Ιράν, ποιος θυμάται την 8η Μάρτη του 1979;

Συνέντευξη της Fariba στην Shirin Shalkooi, Βρυξέλλες, Φεβρουάριος 2019.

Θα ήθελες να μας συστηθείς;

Είμαι η Fariba, είμαι κομμουνιστίστρια και μέλος της Οργάνωσης Γυναικών της 8 Μάρτη (Ιράν-Αφγανιστάν)¹. Είναι μια ανεξάρτητη και δημοκρατική οργάνωση με επαναστατική στρατηγική. Με τον όρο «δημοκρατική» εννοούμε ότι γυναίκες με διαφορετική ιδεολογία και υπόβαθρα μπορούν να είναι μέλη της οργάνωσής μας. «Ανεξάρτητη» σημαίνει ότι είμαστε αυτόνομες από τους άνδρες και από πολιτικά κόμματα ή κυβερνητικούς θεσμούς. Οι γυναίκες του Αφγανιστάν είναι οι πιο καταπιεσμένες γυναίκες στο Ιράν, δεν θεωρούνται πολίτες της χώρας, έτσι πολλές Αφγανές που ζουν στο Ιράν δεν θα αποκαλούνται Ιρανές.

Οι στατιστικές της βίας κατά των γυναικών αυξάνονται. Το 2014, στην πόλη Ισφαχάν σημειώθηκε μια σειρά επιθέσεων με οξύ από άνδρες που έκριναν ότι οι γυναίκες δεν φορούσαν σωστά το χιτζάμπ τους. Από εκείνη τη στιγμή κατανοήσαμε ότι έπρεπε να οικοδομήσουμε έναν συνασπισμό με άλλες γυναίκες για να δράσουμε μακροπρόθεσμα και όχι μόνο περιστασιακά. Πριν από δύο χρόνια, ξεκινήσαμε να δουλεύουμε σε μια καμπάνια με το όνομα Karzar (#kaarzaar)² για την καταπολέμηση της κρατικής, κοινωνικής και ενδοοικογενειακής βίας εναντίον των γυναικών στο Ιράν. Στην εκστρατεία συμμετείχαν γυναίκες από την οργάνωση 8 Μάρτη, αλλά και άλλες ακτιβίστριες, γυναικείες οργανώσεις και αριστερές. Για εμάς, η αποκάλυψη της σχέσης μεταξύ των τριών διαφορετικών αλυσίδων βίας –κοινωνικής, ενδοοικογενειακής και κρατικής– είναι πραγματικά απαραίτητη. Αν χρησιμοποιήσουμε μόνο τον όρο «βία κατά των γυναικών», αυτό που συχνά υποστηρίζεται από την αριστερά είναι η επικέντρωση μόνο στη βία του κράτους και μπαίνει στην άκρη η ενδοοικογενειακή βία. Όταν μιλάμε για κοινωνική (βία σε δημόσιους χώρους) ή ενδοοικογενειακή βία, κάποιες φεμινίστριες μπορούν να βάλουν στην άκρη την κρατική βία. Υποστηρίζουμε ότι υπάρχουν διαφορετικές αλυσίδες που λειτουργούν μαζί και ότι πρέπει να τις καταπολεμήσουμε όλες. Μια άλλη σημαντική πολιτική θέση του Karzar είναι ότι όλες συμφωνούμε ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αλλάξει η κατάσταση των γυναικών χωρίς να ανατραπεί το ισλαμικό καθεστώς του Ιράν. Άλλες πολιτικές οργανώσεις βρίσκονται σε αντίθεση με το καθεστώς όπως οι Μουτζαχεντίν του Λαού (Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης του Ιράν) που είναι φιλοϊμπεριαλιστικές ή μοναρχικές, αλλά είμαστε εντελώς διαφορετικές από αυτές. Το Karzar είναι ένας εξόριστος συνασπισμός, οι περισσότερες από τις γυναίκες ζουν στο Βέλγιο, την Αγγλία, τις Κάτω Χώρες, τη Γερμανία, τον Καναδά, την Τουρκία και τη Σουηδία. Ορισμένες γυναίκες στο Ιράν μας ακολουθούν, αλλά δεν κάνουμε επίσημη επαφή επειδή είναι πολύ επικίνδυνο γι’ αυτές.

