Το κείμενο δημοσιεύεται στα ελληνικά και στα αλβανικά

Η ένταση στο Β. Κόσσοβο και τα μαθήματα που πρέπει να βγάλουμε από αυτό

Liljana Saliai *

Τα τελευταία και επαναλαμβανόμενα γεγονότα στο Βόρειο Κόσσοβο δημιούργησαν την ανάγκη για αναζήτηση πληροφορίας και ενημέρωσης τόσο από το Κόσσοβο, όσο και από τη μεριά της Αλβανίας ώστε να υπάρξει μία πλήρης και συνολική εικόνα, τόσο ευρύτερα για την κοινή γνώμη, όσο και ειδικότερα για την αριστερά εδώ. Είναι γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης και κατά συνέπεια λάθος συμπεράσματα και προκαταλήψεις για την κατάσταση στο Κόσσοβο.

Τελευταία, είναι σε εξέλιξη άλλη μία κρίση με τη σύλληψη τριών αξιωματικών του Κοσσόβου από τη σερβική αστυνομία, κάτι το οποίο δεν έχει συμπεριληφθεί στο παρόν κείμενο και, αν χρειαστεί, θα ακολουθήσει νεότερη δημοσίευση.

Ο  Αλμπίν Κούρτι διανύει τη δεύτερη διακυβέρνηση ως πρωθυπουργός του Κοσσόβου από τις 22 Μαρτίου 2021. Η πρώτη θητεία του ήταν από το Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο του 2020. Είναι πρόεδρος του κινήματοςVetëvendosje («Αυτοδιάθεση») με αριστερό προφίλ. Το 1997 ήταν αντιπρόεδρος της Ένωσης των Φοιτητών του πανεπιστημίου της Πρίστινας, και κύριος οργανωτής μη-βίαιων διαδηλώσεων το 1997 και 1998. Συμμετέχει στο κοινοβούλιο από το 2010. Αναδείχθηκε στη θέση του καθώς, όταν ήταν αντιπολίτευση, έκανε σκληρή κριτική στην πολιτική τάξη του Κοσόβου, που θεωρούσε διεφθαρμένη, κατηγορώντας μάλιστα και τον Αμερικανό πρέσβη για προσωπική εμπλοκή στη διαφθορά.

Η αρχική πολιτική θέση του κινήματος ήταν η ένωση με την Αλβανία, ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο, ισχυρό, αλβανικό κράτος που να έχει οικονομική ανάπτυξη και τη δυνατότητα να επενδύσει στην ανάπτυξη αμυντικού στρατού για να μπορεί να αποκρούσει τη σερβική επιθετικότητα και όλες τις απειλές. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω δημοψηφίσματος. Ωστόσο  η ένωση με την Αλβανία δεν επιτρέπεται από το Σύνταγμα του Κοσόβου.

 Στην  τελευταία σύγκρουση και ένταση στο Βόρειο Κόσσοβο ο Αλβανός πρωθυπουργός Ράμα καλούσε τον Κούρτι να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου με τη Σερβία με την μεσολάβηση της ΕΕ, και ευχαριστούσε τους αξιωματούχους της  για τη μεγάλη προσπάθεια επίλυσης αυτής της «παράλογης σύγκρουσης» στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου, η οποία «βλάπτει κυρίως την υπόληψη του Κοσσυφοπεδίου και την ένταξη του στη δημοκρατική κοινότητα». ^[1]

«Ελπίζω πραγματικά ότι το αδελφό μας Κοσσυφοπέδιο και η φιλική Σερβία θα επιλύσουν αυτή τη σύγκρουση προτού η ΕΕ εφαρμόσει ισχυρά μέτρα εναντίον τους. Πρέπει να δράσουν γρήγορα και να κατανοήσουν ότι η εκπλήρωση των απαιτήσεων της ΕΕ σημαίνει να επιστρέψουν στον εαυτό τους ως υπεύθυνα ευρωπαϊκά κράτη», ανέφερε ο Ράμα σε ένα tweet. ^[2]

Είναι γεγονός ότι η ένταση στο Β. Κόσσοβο με την ευθύνη της κυβέρνησης του Κοσόβου, αλλά και του επιθετικού σερβικού εθνικισμού και του σερβικού κράτους τροφοδοτεί και τον εθνικισμό μερίδας του πληθυσμού τόσο στο Κόσοβο, όσο και στην Αλβανία.

