Ένα γκράφιτι στα Εξάρχεια αποτίει φόρο τιμής στους Παλαιστίνιους αδελφούς Χάιθαμ και Μπασάρ, πρόσφυγες που απελάθηκαν από την Ευρώπη και δολοφονήθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα. (φωτογραφία της Ιωάννας Μανουσάκη-Αδαμοπούλου)

Zoe Holman

Απελάθηκαν από την Ευρώπη, δολοφονήθηκαν από το Ισραήλ

Μέχρι τη στιγμή που μια ισραηλινή ρουκέτα σκότωσε τα αδέρφια Χάιθαμ, είκοσι εννέα ετών, και Μπασάρ, είκοσι ενός ετών, σε μια σκηνή έξω από το σπίτι τους στο Αλ-Μαουάσι, στη νότια Γάζα –μια περιοχή που είχε χαρακτηριστεί ως «ασφαλής ζώνη» εκείνη την εποχή– τον περασμένο Δεκέμβριο, είχαν περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής τους στην Ευρώπη. Μεταξύ του 2018 και του 2023, οι δυο τους είχαν περάσει από περισσότερες από πέντε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προτού τους οδηγήσουν τελικά τα ταξίδια τους πίσω στην αφετηρία τους λίγους μήνες πριν από την έναρξη της γενοκτονίας το 2023. Επέστρεψαν σε έναν τόπο όπου είχαν ήδη γίνει μάρτυρες τεσσάρων πολέμων στη διάρκεια της ζωής τους, αλλά τον οποίο οι Ευρωπαίοι διοικητικοί και πολιτικοί φορείς έκριναν «ασφαλή» για επιστροφή.

Οι αιτήσεις ασύλου από Παλαιστίνιους (δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για τους κατοίκους της Γάζας) στην ΕΕ αυξάνονται σταθερά αυτή τη δεκαετία και κορυφώνονται το 2023 με σχεδόν 11.600 αιτήσεις^[1]. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των αιτήσεων έχει υποβληθεί στην Ελλάδα –η οποία είναι και το κύριο σημείο άφιξης– και στο Βέλγιο, ενώ ένα μικρό μέρος των αιτήσεων έχει υποβληθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενώ η ΕΕ έχει υιοθετήσει ένα κοινό σύμφωνο για τη μετανάστευση^[2] με στόχο να διασφαλίσει τη συνοχή των αποτελεσμάτων, οι αποφάσεις για το άσυλο εναπόκεινται τελικά στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών. Υπάρχει, ωστόσο, ένας κοινός στόχος όταν πρόκειται για τα σύνορα της ΕΕ – συγκεκριμένα, η αποτροπή. Ενώ οι εμπειρίες των αδελφών Χάιθαμ και Μπασάρ είναι ακραίες, δεν είναι καθόλου ασυνήθιστες. Μάλλον η αποτυχημένη προσπάθειά τους για ασφάλεια αντανακλά τη μοίρα αμέτρητων κατοίκων της Γάζας στους οποίους η Ευρώπη έχει αρνηθεί την προστασία.