Ποιο είναι το καθοριστικό στοιχείο της πραγματικότητας;

Μετά την εγκαθίδρυση του ισλαμικού καθεστώτος τον Φεβρουάριο του 1979, είχαμε πάντα αντίσταση στην κοινωνία. Όμως, πέρυσι, στο Dey mah³ υπήρξε μια μεγάλη ταξική εξέγερση που άλλαξε ολόκληρη την πολιτική ατμόσφαιρα. Πριν από αυτό, στην αντιπολίτευση ηγεμόνευαν ιδεολογικά οι μεταρρυθμιστές. Αν ήθελες να κάνεις κάτι, ο καθένας σου απαντούσε «χρειαζόμαστε χρόνο», «μπορούμε κάτι να αλλάξουμε με έναν άλλο Πρόεδρο»... Αλλάξαμε κάποια πρόσωπα όπως τον Μουσαβί, τον Χαταμί ή τον Ροχανί αλλά δεν άλλαξε τίποτα στην πολιτική μας κατάσταση γιατί όλοι τους υπερασπίζονται τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Οι διαμαρτυρίες του Dey ήταν πραγματικά σημαντικές, γιατί κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει την τεράστια οργή των ανθρώπων που φώναζαν ότι δεν θέλουν πια το ισλαμικό καθεστώς. Οι φτωχοί, οι εθνικές μειονότητες, οι γυναίκες και οι άνδρες, κατέβηκαν στους δρόμους σε εκατοντάδες πόλεις και χωριά που, ως πολιτική ακτιβίστρια, δεν ήξερα καν ότι υπήρχαν. Ήταν μια προσβολή για τους μεταρρυθμιστές που διέδοσαν την ιδέα ότι η εργατική τάξη και οι λιγότερο μορφωμένοι άνθρωποι υποστηρίζουν το καθεστώς. Από τις διαμαρτυρίες του Dey, ο μεταρρυθμιστές έχασαν κάποια δύναμη και είναι η καλύτερη στιγμή να μιλήσουμε για αλλαγές και εναλλακτικές λύσεις.

Φέτος, το 2019, είναι η 40η επέτειος της ανάληψης του ελέγχου της επανάστασης από το ισλαμικό καθεστώς. Εκείνη την εποχή, οι ισλαμιστές φονταμενταλιστές κατέλαβαν την εξουσία, αλλά η επανάσταση δεν έγινε από αυτούς. Ξεκίνησε από αριστερές, κομμουνιστικές και κοσμικές οργανώσεις. Οι αριστεροί έκαναν ένα μεγάλο λάθος, καθώς σκέφτηκαν ότι μπορούσαν να πάνε χέρι-χέρι με τους ισλαμιστές εναντίον του Σάχη⁴ και των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Επειδή το μεγαλύτερο μέρος του ιρανικού λαού είναι θρησκευόμενο, σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον Χομεϊνί⁵ ως έναν μουσουλμάνο ιδεολογικό ηγέτη για την επανάσταση και ότι θα μπορούσουν να αλλάξουν την κοινωνία μετά από αυτόν. Αλλά ο Χομεϊνί είχε τα δικά του σχέδια, ήθελε να οικοδομήσει ένα ισλαμικό κράτος και το κόμμα της Χεζμπολλάχ⁶. Ύστερα από δύο χρόνια πολιτικής ελευθερίας αμέσως μετά την επανάσταση, το καθεστώς άρχισε να απαγορεύει όλα τα άλλα πολιτικά κόμματα. Κατά τη διάρκεια 7 ετών, συνέλαβε και σκότωσε πολλές χιλιάδες ακτιβιστές/στριες και πολιτικούς αντιπάλους. Τους χάσαμε κυριολεκτικά, αλλά χάσαμε και τις εμπειρίες τους, αυτό είναι ένα μεγάλο χάσμα για τις νέες γενιές που μεγάλωσαν μόνο κάτω από την ηγεμονία του ισλαμικού καθεστώτος. Το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης «γενιάς της επανάστασης» είναι είτε εξόριστο είτε δεν είναι πιά πολιτικά ενεργό. Στη δεκαετία του 1990, το καθεστώς άρχισε να δίνει κάποια ελευθερία για την οικοδόμηση των ρεφορμιστικών κομμάτων, αλλά δεν ήταν κόμματα που έχτισε ο λαός, ήταν κόμματα, οργανώσεις και συνδικάτα που χτίστηκαν από το ρεφορμιστικό κομμάτι της κυβέρνησης, κόμματα που χτίστηκαν από την κορυφή και ελέγχονται από το καθεστώς. Έκαναν ψεύτικα «συνδικάτα» και ψεύτικες «οργανώσεις» για τον έλεγχο και την καταγραφή των ακτιβιστών/στριών.