Παρακάτω παρατίθεται το βίντεο της εκπομπής της Κρατικής Αλβανικής Τηλεόρασης (RTSH), από τις σοβαρότερες και υψηλού επιπέδου εκπομπές της αλβανικής τηλεόρασης, με τίτλο «Τέχνη, Δημοκρατία, Φύση » από το δημοσιογράφο Ιλίρ Ουζεΐρι.(Τέτοιους είδους εκπομπή και πολιτική θέση για τα λεγόμενα «εθνικά» ζητήματα λείπει  από την Ελληνική Κρατική Τηλεόραση. Ακόμα και η επίσημη αριστερά σε μία τέτοια εκπομπή θα διαγκωνίζεται με την δεξιά τις αγκυλώσεις για το ποια έχει την πιο καθαρή εθνική θέση.) Η κριτική που γίνεται στην κυβέρνηση Κούρτι, στην Αλβανία, είναι ότι με τη στάση του επέλεξε την ένταση και τον πόλεμο αντί του διαλόγου και της σταθερότητας, και ότι χρησιμοποίει  αυταρχική, άκαμπτη στάση στο όνομα της εθνικής κυριαρχίας «για να μην παραδώσει στους φασίστες Σέρβους την κοινότητα του Βόρειου Κοσόβου» (δήλωση Κούρτη.) 

Σύμφωνα με το δημοσιογράφο, «αυτή του η στάση προκάλεσε την πολύ σκληρή κριτική από τον Αμερικανό πρέσβη, ο οποίος πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ δείχνουν πολύ λίγο ενθουσιασμό για τα συμφέροντα του Κοσόβου». Αυτή η τοποθέτηση, είναι ευθυγραμμισμένη με  τον  Blinken ο οποίος έχει καλέσει τρεις φορές την κυβέρνηση Κούρτι να αποσύρει τις ειδικές δυνάμεις του Κοσόβου από το βόρειο τμήμα , γιατί η παρουσία των δυνάμεων αυτών αυξάνει την ένταση στην περιοχή χωρίς να υπάρχει λόγος και χωρίς να υπάρχει ανάγκη. Του έκανε έκκληση για διάλογο και ταυτόχρονα καταδίκαζε τη βία των Σέρβων κατά των δυνάμεων της KFOR και των δημοσιογράφων ενώ ο Κούρτη να χαρακτηρίζει τη θέση του αφελή και αυτό θεωρείται πολύ αλαζονικό εκ μέρος του.

Επίσης, όλοι οι αξιωματούχοι της ΕΕ καλέσανε τον Κούρτι στο τραπέζι του διαλόγου μαζί με τη Σερβία, με τη μεσολάβηση της ΕΕ.

Στην Αλβανία, συνεχίζει ο Ιλίρ Ουζεΐρι, υπάρχει διάχυτη ανησυχία για αυτή την άκαμπτη στάση του Κούρτι, θεωρώντας ότι αυτή βάζει σε κίνδυνο τη διεθνή υποστήριξη και προστασία του Κοσσόβου και ότιπρέπει η κυβέρνηση να συμπεριφέρεται με σοβαρό και υπεύθυνο τρόπο, ως μια δημοκρατία πολυεθνική και με απόλυτο σεβασμό στις μειονότητες, ακόμα και όταν αυτές οι μειονότητες δεν έχουν σωστή θέση.

Σχολιάζει ακόμα ότι η ασφάλεια και η ειρήνη στην περιοχή θα εξασφαλιστεί μόνο με την ένταξη του Κοσόβου στην ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς, και να συμπεριφερθεί ως μια σύγχρονη δημοκρατία. Αντί ο Κούρτι να εστιάσει στα εσωτερικά κοινωνικά προβλήματα, την οικονομία και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας, και τη μαζική μετανάστευση των Κοσσοβάρων, προκαλεί αυτή την ένταση το οποίο κάθε άλλο παρά εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Κοσόβου το οποίοχάνει την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, ενώ ρίχνει νερό στο μύλο του Σερβικού και το Ρωσικού πανσλαβισμούεθνικισμού.

Για την κατάσταση στο Κόσοβο ο Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου της Πρίστινας, Αρμπέν Χαϊρουλλάχου, οποίος είναι ειδικός στα ζητήματα των Δυτικών Βαλκανίων και την ειρηνική συνύπαρξη στην περιοχή, μίλησε στη συγκεκριμένη εκπομπή προσκεκλημένος του δημοσιογράφου Ιλίρ Ουζεΐρι.

Η τοποθέτησή του έχει μεγάλο ενδιαφέρον.  

Παρατηρεί ότι στο Κόσσοβο σε σχέση με το βόρειο τμήμα του προχωρά  ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω, και κάνει κριτική στην κυβέρνηση για έλλειψη της διπλωματίας, αχρείαστη ένταση αντί της επιλογής του διαλόγου.