Ένας κύκλος απορρίψων

Ο Μπασάρ ήταν δεκαέξι ετών όταν ταξίδεψε από τη Γάζα στην Ελλάδα το 2019, συνοδευόμενος μόνο από τον ξάδελφό του ίδιας ηλικίας. Όπως εκατοντάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο από διάφορες χώρες, πέρασε στην Ελλάδα με πλοίο από την Τουρκία, όπου είχε φτάσει αεροπορικώς από την Αίγυπτο – το μοναδικό σημείο εξόδου για τους περισσότερους κατοίκους της λωρίδας. Σχεδίαζε να ταξιδέψει στη Σουηδία για να συναντήσει τον αδελφό του Χάιθαμ, ο οποίος είχε φτάσει στη χώρα το 2014, αφού είχε πάρει πλοίο από την Αλεξάνδρεια προς την Ιταλία. Ο ίδιος ο Χάιθαμ πέρασε δέκα ημέρες στη θάλασσα, κατά τη διάρκεια των οποίων πέθαναν αρκετοί από τους συνεπιβάτες του, προτού φτάσει σε ευρωπαϊκό έδαφος και μεταφερθεί παράνομα στη Σουηδία. Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του Κανονισμού του Δουβλίνου^[3] που ίσχυε τότε στη Σουηδία, σύμφωνα με τις οποίες η αίτηση προστασίας ενός αιτούντος άσυλο έπρεπε να υποβληθεί στην πρώτη ευρωπαϊκή χώρα άφιξης, ο Μπασάρ απέφυγε την επίσημη καταγραφή στην Ελλάδα. Ζούσε απλώς σε μια κοινοτική κατάληψη στα Εξάρχεια στο κέντρο της Αθήνας, μία από τις πολλές τέτοιες πρωτοβουλίες στέγασης αλληλεγγύης εκείνη την εποχή, ενώ παράλληλα υπέβαλε αίτηση για οικογενειακή επανένωση με βάση την κατάστασή του ως ανηλίκου. Κατά τη διάρκεια του περίπου ενός έτους που πέρασε περιμένοντας, ενσωματώθηκε στους διάφορους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες της γειτονιάς. Ένιωθε σαν στο σπίτι του στην Αθήνα, αλλά η Ελλάδα δεν ήταν ένα μέρος που μπορούσε να προσφέρει ούτε υλική ασφάλεια ούτε ευκαιρίες σε έναν νεαρό Παλαιστίνιο αιτούντα άσυλο.

Όταν τελικά το αίτημά του έγινε δεκτό, η σουηδική πρεσβεία του παρείχε τα σχετικά έγγραφα για να ταξιδέψει νόμιμα. «Ήμασταν πολύ χαρούμενοι όταν έγινε δεκτός – επειδή θα έφευγε από την Ελλάδα με ασφάλεια, όχι με διακινητές, και επειδή δεν θα υπήρχε πλέον αναμονή εκεί», λέει ο φίλος του και συμπατριώτης του από τη Γάζα ο Τάμερ, ο οποίος βρισκόταν στην Ελλάδα εκείνη την εποχή και κανόνισε το ταξίδι του Μπασάρ. Ωστόσο, η άφιξή του στη Σουηδία συνέπεσε με μια εχθρική στροφή εναντίον των περίπου τριών χιλιάδων Παλαιστινίων αιτούντων άσυλο που βρίσκονταν τότε στη χώρα. Οι ομάδες υπεράσπισης περιέγραψαν αυτό που ισοδυναμούσε με «οργανωμένη εκστρατεία»^[4], υποκινούμενη από ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις, η οποία εμπόδισε αυθαίρετα τους Παλαιστίνιους αιτούντες άσυλο να αποκτήσουν νέες άδειες παραμονής ή να ανανεώσουν τις υπάρχουσες και τους στέρησε τα σχετικά πλεονεκτήματα για εργασία και στέγαση. Στον Μπασάρ δεν επιτράπηκε να ζήσει με τον αδελφό του και αντ’ αυτού στάλθηκε σε στρατόπεδο. Λίγο μετά τα δέκατα όγδοα γενέθλιά του, το αίτημά του για άσυλο απορρίφθηκε. «Γιατί να δεχτείς κάποιον και να τον φέρεις με ασφάλεια στη χώρα, αν πρόκειται απλώς να τον απορρίψεις;» αναρωτιέται ο Τάμερ. «Απλώς παίζεις μαζί του».