Πριν από δέκα χρόνια, πριν από το «ιρανικό πράσινο κίνημα» το 2009, είχαμε ένα κίνημα φοιτητών, εργατών, δασκάλων και γυναικών. Μετά την εξέγερση του Δεκεμβρίου 2017, όλα αυτά τα κινήματα και ειδικά των οικολόγων, των γυναικών, των οδηγών, των νοσηλευτών/τριών και των δάσκαλων, έγιναν πιο ριζοσπαστικά. Για παράδειγμα, υπάρχουν νέες ανεπίσημες συνδικαλιστικές οργανώσεις που προσπαθούν να παραμείνουν ανεξάρτητες από το κράτος όπως ο εργατικός αγώνας του εργοστασίου ζάχαρης του Χαφτ Τεπέ. Αυτός ο ριζοσπαστισμός δεν προέρχεται από πουθενά. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, το ιρανικό καθεστώς έπρεπε να αποκαταστήσει όλο και περισσότερες σχέσεις με τις δυτικές προηγμένες καπιταλιστικές χώρες. Αυτοαποκαλούνται αντιιμπεριαλιστές, αλλά είναι απλώς ένα βερνίκι. Είχαν την ψευδαίσθηση ότι αυτές οι σχέσεις θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης. Ο Ροχανί υπέγραψε την πυρηνική συμφωνία το 2015 με τους P5+1 (Αμερική, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Γερμανία) φέρνοντας περισσότερα κεφάλαια και του επέτρεψε να υπογράψει επίσημες συμβάσεις με τα καρτέλ. Όμως, σε όλες τις χώρες, οι πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού αυξάνουν το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών. Τον Μάιο του 2018, ο Τραμπ ανακοίνωσε την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία και επανέφερε ισχυρές οικονομικές κυρώσεις. Σε μια νύχτα σχεδόν, οι τιμές των βασικών αγαθών επιβίωσης τριπλασιάστηκαν. Μπορείτε να το φανταστείτε; Δεν μπορείτε πια να βρείτε τα προϊόντα που εισάγονται από τη Δύση, όπως τα παπλώματα ή τα προϊόντα υγιεινής των γυναικών. Κάποιοι εργαζόμενοι δεν πληρώθηκαν για ένα χρόνο (πληρωμές για ένα ή δύο μήνες για ένα έτος είναι η καλύτερη περίπτωση). Αυτό αφορά τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα, αν και είναι πολύ δύσκολη η διάκριση μεταξύ αυτών των δύο στο Ιράν. Για παράδειγμα, πολλοί φρουροί των Σεπάχ-ε Πασνταράν, του παραστρατιωτικού στρατού του καθεστώτος, είναι οι ιδιοκτήτες των επονομαζόμενων «ιδιωτικών» εταιρειών. Πολλές μικρές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν και πολλοί άνθρωποι είναι άνεργοι εδώ και χρόνια. Βλέπουμε καταστάσεις που ποτέ δεν αντιμετωπίσαμε, μερικοί άνθρωποι κοιμούνται στα νεκροταφεία σε άδειους τάφους επειδή δεν έχουν άλλο κατάλυμα.

Το κλίμα και τα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι επίσης σημαντικά ζητήματα. Οι επιστήμονες λένε ότι πολλά τμήματα του Ιράν θα γίνουν σύντομα ακατοίκητα. Οι καταστάσεις στην ύπαιθρο είναι γενικά χειρότερες επειδή κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό. Ο πόλεμος του νερού ξεκίνησε στο Ιράν. Στο Ισφαχάν την περασμένη εβδομάδα, μπορούσαμε να δούμε να ρίχνουν το νερό πίσω στο διάσημο ποταμό Ζαγιεντέχ αλλά αυτό γίνεται κυρίως για τον τουρισμό. Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων φέρνουν το νερό από άλλες πόλεις και χωριά κυρίως από τις περιοχές του Ιράν στις οποίες διαμένουν Άραβες. Το περιβαλλοντικό πρόβλημα αναμιγνύεται με το εθνικό ζήτημα, επειδή το νερό προέρχεται από φτωχή περιοχή όπου οι άνθρωποι των μειονοτήτων δεν έχουν κανένα δικαίωμα. Το Ισφαχάν είναι ένα καλό παράδειγμα επειδή έχει πολλές χαλυβουργίες που χρειάζονται πολύ νερό, αλλά η πόλη βρίσκεται στη μέση της ερήμου. Το φαντάζεστε; Είναι πραγματικά τρελό. Ο Σάχης ήθελε να οικοδομήσει βιομηχανίες για το γόητρο της πόλης, να φέρει ισχύ στο κέντρο. Τώρα, από τη μία (για παράδειγμα στο Χαφτ Τεπέ) εάν θέλουν να κρατήσουν τις βιομηχανίες, θα πάρουν όλο το νερό. Και από την άλλη, αν τις κλείσουν, υπάρχουν πέντε χιλιάδες εργαζόμενοι που θα χάσουν τη δουλειά τους. Αυτά είναι μερικά παραδείγματα των συγκρούσεων μεταξύ του οφέλους και της ευημερίας των ανθρώπων και της ατζέντας του νεοφιλελευθερισμού του ισλαμικού καθεστώτος.

