Ilya Budraitskis
Ilya Matveev
Οι απλοί Ρώσοι δεν θέλουν αυτόν τον πόλεμο
Η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία χθες το βράδυ [23-24 Φεβρουαρίου]. Οι χειρότεροι φόβοι επιβεβαιώθηκαν. Η έκταση της εισβολής δεν είναι πλήρως γνωστή, αλλά είναι ήδη σαφές ότι ο ρωσικός στρατός επιτέθηκε σε στόχους σε όλη τη χώρα, όχι μόνο στα νοτιοανατολικά (κατά μήκος των συνόρων των λεγόμενων «λαϊκών δημοκρατιών»). Σήμερα το πρωί, οι Ουκρανοί σε διάφορες πόλεις ξύπνησαν από εκρήξεις.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει καταστήσει σαφή τον στρατιωτικό στόχο της επιχείρησης: την πλήρη παράδοση του ουκρανικού στρατού. Το πολιτικό σχέδιο παραμένει ασαφές – αλλά ίσως το πιθανότερο σημαίνει την εγκαθίδρυση μιας φιλορωσικής κυβέρνησης στο Κίεβο. Η ρωσική ηγεσία υποθέτει ότι η αντίσταση θα καμφθεί γρήγορα και ότι οι περισσότεροι απλοί Ουκρανοί θα αποδεχθούν υπάκουα το νέο καθεστώς. Οι κοινωνικές συνέπειες για την ίδια τη Ρωσία θα είναι προφανώς σοβαρές – ήδη από το πρωί, πριν ακόμη ανακοινωθούν οι δυτικές κυρώσεις, τα ρωσικά χρηματιστήρια κατέρρευσαν και η πτώση του ρουβλίου έσπασε κάθε ρεκόρ.
Η χθεσινοβραδινή ομιλία του Πούτιν, με την οποία ανακοίνωσε την έναρξη του πολέμου, αντιπροσώπευε την απροκάλυπτη γλώσσα του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας. Με αυτή την έννοια, η κυβέρνησή του είναι η μόνη που μιλάει τόσο ανοιχτά σαν ιμπεριαλιστική δύναμη των αρχών του εικοστού αιώνα. Το Κρεμλίνο δεν είναι πλέον σε θέση να κρύψει πίσω από άλλες αιτιάσεις -συμπεριλαμβανομένης ακόμη και της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ– το μίσος του για την Ουκρανία και την επιθυμία του να της δώσει ένα τιμωρητικό «μάθημα». Αυτές οι ενέργειες είναι πέρα από τα λογικά κατανοητά «συμφέροντα» και βρίσκονται κάπου στη σφαίρα της «ιστορικής αποστολής», όπως την αντιλαμβάνεται ο Πούτιν.
Μετά τη σύλληψη του Αλεξέι Ναβάλνι τον Ιανουάριο του 2021, η αστυνομία και οι υπηρεσίες ασφαλείας έχουν ουσιαστικά συντρίψει την οργανωμένη αντιπολίτευση στη Ρωσία. Η οργάνωση του Ναβάλνι θεωρήθηκε «εξτρεμιστική» και διαλύθηκε, οι διαδηλώσεις προς υπεράσπισή του οδήγησαν σε περίπου δεκαπέντε χιλιάδες συλλήψεις και σχεδόν όλα τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης είτε έκλεισαν είτε χαρακτηρίστηκαν «ξένοι πράκτορες», περιορίζοντας σημαντικά τη λειτουργία τους. Οι μαζικές διαδηλώσεις κατά του πολέμου είναι μάλλον απίθανες – δεν υπάρχει καμία πολιτική δύναμη ικανή να τις συντονίσει και η συμμετοχή σε οποιαδήποτε διαμαρτυρία στο δρόμο, ακόμη και σε πικετοφορία ενός ατόμου, τιμωρείται γρήγορα και αυστηρά. Οι ακτιβιστές και οι διανοούμενοι στη Ρωσία είναι σοκαρισμένοι και αποθαρρυμένοι από τα γεγονότα.
Ένα ενθαρρυντικό σημάδι είναι ότι στη ρωσική κοινωνία δεν διαφαίνεται σαφής υποστήριξη του πολέμου. Σύμφωνα με το Κέντρο Levada, το τελευταίο ανεξάρτητο ινστιτούτο δημοσκοπήσεων (το οποίο έχει χαρακτηριστεί «ξένος πράκτορας» από τη ρωσική κυβέρνηση), το 40% των Ρώσων δεν υποστηρίζει την επίσημη αναγνώριση των «λαϊκών δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ από τις ρωσικές αρχές, ενώ το 45% των Ρώσων την υποστηρίζει. Ενώ κάποια σημάδια «συσπείρωσης γύρω από τη σημαία»1 είναι αναπόφευκτα, είναι αξιοσημείωτο ότι παρά τον πλήρη έλεγχο των μεγάλων πηγών ενημέρωσης και τη δραματική έκρηξη προπαγανδιστικής δημαγωγίας στην τηλεόραση, το Κρεμλίνο δεν είναι σε θέση να υποδαυλίσει ενθουσιασμό για τον πόλεμο.
Δεν παρατηρείται σήμερα τίποτα παρόμοιο με την πατριωτική κινητοποίηση που ακολούθησε την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Υπό αυτή την έννοια, η εισβολή στην Ουκρανία διαψεύδει τη διαδεδομένη θεωρία ότι η εξωτερική επιθετικότητα του Κρεμλίνου αποσκοπεί πάντοτε στη στήριξη της εσωτερικής νομιμοποίησης. Αντίθετα, αν μη τι άλλο, ο πόλεμος αυτός θα αποσταθεροποιήσει το καθεστώς και θα απειλήσει ακόμη και την επιβίωσή του σε κάποιο βαθμό, καθώς το «πρόβλημα του 2024» –η ανάγκη να δοθεί μια πειστική παράσταση επανεκλογής του Πούτιν, όταν οι Ρώσοι ψηφίσουν για πρόεδρο την επόμενη φορά– παραμένει στο τραπέζι.
Η Αριστερά σε όλο τον κόσμο πρέπει να ενωθεί γύρω από ένα απλό μήνυμα: όχι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τις ενέργειες της Ρωσίας· θα οδηγήσουν σε πόνο και θάνατο. Αυτές τις μέρες της τραγωδίας, καλούμε σε διεθνή αλληλεγγύη με την Ουκρανία.
Μετάφραση: elaliberta.gr
Ilya Budraitskis, Ilya Matveev, “Ordinary Russians Don’t Want This War”, Jacobin, 24 Φεβρουαρίου 2022, https://jacobinmag.com/2022/02/ordinary-russians-war-outbreak-ukraine-vladimir-putin. Αναδημοισίευση: International Viewpoint, 24 Φεβρουαρίου 2022, https://internationalviewpoint.org/spip.php?article7535
Σημειώσεις
1 [Σ.τ.Μ.:] Το φαινόμενο «γύρω από τη σημαία» (ή σύνδρομο) είναι μια έννοια που χρησιμοποιείται στην πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις για να εξηγήσει την αυξημένη βραχυπρόθεσμη λαϊκή υποστήριξη της κυβέρνησης ή των πολιτικών ηγετών μιας χώρας σε περιόδους διεθνούς κρίσης ή πολέμου. “Rally ‘round the flag effect”, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Rally_%27round_the_flag_effect