Αναλύει ότι όλα τα χρονιά έχουν γίνει μεγάλες μεταρρυθμίσεις είτε σε πολιτικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο στο Κόσσοβο, γίνεται προσπάθεια εγκαθίδρυσης του κράτους δικαίουμε ένα νομικό σύστημα το οποίο είναι παράδειγμα όχι μόνο για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων αλλά και πολλών δυτικών χωρών,κάτι που έχει επιτευχθεί μέσα από την κοινή προσπάθεια τόσο του Κοσόβου όσο και των διεθνών παραγόντων.

Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα του Κοσσόβου είναι η εθνικιστική επιθετική απειλήαπό τη Σερβία, η οποία αμφισβητεί την ύπαρξη του Κοσσόβου:  «Η στάση της Σερβίας είναι ηγεμονική και έως ένα σημείο φασιστική και κάνει ότι μπορεί για να υπονομεύσει την  πρόοδο του Κοσσόβου και να δυσκολεύει τη ζωή των Κοσσοβάρων […] Το Κόσσοβο δεν πρέπει να πέσει σε αυτήν την παγίδα πρέπει να ακολουθήσει τη μετριοπαθή παράδοση του Ρουγκόβα, το μότο του οποίου ήταν ήπιος λόγος – ισχυρά επιχειρήματα».

Η περίπτωση του Κοσσόβου με την Σερβία, ανέφερε, είναι μια ίδια περίπτωση της Ρωσίας με την Ουκρανία όπου ο Βούτσιτς χρησιμοποιεί την ίδια ρητορική και εργαλειοποίηση της μειονότητας, με τεράστια χρηματοδότησή της, όπως έκανε ο Πούτιν με τη ρώσικη μειονότητα στην Ουκρανία. Δυστυχώς, αυτή η κατάσταση δεν θα αλλάξει εύκολα.

Η άποψή του είναι ότι ο μόνος τρόπος θεωρεί για να την υπέρβαση της σύγκρουσης στο Κόσσοβο είναι η ένταξη του Κοσσόβου και της Σερβίας στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι η Σερβία πρέπει να αναγνωρίσει το Κόσοβο ώστε μετά από κοινού τα δύο κράτη, και ευρύτερα τα Δυτικά Βαλκάνια, να υπερβούν τους εθνικισμούς, όπως –κατά την άποψή του -η ίδια η Ευρώπη κατάφερε να υπερβεί τους εθνικισμούς που είχαν αιματοκυλίσει την ήπειρο. Όμως, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι δεν θα υπάρχειη ΕΕ, ο μόνος δρόμος για την ειρήνη και την σταθερότητα στην περιοχή είναι ο εκδημοκρατισμός του Κοσσόβου, η εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου, οικονομική ανάπτυξη, προσήλωση στο διάλογο με τη Σερβία για την αναγνώριση του κράτους του και την ειρηνική συνύπαρξη στην περιοχή. Το κράτος του Κοσόβου και η κοινωνία πρέπει να είναι ανοιχτοί όπως πρέπει να είναι ένα κράτος πολυεθνικής σύνθεσης με απόλυτο σεβασμό στις μειονότητες, ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση όπου η μειονότητα συμπεριφέρεται με αυτό το τρόπο. Ο Αλβανικός Κοσσοβάρικος πληθυσμός που αποτελεί 93%του πληθυσμού πρέπει να προσφέρει το χέρι του στις μειονότητες για την ειρηνική συνύπαρξη, σε μία κοινωνία συμπεριληπτική.

Καταλήγοντας , εξέφρασε την πεποίθησή του ότι επειδή ο λαός του Κοσόβου βίωσε και υπέφερε από ένα καθεστώς απαρτχάιντ έχει, και πρέπει πάντα να έχει, ευαισθησίες στις μειονότητες. Και,  τόνισε ότι το Κόσσοβο, όπως και τα αλλά κράτη της περιοχής, οφείλει να αναθεωρεί με ψυχραιμία το παρελθόν, την παράδοση, μύθους και αφηγήσεις ώστε να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος, επιδιώκοντας σταθερά την επίλυση των προβλημάτων στο τραπέζι του διαλόγου με την Σερβία, για την ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή. Γενικότερα, το Κόσοβο πρέπει από κοινού με άλλα κράτη, την Αλβανία,Βόρειο Μακεδονία, να παλέψουν από κοινού για ανοιχτά Βαλκάνια και να επενδύσουν στα Βαλκάνια των ανθρώπων και όχι των κλειστών συνόρων και της σκληρής εθνικής κυριαρχίας.