Η κρίση που ο καπιταλισμός προκάλεσε στο Ιράν δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και πολιτική. Υπάρχουν αντιφάσεις στο ιρανικό καθεστώς αλλά και μεταξύ του ιρανικού καθεστώτος και των δυτικών χωρών και μεταξύ του ιρανικού καθεστώτος και άλλων δυνάμεων στη Μέση Ανατολή. Μέσα στο ίδιο το καθεστώς, η κυβέρνηση δεν ξέρει πώς να επιλύσει την κρίση και δεν υπάρχει ενότητα όπως ήταν πριν από 30 χρόνια. Ιστορικά, υπάρχουν δύο μεγάλες πολιτικές θέσεις. Αυτών που πιστεύουν ότι πρέπει να ενισχύσουμε το ιδεολογικό βερνίκι του ισλαμικού καθεστώτος και να διατηρήσουμε τους συμμάχους μας όπως τη Ρωσία και την Κίνα ενάντια στον «ιμπεριαλισμό» επειδή η αντιπολίτευση εναντίον της Αμερικής είναι σημαντική για τους υποστηρικτές και τους συμπαθούντες του ισλαμικού καθεστώτος. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το «κόμμα του Ροχανί» που πιστεύει ότι πρέπει να αναπτύξουμε περισσότερες σχέσεις με τη Δύση για να εκπληρώσουμε την ατζέντα του νεοφιλελευθερισμού του καθεστώτος: την ένταξη στην παγκόσμια αγορά παρέχοντας μια φτηνή πηγή εργασίας, μια μεγάλη αγορά καταναλωτών. Μετά την τελευταία κίνηση του Τραμπ, και οι δύο θέσεις βρίσκονται σε κρίση. Φοβόμαστε έναν πόλεμο με την Αμερική, αλλά δεν είναι εύκολο να προβλέψουμε. Κατά τηναποψή μου, βρισκόμαστε ήδη σε πόλεμο, όχι στο Ιράν αλλά στη Συρία, στο Αφγανιστάν, στην Υεμένη, στο Ιράκ, στην Παλαιστίνη, στον Λίβανο·παντού όπου το ιρανικό καθεστώς κάνει πόλεμο για να ενισχύσει το μέτωπό του ενάντια στην Αμερική και τους συμμάχους της όπως το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία και ενίοτε την Τουρκία. Υπάρχει έντονη εθνικιστική τάση στο Ιράν και πολλοί Ιρανοί είναι ρατσιστές εναντίον των Αράβων, των Αφγανών και των εθνοτικών μειονοτήτων. Ωστόσο, το καθεστώς δεν αναγνωρίζει αυτή την πολυπλποκότητα, για το ιρανικό καθεστώς, είτε είναι κανείς μαζί τους είτε είναι με την Αμερική. Αυτή η δυναμική είναι πραγματικά σημαντική τόσο για το ιρανικό όσο και για το αμερικανικό καθεστώς, επειδή εμποδίζει τους ανθρώπους να σκεφτούν εναλλακτικές λύσεις.

