[Το κείμενο της εισήγησης στη συζήτηση «Επανάσταση και ντεπανάσταση στη Μέση Ανατολή» που διοργανώθηκε από το e la libertà στις 25 Οκτωβρίου 2019.
Διαβάστε επίσης την παρέμβαση στη συζήτηση από τον Joseph Daher: «Επανάσταση και αντεπανάσταση στη Μέση Ανατολή»]
Κώστας Κούσιαντας
Επανάσταση και αντεπανάσταση στη Μέση Ανατολή
Α. Οι εξεγέρσεις στη Μέση Ανατολή: Αίγυπτος, Ιορδανία, Ιράκ, Λίβανος.
Αποφασίσαμε να οργανώσουμε αυτή τη συζήτηση για τη Μέση Ανατολή, αμέσως μετά τις αντιδικτατορικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν στα τέλη του Σεπτέμβρη στην Αίγυπτο. Έκτοτε και μέχρι τώρα, η Μέση Ανατολή γίνεται και πάλι το εκτεταμένο πεδίο διεξαγωγής μιας σκληρής σύγκρουσης μεταξύ των λαϊκών μαζών και των αρχουσών τάξεων...
Στην Αίγυπτο στα τέλη του Σεπτέμβρη και για τρεις ή τέσσερεις μέρες, η νεολαία σε αρκετές πόλεις βγήκε στο δρόμο για να απαιτήσει να φύγει ο δικτάτορας Σίσι. Από αριθμητική άποψη οι διαδηλώσεις αυτές δεν ήταν μεγάλες, αλλά η σημασία τους είναι τεράστια. Σε μια χώρα στην οποία έχουν απαγορευτεί οι διαδηλώσεις μετά το πραξικόπημα του 2013 με το οποίο συντρίφτηκε η επαναστατική διαδικασία που ξεκίνησε το 2011, οι διαδηλώσεις αυτές, οι πρώτες που γίνονται σε τέτοια κλίμακα από τότε, έσπασαν το φόβο που έχει επικρατήσει και προκάλεσαν τις πρώτες ρωγμές στο γύψο που επέβαλε ο δικτάτορας στη χώρα. Θα πρέπει να επισημανθεί, ότι ο στόχος των διαδηλωτών ήταν εξαρχής η πτώση του δικτατορικού καθεστώτος, ενώ οι διαδηλώσεις του 2011 ξεκινούσαν αρχικά με αιτήματα μεταρρύθμισης του καθεστώτος, πριν φτάσουν να απαιτούν την πτώση του, ύστερα από την αιματηρή καταστολή που αντιμετώπισαν.
Λίγες μέρες αργότερα, η νεολαία σε πολλές μεγάλες πόλεις του Ιράκ ξεχύθηκε στο δρόμο, πραγματοποιώντας μια εξέγερση, η οποία εξακολουθεί να εξελίσσεται αυτή τη στιγμή, έχοντας και αυτή ως βaσικό πολιτικό αίτημα, την ανατροπή όχι μόνο της κυβέρνησης, αλλά ολόκληρου του πολιτικού καθεστώτος. Θα πρέπει να πούμε ότι το πολιτικό σύστημα του Ιράκ το οποίο έχει επιβληθεί από τις αμερικανικές κατοχικές δυνάμεις, μοιράζει την εξουσία ανάμεσα στις άρχουσες τάξεις και τις πολιτκοθρησκευτικές ελίτ των τριών θρησκευτικο/εθνικών κοινοτήτων του Ιράκ: τους Σιίτες, τους Σουνίτες και τους Κούρδους. Πρόκειται για ένα σύστημα το οποίο χρησιμοποιεί τους θρησκευτικούς και εθνικούς διαχωρισμούς για να αφαιρέσει από τις λαϊκές μάζες οποιαδήποτε δυνατότητα δημοκρατικού ελέγχου του κράτους, της κυβέρνησης και της οικονομίας. Πέρα από αυτό το πολιτικό αίτημα, οι διαδηλωτές διεκδικούν επίσης θέσεις εργασίας για την αντιμετώπιση της ανεργίας και χρηματοδότηση των κοινωνικών υπηρεσιών (κυρίως της ύδρευσης και του ηλεκτρισμού). Αυτή η εξέγερση της νεολαίας, η οποία αντιμετωπίστηκε με απίστευτη βία από τις δυνάμεις καταστολής (ο αριθμός των νεκρών ξεπέρασε τους 100 μέχρι στιγμής – 25 του Οκτώβρη), έχει προκαλέσει μια τεράστια πολιτική κρίση στο Ιράκ. Τα κόμματα τα οποία στήριζαν την κυβέρνηση έχουν αποσύρει αυτή τη στήριξη και ζητούν την παραίτησή της.