Ο ίδιος ο Τάμερ είχε κάνει μια αποτυχημένη προσπάθεια να ζητήσει καταφύγιο στη Νορβηγία, όπου πέντε μέλη της οικογένειάς του είχαν λάβει άσυλο, αλλά η αίτησή του απορρίφθηκε. Πέρασε τέσσερα χρόνια στο αδιέξοδο της κράτησης των μεταναστών πριν επιστρέψει στη Γάζα υπό την απειλή της απέλασης το 2012. Αφού έζησε στην Ελλάδα για τρία χρόνια –το τρίτο του εγχείρημα για την αναζήτηση ασύλου στην Ευρώπη σε διάστημα δέκα ετών– του χορηγήθηκε τελικά προστασία στο Βέλγιο για ιατρικούς λόγους το 2023. «Ήμουν ένας άνθρωπος χωρίς ταυτότητα για όλο αυτό το διάστημα στη Νορβηγία», λέει, εξηγώντας ότι αυτή η παρατεταμένη αβεβαιότητα συχνά εξαναγκάζει τους αιτούντες άσυλο να επιστρέψουν με τη θέλησή τους. «Μετά από αυτό, ακόμη και αν ξεκινούσε άλλος πόλεμος στη Γάζα, θα σκεφτόμουν ότι είναι καλύτερα να επιστρέψω. Είναι πολύ δύσκολο να ζει κανείς σαν μη άνθρωπος».

Περίπου την ίδια εποχή με την απόρριψη του Μπασάρ, η πενταετής άδεια παραμονής του Χάιθαμ ακυρώθηκε και αντικαταστάθηκε με άδεια ενός έτους. Παρά τις οργανωμένες διαμαρτυρίες και τις απεργίες πείνας των Παλαιστινίων αιτούντων άσυλο στη χώρα, οι σουηδικές αρχές επέμειναν στον περιορισμό των αδειών. «Περνάς χρόνια ζώντας στη χώρα, έχεις την ταυτότητά σου, πηγαίνεις στη δουλειά ή στο σχολείο, τα πάντα, και μετά πας να την ανανεώσεις και απορρίπτουν τον φάκελό σου», εξηγεί ο μεγαλύτερος αδελφός των αγοριών, ο Νάγιεφ, ο οποίος ζει τώρα στο Βέλγιο, αλλά ο ίδιος πέρασε δύο χρόνια στη Σουηδία πριν απελαθεί στη Γάζα το 2020. «Ήταν ακριβώς έτσι για όλους, χωρίς κανένα απολύτως λόγο».

Σύντομα ο Χάιθαμ και ο Μπασάρ επρόκειτο επίσης να απελαθούν – μια χρονοβόρα διαδικασία για τους κατοίκους της Γάζας, καθώς εξαρτάται από τις αιγυπτιακές αρχές που δέχονται τους απελαθέντες σύμφωνα με το ακανόνιστο άνοιγμα του συνοριακού περάσματος στη Ράφα. Χωρίς παλαιστινιακό διαβατήριο, ο Μπασάρ έμεινε σε ακόμη μεγαλύτερο αδιέξοδο, καθώς οι αιγυπτιακές αρχές αρνούνται να δεχτούν τους κατοίκους της Γάζας χωρίς έγγραφα. Τον ανάγκασαν να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι να του εκδοθεί παλαιστινιακό διαβατήριο, ώστε η Σουηδία να μπορέσει στη συνέχεια να τον απελάσει.

Απαντώντας σε ερωτήσεις του Jacobin σχετικά με την πολιτική της Σουηδίας έναντι των αιτούντων άσυλο από τη Γάζα εκείνη την περίοδο, ένας εκπρόσωπος της Σουηδικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης δήλωσε ότι «έχει κάνει ποικίλες εκτιμήσεις σε διάφορες περιπτώσεις σχετικά με την κατάσταση στη Γάζα» και ότι οι αποφάσεις της βασίζονταν σε μια «μελλοντική εκτίμηση» της επικρατούσας κατάστασης στη Λωρίδα της Γάζας. Επισήμανε επίσης ότι ο οργανισμός υιοθέτησε μια νέα νομική θέση το 2021 που επέτρεπε σε όλους τους ανήλικους από τη Γάζα να παραμείνουν στη χώρα για ανθρωπιστικούς λόγους. Ωστόσο, οι «μελλοντικές» εκτιμήσεις δεν φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη τους κινδύνους που εγκυμονούνται για ενήλικες όπως ο Χάιθαμ και ο Μπασάρ από τους τακτικούς πολέμους που διεξάγονται στη Γάζα. Τα αδέλφια επέστρεψαν στην Αίγυπτο και στη συνέχεια στη Γάζα τον Μάιο και τον Ιούλιο του 2023, αντίστοιχα. Η έκρηξη που τους σκότωσε λέγεται ότι πέταξε τα κορμιά τους εκατοντάδες μέτρα μακριά από το σημείο όπου έγινε η έκρηξη. Το πρώτο παιδί του Χάιθαμ, μια κόρη, γεννήθηκε δύο ημέρες μετά το θάνατό του.