Σχετικά με τον αντιιμπεριαλισμό, ένα από τα μεγαλύτερα λάθη των κομμουνιστών ήταν ότι δεν κατάλαβαν ότι η ουσία του ιμπεριαλισμού βασίζεται στις σχέσεις παραγωγής. Μερικοί κομμουνιστές πιστεύουν ότι ο ιμπεριαλισμός είναι μόνο οι ΗΠΑ, επειδή είναι η πρώτη στρατιωτική δύναμη του κόσμου και επιτίθονται παντού. Αλλά ο ιμπεριαλισμός είναι σχέσεις παραγωγής και το ιρανικό καθεστώς δεν ήταν ποτέ αντιιμπεριαλιστικό. Από την αρχή, είχαν ακριβώς τα ίδια συμφέροντα στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις όπως καθορίζονται από τον ιμπεριαλισμό. Ορισμένα κόμματα όπως το PTB [Parti des Travailleurs (Belgique) / Εργατικό Κόμμα Βελγίου] και άλλα ρεύματα κάνουν αυτό το λάθος, αλλά δεν έζησαν μια τέτοια επανάσταση σαν αυτή που κάναμε. Το ιρανικό καθεστώς αναπαράγει ιμπεριαλιστικές οικονομικές σχέσεις με τους γείτονές του, για παράδειγμα στη Συρία. Επομένως δεν μπορεί να αποκαλείται «αντιιμπεριαλιστικό». Για να είναι αυτό θα έπρεπε να είναι σοσιλιστικό, κάτι το οποίο δεν υπήρξε ποτέ μέχρι τώρα το Ιράν. Είναι ένα πολύ μεγάλο λάθος ορισμένων τμημάτων της Δυτικής Αριστεράς που υποστηρίζουν αυτό το καθεστώς και θεωρούν το ιρανικό καθεστώς ως αντιιμπεριαλιστικό καθεστώς βασιζοντάς το μόνο στην ψεύτικη όψη του. Μια άλλη κοινή προσέγγιση καθεστώτων όπως το Ιράν είναι το επιχείρημα του πολιτιστικού σχετικισμού που υποστηρίζει ότι «οι Ιρανοί δεν είναι έτοιμοι για σοσιαλισμό ή αντικαπιταλισμό ή για απελευθέρωση των γυναικών». Αλλά δεν είναι αλήθεια!

Μπορείτε να μας μιλήσετε για την κατάσταση των γυναικών και γιατί οΜάρτης είναι ένας σημαντικός μήνας για το γυναικείο κίνημα στο Ιράν;

Το πρόβλημα του οικονομικού χάσματος και των ταξικών διαφορών καταρχάς επηρεάζει άμεσα τις γυναίκες. Οι γυναίκες είναι οι πρώτες που βρίσκονται υπό οικονομική πίεση, τα πρώτα θύματα της φτώχειας, όπως παντού. Η φτώχεια και η εργατική τάξη είναι γένους θηλυκού. Στο Ιράν συμβαίνει το ίδιο.

Στις περισσότερες χώρες του Τρίτου Κόσμου εξακολουθούμε να έχουμε ένα συνδυασμό της δουλείας, της φεουδαρχίας και του σύγχρονου καπιταλιστικού μισθολογικού συστήματος. Επίσης, το Ισλαμικό Κράτος χρησιμοποιεί τη θρησκεία ως ιδεολογικό εργαλείο εξουσίας και κυριαρχίας. Το ιρανικό ισλαμικό καθεστώς ήταν το πρώτο που οικοδόμησε ένα ισλαμικό κράτος με τον Θεό ως τον απόλυτο ηγέτη. Όλες αυτές οι σχέσεις υποστηρίζουν και τροφοδοτούν την υποταγή των γυναικών που ονομάζουμε πατριαρχική καταπίεση. Οι ιμάμηδες επικαιροποίησαν εντολές της ισλαμικής θρησκείας ηλικίας χιλιάδων χρόνων για να τις χρησιμοποιήσουν σε ένα «σύγχρονο» καπιταλιστικό κράτος, αλλά πολλοί νόμοι της Σαρία εξακολουθούν να βασίζονται στη δουλεία και τη φεουδαρχία. Για παράδειγμα, ένας πατέρας έχει το δικαίωμα να σκοτώσει τη σύζυγό του ή την κόρη του επειδή υποπτεύεται ότι έχει σεξουαλικές σχέσεις με έναν άνδρα.

