Ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Αλβανών Μεταναστ(ρι)ών και Αλληλέγγυων

για την επαίσχυντη συμφωνία Ράμα-Μελόνι

Όχι στο όνομά μας!

Με μεγάλη απογοήτευση, πίκρα, οργή και άλλα αρνητικά συναισθήματα μας γέμισε η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ του πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα και της Ιταλίδας ομολόγου του Τζόρτζια Μελόνι για τη δημιουργία στην Αλβανία καμπ μεταναστών και προσφύγων που κατευθύνονται στην Ιταλία. Η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία “δομών φιλοξενίας” μέγιστης χωρητικότητας 3000 ατόμων με στόχο να περνάνε από αυτά μέχρι και 36000 άτομα το χρόνο.  Με το παρόν κείμενο, ως άτομα μεταναστευτικής καταγωγής που ζούμε στην Ελλάδα, δηλώνουμε την πλήρη αντίθεσή μας σε αυτή την επαίσχυντη συμφωνία.

Η συμφωνία αυτή είναι χυδαία για μια σειρά από λόγους. Ο πρωταρχικός είναι η πρωτοφανής καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταναστών και προσφύγων. Ειδικά οι πρόσφυγες θα αδυνατούν να αιτηθούν άσυλο στη χώρα που τους υποδέχεται αλλά θα οδηγούνται σε καμπς εκτός της χώρας αυτής (Ιταλία) αλλά και εκτός της Ε.Ε. γενικότερα. Σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει νομικό “παραθυράκι” στην καταπάτηση του διεθνούς δικαίου η συμφωνία προβλέπει ότι οι στα καμπς αυτά, αν και βρίσκονται εντος της Αλβανίας, θα ισχύει το ιταλικό (και συνεπώς και ευρωπαϊκό) δίκαιο. Με αυτό τον τρόπο δημιουργεί ένα πρόβλημα για να λύσει ένα άλλο, καθώς δημιουργεί εντός της Αλβανίας ζώνες που δεν είναι στη δικαιοδοσία του αλβανικού κράτους. Η συμφωνία αυτή έρχεται σα συνέχεια της προσπάθειας μετατόπισης των συνόρων όσων αφορά σε πρόσφυγες και μετανάστες εκτός της Ε.Ε. Άλλωστε και η συμφωνία της Ε.Ε. με την Τουρκία στο ίδιο μήκος κύματος κινείται. Σημειώνουμε δε πως μετά την Ιταλία παρόμοια πρόθεση έδειξε και ο καγκελάριος της Γερμανίας Ολαφ Σολτς. Η συμφωνία αυτή μοιάζει να είναι μια αντιγραφή εκείνης που προσπάθησε να συνάψει το Ηνωμένο Βασίλειο με τη Ρουάντα η οποία ήταν τόσο προβληματική σε νομικό επίπεδο ώστε την απέρριψε το ανώτατο δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία ενός Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στο  Σεν Γιν και ενός καμπ παραμονής, μέχρι να εκδοθεί απόφαση αποδοχής αιτήματος ασύλου και μεταφοράς στην Ιταλία ή απόρριψης και απέλασης, στο Γκιάντερ. Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλη εμπειρία για το τι σημαίνει κλειστή δομή φιλοξενίας. Γνωρίζουμε πως στην ουσία είναι ένας τόπος φυλάκισης και στοιβάγματος ανθρώπων χωρίς δίκη. Γνωρίζουμε τι σημαίνει Μαλακάσα, Αμυγδαλέζα και Μόρια και άλλα τόσα μέρη που έγιναν διαβόητα σε όλο τον πλανήτη. Ακόμα και η Μελόνι γνωρίζει τα ως άνω και σε μια προσπάθεια να προλάβει τις όποιες αντιδράσεις έσπευσε να μας καθησυχάσει για όσα παιδιά, έγκυες γυναίκες και άλλα άτομα που χρήζουν ειδικής προστασίας ότι δεν θα μεταβαίνουν στα κέντρα. Ωστόσο πάρα πολλά ζητήματα μένουν ανοιχτά. Τι θα γίνεται με ανθρώπους που δεν έχουν στοιχεία ταυτοποίησης; Aν απορριφθεί το αίτημα που σε στέλνουν πίσω αν αυτό είναι ακαθόριστο; Πόσος είναι ο  χρόνος παραμονής και στέρησης ουσιαστικά της ελευθερίας των ανθρώπων;.

 Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, είμαστε σχεδόν βέβαιοι πως οι άνθρωποι που θα μεταφέρονται εκεί θα προσπαθήσουν να φύγουν με οποιοδήποτε τρόπο. Αν έχεις περάσει ολόκληρη θάλασσα για να βρεθείς σε κάποια χώρα της δυτικής Ευρώπης δε θα μείνεις στην Αλβανία από την οποία μεταναστεύουν και οι ίδιοι οι Αλβανοί. Αυτό είναι κάτι που αποκλείεται να μην το έχουν σκεφτεί όσοι εμπνεύστηκαν αυτή τη συμφωνία για αυτό άλλωστε ο Ράμα δήλωσε πως θα εμπλακεί και ο στρατός στην φύλαξη. Είναι, λοιπόν, πρόθυμος να σκοτώσει μετανάστες και πρόσφυγες που θα προσπαθήσουν να το σκάσουν από τη φυλακή που βρέθηκαν απλά και μόνο γιατί είναι πρόσφυγες; Ελπίζουμε πως όχι. Τότε, όμως, αυτό που θα γίνει θα είναι το εξής, πρώτον, θα ενισχυθούν τα δίκτυα διακινητών, δεύτερον, αυτοί οι άνθρωποι θα χρησιμοποιηθούν ως μορφή φτηνής “μαύρης” εργασίας σε αντίστοιχες Μανωλάδες και στον κατασκευαστικό κλάδο. 

Ίσως, όμως, το χυδαιότερο από όλα αυτά που έχουμε δει είναι η προσπάθεια προώθησης αυτής της συμφωνία ως ανθρωπιστική και ως επιστροφή προς την Ιταλία της αλληλεγγύης για τα κύματα μετανάστευσης του ‘90. Δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο σε αυτή τη συμφωνία! Πόσο θράσος χρειάζεται να έχει κάποιος ώστε να δηλώσει πως είναι “ανθρωπισμός” και “απόδειξη φιλοξενίας” η φυλάκιση ανθρώπων που θα σε μια χώρα που δεν επιθυμούσαν από την αρχή να βρεθούν;! Όσο για την “ειδική σχέση Αλβανίας-Ιταλίας” θα μπορούσε να την ορίσει κανείς πιο σωστά ως μια σχέση υποτέλειας. Εμείς γνωρίζουμε πως στην θέση των προσφύγων και μεταναστών από την Αφρική και τη μέση Ανατολή πριν 25 χρόνια ήταν οι δικοί μας γονείς και συγγενείς. Τότε εμείς και οι οικογένειές μας ήμασταν η “απειλή”. Τότε ήμασταν εμείς αυτοί που πνιγόντουσαν στο στενό του Οτράντο ή σκοτωνόμασταν στα Ελληνοαλβανικά βουνά. Ήμασταν εμείς που βρισκόμασταν κλεισμένοι στα γήπεδα των ιταλικών πόλεων και σε άλλα καμπ και προσπαθούσαμε να διαφύγουμε για να γλιτώσουμε την απέλαση. Ήταν οι γονείς μας που υπέστησαν τη στυγνή εκμετάλλευση και το ρατσισμό. Συνεπώς, η συνδρομή της Αλβανίας σε μια πολιτική που αντιμετωπίζει τη προσφυγιά και τη μετανάστευση ως απειλή μας βρίσκει οριζοντίως και καθέτως αντίθετους. Ξεκαθαρίζουμε πως οι αισχρότητες του Ράμα, που ποιός ξέρει με τι ανταλλάγματα προσφέρεται να κάνει πολιτικό δώρο στην ακροδεξιά Τζόρτζια Μελόνι, δε γίνονται στο όνομά μας!

Όχι στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ζήτω η αλληλεγγύη!

