Σαγκάη 27 Νοεμβρίου 2022.

Yuri Prasad

Διαδηλώσεις στην Κίνα ενάντια στο σχέδιο εγκλεισμού που εφαρμόζει το καθεστώς

Ένα σκληρό σχέδιο λοκντάουν με επιτήρηση και αστυνομικές εξουσίες οδήγησε πολλούς να διαμαρτυρηθούν για τη συγκεκριμένη στρατηγική σε συνδυασμό με τις εκκλήσεις για δημοκρατία.

Ένα κύμα διαδηλώσεων κατά των αποκλεισμών λόγω Covid στην Κίνα αποτελεί πρόκληση για το καθεστώς και τη στρατηγική του για μηδενικό Covid^[1]. Αποδεικνύει ότι, όπως ακριβώς και στη Δύση, τα μέτρα κατά του Covid καθοδηγούνται από τις ανάγκες του κέρδους και όχι από τις ανάγκες των ανθρώπων.

Τουλάχιστον δέκα πόλεις, συμπεριλαμβανομένων της Σαγκάης, του Πεκίνου και της Γουχάν, συγκλονίστηκαν από πρωτοφανείς διαδηλώσεις στους δρόμους το περασμένο Σαββατοκύριακο. Το ξέσπασμα προκλήθηκε αρχικά από μια φονική πυρκαγιά σε διαμέρισμα στο Ουρούμτσι, στην περιοχή Σιντζιάνγκ^[2]. Οι διαδηλωτές εκεί ισχυρίζονται ότι ο αποκλεισμός λόγω Κόβιντ εμπόδισε τις προσπάθειες διάσωσης και δυσκόλεψε τη διαφυγή των ανθρώπων.

Ήταν ένα συναίσθημα το οποίο πολλοί στην Κίνα μπορούσαν να συμμεριστούν. Μετά από σχεδόν τρία χρόνια περιορισμών λόγω πανδημίας, οι άνθρωποι έχουν ιστορίες όπως ότι βρίσκονται σε καραντίνα στο σπίτι τους, μερικές φορές με τις πόρτες τους κλειστές με συγκόλληση από τις αρχές.

Το κίνημα φαίνεται να είναι ισχυρότερο στις πανεπιστημιουπόλεις, όπου το συναίσθημα κατά του αποκλεισμού έχει συνδυαστεί με τα αιτήματα για μεγαλύτερη δημοκρατία. Ο θυμός τους βρίσκει εύκολα ανταπόκριση σε διάφορα στρώματα της κινεζικής κοινωνίας. Αυτά εκτείνονται από τους μετανάστες εργάτες που παλεύουν με την ανεργία και τις ελλείψεις τροφίμων κατά τη διάρκεια των λοκντάουν μέχρι τους επαγγελματίες που είναι θυμωμένοι με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς.

Στη Σαγκάη, οι διαδηλωτές φώναζαν να παραιτηθεί ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ – ένα τολμηρό αίτημα σε μια χώρα όπου η διαφωνία τιμωρείται με μακρές ποινές φυλάκισης. Πλάνα από τη διαδήλωση αυτή, που εξασφάλισε το BBC, δείχνουν αστυνομικές διμοιρίες να απομακρύνουν τους ανθρώπους. Τώρα οι αρχές λέγεται ότι ξεκινούν ακόμη πιο σκληρή καταστολή.

Η οργή των διαδηλωτών έρχεται εν μέσω μιας τεράστιας οικονομικής επιβράδυνσης και της μεγαλύτερης επιδημίας του Κόβιντ εδώ και τουλάχιστον έξι μήνες, την ώρα που το κράτος άρχισε να χαλαρώνει τα μέτρα του. Αυτό σημαίνει ότι παράλληλα με την οργή για την εκδοχή του μηδενικού Covid από το κινεζικό κράτος, υπάρχει ένας αυξανόμενος φόβος για ένα δυνητικά καταστροφικό νέο κύμα.

