Ο πληθυσμός της Κούβας συρρικνώνεται εν μέσω οικονομικής κρίσης και πολιτικής απογοήτευσης

29 Μαΐου 2023

ΠΗΓΗ: https://www.comunistascuba.org/

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: elaliberta.gr
Η οικονομική κρίση στην Κούβα δεν λέει να τελειώσει και αυτό συμβάλλει στη συνεχιζόμενη ροή μεταναστών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μόνο το 2022, ένα τέταρτο του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων πέρασαν παράνομα τα σύνορα του Μεξικού προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έγιναν δεκτοί από τις μεταναστευτικές αρχές. Παρόλο που ο Μπάιντεν ακύρωσε την αποδοχή παράνομων Κουβανών μεταναστών από το νησί, επικίνδυνες βάρκες συνεχίζουν να φεύγουν για τη Φλόριντα. Υπάρχουν και άλλες χώρες όπου μεταναστεύουν Κουβανοί, όπως η Ουρουγουάη, όπου φτάνουν αφού φτάσουν στη Γουιάνα -μια χώρα που έχει ευελιξία στη μετανάστευση με την Κούβα- και στη συνέχεια διασχίζουν ολόκληρη τη Βραζιλία.

Η πλειονότητα των Κουβανών μεταναστών είναι νέοι, γεγονός που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εργατική τάξη του νησιού, εκθέτοντάς την σε μια αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης - σήμερα 60 έτη για τις γυναίκες και 65 για τους άνδρες.

Με τους νέους αμερικανικούς μεταναστευτικούς νόμους, 30.000 Κουβανοί θα γίνονται δεκτοί ετησίως, αριθμός που υπολείπεται κατά πολύ του αριθμού των αιτήσεων.

Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι: Ποια είναι η στάση της κουβανικής κυβέρνησης απέναντι σε αυτή την κατάσταση της μετανάστευσης;

Yurisbel Martínez Suárez

Ο Φιντέλ Κάστρο συνήθιζε να λέει: "Ο λαός μας είναι ο μεγαλύτερος πόρος μας- είναι το ανθρώπινο κεφάλαιό μας".

Η επαναστατική κυβέρνησή του εθνικοποίησε μεγάλες βιομηχανίες, την αγροτική βιομηχανία και τις τράπεζες. Επίσης, παρείχε δωρεάν εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη σε ολόκληρο τον πληθυσμό- πριν από το 1959, αυτές οι βασικές υπηρεσίες αποτελούσαν πολυτέλεια που μόνο οι πλούσιοι μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά. Επιτυχημένες εκστρατείες για καθολική στέγαση, ηλεκτροδότηση, διανομή τροφίμων, αλφαβητισμό και νομικές μεταρρυθμίσεις για την καταπολέμηση των φυλετικών και έμφυλων διακρίσεων σήμαιναν ότι η κοινωνική πρόνοια της Κούβας μπορούσε να ανταγωνιστεί τα έθνη του "Πρώτου Κόσμου".

Τα πρώτα τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη της σοσιαλιστικής πορείας, μόνο 248.100 άνθρωποι μετανάστευσαν. Αυτοί ήταν, ως επί το πλείστον, αντίπαλοι των ριζικών αλλαγών που γίνονταν προς όφελος των εργαζομένων και των φτωχών. Σήμερα, έξι δεκαετίες αργότερα, η Κούβα βιώνει μια πολύ διαφορετική έξοδο.

Συντριπτική φτώχεια και αναγκαστική σιωπή

Από τον Οκτώβριο του 2021, 340.000 Κουβανοί έχουν φύγει. Οι σημερινοί μετανάστες συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τους αρχικούς στόχους της επανάστασης, αλλά πιστεύουν ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κούβας (PCC) εγκαταλείπει αυτούς τους στόχους και μαζί τους και τον πληθυσμό του νησιού. Αισθάνονται προδομένοι.

Εκείνοι που έφυγαν συγκλονίστηκαν από την πραγματικότητα της φτώχειας, της πείνας, του πληθωρισμού 1.000% και της κατάρρευσης των κτιρίων, των σχολείων, των νοσοκομείων και των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων ηλεκτρισμού και επικοινωνιών. Για πολλούς, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν μια σειρά από δρακόντειους νόμους κατά της ελευθερίας του λόγου που εμπόδιζαν τα παράπονα, την κριτική και τις προτάσεις για αλλαγές για τη διάσωση της επανάστασης.