Τις μέρες που ξεκινούσε η εξέγερση της ιρακινής νεολαίας έληγε μια απεργία τεσσάρων εβδομάδων στην Ιορδανία, από τους εκπαιδευτικούς. Η απεργία αυτή ξεκίνησε με αίτημα αυξήσεις στους μισθούς, αλλά το σημαντικό είναι η τεράστια αλληλεγγύη και υποστήριξη από τις λαϊκές μάζες. Να θυμίσουμε ότι πριν από ένα χρόνο περίπου (τον Ιούνη του 2018), μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις στην Ιορδανία που ξέσπασαν ενάντια στην επιβολή νέων φόρων, οδήγησαν στην παραίτηση του πρωθυπουργού και στην αναβολή των φορολογικών μέτρων.
Λίγες μέρες μετά την εξέγερση στο Ιράκ σειρά είχε ο Λίβανος. Κι εδώ η νεολαία εξεγέρθηκε σε ολόκληρη τη χώρα διεκδικώντας την παραίτηση του Προέδρου και του Πρωθυπουργού, αλλά και την ανατροπή ολόκληρου του πολιτικού συστήματος, το οποίο από πολλές απόψεις είναι παρόμοιο με αυτό του Ιράκ. Και φυσικά, ταυτόχρονα, διαδηλώνουν ενάντια στην λιτότητα και τη φτώχεια που έχει επιβληθεί από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόζουν όλες οι κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια.
Β. Το υπόβαθρο: Σουδάν, Αλγερία.
Αυτό το νέο κύμα εξεγέρσεων, μαχητικών διαδηλώσεων και απεργιών έχει ξεσπάσει εντός ενός ιστορικού πλαισίου για τη Μέση Ανατολή, το οποίο από τη μια του πλευρά ορίζεται από τις εξεγέρσεις των λαϊκών μαζών στο Σουδάν και στην Αλγερία. Και στις δύο χώρες, οι λαϊκές κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν στα τέλη του 2018 και στις αρχές του 2019, οδήγησαν στην ανατροπή των προέδρων και στις δύο χώρες. Στο Σουδάν ο στρατός αναγκάστηκε να απομακρύνει από την εξουσία τον δικτάτορα Μπασίρ και στην Αλγερία, και πάλι ο στρατός, υποχρεώθηκε να αποδεχτεί το αίτημα των εκατομμυρίων διαδηλωτών να μην είναι ξανά υποψήφιος ο Μπουτεφλίκα, ένας πρόεδρος που είχε επιβληθεί από τους στρατιωτικούς και ο οποίος εδώ και χρόνια δεν εξασκούσε πια τα καθήκοντά του λόγω της ηλικίας του και της ασθένειάς του.
Και στις δύο χώρες όμως οι λαϊκές μάζες δεν αρκέστηκαν στην ανατροπή των αυταρχικών κυβερνήσεων και συνεχίζουν να διεκδικούν την ανατροπή ολόκληρου του πολιτικού καθεστώτος, ριζικό εκδημοκρατισμό καθώς επίσης και να σταματήσουν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εξαθλιώνουν τον πληθυσμό. Και στις δυο χώρες έχει διαμορφωθεί και εξελίσσεται μια επαναστατική κατάσταση μέσα στην οποία οι δράσεις και οι διεκδικήσεις των λαϊκών κινημάτων διευρύνονται διαρκώς: στο Σουδάν κεντρικό ρόλο σε αυτό το κίνημα παίζουν οργανωμένα κομμάτια της εργατικής τάξης και οι γενικές απεργίες. Στην Αλγερία εξελίσσεται μια προσπάθεια από τη βάση για επανακατάκτηση των μεγάλων και γραφειοκρτικοποιημένων συνδικαλιστικών οργανώσεων, οι οποίες υποστηρίζουν το καθεστώς. Το γυναικείο κίνημα με τις διεκδικήσεις του παίζει επίσης πρωταγωνιστικό ρόλο και στις δυο χώρες.
