαύρου και κόκκινου φασισμού». Η γνήσια απάντηση στην ψυχροπολεμική προπαγάνδα της ΕΕ και της κυβέρνησης του Κίεβου είναι η ενότητα των εργατών σε ανατολή και δύση όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά από τον Ατλαντικό μέχρι τον Ειρηνικό.
Εργατική Αλληλεγγύη, νο 1223, 18 Μαΐου 2016.