Οι απελπισμένοι μετανάστες επαιτούσαν, δανείζονταν, πουλούσαν όλα τα υλικά αγαθά τους και διακινδύνευαν το θάνατο για να φύγουν. Αναζητούν την ευημερία και τη δημοκρατία που κάποτε ήλπιζαν από την επανάσταση. Δυστυχώς, δεν θα βρουν τίποτα από αυτά στη χώρα προς την οποία κατευθύνονται οι περισσότεροι, τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Από τον Ιανουάριο του 2021, περισσότεροι από 100 Κουβανοί έχουν χάσει τη ζωή τους και περισσότεροι από 350 αγνοούνται από δολοφονίες, ναυάγια και πνιγμούς κατά την προσπάθειά τους να διαφύγουν από τη θάλασσα και τη στεριά. Οι φτωχότεροι αντιμετωπίζουν τους μεγαλύτερους κινδύνους. Το 2022, περισσότεροι από 8.560 Κουβανοί που δεν είχαν τα οικονομικά μέσα να πληρώσουν τους διακινητές ανθρώπων μετανάστευσαν με σχεδία ή με τα πόδια, αλλά συνελήφθησαν από τις ξένες αρχές και επέστρεψαν στην Κούβα, όπου αντιμετώπισαν διακρίσεις επειδή επιχείρησαν να διαφύγουν.

Τον Οκτώβριο του 2022, ένα ταχύπλοο από τη Φλόριντα επιχείρησε να παραλάβει μερικές δεκάδες Κουβανούς στη βορειοδυτική παραλιακή πόλη Bahia Honda. Η κουβανική ακτοφυλακή εμβόλισε το σκάφος, κόβοντάς το στη μέση. Οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, μεταξύ των οποίων και παιδιά. Οι επιζώντες κολύμπησαν στην ακτή και μάζεψαν τα πτώματα των συγγενών τους χωρίς βοήθεια.

Κόστος και συνέπειες

Αφού η Νικαράγουα επέτρεψε στους Κουβανούς να εισέλθουν χωρίς τουριστική βίζα τον Νοέμβριο του 2021, η χώρα έγινε ένας πολυσύχναστος πρώτος σταθμός για όσους έφευγαν.

Η τιμή για να φτάσει κανείς στις ΗΠΑ δια ξηράς από τη Νικαράγουα κυμαίνεται από 7.000 έως 14.000 δολάρια. Για να κάνουν αυτό το ταξίδι, οι Κουβανοί έχουν πουλήσει προσωπικά αντικείμενα, σπίτια και αυτοκίνητα αξίας περίπου τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αδίστακτους λαθρέμπορους (coyotes), διεφθαρμένους αστυνομικούς και γραφειοκράτες. Αυτή η φυγή κεφαλαίων ισοδυναμεί με το ετήσιο εισόδημα οποιουδήποτε από τους τρεις οικονομικούς πυλώνες του νησιού: εξόρυξη πόρων, τουρισμός και εμβάσματα. Η ζήτηση δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ έγινε η κινητήρια δύναμη του υπερπληθωρισμού.

Οι Κουβανοί που εισέρχονται στις ΗΠΑ είναι κυρίως νέοι, μεταξύ 20 και 40 ετών. Η συνολική μείωση του πληθυσμού λόγω της πρόσφατης μετανάστευσης ανέρχεται στο 3%, αλλά έξι στους 100 ανθρώπους σε ηλικία εργασίας έχουν εξαφανιστεί.

Ο αντίκτυπος στην παραγωγή και τις υπηρεσίες είναι παραλυτικός. Οι ασθενείς στα νοσοκομεία και τις κλινικές αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις απειλητικές για τη ζωή τους, ο αριθμός των μαθητών ανά καθηγητή έχει εκτοξευθεί στα ύψη, οι τουριστικές υπηρεσίες υποβαθμίζονται και οι ουρές για φάρμακα, τρόφιμα και τραπεζικές υπηρεσίες έχουν μεγαλώσει. Οι επισκευές, η συντήρηση και οι κατασκευές έχουν σταματήσει, εκτός από τα νέα ξενοδοχεία.