Οι γυναίκες είναι παγιδευμένες σε μια αντίφαση επειδή το μισθολογικό σύστημα και ο νεοφιλελευθερισμός τους δίνουν μεγαλύτερο δικαίωμα να βγουν από το σπίτι, να πάνε στη δουλειά ή να σπουδάσουν. Αλλά, από μια άλλη πλευρά, η ισλαμική φονταμενταλιστική ιδεολογία θεωρεί ότι η θέση τους είναι μόνο στο σπίτι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το καθεστώς επιβάλλει το χιτζάμπ, έτσι ώστε οι γυναίκες να πρέπει να δείχνουν ότι όταν φεύγουν από τον σύζυγό τους ή το σπίτι του πατέρα τους, εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους, τον έλεγχο του κράτους και τον έλεγχο του Θεού. Το χιτζάμπ λειτουργεί ως φορητή φυλακή για τις γυναίκες. Δεν είναι εύκολο να είσαι γυναίκα σε αυτή την αντίφαση. Μερικοί επαναστάτες κομμουνιστές δεν καταλαβαίνουν ότι οι νόμοι έχουν πραγματικό αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων. Εάν οι γυναίκες επιθυμούν να αντισταθούν και να πολεμήσουν το καθεστώς του Ισλάμ, χρειάζονται αρχικά κάποια βασικά ελάχιστα αστικά δημοκρατικά δικαιώματα για να είναι πλήρεις πολίτες. Στο Ιράν, όταν κάποιος σκοτώνει κάποιον, πρέπει να πληρώσει ένα χρηματικό ποσό (που ονομάζεται Ντιγιά και σημαίνει χρήμα αίματος). Τα χρήματα αυτά μειώνονται κατά το ήμισυ όταν το θύμα είναι γυναίκα. Εάν οι γυναίκες δίνουν μια μαρτυρία στο δικαστήριο, τα λόγια της έχουν το ήμισυ της αξίας των λόγων ενός άντρα. Αυτό σημαίνει ότι εάν είστε γυναίκα θεωρείστε επισήμως ότι είστε μισός άντρας. Δεν έχετε το δικαίωμα να σπουδάσετε, να εργαστείτε ή να ταξιδέψετε χωρίς την άδεια του πατέρα σας ή του συζύγου σας. Φυσικά, πολλές γυναίκες το κάνουν, ειδικά γυναίκες από τις μεγάλες πόλεις, αλλά οι άνδρες σε κάθε περίπτωση έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τις γυναίκες και να τις εμποδίζουν να κάνουν κάτι από αυτά. Έχουν επίσης το δικαίωμα να τις βιάζουν και να τις χτυπάνε. Εάν κάποιος ξένος σας βιάσει, μπορεί εύκολα να χρησιμοποιήσει το επιχείρημα ότι δεν φορούσατε σωστά το χιτζάμπ σας ή ότι δεν είχατε την άδεια να βγείτε. Εάν μια γυναίκα είναι παντρεμένη, είναι πιθανό ότι λόγω της ύπαρξης σχέσης με κάποιον άλλον άντρα να καταδικαστεί εύκολα σε θάνατο με λιθοβολισμό.