Η δική μας Πρωτοβουλία Αλβανών Μεταναστών & Αλληλέγγυων ιδρύθηκε με στόχο, εκτός την αντιμετώπιση των προβλημάτων που βιώνουν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, του  θεσμικού  κοινωνικού  ρατσισμούκαι την καταπολέμηση των εθνικισμών, την αδελφοσύνη και την ειρηνική συνύπαρξη, τόσο στις δύο χώρες μας, Ελλάδα και Αλβανία, όσο και ευρύτερα στα Βαλκάνια. Η φωνή μας πρέπει να συνδεθεί σε πολυεθνικά βαλκανικά κινήματα, μαζί με όλες τις δυνάμεις εκείνες, από την Αριστερά, (όπως η σερβική συλλογικότητα «Crvenainicijativa» - «Κόκκινη Πρωτοβουλία» ^[3]

και πέρα από αυτή, όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις, που μάχονται τον εθνικισμό, για να οικοδομήσουμε «από τα κάτω» τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή. Από κοινού να πιέσουμε όλες τις κυβερνήσεις μας για την επίτευξη της ειρήνης.

Όμως οι κυβερνήσεις πάνε και έρχονται και κανείς δε μας διασφαλίζειότι δεν θα υπάρξουν τέτοιες άκαμπτες ηγεσίες και πολιτικές ή ακόμα χειρότερα ηγεσίες οι οποίες για να παραμείνουν ή να έρθουν  στην εξουσία χρησιμοποιούν εθνικιστική ατζέντα και ρητορική, ή οποία μπορεί να στοχεύει το εσωτερικό εκλογικό ακροατήριο για να πετύχουν το στόχο τους, αλλά δεν τις ενδιαφέρει για τα εθνικιστικά συντρίμμια που αφήνουν πίσω, την έξαρση του εθνικισμού που μπορεί ανά πάσα στιγμή να ξεφύγει και να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις να φέρει τα κράτη και την περιοχή στο χυλός των συρράξεων, όπως τα βιώνουμε κάθε μέρα.

Η στάση της αλβανικής κυβέρνησης και του μεγαλύτερου μέρους της κοινής γνώμης, τόσο στην Αλβανία όσο και στο Κόσσοβο, όπως είδαμε παραπάνω την καθαρή θέση του καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Παν/μίου Πρίστινας, πρέπει να είναι παράδειγμα προς μίμηση και για την Ελλάδα. Το επικίνδυνο παιχνίδι του Μητσοτάκη και της Δεξιάς με τους υποψήφιους από την τουρκική μειονότητα, προεκλογικά όπως και με τον Μπελέρι στην Αλβανία, αλλά και την υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ και των άλλων κομμάτων, δυστυχώς εδώ δεν βρίσκει ιδία αντίσταση.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ενώ η διεθνής κοινή γνώμη συνταρασσόταν από τις σφαγές που συντελούνταν από τις εθνοκαθάρσεις του Μιλόσεβιτς, η συντριπτική πλειοψηφία της Αριστεράς – με ελάχιστες εξαιρέσεις – περιοριζόταν στην καλύτερηπερίπτωσημόνο στην καταγγελία του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της ΕΕ και στην χειρότερη στην συστράτευση με το κυρίαρχο αφήγημα στην Ελλάδα υπέρ των Σέρβων. Την ίδια προβληματική στάση κρατάει και τώρα, τόσο στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία, όσο και στην περίπτωση της κρίσης του Κοσσόβου.

Για να μην μπορείτο ΝΑΤΟ να εμφανίζεται σαν ο «εγγυητής της ασφάλειας των Κοσσοβάρων ,και, αντίστοιχα, η Ρωσία σαν ο υποστηρικτής των «προαιώνιων δικαιωμάτων» των Σέρβων στα πλαίσια του «πανσλαβισμού», είναι χρέος της διεθνιστικής αριστεράς και όλων των αντιεθνικιστικών κινημάτων των βαλκανικών χωρών και πάνω από όλα της Ελλάδας και της Σερβίας να ανταποκριθούν στο διεθνιστικό τους καθήκον, που δεν είναι άλλο από την ενεργητική υπεράσπιση του δικαιώματος του Κοσσόβου στην αυτοδιάθεση και στην αναγνώρισή του σαν ανεξάρτητο κράτος. Αυτή η διεθνιστική στάση αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε αποτελεσματική αντίσταση στον ιμπεριαλισμό αφού λέει στον λαό του Κοσσόβου ότι πραγματικός σύμμαχος και εγγυητής των δικαιωμάτων και της ασφάλειάς του είναι οι ίδιοι οι βαλκανικοί λαοί.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα στο Κόσσοβο και στα Βαλκάνια είναι ο επικίνδυνος εθνικισμός. Για αυτό, εδώ και τώρα, πρέπει να δώσουμε λύσεις πριν μας εξαφανίσουν τα  πάθη, οι παράλογες εθνικές αφηγήσεις και ο επικίνδυνος παράλογος εθνικισμός, όπως το είδαμε με την εθνοκάθαρση του Μιλόσεβιτς ή όπως συμβαίνει στην Ουκρανία είτε στη Ρωσία με τους αντιστασιακούς Ρώσους.