Και ένα σχόλιο από την Liliana Saliaj  (στα ελληνικά και στα αλβανικά)

Οι μεγάλες αντιδράσεις στη συμφωνία Ράμα Μελόνι στο προσφυγικό είναι μια καλή βάση για να ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση για το φαινόμενο της μετανάστευσης. Προφανώς ότι πρέπει να αντιστεκόμαστε με κάθε τρόπο σε λογικές στρατοπέδου και αυστηρού ελέγχου των προσφύγων και σε κάθε διαδικασία πρέπει να τηρούνται στο ακέραιο οι διεθνείς συνθήκες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Στο άμεσο μέλλον η Αλβανία θα δεχτεί το φαινόμενο της μετανάστευσης αν και ήδη υπάρχει ένα πρώτο κύμα, το οποίο όμως έχει ως στόχο να πάει σε μια ευρωπαϊκή χώρα. Ωστόσο και στην Αλβανία θα υπάρχουν κύματα μετανάστευσης, παρόλο που ακόμα έχει σημαντική ροή Αλβανών μεταναστών από τη χώρα προς ευρωπαϊκές κυρίως χώρες. Επειδή υπάρχει μια πορεία δυναμικής ανάπτυξης και ανάγκη για εργατικό δυναμικό,  θα υπάρχουν και άνθρωποι που δε θα έχουν τη δυνατότητα να πάνε σε χώρα της ΕΕ και από το να επιστρέψουν σε εμπόλεμες ζώνες θα προτιμήσουν να παραμείνουν στην Αλβανία έχοντας βέβαια και την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας στο νου τους

Είναι ευκαιρία να γίνει μια ευρύτερη δημόσια συζήτηση στην Αλβανία πάνω σε αυτό το ζήτημα, ώστε να μην μπορέσει να αναπτυχθεί η ακροδεξιά ρητορική και προπαγάνδα και  να δηλητηριάσει την αλβανική κοινή γνώμη και ευτυχώς υπάρχει το έδαφος  ώστε να μην προκύψει τέτοια εξέλιξη.

Η παράδοση της Αλβανίας στη φιλοξενία έχοντας καλά παραδείγματα όπως στην προστασία των Εβραίων κατά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, την καλή συνύπαρξη διαφορετικών θρησκειών, η καλή συνύπαρξη με τις μειονότητες, ή ακόμα και κατά τη διάρκεια του κομμουνιστικού καθεστώτος η ρητορική του "τα αδέρφια μας οι Αφρικανοί, οι Ασιάτες, οι Έλληνες" όταν γινόταν η επίκληση στο λαό και τους φτωχούς. Η Αλβανία που έχει πληγεί τόσο πολύ από την αιμορραγία της μετανάστευσης που ακόμα και σήμερα δεν έχει κλείσει, και ιδιαίτερα η κατάσταση των μεταναστών στην Ελλάδα, όπου η απουσία κάθε φραγμού της ακροδεξιάς ρητορικής εναντίον μας από τα ΜΜΕ δημιούργησαν τα τρομακτικά νεοναζιστικά μορφώματα.

Θα είναι τραγικό να συμβεί αυτό στην Αλβανία με τα αδέλφια μας τους Αφρικανούς που φτάνουν στις ακτές της Αλβανίας και στη χώρα.

Επειδή τίποτα δεν είναι δεδομένο, πρέπει να υπάρξει εγρήγορση ώστε να μπει φραγμός σε κάθε ξενοφοβική απόπειρα στα τηλεοπτικά πάνελ να κάνει κατάχρηση του οποίου μεμονωμένου περιστατικού παραβατικότητας, όπως μια περίπτωση διάρρηξης πρόσφατα, όπου για να έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο ένας άνθρωπος σημαίνει ότι βιώνει ακραίες συνθήκες με κίνδυνο επιβίωσης. Το να έχει φτάσει ένας μετανάστης σε τέτοιο σημείο, βάζοντας τη ζωή του σε ακραίο κίνδυνο χωρίς καμία νομική προστασία έναντι του νόμου και της αστυνομίας, σημαίνει ότι βιώνει ακραίες συνθήκες για την επιβίωσή του. Τέτοιες τραγωδίες έχουν συμβεί σε πολλούς Αλβανούς μετανάστες στην αρχή των μεταναστεύσεών μας, όταν το να «κλέψουν» ένα καρβέλι ψωμί ή δύο κιλά πατάτες τους κόστισε ακόμα και την ίδια τους τη ζωή.