Δύο εβδομάδες αφότου ανέβηκε στην εξουσία ο Χομεϊνί, το πρώτο αντιδραστικό σημάδι ήταν ότι ανάγκασε τις γυναίκες να καλύπτονται στους δημόσιους χώρους. Σε όλο τον κόσμο, οι πρώτες επιθέσεις των αντιδραστικών δυνάμεων στοχεύουν κυρίως τις γυναίκες. Αυτό συνέβη στο Αφγανιστάν με τους Ταλιμπάν, στο Ιράκ με τον Ντά’ες (ISIS), στην Αμερική με τον Τραμπ. Στο Ιράν, έγινε το Μάρτιο του 1979. Κατά τη διάρκεια έξι ημερών, χιλιάδες γυναίκες βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην Φάτουα του Αγιατολάχ. Σε σύγκριση με τις άλλες διαδηλώσεις κατά τη διάρκεια της επανάστασης, αυτή δεν ήταν η μεγαλύτερη αλλά συμμετείχαν κυρίως γυναίκες. Δέχτηκαν επιθέσεις από τους ισλαμιστές μαχητές με οξύ, όπλα και λεπίδες ξυραφιών. Ονομάζουμε αυτή τη γυναικεία διαδήλωση «τη γέννηση του νέου γυναικείου κινήματος» επειδή ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που οι γυναίκες κατέβηκαν στους δρόμους για να πολεμήσουν για ζητήματα φύλου. Οι γυναίκες κατέβαιναν στους δρόμους για την επανάσταση, για οικονομικούς λόγους, ενάντια στον πόλεμο και για πολλά άλλα κοινωνικά ζητήματα αλλά όχι για την έμφυλη καταπίεση. Ήταν στ’ αλήθεια πραγματικά γενναίες για να εναντιωθούν στον Χομεϊνί εκείνη τη στιγμή επειδή σχεδόν όλοι τον δέχονταν ως ηγέτη και σχεδόν όλα τα κόμματα τον θεωρούσαν ως προοδευτικό αντιιμπεριαλιστή ηγέτη. Οι γυναίκες ήταν οι πρώτες που καταλάβαιναν ότι το καθεστώς ήταν αντιδραστικό και είχαν ένα διάσημο σύνθημα: «Δεν κάναμε επανάσταση για να πισωγυρίσουμε, κάναμε επανάσταση για να προχωρήσουμε». Αυτό η ιστορία είναι ελάχιστα γνωστή και δεν μεταφέρεται σωστά. Προσπαθούμε να τη διατηρήσουμε ζωντανή με το γυναικείο κίνημα. Υπάρχουν μερικά βιβλία, άρθρα, συνεντεύξεις και επίσης η μικρή ταινία «Année zéro» [https://www.youtube.com/watch?v=ulJwXHji6f4] που έγινε από το γαλλικό Kίνημα για την Απελευθέρωση των Γυναικών (MLF / Mouvement de libération des femmes). Ο πολιτικός ρόλος των γυναικών εκείνη τη στιγμή δεν αναγνωρίστηκε από τους κομμουνιστές, τους σοσιαλιστές και τους κοσμικούς άντρες. Δυστυχώς, σε ορισμένα φυλλάδια πολιτικών δυνάμεων, ακόμη και αριστερών, οι γυναίκες χαρακηρίζονται «αστές», «μοναρχικές», «συμπαθούσες της οικογένειας των Σάχη, Ασράφ ή Φαράχ», «σκύλες». Μετά τις επιθέσεις εναντίον των γυναικών, το καθεστώς αρχίζει να επιτίθεται στις εθνικές μειονότητες, Τουρκμένους, Κούρδους, Άραβες, στους ομοφυλόφιλους και σε άλλες μειονοτικές ομάδες. Και μετά, τελικά, στα αριστερά κόμματα. Όπως είπε ένας γερμανός ποιητής «πρώτα ήρθαν για... κι ύστερα ήρθαν για μένα αλλά δεν υπήρχε κανένας να μιλήσει για μένα».

Ως γυναίκες, πρέπει να αντισταθούμε σε πολλά πράγματα και να αγωνιστούμε για όλα: για αυτό που θέλουμε να φορέσουμε, να φάμε, να πούμε, για τον τρόπο που θέλουμε να υπάρχουμε ή να δρούμε, για το δικαίωμα να πηγαίνουμε στο σχολείο, να επιστρέφουμε αργά, να κάνουνε αθλητισμό... Από το πρώτο πράγμα το πρωί, ξεκινάς «εναντίον του πατέρα μου, του αδελφού μου, του συζύγου μου». Το καθεστώς ελέγχει το κρεβάτι σας, την ιδιωτικότητά σας: «με ποιον είστε, γιατί, πόσο και ποιο είναι το αποτέλεσμα;». Όταν αντισταθείτε σε όλα, είστε σαν ένας στρατιώτης που βρίσκεται μόνιμα σε ετοιμότητα. Οι γυναίκες αγωνίζονται με δικούς τους δημιουργικούς τρόπους να επιβιώσουν στην καθημερινή ζωή και επίσης να προχωρήσουν, να αλλάξουν την κατάστασή τους. Βήμα βήμα. Το 60% των φοιτητών/τριών στα πανεπιστήμια είναι γυναίκες που σημαίνει ότι θέλουν να βρίσκονται στους δημόσιους χώρους. Το Dey mah ήταν σημαντικό γιατί όταν ολόκληρη η κοινωνία είναι ενάντια στο καθεστώς, σας δίνει περισσότερη δύναμη, ισχύ και τόπο για να δείξετε ότι αρνείστε τον έλεγχο του σώματός σας.