*Η Λιλιάνα Σαλίαϊ είναι ακτιβίστρια μετανάστρια, με πτυχίο Πολιτικής Επιστήμης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και μεταπτυχιακό «Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών» από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Tensioni në veri të Kosovës dhe mësimet që duhen nxjerrë prej tij

Ngjarjet e fundit dhe të përsëritura në veri të Kosovës kanë krijuar nevojën për të kërkuar informacione si nga Kosova ashtu edhe nga Shqiperia për të pasur një imazh të plotë dhe te gjithanshem, si për opinionin publik në përgjithësi, ashtu edhe për të majtën në veçanti këtu ne Greqi . Është fakt se ka mungesë informacioni dhe si rrjedhoje konkluzione dhe paragjykime të gabuara për situatën në Kosovë.

Ditët e fundit është duke u zhvilluar një krizë tjetër me arrestimin e tre oficerëve kosovarë nga policia serbe, e cila nuk është përfshirë në këtë shkrim dhe nëse është e nevojshme do të vijojë në një artikull të mëvonshëm.

Albin Kurti po kryen mandatin e tij të dytë si Kryeministër i Kosovës nga 22 mars 2021. Mandati i tij i parë ishte nga Shkurti deri në Qershor 2020. Ai është president i Lëvizjes së majtë “Vetëvendosje” me profil te majte. Në vitin 1997 ishte nënkryetar i Unionit të Studentëve të Universitetit të Prishtinës, dhe organizatori kryesor i protestave jo të dhunshme në vitet 1997 dhe 1998. Merr pjesë në parlament që nga viti 2010. Kur ishte në opozitë, pati bërë kritika te ashpra klasës politike të Kosovës, të cilën e konsideronte të korruptuar, madje dhe ndaj ambasadorit amerikan për përfshirje personale në korrupsion.

Qëndrimi fillestar i Lëvizjes ishte bashkimi me Shqipërinë për të krijuar një shtet të vetëmtë fuqishëm, i cili të ketë një rritje ekonomike dhe të ketë aftësinë për të investuar në zhvillimin e një ushtrie të fortë mbrojtëse për të perballur agresivitetin e serbëve. Kjo mund të bëhet me referendum. Por, bashkimi me Shqipërinë nuk lejohet me Kushtetutën e Kosovës.

Në konfliktin dhe tensionin e fundit në veri të Kosovës, kryeministri Rama ftoi Kurtin të ulet në tryezën e dialogut të ndërmjetësuar nga BE-ja me Serbinë dhe falënderoi zyrtarët e saj për përpjekjen e madhe për zgjidhjen e ketij “ konflikti absurd” në veri të Kosovës ‘’i cili më së shumti po dëmton reputacionin e Kosovës dhe integrimin e kësaj të fundit në komunitetin demokratik’’. ^[4]

“Shpresoj shumë që Kosova jonë vëllazërore dhe Serbia mike do ta zgjidhin këtë konflikt përpara se BE-ja të zbatojë masa të forta kundër tyre. Ata duhet të veprojnë shpejt dhe të kuptojnë se përmbushja e kërkesave të BE-së do të thotë kthim në vete si shtete evropiane përgjegjëse”, potencoi Rama në një postim në Twitter. ^[5]

Nga ana tjetër, është fakt se tensioni në veri të Kosovës me përgjegjësinë e qeverisë së Kosovës, por edhe të nacionalizmit agresiv serb dhe të shtetit serb nxit nacionalizmin e një pjese të popullsisë si në Kosovë ashtu edhe në Shqipëria.