Για να μην πω ότι είναι υποκριτικό να γίνεται η κατάχρηση από μία μόνο υπόθεση, ενάντια όλων των αλλοδαπών μεταναστών, ενώ οι ειδήσεις στα αλβανικά τηλεοπτικά κανάλια είναι γεμάτες από Αλβανούς μαφιόζους που σκοτώνουν  στη μέση της ημέρας. Δεν θέλει πολύ μυαλό για να το καταλάβεις.

Είναι ενθαρρυντικό από την άλλη θέσεις όπως  ενός Δημάρχου όπως και πολίτες που θεωρούν ότι οι πρόσφυγες είναι καλοδεχούμενοι και η παρουσία τους θα έχει οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.

Ελπίζω ο Ράμα και η κυβέρνησή του να είναι αντάξιοι των διεθνών συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα για τους κατατρεγμένους της γης και δεν θα ακολουθήσει την ξενοφοβική ρητορική που ακολουθεί ο Μητσοτάκης και η κυβέρνηση του στο προσφυγικό.

Αυτές τις μέρες, που συμβαίνουν στην Αλβανία, ήρθα σε επαφή με δημοσιογράφους, πολιτικές ομάδες και ευτυχώς συμμετείχα σε ένα συνέδριο του Τμήματος Ιστορίας για την ιστορία της μετανάστευσης σε Ελλάδα και Αλβανία. Ήταν μια ευκαιρία να γνωρίσουμε εκπαιδευτικούς και παιδαγωγούς που είναι ευαισθητοποιημένοι στο μεταναστευτικό ζήτημα, την ένταξη των μεταναστών και κυρίως των παιδιών τους στα  αλβανικά σχολεία.

Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών από ακαδημαϊκούς και εκπαιδευτικούς και από τις δύο χώρες.

Επίσης για εμάς ως μετανάστες από την Ελλάδα να συνεισφέρουμε την εμπειρία και τις εμπειρίες μας στην Αλβανία για αυτό το πολύ σημαντικό κοινωνικό θέμα.

Reagimet e mëdha ndaj marrëveshjes së refugjatëve Rama Meloni janë një bazë e mirë për të hapur një debat më të gjerë ne Shqiperi mbi fenomenin e emigracionit.

 Është e qartë se ne duhet t'i rezistojmë në çdo mënyrë logjikës së kampeve te perqendrimit dhe kontrollit të rreptë të refugjatëve, dhe në çdo proces duhet të respektohen plotësisht traktatet ndërkombëtare dhe të drejtat e refugjateve dhe te njeriut.

Në të ardhmen e afërt, Shqipëria si cdo vend tjeter sidomos ne kohen e globalizmit do të pranojë fenomenin e emigracionit. Pavaresisht nga fakti qe vendi ka ende një fluks të konsiderueshëm emigrantësh shqiptarë nga vendi drejt vendeve  evropiane,  ka një valë të parë emigrantesh Afrikane siriane etj., synimi i te cileve  eshte të shkojne në një vend te EB

Duke qenë se vendi ka hyre ne nje faze  zhvillimi dinamik dhe ka nevojë për fuqi punëtore, do të ketë emigrante dhe refugjate te ardhur, që nuk do të kenë mundësi të shkojnë në një vend të BE-së dhe në vend që të kthehen në vendet e tyre, te cilat jane zona lufte do të preferojnë të qëndrojnë në Shqipëri, duke patur sigurisht perspektiven evropiane te Shqiperise  në mendjet e tyre.

Është rasti për të pasur një debat më të gjerë publik në Shqipëri për këtë çështje, në mënyrë që retorika dhe propaganda e ekstremit të djathtë të mos zhvillohet dhe të helmojë opinionin publik shqiptar kunder tyre.