Εξίσου σημαντικό είναι ότι και στις δυο χώρες οι κινητοποιήσεις των λαϊκών μαζών θέτουν ως στόχο τους μια συντακτική διαδικασία, με την οποία θα πραγματοποιηθεί ο ριζικός εκδημοκρατισμός του πολιτικού συστήματος και θα κατοχυρωθούν οι ελευθερίες και τα δικαιώματα των λαϊκών μαζών.
Γ. Ένας κόσμος σε εξέγερση: Χονγκ-Κονγκ, Καταλονία, Αϊτή, Εκουαδόρ, Χιλή, Ονδούρα.
Βλέπουμε λοιπόν αυτή τη στιγμή να αναπτύσσεται στη Μέση Ανατολή ένα νέο κύμα εξεγέρσεων και επαναστάσεων, μετά τη συντριβή της Αραβικής Άνοιξης.
Όμως αυτό δεν συμβαίνει μόνο στη Μέση Ανατολή. Συμβαίνει παγκόσμια.
Στο Χονκ-Κονγκ οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν τον Μάρτη του 2019 ενάντια στο νομοσχέδιο για την έκδοση υπόπτων στην Κίνα, εξελίχθηκαν σε λαϊκή εξέγερση που ανάγκασε την τοπική κυβέρνηση να πάρει πίσω το νομοσχέδιο, αλλά οι διαδηλώσεις συνεχίζονται και γίνονται όλο και πιο μαζικές και μαχητικές, καθώς ο λαός του Χονγκ-Κονγκ συγκρούεται με τις δυνάμεις καταστολής διεκδικώντας εκδημοκρατισμό και εθνική αυτοδιάθεση.
Στη Βαρκελώνη, ένα χρόνο περίπου μετά το δημοψήφισμα και τις διαδηλώσεις για την εθνική αυτοδιάθεση, οι λαϊκές μάζες κατέβηκαν ξανά στο δρόμο, ύστερα από την καταδίκη των ηγετών του καταλανικού εθνικού κινήματος από τα ισπανικά δικαστήρια. Οι κινητοποιήσεις είναι μαζικές και πολύ πιο μαχητικές από την προηγούμενη φάση, με μαζικές εργατικές απεργίες.
Στο Εκουαδόρ η απόφαση της κυβέρνησης στις αρχές Οκτωβρίου, να καταργήσει τις επιδοτήσεις στα καύσιμα, προκάλεσε ένα τεράστιο κίνημα που εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη χώρα, στο κέντρο του οποίου βρέθηκαν εργατικά σωματεία, οργανώσεις αυτοχθόνων, γυναικείες οργανώσεις και φοιτητικοί σύλλογοι. Η εξέγερση στο Εκουαδόρ, παρά τη σκληρή καταστολή, ανάγκασε την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την πρωτεύουσα, πριν τελικά συνθηκολογήσει με το κίνημα και δεχτεί να διατηρήσει τις επιδοτήσεις στα καύσιμα.
Στη Χιλή, η αφορμή για τις άγριες κινητοποιήσεις της νεολαίας που εξελίχθηκαν σε μια τεράστια εξέγερση, ήταν η απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει τις τιμές των εισιτηρίων. Η πολύνεκρη καταστολή που εξαπέλυσε η δεξιά κυβέρνηση της Χιλής είχε σαν αποτέλεσμα να ριζοσπαστικοποιηθεί και να μαζικοποιηθεί το κίνημα ακόμα περισσότερο, καθώς επίσης και να αρχίσουν να κινητοποιούνται πλατιοί τομείς της εργατικής τάξης με τεράστιες απεργίες.
Στην Αϊτή ήταν η απόφαση στης κυβέρνησης να σταματήσει να επιδοτεί το φυσικό αέριο η αφορμή για να ξεσπάσουν στα τέλη Σεπτεμβρίου μεγάλες και μαχητικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, συγκρούσεις με την αστυνομία και μπλόκα στους δρόμους. Σποραδικές διαδηλώσεις ενάντια στην κυβέρνηση και στη λιτότητα είχαν ξεκινήσει από την προηγούμενη χρονιά, αλλά τον Οκτώβρη του 2019 κορυφώθηκαν σε μια πανεθνική εξέγερση με αίτημα την παραίτηση του πρωθυπουργού. Τουλάχιστον πέντε άτομα έχουν σκοτωθεί μέχρι στιγμής από τις δυνάμεις καταστολής.