Më poshtë video e transmetimit të Televizionit Shtetëror të Shqipërisë (RTSH), një nga emisionet më serioze dhe me nivel të lartë të televizionit shqiptar, me titull “Art, Demokraci, Mjedis” nga gazetari Ilir Uzeiri.(Ky lloj emisioni dhe qëndrimi politik për të ashtuquajturat çështje "kombëtare" i mungon televizionit shtetëror grek. Edhe e majta zyrtare në një emision të tillë do të konkurrojë dhe do të përplaset me të djathtën se cila ka qëndrimin më të “pastër” kombëtar.)

Kritika që i bëhet qeverisë Kurti në Shqipëri është se me qëndrimin e saj ka zgjedhur tensionin dhe luftën në vend të dialogut dhe stabilitetit dhe se përdor një qëndrim autoritar, të ngurtë në emër të sovranitetit kombëtar “për të mos dorëzuar serbëve fashistë komuniteti i veriut të Kosovës” (deklarata e Kurtit.)

Sipas gazetarit “Qëndrimi i Kurtit shkaktoi kritika të ashpra nga ambasadori amerikan, i cili shtoi se SHBA tregon pak entuziazëm për interesat e Kosovës”. Ky qëndrim është në linjë me Blinken, i cili tri herë i ka bërë thirrje qeverisë Kurti që të tërheqë forcat speciale të Kosovës nga pjesa veriore, sepse prania e këtyre forcave rrit tensionin në rajon pa asnjë arsye dhe pa nevojë. Ai i bëri thirrje atij për dialog dhe njëkohësisht dënoi dhunën e serbëve ndaj forcave të KFOR-it dhe gazetarëve, ndërsa Kurtis qëndrimin e tij e cilësoi si naiv dhe kjo nga ana e tij konsiderohet shumë arrogante.

Gjithashtu, të gjithë zyrtarët e BE-së e kanë ftuar Kurtin në tryezën e dialogut me Serbinë, të ndërmjetësuar nga BE-ja.

Në Shqipëri, vazhdon gazetari, ka shqetësim të madh për këtë qëndrimin politik jo fleksibël Kurtit, i cili me nje politike te dorës se hekurt vë në rrezik mbështetjen dhe mbrojtjen ndërkombëtare të Kosovës,dhe shton qe Kosova të sillet në mënyrë serioze dhe të përgjegjshme, si një demokraci multietnike dhe me respekt absolut për minoritetet, akoma edhe kur këto pakica nuk e kanë sjelljen dhe pozicionin e duhur.

Me poshtë komenton se siguria dhe paqja në rajon do të sigurohen vetëm me anëtarësimin e Kosovës në BE dhe organizatat ndërkombëtare dhe duhet te sillet si një demokraci moderne. Kurti në vend që të përqendrohet në problemet e brendshme sociale, në ekonominë dhe standardin e ulët jetësor të shoqërisë dhe emigrimin masiv të kosovarëve, ai provokon këtë tension, i cili në asnjë mënyrë nuk i shërben interesave të Kosovës, sepse kështu humbet mbështetjen e ndërkombëtarëve. Nje veprim i tille con uje ne mullirin e nacionalismit pansllavist serb dhe rus.

Lidhur me situatën në Kosovë, në emisionin e gazetarit Ilir Yzeiri ishte i ftuar, Profesori i Departamentit te Shkencave Politike të Universitetit të Prishtines zoti Arben Hajrullahu specialist për Ballkanin Perëndimor

Pozicioni i tij   është me interes të madh.

Ai konstaton se në qëndrimin e Kosovës , në raport me pjesën veriore të tij, bëhet një hap përpara dhe dy hapa prapa dhe kritikon qeverinë e tij për mungesë diplomaciedhe tension të panevojshëm në vend të zgjedhjes së dialogut.

Ai analizon se gjatë gjithë viteve në Kosovë ka pasur reforma të mëdha qoftë në rrafshin politik apo social, behet perpjekje per vendosjen e nje shteti të së drejtës me një sistem juridik që është shembull jo vetëm për rajonin e Ballkanit Perëndimor, por edhe për shumë vende perëndimore, gjë e cila është arritur me përpjekjet e përbashkëta të Kosovës dhe aktorëve ndërkombëtarë.

Por problemi më i madh i Kosovës është kërcënimi agresiv nacionalist nga Serbia, i cili vë në pikëpyetje ekzistencën e Kosovës: Ai deklaroi se “qëndrimi i Serbisë është hegjemonist dhe deri në një farë shkalle fashist, i cili bën gjithçka që mundet për të minuar përparimin e Kosovës dhe për t'ua vështirësuar jetën kosovarëve. […] Kosova nuk duhet të bjerë në këtë kurth, duhet të ndjekë traditën e moderuar paqësore të Rugovës, motoja e të cilit ishte fjalë e butë -argumente të forta”.