Η χρυσή πύλη

Οι τοίχοι των χώρων κράτησης κάτω από το αεροδρόμιο του Καΐρου είναι γεμάτοι κείμενα – τα ονόματα και η διάρκεια παραμονής των κρατουμένων και συμβουλές για το πώς να αποφύγουν τους εκβιασμούς και τις ληστείες από τους Αιγύπτιους αξιωματικούς ασφαλείας. Είναι μια εγκατάσταση όπου οι κάτοικοι της Γάζας, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη, βρίσκονται συχνά υπό κράτηση για διάφορους αυθαίρετους λόγους. Καθώς είναι η μόνη εφικτή οδός εξόδου από τη λωρίδα, η Αίγυπτος ουσιαστικά βλέπει τους κατοίκους της Γάζας ως αγελάδες μετρητών, εκμεταλλευόμενη τη δυσχερή τους θέση. Η τιμή της άδειας εξόδου από τη Γάζα μέσω της Ράφα, που καταβάλλεται στους Αιγύπτιους αξιωματούχους, μπορεί να κυμαίνεται από 500 έως 5.000 δολάρια, ανάλογα με τη ζήτηση. «Ανταλλάσσουν τα δάκρυα, το αίμα και τον πόνο μας», λέει ο Γιαχία, ο οποίος έφυγε από τη Γάζα το 2021 και τώρα ζει στην Ελλάδα. Όπως εξηγεί, οι κάτοικοι της Γάζας μεταφέρονται με κλειστό λεωφορείο απευθείας στο αεροδρόμιο του Καΐρου, απ’ όπου οι περισσότεροι μπορούν να αποκτήσουν βίζα για να πετάξουν στην Τουρκία. Αυτό που θα έπρεπε να είναι ένα ταξίδι έξι ωρών χερσαία, διαρκεί δύο ημέρες. «Μας άφησαν να κοιμηθούμε στην άμμο στη μέση της ερήμου – είμαστε πολίτες που ερχόμαστε από τη Γάζα, αλλά πραγματικά μας εξευτελίζουν. Η Αίγυπτος είναι ένας εφιάλτης για εμάς».