Από τον Αύγουστο του 2019, μαζικές διαδηλώσεις συγκλονίζουν και ολόκληρη την Ονδούρα, με τους διαδηλωτές να συγκρούονται με την αστυνομία και να αποκλείουν τους δρόμους, απαιτώντας όχι μόνο την ανατροπή της κυβέρνησης, αλλά και να μην περάσουν οι ιδιωτικοποιήσεις στην υγεία και την παιδεία.
Δ. Τα κοινά χαρακτηριστικά αυτών των εξεγέρσεων.
Υπάρχουν μερικά εντυπωσιακά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ όλων αυτών των εξεγέρσεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ξεκινάνε από αφορμές που μπορεί να μην θεωρηθούν ιδιαιτέρως σημαντικές (ένα αντικυβερνητικό βίντεο στην Αίγυπτο, την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων στη Χιλή, την αποπομπή ενός αξιωματικού στο Ιράκ, την επιβολή φόρου στις κλήσεις γουατσάπ στο Λίβανο), ή αφορμές που ξεσκεπάζουν με πιο σαφή τρόπο τις πολιτικές των κυβερνήσεων (την αύξηση της τιμής του ψωμιού στο Σουδάν, την κατάργηση επιδοτήσεων στην Αϊτή και το Εκουαδόρ, την απόφαση να είναι ξανά υποψήφιος ο Μπουτεφλίκα στην Αλγερία, τον νόμο για την έκδοση υπόπτων στην περίπτωση του Χονγκ-Κονγκ...) Πολύ γρήγορα, οι αρχικές διαδηλώσεις παίρνουν ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά και εξελίσσονται σε πανεθνικές εξεγέρσεις με στόχο την ανατροπή των κυβερνήσεων, ή ακόμα και την ανατροπή ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, η πολιτική του νεοφιλελευθερισμού και οι συνέπειές της (με τις ιδιομορφίες της κάθε περίπτωσης) βρίσκονται στο στόχαστρο του κόσμου που κινητοποιείται.
Επίσης, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, εντυπωσιάζουν τα μεγέθη: εκατοντάδες χιλιάδες στο Ιράκ και το Εκουαδόρ, εκατομμύριο ή εκατομμύρια στο Χονγκ-Κονγκ, το Λίβανο, τη Χιλή και τη Βαρκελώνη, μια ολόκληρη κοινωνία στο Σουδάν και την Αλγερία...
Όμως το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό τους, είναι ότι διαμορφώνουν ένα παγκόσμιο φαινόμενο ταυτόχρονων κινημάτων και εξεγέρσεων, ένα νέο παγκόσμιο κύμα που ξεσπά, αυτή τη φορά, όχι στην αρχή μιας οικονομικής κρίσης, αλλά σε μια φάση όπου ο παγκόσμιος καπιταλισμός έχει καταφέρει να διαμορφώσει συνθήκες μιας σχετικής σταθερότητας. Η σταθερότητα αυτή έχει προκύψει σε πολύ μεγάλο βαθμό, ως αποτέλεσμα της ήττας ή και της συντριβής του προηγούμενου παγκόσμιου κύματος εξεγερσιακών κινημάτων.
Σε αυτή τη φάση, αυτό που πυροδοτεί αυτές τις εξεγέρσεις δεν είναι το σοκ που προκαλείται από την επιβολή ενός σκληρού πακέτου νεοφιλελευθερισμού, ως προσπάθειας αντιμετώπισης μιας οικονομικής κρίσης που ξεσπάει, αλλά από την συνέχιση και εμβάθυνση μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, η οποία έχει καταφέρει να σταθεροποιήσει, έστω και με έναν αβέβαιο και σχετικό τρόπο, τον παγκόσμιο καπιταλισμό.
Θα μπορούσαμε να πούμε σχηματικά, ότι πιθανόν να βρισκόμαστε σε ένα νέο επαναστατικό κύμα, το οποίο συναντάται και συγκρούεται με το αντεπαναστατικό κύμα που συνέτριψε τις προηγούμενες επαναστατικές προσπάθειες.
Από αυτή την άποψη, η περίπτωση της Συρίας και της τουρκικής εισβολής είναι χαρακτηριστική.
Ε. Η τουρκική εισβολή στη Συρία: το νέο επαναστατικό κύμα συναντάται με το αντεπαναστατικό κύμα της προηγούμενης περιόδου. Μια πρόταση αλληλεγγύης.