Rasti i Kosovës me Serbinë, tha ai, është një rast identik i Rusisë me Ukrainën, ku Vuçiç përdor të njëjtën retorikë dhe instrumentalizimin e pakicës, me financimin e saj masiv, siç bëri Putin me pakicën ruse në Ukrainë. Fatkeqësisht, kjo situatë nuk do të ndryshojë lehtë.

Mendimi i tij është se, e vetmja mënyrë që ai konsideron për tejkalimin e konfliktit në Kosovë është integrimi i Kosovës dhe Serbisë në BE. Kjo do të thotë se Serbia duhet ta njohë Kosovën në mënyrë që së bashku të dy shtetet, dhe më gjerësisht Ballkani Perëndimor, të kapërcejnë nacionalizmin, ashtu siç – sipas tij – vetë Evropa arriti të kapërcejë nacionalizmat që e kanë mbytyr në gjak kontinentin.

Por edhe nëse supozojmë, theksoj më poshtë se nuk do të ekzistojë BE, e vetmja rrugë drejt paqes dhe stabilitetit në rajon është demokratizimi i Kosovës, vendosja e shtetit të së drejtës, zhvillimi ekonomik, përkushtimi në dialogun me Serbinë për njohjen e shtetit të Kosovës, dhe bashkëjetesë paqësore në rajon. Shteti dhe shoqëria e Kosovës duhet të jenë të hapura sinjë shtet me përbërje multietnike duhet të garantojë respektimin absolut të të drejtave ndaj pakicave akoma edhe në këtë rast kur minoriteti sillet në këtë mënyrë. Popullsia shqiptare e Kosovës që përbën 93%e popullatës duhet t'i ofrojë dorën minoriteteve për bashkëjetesë paqësore, në një shoqëri gjithëpërfshirëse.

Në përfundim, ai shprehu besimin e tij se për shkak se populli i Kosovës i cili ka përjetuar dhe vuajtur nën regjimin e aparteidit, ka dhe duhet të ketë gjithmonë ndjeshmëri ndaj të drejtave tëpakicave.

Dhe, theksoi se Kosova, ashtu si shtetet e tjera të rajonit, duhet të rishikojë me gjakftohtësi të kaluarën, traditën, mitet dhe narrativat që të mos përsëriten gabimet e së kaluarës, duke kërkuar vazhdimisht zgjidhjen e problemeve në tryezën e dialogut me Serbinë , për paqen dhe stabilitetin në rajon. Në përgjithësi, Kosova duhet së bashku me shtetet e tjera, Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut, të luftojë së bashku për një Ballkan të hapur dhe të investojë në Ballkanin e njerëzve dhe jo të kufijve të mbyllur fort dhe sovranitetit territorial.

Vetë Iniciativa jonë e Emigrantëve Shqiptarë dhe Solidaritetit u themelua me synimin, përveç përballimit të problemeve që përjetojnë emigrantët dhe refugjatët, racizmit social dhe institucional dhe luftën për të drejtat e tyre gjithashtu synon luftën kundër nacionalizmave, vëllazërisë dhe bashkëjetesës paqësore, si të dy vendeve tona, Greqisë dhe Shqipërisë, por edhe si dhe më gjerësisht në Ballkan. Zëri ynë duhet të lidhet me lëvizjet polietnike ballkanike, dhe së bashku me të gjitha ato forca, nga e majta, (si gupi serb «Crvena inicijativa» - “ Inisiativa e Kuqe » ^[6] - dhe përtej kësaj, të gjitha forcat demokratike, që luftojnë kundër nacionalizmit, për të ndërtuar "bottom up" nga poshtë stabilitetin dhe paqen në rajon.

Së bashku, le të bëjmë presion mbi të gjitha qeveritë tona për të arritur paqen.

Por qeveritë vijnë e shkojnë dhe askush nuk na siguron se nuk do të ketë lidership dhe politika të tilla jofleksibile, apo edhe më keq, lidership që përdorin axhenda dhe retorikë nacionaliste për të qëndruar ose për të ardhur në pushtet, që mund të synojnë elektoratin vendas për të arritur qëllimin e tyre , por nuk u interesonrrenojat nacionaliste që lënë pas, rritja e nacionalizmit që në çdo moment mund të shpëtojë dhe të marrë përmasa të pakontrollueshme për t'i sjellë shtetet dhe rajonin në buze të konflikteve, siç i përjetojmë çdo ditë.