Υπάρχουν αναφορές για άτομα από τη Γάζα που κρατούνται επί μήνες στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Καΐρου –ακόμη και για άτομα που οι οικογένειές τους πιστεύουν ότι έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα– στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη. Η Αίγυπτος έχει επανειλημμένα δεχτεί την κριτική διεθνών ομάδων για την αυθαίρετη κράτηση και μεταχείριση των αιτούντων άσυλο που διέρχονται από τη χώρα. Παρ’ όλα αυτά παραμένει βασικός σύμμαχος στην εκστρατεία της ΕΕ κατά της «παράτυπης μετανάστευσης» και ένας τόπος στον οποίο τα κράτη μέλη επιστρέφουν τους αιτούντες άσυλο από τη Γάζα, παρά το γεγονός ότι έχουν δικαίωμα προστασίας στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Σικάγου^[5] που διέπει τις διαδικασίες απέλασης, οι απορριφθέντες αιτούντες άσυλο θα πρέπει να επιστρέφονται με τον ίδιο αερομεταφορέα στο σημείο αναχώρησής τους ή, εναλλακτικά, σε οποιαδήποτε χώρα τους δέχεται. Αναγνωρίζοντας τις επισφαλείς συνθήκες για τους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, είναι σύνηθες για τις χώρες της ΕΕ να χορηγούν καθεστώς πρόσφυγα σε όσους έχουν ήδη λάβει προστασία στο ελληνικό σημείο εισόδου τους. Επίσης όμως, άλλοι έχουν βρεθεί πίσω στην Ελλάδα μετά την απόρριψη των αιτήσεών τους για άσυλο σε μια δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα. Ωστόσο, πρόσφατα εμφανίστηκαν αναφορές για αιτούντες άσυλο από τη Γάζα που είχαν καθεστώς προστασίας στην Ελλάδα, οι οποίοι αντ’ αυτού απελάθηκαν σε τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Αλβανίας. Η Υπηρεσία Προσφύγων των Ιησουιτών (JRS / Jesuit Refugee Service) στο Βέλγιο εκτιμά ότι έχουν υπάρξει δεκάδες τέτοιες περιπτώσεις απέλασης από το Βέλγιο, επιστρέφοντας τους κατοίκους της Γάζας σε ανασφαλείς συνθήκες και αβέβαιη μοίρα. «Λίγοι πρόσφυγες θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα επειδή δεν υπάρχει πραγματική υποδοχή και κοιμούνται στο δρόμο, οπότε παίρνουν μια πτήση από χώρες εκτός της ΕΕ με την ελπίδα να λάβουν προστασία στο Βέλγιο λόγω του τεράστιου δικτύου Παλαιστινίων εδώ», εξηγεί ο Ruben Bruynooghe, ειδικός της JRS στο Βέλγιο σε θέματα κράτησης. «Αλλά τα συστήματα μετανάστευσης στην Αίγυπτο και την Ιορδανία έχουν τεράστιο κίνδυνο κράτησης επ’ αόριστον και οι εγγυήσεις για την ανθρώπινη μεταχείριση είναι σαθρές – θα προσπαθήσουν να σου σπάσουν το ηθικό μέχρι να βρεις μια λύση για να φύγεις μόνος σου».

Το περασμένο καλοκαίρι, η JRS κατέγραψε τις περιπτώσεις ορισμένων αιτούντων άσυλο από τη Γάζα που ταξίδεψαν στο Βέλγιο από το Κάιρο, αλλά των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν με το αιτιολογικό ότι είχαν προηγουμένως καθεστώς προστασίας στην Ελλάδα. Αντί να επιστραφούν νόμιμα στην Αθήνα, το Βέλγιο απέλασε τους ανθρώπους αυτούς στην Αίγυπτο. Ένας από αυτούς πέρασε μήνες υπό κράτηση στο Κάιρο, ενώ ένας άλλος παραμένει ασύλληπτος. «Όσο παραμένει στην Αίγυπτο, δεν περιμένουμε να λάβουμε καμία ενημέρωση από κανέναν γι’ αυτόν», λέει ο Bruynooghe.

Αποτροπή με κάθε κόστος

Τον Μάρτιο του 2024, σχεδόν έξι μήνες μετά την έναρξη της γενοκτονίας στη Γάζα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ταξίδεψε στο Κάιρο μαζί με ορισμένους ηγέτες κυβερνήσεων της ΕΕ, μεταξύ των οποίων της Ελλάδας και του Βελγίου, για να καταρτίσουν ένα νέο Μνημόνιο Συνεννόησης για τη μετανάστευση^[6]. Συμφωνήθηκε ότι η Αίγυπτος θα λάβει το υπέρογκο ποσό των 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για τις προσπάθειές της να σταματήσει τις αναχωρήσεις προς την Ευρώπη, με εκπρόσωπο της Επιτροπής να αναφέρει ότι η χώρα αποτελεί «μια δύσκολη γειτονιά που συνορεύει με τη Λιβύη, το Σουδάν και τη Λωρίδα της Γάζας». Αν και πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό μέχρι σήμερα, δεν είναι η πρώτη φορά που η Αίγυπτος επιβραβεύεται και επαινείται για τον ρόλο της στην αστυνόμευση της μετανάστευσης στη Μεσόγειο, και η συμφωνία αντανακλά μια μακρόχρονη πολιτική της ΕΕ για συνεργασία με τρίτες χώρες προκειμένου να αποτραπεί η είσοδος των αιτούντων άσυλο στην ήπειρο^[7].