Η Κούβα έχει τον υψηλότερο αριθμό ηλικιωμένων και το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων στην αμερικανική ήπειρο, καθώς και τον χαμηλότερο αριθμό νέων μεταναστών. Η επακόλουθη απότομη πτώση της παραγωγής αγαθών για εγχώρια κατανάλωση και για εξαγωγή είναι σήμερα η χειρότερη στο ημισφαίριο. Η κοινωνική ασφάλιση των συνταξιούχων δεν είναι βιώσιμη. Η εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους είναι ασφυκτική. Η ταμειακή ρευστότητα έχει εξανεμιστεί και οι τράπεζες αρνούνται να χορηγήσουν πιστώσεις για τρόφιμα σε ένα έθνος που εισάγει το 80% των μέσων διαβίωσής του. Πρόκειται για ένα καθοδικό σπιράλ που αναγκάζει τους ανθρώπους να φύγουν.

Αυτόν τον Ιανουάριο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν επέβαλε μέτρα κατά των Λατινοαμερικανών μεταναστών που επιδιώκουν να εισέλθουν στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.

Το νέο περιοριστικό "Πρόγραμμα Αναστολής" του μειώνει την ποσόστωση σε 30.000 άτομα μηνιαίως, τα οποία κατανέμονται μεταξύ Βενεζουελάνων, Νικααραγουανών, Αϊτινών και Κουβανών. Μια λοταρία μετανάστευσης τύπου Λας Βέγκας που διοργανώνεται από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αβάνα έχει επανέλθει, μοιράζοντας 20.000 θέσεις ετησίως. Υπάρχει μια καθυστέρηση 70.000 αιτήσεων οικογενειακής επανένωσης λόγω του κλεισίματος της πρεσβείας από τον Ντόναλντ Τραμπ το 2017.

Μεταξύ του αποκλεισμού και της γραφειοκρατίας

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρόεδρος, ο Τραμπ θέσπισε 443 μέτρα κατά της Κούβας, τα οποία, σε συνδυασμό με το επί δεκαετίες αμερικανικό εμπάργκο και την πανδημία του Covid, οδήγησαν το νησί σε οικονομική εξαθλίωση. Η πρώτη προεκλογική υπόσχεση του Μπάιντεν ήταν να ακυρώσει τις κυρώσεις του Τραμπ, αλλά τις έχει υλοποιήσει μόνο σε τρεις περιπτώσεις: απλοποίησε τις διαδικασίες για να επισκέπτονται οι πολίτες των ΗΠΑ την Κούβα, άνοιξε ξανά την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αβάνα και επέτρεψε την επανέναρξη των εμβασμάτων.

Για το μέλλον του νησιού, η κουβανική κυβέρνηση ποντάρει στον τουρισμό, στην πώληση κρατικών ακινήτων και στην ανάπτυξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Εν τω μεταξύ, αγνοεί τις ανάγκες του λαού και παρενοχλεί όσους διαμαρτύρονται, εξασφαλίζοντας ότι η πορεία προς το Βορρά θα συνεχιστεί.

Η προοπτική του σοσιαλισμού στην αμερικανική ήπειρο που έθεσε η Κουβανική Επανάσταση ενέπνευσε τους εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο, αλλά το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει καταστρέψει την πίστη σε αυτό το όνειρο, καθώς υιοθετεί όλο και περισσότερο το "κινεζικό μοντέλο" σοσιαλισμού- δηλαδή, στην πραγματικότητα, την αποκατάσταση του καπιταλισμού.

Η καλύτερη πορεία δράσης για τους αληθινούς φίλους της Κούβας είναι να διαμαρτυρηθούν έντονα κατά του αμερικανικού εμπάργκο και, ταυτόχρονα, να υποστηρίξουν τους Κουβανούς που αγωνίζονται για την εργατική δημοκρατία και κατά της επιστροφής της "ελεύθερης αγοράς". Δεν υπάρχει επιστροφή στις μέρες της νεοαποικιακής υπερεκμετάλλευσης!

O Yurisbel Martínez Suárez είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του ComunistasCuba.org.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε αρχικά στην ιστοσελίδα του Partido Libertad Socialista.