Qëndrimi i qeverisë shqiptare dhe i shumicës së opinionit publik, si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë, siç e pamë më lart pozicionin e profesorit të Shkencave Politike të Universitetit të Prishtinës, duhet të jetë shembull për Greqinë. Loja e rrezikshme e Mitsotakis dhe e së djathtës me kandidatët e minoritetit turk, per qellime elektorale ashtu si dhe me Bellerin në Shqipëri, por edhe hipokrizia e partive të tjera, fatkeqësisht nuk gjen rezistencën e vet këtu.

Gjatë luftës në ish-Jugosllavi, ndërsa opinioni publik ndërkombëtar ishte i tronditur nga masakrat e shkaktuara nga spastrimi etnik i Millosheviçit, shumica dërrmuese e së majtës – me pak përjashtime – u kufizua në rastin më të mirë,vetëm në denoncimin e NATO-s,

SHBA-s dhe BE-s dhe në rastin më të keq në duke u rreshtuar me narrativën dominuese në Greqi,në përkrahjen e Serbisë .Të njëjtin qëndrim problematik mban edhe tani, si në rastin e luftës në Ukrainë, ashtu edhe në rastin e krizës së Kosovës.

Që NATO të mos paraqitet si “garantues i sigurisë së kosovarëve dhe, përkatësisht, Rusia si mbështetëse e “të drejtave të përjetshme” të serbëve në kontekstin e “pansllavizmit”, është detyrë e internacionalisteve te majtë dhe të gjithe lëvizjeve antinacionaliste të vendeve ballkanike dhe mbi të gjitha të Greqisë dhe Serbisë t'i përgjigjen obligimit të tyre internacionalist, e cila nuk është tjetër veçse mbrojtja aktive e të drejtës së Kosovës për vetëvendosje dhe njohja e saj si shtet i pavarur. Ky qëndrim internacionalist është kushti i domosdoshëm për çdo rezistencë efektive ndaj imperializmit pasi i tregon popullit të Kosovës se aleati dhe garantuesi i vërtetë i të drejtave dhe sigurisë së tyre janë vetë popujt ballkanikë.

Problemi më i madh në Kosovë dhe në Ballkan është nacionalizmi i rrezikshëm anakronik. Për këtë, këtu dhe tani, duhet të japim zgjidhje para se të na shkatërrojnë pasionet, narrativat nacionaliste dhe nacionalizmi i rrezikshëm absurd anakronik , siç e pamë me spastrimin etnik të Millosheviçit ose siç ndodh në Ukrainë apo në Rusi me rusët te cilet rezistojne agresionit dhe invazionit rus ne Ukraine  

Liljana Saliai është aktiviste emigrante, me diplomë nga Universiteti i Kretësnë Degën e Shkencave Politike dhe master në "Studime Evropiane dhe Ndërkombëtare" nga Universiteti i Athinës, Dega e Shkencave Politike dhe Administratës Shtetërore.

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

^[1] https://albanianpost.com/rama-falenderon-macron-dhe-scholz-per-zgjidhjen-e-nje-konflikti-absurd-mes-kosoves-dhe-serbise/

https://albanianpost.com/ekskluzive-8-pikat-nderkombetare-per-de-pershkallezimin-e-situates-ne-veri/

^[2] https://gazeta10.com/rama-falenderon-be-ne-qe-po-i-ben-presion-kosoves-per-zgjidhjen-e-situates-ne-veri/

^[3]  https://prin.gr/2019/06/για-το-εθνικό-ζήτημα-και-την-διένεξη-σ/

https://www.facebook.com/crvena.inicijativa/?paipv=0&eav=Afa6rhuybDuPs3eJ20JHPNG6V4oeYMqDIGFr1IIP9tK9DUqklqK9fuArEgCDsD1H564&_rdr

^[4] https://albanianpost.com/rama-falenderon-macron-dhe-scholz-per-zgjidhjen-e-nje-konflikti-absurd-mes-kosoves-dhe-serbise/

https://albanianpost.com/ekskluzive-8-pikat-nderkombetare-per-de-pershkallezimin-e-situates-ne-veri/

^[5] https://gazeta10.com/rama-falenderon-be-ne-qe-po-i-ben-presion-kosoves-per-zgjidhjen-e-situates-ne-veri/

^[6]  https://prin.gr/2019/06/για-το-εθνικό-ζήτημα-και-την-διένεξη-σ/

https://www.facebook.com/crvena.inicijativa/?paipv=0&eav=Afa6rhuybDuPs3eJ20JHPNG6V4oeYMqDIGFr1IIP9tK9DUqklqK9fuArEgCDsD1H564&_rdr