Η ευρωπαϊκή στρατηγική περιλαμβάνει επίσης μια σειρά από επίσημους και ανεπίσημους μηχανισμούς αποτροπής που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη. Ο κυριότερος από αυτούς είναι η ευρέως διαδεδομένη τακτική της χρήσης των επαναπροωθήσεων στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα – μια παράνομη και ενίοτε θανατηφόρα αλλά συστηματική πρακτική που έχει μειώσει δραστικά τον αριθμό των αφίξεων στην Ελλάδα από την Τουρκία αυτή τη δεκαετία. Στην περίπτωση των θαλάσσιων συνόρων, αυτό συνήθως περιλαμβάνει την αναχαίτιση των αιτούντων άσυλο από μασκοφόρους συνοριοφύλακες λίγο πριν ή μετά την αποβίβαση και την επαναπροώθησή τους σε μηχανοκίνητα σκάφη στα τουρκικά ύδατα, συχνά ξυλοκοπημένους και απογυμνωμένους από τα υπάρχοντά τους. Όταν ο Γιαχία έφτασε στο ελληνικό νησί της Σάμου το 2021, μόνο χάρη στην προστασία μιας τοπικής ΜΚΟ, η οποία τους εντόπισε στο δάσος αμέσως μετά την αποβίβασή τους, ο ίδιος και μερικά άλλα μέλη της ομάδας του απέφυγαν αυτή τη μοίρα, ενώ άλλοι δεκαπέντε συνελήφθησαν, τους έβαλαν σε μια βάρκα και τους ρυμούλκησαν πίσω στη θάλασσα. Όταν όμως η ομάδα του μεταφέρθηκε στην κλειστή εγκατάσταση καραντίνας στον καταυλισμό το ίδιο βράδυ, οι αρχές υιοθέτησαν άλλα μέσα αποτροπής.

«Κοιμηθήκαμε αμέσως, γιατί ήμασταν πολύ κουρασμένοι», εξηγεί, «αλλά στη μέση της νύχτας μπήκαν πέντε αστυνομικοί και άρχισαν να φωνάζουν και να χτυπούν τον κόσμο – εννοώ να μας χτυπούν πραγματικά». Μόνο λόγω των καλών αγγλικών του ο Γιαχία μπόρεσε να διαπιστώσει ότι τους τιμωρούσαν επειδή ήταν υποχρεωμένοι να παραταχθούν για να καταμετρηθούν στις 10 το βράδυ κάθε βράδυ. Ο Γιαχία πέρασε αυτό που περιγράφει ως πολύ δύσκολους τρεισήμισι μήνες στο στρατόπεδο πριν του χορηγηθεί άσυλο. Ενώ οι αιτούντες άσυλο από τη Γάζα στην Ελλάδα εξετάζονται γενικά πιο γρήγορα από ό,τι για άλλες εθνικότητες και συνήθως οι αιτήσεις τους γίνονται δεκτές, δεν υπάρχει καμία εγγύηση για τη μελλοντική ασφάλεια στη χώρα, η οποία επικρίνεται τακτικά για τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο σ’ αυτήν^[8].