Η τουρκική εισβολή στη Βορειοανατολική Συρία έχει οδηγήσει στη συντριβή της κουρδικής αυτονομίας και της δημοκρατίας της Ροζάβα. Από αυτή την άποψη, η τουρκική εισβολή αποτελεί το τελευταίο επεισόδιο με το οποίο θα ολοκληρωθεί η αντεπανάσταση στη Συρία, δίνοντας τη δυνατότητα στο συριακό καθεστώς (το οποίο επωφελήθηκε από την τουρκική εισβολή για να επεκτείνει την κυριαρχία του στα εδάφη που ελέγχονταν από τις SDF) να εξαπολύσει μια μαζική επίθεση και στο Ιντλίμπ, την άλλη περιοχή της Συρίας, η οποία εξακολουθεί να βρίσκεται έξω από τον έλεγχο του μπααθικού καθεστώτος.
Οι δυο περιπτώσεις (Ροζάβα και Ιντλίμπ) μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους, αποτελούν εντούτοις τα απομεινάρια μιας επαναστατικής διαδικασίας, η οποία ξεκίνησε το 2011, καταστάλθηκε, εξασθένισε και εκφυλίστηκε.
Στο Ιντλίμπ έχουν κυριαρχήσει αυτή τη στιγμή οι ισλαμιστικές σαλαφιτικές ένοπλες δυνάμεις και οι φιλοτουρκικές ισλαμιστικές δυνάμεις, καταστέλλοντας και οι δυο τις μορφές λαϊκής δράσης των από κάτω. Εντούτοις, τρία εκατομμύρια άνθρωποι (άμαχοι στο μεγαλύτερο μέρος τους) έχουν βρει εκεί καταφύγιο για να σωθούν από τη σφαγή που έχει εξαπολύσει το συριακό καθεστώς. Μια επίθεση από τις δυνάμεις του καθεστώτος θα δημιουργήσει ένα νέο κύμα προσφύγων, οι οποίοι όμως δεν θα έχουν καμιά διέξοδο διαφυγής, καθώς τα σύνορα με την Τουρκία έχουν κλείσει.
Στη Ροζάβα υπήρχε μια διαφορετική κατάσταση. Προφανώς πρόκειται για ένα δημοκρατικό πείραμα αυτοδιοίκησης, με προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών των εθνοτήτων κτλ., η οποία ελέγχεται πολιτικά και στρατιωτικά από αριστερές πολιτικές δυνάμεις. Από αυτή την άποψη, η Ροζάβα υπήρξε η κουρδική εκδοχή της συριακής επανάστασης και των αντίστοιχων πειραματισμών αυτοκυβέρνησης από τα κάτω που συντελέστηκαν σε ολόκληρη σχεδόν τη συριακή επικράτεια μετά το 2011. Κι αυτή τη στιγμή απειλείται με ολοκληρωτικό αφανισμό, όχι μόνο η ίδια η διαδικασία, αλλά και ο πληθυσμός ο οποίος την πραγματοποιεί.
Αυτό το οποίο θα πρέπει να επισημανθεί, ως ένα σημαντικό στοιχείο που υπερβαίνει τη Συρία, είναι η σύγκλιση, συντονισμός ή και συνεργασία μεταξύ των παγκόσμιων και των περιφερειακών δυνάμεων για τη συντριβή της Ροζάβα και την ολοκληρωτική επικράτηση της αντεπανάστασης στη Συρία.
Η τουρκική εισβολή που πήρε το πράσινο φως και την έγκριση από τις ΗΠΑ (υποτίθεται αντίπαλου του συριακού καθεστώτος), αλλά και από τη Ρωσία (συμμάχου του Άσαντ), έδωσε τη δυνατότητα στο συριακό καθεστώς να εκβιάσει τους Κούρδους (με την απειλή του αφανισμού τους από την Τουρκία), προκειμένου να αποδεχτούν την κυριαρχία του. Περιττό να πούμε, ότι η δημοκρατία της Ροζάβα κάτω από την κυριαρχία του Άσαντ θα αφανιστεί (κάτι το οποίο είναι απλώς ζήτημα χρόνου).