Πολλοί πιστεύουν ότι αν η Κίνα εγκαταλείψει την πολιτική της για το Covid, το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης θα υπερφορτωθεί. «Τα νοσοκομεία θα αντιμετωπίσουν αναπόφευκτα έλλειψη κρεβατιών για να φιλοξενήσουν την εισροή ασθενών», δήλωσε στην εφημερίδα Financial Times ο Μάικλ Χουάνγκ, ο οποίος μόλις είχε ξοδέψει 500 λίρες για έναν αναπνευστήρα. «Πρέπει να βεβαιωθώ ότι ο πατέρας μου θα έχει θεραπεία στο σπίτι, αν η εντατική δεν μπορεί να τον δεχτεί».

Ο κίνδυνος κατάρρευσης των υπηρεσιών υγείας είναι υπαρκτός. Οι δαπάνες υγείας ανά άτομο στην Κίνα είναι μόλις 458 λίρες ετησίως, σε σύγκριση με τις 4.313 λίρες της Βρετανίας. Και, μόνο οι μισοί από τους ανθρώπους άνω των 80 ετών έχουν κάνει δύο δόσεις του εμβολίου^[3].

Αυτό σημαίνει ότι μια εισροή εξαιρετικά ευάλωτων ατόμων με Covid είναι μια πραγματική πιθανότητα. Η άμεση άρση όλων των περιορισμών για το Covid στην Κίνα θα οδηγούσε σε 5 εκατομμύρια νοσηλείες και 1,55 εκατομμύρια θανάτους, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Φουντάν της Σαγκάης που έχει αξιολογηθεί από ειδικούς.

Αυτό υποδεικνύει τον πραγματικό λόγο για τον οποίο το κινεζικό κράτος πρωτοστάτησε στη δική του εκδοχή μιας στρατηγικής μηδενικού Covid. Ήθελε να διατηρήσει τις δαπάνες για την υγεία σε χαμηλά επίπεδα, διατηρώντας ταυτόχρονα τα εργοστάσια σε πλήρη λειτουργία.

Για μια περίοδο, η στρατηγική του θα μπορούσε να παρουσιάσει πραγματικά πλεονεκτήματα σε σχέση με εκείνες που ακολουθήθηκαν τόσο απερίσκεπτα στη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Περίπου 313 άτομα ανά 100.000 πέθαναν από Covid στη Βρετανία. Στην Κίνα ο αριθμός είναι μόλις 1.

Αυτό που αποδεικνύει το πρόσφατο κύμα διαδηλώσεων στην Κίνα είναι ότι η διατήρηση μιας πολιτικής λοκντάουν σε μια χώρα μόνη της –και υπό την απειλή της κρατικής βίας– δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα^[4]. Η μόνη στρατηγική μηδενικού Covid που είχε ελπίδες ήταν αυτή που υπαγορεύτηκε και εφαρμόστηκε από τους ίδιους τους απλούς ανθρώπους.

Είναι η Κίνα σοσιαλιστική χώρα;

Το πρόσφατο 20ό συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας^[5] ήταν διακοσμημένο με κόκκινες σημαίες και μοτίβα σφυροδρέπανου όπως θα περίμενε κανείς σε ένα σταλινικό καθεστώς. Το κράτος κατέχει και ελέγχει τις περισσότερες από τις μεγαλύτερες εταιρείες. Αλλά η χώρα διαθέτει επίσης πληθώρα εκατομμυριούχων και δισεκατομμυριούχων – περίπου 1.305 άνθρωποι έχουν καθαρή αξία πάνω από 570 εκατομμύρια λίρες.

Το πλουσιότερο 10 τοις εκατό κατέχει σχεδόν το 70 τοις εκατό του συνολικού πλούτου των νοικοκυριών, οπότε η Κίνα δύσκολα μπορεί να περιγραφεί ως κοινωνία ισότητας. Η ελεύθερη αγορά λειτουργεί με τρόπους παρόμοιους με κάθε άλλη μεγάλη παγκόσμια δύναμη. Υπόκειται στην ίδια ροπή προς τις ανόδους και τις καταρρεύσεις που επεσήμανε ο Καρλ Μαρξ^[6] στις περιγραφές του για τον καπιταλισμό. Και οι εργαζόμενοι δεν έχουν πραγματικό δημοκρατικό έλεγχο.