Për fat të mirë ekziston terreni që të mos ndodhë një zhvillim i tillë.

Tradita e mikpritjes shqiptare si  per shembull mbrojtja e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore, bashkëekzistenca e mirë e feve të ndryshme, bashkëekzistenca e mirë me minoritetet, apo edhe retorika gjatë regjimit komunist  "vëllezërit tanë afrikanë, aziatikë grekë...” kur flisnin ne emer te popujve dhe të varfërve qofte me vendet fqinje qofte per te gjithe kudo ne bote, jane faktore te fuqishem per te mos lejuar rritjen e racizmit ne vend.

Shqipëria, e cila është prekur aq shumë nga hemorragjia e emigracionit, sa edhe sot nuk është mbyllur duhet te tregoje humanizem dhe sensibilitet per kete ceshtje.

Veçanërisht duke marre parasysh  situaten tone emigrante në Greqi, ku mungesa e cfaredo ndalimi ndaj retorikës dhe propagandes  gjigande të ekstremit të djathtë kundër nesh e cila shrehej pa kufi nga mediat greke krijoi  grupe te tilla perbindeshe  neonaziste si te  Agimit te Arte.

Do të jetë tragjike që kjo të ndodhë në Shqipëri me vëllezërit tanë afrikanë që mbërrijnë në brigjet dhe kufijte e Shqipërisë.

Për shkak se asgjë nuk është garant, duhet të jemi  vigjilentë për të penguar çdo përpjekje ksenofobike në panelet televizive për të shfrytëzuar nje rast veprimi penal, siç është rasti i hyrjes ne nje shtepi së fundi,  per te bere krahasime tragjike te pergjithshme per te gjithe emigrantet nga Afrika ose Siria. Një emigrant të ketë arritur ne  një pikë të tillë, duke vene ne rrezik te jashtezakonshem jeten e tij pa asnje mbrojtje legale perballe ligjit dhe policise, do të thotë se perjeton kushte  ekstreme për mbijetesen e tij. Tragjedi te tilla kane ndodhur me shume emigrante shqiptare ne fillimet e emigracioneve tona, kur "vjedhja" e nje franxholle buke apo dy kile patate u kushtonte akoma dhe jeten e tyre.

Per te mos thene qe eshte hipokrite te abuzosh per nje rast te vetem emigranti te huaj ne Shqiperi nderkohe qe lajmet ne kanalet televize shqiptare jane te mbushura me mafioze shqiptare qe vrasin e presin ne mes te dites. Nuk do shume mend per ta kuptuar.

Nga ana tjetër janë inkurajuese qëndrimet e kryetarit të bashkise ne Fushe Arrez, n.q.s nuk gabohem, si dhe të qytetarëve që konsiderojnë se refugjatët janë të mirëpritur dhe prania e tyre do të ketë përfitime për komunitetet lokale.

Shpresoj që Rama dhe qeveria e tij të jenë të denjë për te pervetesuar konventat ndërkombëtare të të drejtave të  refugjateve dhe te njeriut për të varferit dhe te pambrojturit e dheut qe arrijne ne territorin shqiptar, dhe nuk do të ndjekin retorikën ksenofobike që Mitsotakis dhe qeveria e tij ndjekin për refugjatët.

Keto dite duke u ndodhur ne Shqiperi erdha ne kontakt me gazetere, grupe politike dhe fatmiresisht mora pjese ne nje konference te Departamentit te Historise mbi historine e emigracionit ne Greqi dhe Shqiperi. Ishte rasti te njihemi me  pedagoge dhe arsimtare  te cilet jane te sensibilizuar per ceshtjen emigrante, integrimin e emigranteve dhe  sidomos te femijeve te tyre neper shkolla.

 Eshte nje mundesi e madhe qe shkembehen pervojat, eksperiencat dhe praktikat e mira nga akademike dhe arsimtare nga te dyja vendet.

Gjithashtu dhe per ne si emigrante nga Greqia te japim kontributin e pervojes dhe eksperiencave tona ne Shqiperi per kete ceshtje kaq te mprehte sociale.