Αυτή η συνεργασία εχθρικών μεταξύ τους ιμπεριαλιστικών και περιφερειακών αντιδραστικών δυνάμεων για την ολοκλήρωση της συντριβής μιας επαναστατικής διαδικασίας που ξεκίνησε το 2011, αποτελεί την πιο σοβαρή απειλή για το νέο κύμα κινημάτων και εξεγέρσεων που διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι οι διαδηλώσεις στο Ιράκ, οι οποίες σταμάτησαν αμέσως μόλις ξεκίνησε η τουρκική εισβολή (αν και ξανάρχισαν δυο εβδομάδες μετά). Θα πρέπει να εκτιμήσουμε, ότι μεταξύ των άλλων παραγόντων αυτής της προσωρινής διακοπής των διαδηλώσεων, ήταν και ο τρόμος που προκάλεσε αυτή η εισβολή, αναδεικνύοντας τον κίνδυνο, να καταλήξουν και τα νέα εξεγερσιακά κινήματα σε αιματηρούς εμφύλιους και εξίσου αιματηρές ιμπεριαλιστικές εισβολές.
Η επίθεση της Τουρκίας εναντίον της Ροζάβα έχει προκαλέσει ένα κύμα αλληλεγγύης παγκόσμια. Η διεθνιστική αλληλεγγύη αποτελεί έναν κρίσιμο παράγοντα για την εξέλιξη και την ανάπτυξη των κινημάτων των καταπιεσμένων και για τον μεταξύ τους συντονισμό, ενάντια στη συνεργασία των αστικών τάξεων, οι οποίες καταφέρνουν να υπερβούν τις διαφορές τους και να συντονίζονται στην αντεπαναστατική τους επίθεση.
Υπάρχουν όμως κάποια σημεία τα οποία δεν μπορούμε να παραβλέψουμε, εάν θέλουμε αυτή η αλληλεγγύη να είναι αποτελεσματική:
Πρώτον, η αλληλεγγύη μας θα πρέπει να είναι χωρίς όρους και προϋποθέσεις και να αφορά πρωτίστως τις ίδιες τις λαϊκές μάζες που αγωνίζονται ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση. Θα πρέπει όμως επίσης να είναι κριτική απέναντι σε ο,τι αναγνωρίζουμε ως λάθος σ' αυτόν τον αγώνα και, κυρίως, απέναντι στα λάθη που διαπράττονται από τις εκάστοτε ηγεσίες αυτών των κινημάτων. Η κριτική αποτελεί επίσης μια μορφή αλληλεγγύης και όχι μια προϋπόθεση για την εκδήλωσή της. Από αυτή την άποψη, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε και τις τεράστιες ευθύνες που φέρει η ηγεσία του κουρδικού κινήματος στη Συρία. Το PYD όχι μόνο δεν πρόβαλε απέναντι στον αραβικό σοβινισμό της συριακής αντιπολίτευσης την προοπτική μιας επαναστατικής ενότητας των κουρδικών κι αραβικών λαϊκών μαζών που επαναστάτησαν ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς –μια προοπτική η οποία θα μπορούσε να έχει ως βάση της τις υπαρκτές εμπειρίες ενότητας που διαμορφώνονταν από τα κάτω– αλλά, ακόμα χειρότερα, απέκοψε τον αγώνα του κουρδικού λαού από τη συριακή επαναστατική διαδικασία, δίνοντας τη δυνατότητα στο συριακό καθεστώς να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του εναντίον της συριακής επανάστασης. Στη συνέχεια επέλεξε να συμμαχήσει με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και όχι με τον FSA (ο οποίος στάθηκε στο πλευρό της Ροζάβα το 2014, όταν το Κομπάνι απειλήθηκε από το ISIS) εναντίον του ISIS, αποτελώντας το χερσαίο δυναμικό της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής επέμβασης στη Συρία. Ο τρόπος με τον οποίο επέβαλε αυτή τη στρατηγική στον κουρδικό λαό ήταν άκρως αντιδημοκρατικός κι αυταρχικός: αιματηρή καταστολή των αντικαθεστωτικών κινημάτων των Κούρδων, καταπίεση και φίμωση των άλλων κουρδικών κομμάτων και κάθε αντιπολίτευσης.