Έτσι, παρά τις εικόνες, η Κίνα δεν είναι σοσιαλιστική. Ένα επαναστατικό κίνημα με επικεφαλής τον Μάο Τσετούνγκ το 1949^[7] ανέτρεψε μια διεφθαρμένη δικτατορία. Ήταν ένα θετικό χτύπημα ενάντια στις ιμπεριαλιστικές χώρες^[8] και τις εταιρείες που ήθελαν να συνεχίσουν την κυριαρχία τους στην Κίνα.

Αλλά ο Μάο είχε ως στόχο να λειτουργήσει εντός του καπιταλισμού. Ήθελε να εκβιομηχανίσει αυτό που θεωρούσε ότι ήταν μια καθυστερημένη κοινωνία. Στη θέση της παλιάς ελίτ, το Κομμουνιστικό Κόμμα εγκατέστησε τους δικούς του ανθρώπους για να διευθύνουν τη γεωργία και τη βιομηχανία. Και όλοι οι πόροι της Κίνας έπρεπε να ανήκουν στο κράτος.

Αυτό επέτρεψε στην ηγεσία να ανακηρύξει την Κίνα σοσιαλιστική. Αλλά όλες οι εκμεταλλευτικές πρακτικές και οι ανισότητες που συνδέονταν με τον καπιταλισμό παρέμεναν.

Η Κίνα συμμετείχε σε στρατιωτικό και οικονομικό ανταγωνισμό με άλλα κράτη. Και επεδίωκε να συσσωρεύσει κεφάλαιο, αναγκάζοντας τους αγρότες και τους εργάτες να δουλεύουν σε φρικτές συνθήκες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η περιγραφή της Κίνας ως «κρατικού καπιταλισμού» είναι η πιο κατάλληλη.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Yuri Prasad, “Protests in China battle regime’s lockdown plan”, Socialist Worker, τεύχος 2833, 28 Νοεμβρίου 2022, https://socialistworker.co.uk/news/protests-in-china-battle-regimes-lockdown-plan/.

Σημειώσεις

^[1] Sarah Bates, “Virus tears through poorer countries as fears of a ‘second wave’ grip China”, Socialist Worker, τεύχος 2709, 16 Ιουνίου 2020, https://socialistworker.co.uk/international/virus-tears-through-poorer-countries-as-fears-of-a-second-wave-grip-china/.

^[2] “We Uyghurs Have No Say by Ilham Tohti—telling a story of oppression”, Socialist Worker, τεύχος 2811, 27 Ιουνίου 2022, https://socialistworker.co.uk/reviews-and-culture/we-uyghurs-have-no-say-by-ilham-tohti-telling-a-story-of-oppression/.

^[3] Sam Ord, “Delta variant outbreaks around the world show new Covid danger”, Socialist Worker, τεύχος 2766, 3 Αυγούστου 2021, https://socialistworker.co.uk/international/delta-variant-outbreaks-around-the-world-show-new-covid-danger/.

^[4] Isabel Ringrose, “Tories say Covid lockdowns went too far”, Socialist Worker, τεύχος 2820, 30 Αυγούστου 2022, https://socialistworker.co.uk/news/tories-say-covid-lockdowns-went-too-far/.

^[5] Alex Callinicos, “China’s champions of state capitalism”, Socialist Worker, τεύχος 2761, 29 Ιουνίου 2021, https://socialistworker.co.uk/alex-callinicos/china-s-champions-of-state-capitalism/.

^[6] “Marxism 101: What you need to know about Karl Marx”, Socialist Worker, τεύχος 2826, 8 Οκτωβρίου 2022, https://socialistworker.co.uk/long-reads/marxism-101-what-you-need-to-know-about-karl-marx/.

^[7] Tomáš Tengely-Evans, “1949 — Mao & the Chinese revolution”, , τεύχος 2673, 24 Σεπτεμβρίου 2019, https://socialistworker.co.uk/features/1949-mao-the-chinese-revolution/.

^[8] Simon Basketter, “Rising imperialist tensions and war games over Taiwan”, Socialist Worker, τεύχος 2777, 17 Οκτωβρίου 2021, https://socialistworker.co.uk/background-check/rising-imperialist-tensions-and-war-games-over-taiwan/.