Η γενοκτονία στη Λωρίδα της Γάζας έχει δώσει στους Παλαιστίνιους, και ιδίως στους κατοίκους της Γάζας, νέες αιτίες για να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη^[9], καθώς τα κράτη μέλη δεν μπορούν πλέον να απορρίπτουν τις αιτήσεις με το προηγούμενο πρόσχημα ότι «η Γάζα είναι ασφαλής». Οι εξελίξεις αυτές χρησιμεύουν ως μια καθυστερημένη αλλά σιωπηρή αναγνώριση των θανατηφόρων συνθηκών –πολύ πριν από την 7η Οκτωβρίου 2023– που δημιουργήθηκαν από μια ισραηλινή εκστρατεία την οποία η ΕΕ εξακολουθεί ωστόσο να υποστηρίζει τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά. Η υποκρισία αυτής της θέσης δεν περνάει απαρατήρητη από τους Παλαιστίνιους. «Όταν δεν έχεις καμία άλλη ευκαιρία να ζήσεις ως άνθρωπος, τότε πρέπει να αγωνιστείς και να πάρεις δικαιώματα από τους ανθρώπους που επιβάλλουν την κατοχή στη χώρα σου», λέει ο Νάγιεφ. Ωστόσο, οι αιτούντες άσυλο από τη Γάζα, όπως ο ίδιος, γνωρίζουν επίσης πολύ καλά ότι ένα επικίνδυνο ταξίδι σε μια ήπειρο που επιδιώκει να τους απορρίψει είναι η μόνη προβλέψιμη σανίδα σωτηρίας τους. «Μιλάνε για ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά τα καθιστούν ανέφικτα για εμάς», λέει. «Όταν φεύγουμε από τη Γάζα, δεν φεύγουμε για οικονομικούς λόγους ή απλώς για να προσπαθήσουμε να βρούμε μια καλύτερη ζωή. Φεύγουμε για να επιβιώσουμε».

Μετάφραση: elaliberta.gr

Zoe Holman, “Deported From Europe, Murdered by Israel”, Jacobin, 12 Απριλίου 2025, https://jacobin.com/2025/04/deportations-gaza-palestine-europe-asylum.

Η Zoe Holman είναι ανεξάρτητη δημοσιογράφος που ζει στην Αθήνα και συγγραφέας του βιβλίου Where the Water Ends: Seeking Refuge in Fortress Europe.

Σημειώσεις

^[1] EUAA Data Analysis and Research Sector, “Palestinian applications for asylum in the EU+”, Flourish, 21 Φεβρουαρίου 2024, https://public.flourish.studio/visualisation/16705846/.

^[2] “Explanatory memo on the Pact on Migration and Asylum”, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 14 Μαΐου 2024, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_24_1865.

^[3] “EUR-Lex”, European Union, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/ALL/?uri=celex%3A32013R0604.

^[4] “Sweden: 3,000 asylum seekers face abhorrent discriminatory measures”, Reliefweb, 7 Μαρτίου 2020, https://reliefweb.int/report/sweden/sweden-3000-asylum-seekers-face-abhorrent-discriminatory-measures-enar.

^[5] Convention on International Civil Aviation Done at Chicago on the 7th day of December 1944, https://www.icao.int/publications/documents/7300_orig.pdf.

^[6] “Egypt: The EU’s unexpected ally against migration”, Solomon, 10 Ιανουαρίου 2025, https://wearesolomon.com/mag/focus-area/migration/egypt-eu-unexpected-ally/?tztc=1.

^[7] “3.4. Cooperation with third countries”, euaa, 2023, https://euaa.europa.eu/asylum-report-2023/34-cooperation-third-countries.

^[8] “Greece’s starving of refugees and asylum seekers is causing a dangerous crisis”, Euro-Med Human Rights Monitor, 18 Ιουλίου 2023, https://euromedmonitor.org/en/article/5699/Greece%E2%80%99s-starving-of-refugees-and-asylum-seekers-is-causing-a-dangerous-crisis.

^[9] Natasha Mellersh, “ECJ lawyer: New grounds for asylum for Gaza refugees”, InfoMigrants, 12 Ιανουαρίου 2024, https://www.infomigrants.net/en/post/54475/ecj-lawyer-new-grounds-for-asylum-for-gaza-refugees.