Δεύτερον, η αλληλεγγύη μας δεν μπορεί να είναι επιλεκτική. Θα πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι/ες προς όλους τους λαούς της Μέσης Ανατολής που καταπιέζονται και εξεγείρονται ενάντια σε αυταρχικά και δικτατορικά καθεστώτα. Τους Ιρακινούς και τους Λιβανέζους που έχουν εξεγερθεί, τους Κούρδους στη Συρία, την Τουρκία, το Ιράκ και το Ιράν που διεκδικούν το δικαίωμα εθνικής αυτοδιάθεσης, τον συριακό λαό στο Ιντλίμπ που καταπιέζεται από τις ισλαμιστικές ένοπλες ομάδες που κυριάρχησαν στην περιοχή και ο οποίος κινδυνεύει άμεσα με αφανισμό από την αναμενώμενη επίθεση της Ρωσίας και του καθεστώτος, τους Σύριους που καταπιέζονται και εξοντώνονται στις περιοχές που έχει καταλάβει το συριακό καθεστώς, αλλά και τους Σύριους πρόσφυγες που έχουν καταφύγει σε άλλες χώρες για να γλιτώσουν από τη σφαγή που διαπράττει το καθεστώς.
Τρίτον, δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε την εργαλειοποίηση της αλληλεγγύης μας, για την επιδίωξη σκοπιμοτήτων που δεν έχουν σχέση με τους αγώνες των καταπιεσμένων. Ο αγώνας των Κούρδων της Τουρκίας και πιο πρόσφατα της Συρίας ενάντια στο τουρκικό καθεστώς, έχουν γίνει πολλές φορές σημεία αναφοράς και επιλεκτικής επίδειξης αλληλεγγύης, από ένα μεγάλο τμήμα της αριστεράς, αλλά και από τη δεξιά στην Ελλάδα, με πρώτο και βασικό κριτήριο το «αξίωμα» ότι φίλος «μας» είναι ο εχθρός του τουρκικού ιμπεριαλισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας «αλληλεγγύης» είναι τις τελευταίες μέρες ένα κείμενο αλληλεγγύης στους Κούρδους το οποίο υπογράφουν περισσότεροι από 150 δημοσιογράφοι, πολιτικοί, πανεπιστημικοί και καλλιτέχνες της αριστεράς (μεταξύ αυτών βέβαια και ο ... Μίκυς Θεοδωράκης). Το κείμενο καταγγέλλει τις «πρόσφατες ενέργειες του Ερντογάν» και των συμμάχων του, οι οποίες «παραβιάζουν όλες τις βασικές αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ... και της Οικουμενικής Διακήρυξης των ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.» Κατεγγέλλεται επίσης και ο ρόλος των ΗΠΑ και της ΕΕ, αλλά δεν υπάρχει καμιά αναφορά στην σφαγή του συριακού λαού από τη συριακή δικτατορία (πιθανόν να θεωρείται ότι αυτή η σφαγή δεν αποτελεί παραβίαση της Οικουμενικής Διακήρυξης των ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ). Δεν υπάρχει επίσης καμιά αναφορά στο ρόλο της Ρωσίας, η οποία βομβαρδίζει τις γειτονιές των αμάχων στη Συρία και η οποία ήταν αυτή που έκλεισε τη συμφωνία για την εισβολή της Τουρκίας στο Αφρίν πρώτα, στη ΒΑ Συρία σήμερα, όπως δεν υπάρχει και καμιά δήλωση υπεράσπισης του κουρδικού λαού απέναντι στη συριακή δικτατορία που τον καταπιέζει και του στερεί στοιχειώδη δημοκρτικά δικαιώματα εδώ και δεκαετίες.
Αντί όλων αυτών, που δεν αναφέρονται, το κείμενο «αλληλεγγύης» προς τους Κούρδους της Συρίας, προσπαθεί να συνδέσει τον αγώνα των Κούρδων με τις επιδιώξεις της εξωτερικής πολιτικής του ελληνικού κράτους: «ο λαός μας έχει κάθε λόγο να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο [ενάντια στην εισβολή της Τουρκίας] γνωρίζοντας ότι αν ο Ερντογάν πετύχει στο εγχείρημα του στα νότια σύνορά του, θα είναι πιο εύκολο να το εφαρμόσει και στα δυτικά. Και τότε δεν θα μπορούμε πλέον να είμαστε ή να μείνουμε απλοί παρατηρητές…»
Μια τέτοια «αλληλεγγύη» η οποία εξαρτά την υποστήριξη ενός αγωνιζόμενου λαού από τις επδιώξεις και τους ανταγωνισμούς του ελληνικού ιμπεριαλισμού είναι όχι μόνο άχρηστη, αλλά και επιζήμια. Σε τελική ανάλυση, είναι ακριβώς αυτή η «αλληλεγγύη» που πρόσφεραν και οι ΗΠΑ στους Κούρδους, για όσο καιρό ο αγώνας τους εξυπηρετούσε τα συμφέροντα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.