Οι γυναίκες έβγαλαν τις μαντήλες τους στους δημόσιους χώρους όχι μόνο για μια φωτογραφία αλλά για να παραμείνουν εκεί, να πολεμήσουν, να μεταφέρουν ένα μήνυμα. Αυτές είναι γυναίκες που θέλουν να ανατρέψουν το καθεστώς. Για μένα, ως επαναστάτρια γυναίκα, που με ενδιαφέρει η χειραφέτηση των γυναικών, η απόκτηση του δικαιώματος στα ρούχα δεν είναι ο στόχος, είναι ένα πολύ βασικό δικαίωμα που όλοι/όλες πρέπει να έχουν. Ο αγώνας μας ενάντια στο υποχρεωτικό Χιτζάμπ δεν περιορίζεται στο δικαίωμα στην ένδυση, αλλά έχει ένα άλλο βαθύτερο επίπεδο και αυτή είναι η σημασία του Χιτζάμπ. Το Χιτζάμπ έχει μια ειδική λειτουργία, είναι η σημαία του ισλαμικού καθεστώτος για το γυναικείο σώμα. Είναι το σύμβολο της υποταγής των γυναικών, που αντιμετωπίζει τις γυναίκες ως εμπόρευμα και σεξουαλικό αντικείμενο. Η πατριαρχική καταπίεση στο σύστημα καπιταλιστικής εκμετάλλευσης πρέπει να ελέγχει το γυναικείο σώμα ως εργαλείο αναπαραγωγής. Δεν είναι μόνο θέμα θρησκείας και ιδεολογίας, έχει πραγματικές υλικές βάσεις. Αν αποκτήσουμε ένα κοσμικό καθεστώς αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι ο έλεγχος του γυναικείου σώματος θα σταματήσει.

Γιατί κατά τη γνώμη σας χρειαζόμαστε έναν διεθνή αγώνα;

Πρέπει να μάθουμε η μια / ο ένας από την άλλη / τον άλλον, να μην αντιγράψουμε. Δεν μπορούμε να υπαγορεύσουμε τον τρόπο μάχης μας στους άλλους, αλλά πρέπει να μάθουμε από τα δικά μας επιτεύγματα. Με την καμπάνια Karzar, είναι πραγματικά σημαντικό να ενισχύσουμε τις φωνές μας. Δεν υποστηρίζουμε ούτε το ισλαμικό καθεστώς του Ιράν, ούτε την ιμπεριαλιστική παρέμβαση.

Δεν θέλω οι Βελγίδες να πολεμήσουν εναντίον του ιρανικού καθεστώτος στο Ιράν, εμείς μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Θέλω να αγωνιστούν εναντίον του δικού τους καθεστώτος στο Βέλγιο, αυτός είναι ο ρόλος τους. Αν αγωνιστούν καλά, θα είναι πιο εύκολο για εμάς να πολεμήσουμε εκεί. Ο ιμπεριαλισμός λειτουργεί επειδή τα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα στις δυτικές χώρες είναι αδύναμα. Εάν το γυναικείο κίνημα έχει επαναστατική όψη στο Βέλγιο, όχι ρεφορμιστική, φυσικά θα έχουμε περισσότερες νίκες στο Ιράν. Για μένα, αυτό είναι το νόημα του διεθνισμού. Δεν αγωνίζομαι μόνο για την ελευθερία του ιρανικού λαού. Εάν αναστρέψουμε το ιρανικό καθεστώς με επαναστατικό τρόπο, ανοίγουμε ένα παράθυρο για πολλούς λαούς της Μέσης Ανατολής και των ισλαμικών φονταμενταλιστικών χωρών για την καταπολέμηση των καθεστώτων τους.

Έχουμε πολλά να διδάξουμε στις φεμινίστριες στις δυτικές χώρες. Εάν μάθουν τα διδάγματα σχετικά με τις αντιδραστικές δυνάμεις στο Ιράν, μπορούν να καταλάβουν τον κίνδυνο της ακροδεξιάς. Ο διεθνισμός δεν ικετεύει τη δυτική φεμινίστρια να έρθει στις διαδηλώσεις μας και να κάνει ομιλίες για μας. Φυσικά, είναι ωραίο και δείχνει υποστήριξη, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερα. Χρειαζόμαστε μια ενιαία συνολική διεθνή μάχη εναντίον των πατριαρχικών ταξικών συστημάτων σε όλο τον κόσμο.

Άλλα σχετκά άρθρα για περεταίρω ανάγνωση:

Dominique Lerouge, «Iran: 39 ans après le 8 mars 1979», Europe Solidaire Sans Frontières, 4 Μαρτίου 2018, http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article43456

Frieda Afary, «Iran: Ongoing Labor Strikes, Women’s Protests and Ideas for International Solidarity», Europe Solidaire Sans Frontières, 8 Μαρτίου 2018, http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article47941

Alliance of Middle East Socialists https://www.allianceofmesocialists.org/womens-emancipation-gender-and-sexual-minorities/

Μετάφραση: e la libertà

Fariba στην Shirin Shalkooi, «Iran, who remembers 8 march 1979?», Europe Solidaire Sans Frontières, Φεβρουαρίου 2019 http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article47948

Σημειώσεις