Φώτης Μπενλισόι
Σεισμός και ρατσισμός: Κάνοντας τα θύματα να χτυπάνε τα θύματα
Την 1η Σεπτεμβρίου 1923, στις 11.58 π.μ. τοπική ώρα, η κοιλάδα Κάντο στο νησί Χονσού της Ιαπωνίας συγκλονίστηκε από σεισμό μεγέθους 7,9 βαθμών. Ο σεισμός κατέστρεψε μια μεγάλη περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Τόκιο και του λιμανιού της Γιοκοχόμα, καθώς και μεγάλο αριθμό οικισμών. Οι μεγάλες πυρκαγιές μετά το σεισμό αύξησαν ακόμη περισσότερο τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Περίπου 140.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ως συνέπεια αυτής της μεγάλης καταστροφής.
Αμέσως μετά τον σεισμό, διαδόθηκαν φήμες ότι οι Κορεάτες μετανάστες που ζούσαν στην περιοχή αυτή σχημάτισαν συμμορίες και διέπραξαν λεηλασίες. Υπήρχαν ακόμη και «ειδήσεις» ότι Κορεάτες, μαζί με κομμουνιστές και αναρχικούς, έβαλαν φωτιές και δηλητηρίασαν πηγές πόσιμου νερού. Η εχθρότητα και οι προκαταλήψεις κατά των Κορεατών ήταν ήδη ευρύτατα διαδεδομένες στη χώρα. Έτσι, αμέσως μετά το σεισμό, σε πολλούς οικισμούς, ιδίως στη Γιοκοχόμα, η οποία υπέστη σοβαρές ζημιές, ξέσπασαν εκτεταμένες πράξεις βίας και απόπειρες λιντσαρίσματος Κορεατών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δυνάμεις επιβολής του νόμου συμμετείχαν σε αυτές τις επιθέσεις, ενώ υπήρχαν ακόμη και περιπτώσεις όπου η αστυνομία παρέδιδε Κορεάτες σε ομάδες λιντσαρίσματος. Ο στρατός και η αστυνομία εκμεταλλεύτηκαν αυτό το κύμα βίας για να εξαλείψουν κομμουνιστές και αναρχικούς αντιφρονούντες. Το αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας ρατσιστικής βίας ήταν να φολοφονηθούν περισσότεροι από έξι χιλιάδες άνθρωποι. Από μια μεγάλη καταστροφή προέκυψε μια άλλη καταστροφή, μια σφαγή.
Εκατό χρόνια μετά τον σεισμό του Κάντο, η πιθανότητα μια καταστροφή να ακολουθηθεί από ένα κύμα ρατσιστικής βίας δεν είναι μακριά μας. Ας θυμηθούμε τα σενάρια συνωμοσίας που διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια των μαζικών πυρκαγιών σε πολλές περιοχές της Τουρκίας μόλις πριν από δύο χρόνια, κατηγορώντας τους Κούρδους (και μερικές φορές τους πρόσφυγες) για τις πυρκαγιές. Ας μην ξεχνάμε ότι σε ορισμένους οικισμούς που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, ιδίως στο Μαναβγκάτ, οι ντόπιοι κυνηγούσαν με όπλα στα χέρια Κούρδους ή μετανάστες που υποτίθεται ότι έβαλαν φωτιά στα δάση.
Ως εκ τούτου, η καλλιέργεια της εχθρότητας προς τους μετανάστες μετά τους δύο σεισμούς στο Μαράς δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν μας. Στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης (ακόμη και σε αυτά που θεωρούνται «αντιπολίτευση»), οι Σύριοι εύκολα κατηγορούνται ως «πλιατσικολόγοι», «γκάνγκστερ», «κλέφτες φορτηγών βοήθειας» και στοχοποιούνται. Υπάρχουν πολλές προκλητικές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που στοχεύουν τους Σύριους πρόσφυγες, κατηγορώντας τους για λεηλασίες και επιθέσεις σε σεισμόπληκτους. Μέλη φανατικών ομάδων κάνουν δηλώσεις δήθεν για την προστασία των σεισμοπαθών από τους Σύριους. Ορισμένα ανώνυμα άτομα ρίχνουν σκόπιμα λάδι στη φωτιά απαιτώντας να δοθεί στις δυνάμεις επιβολής του νόμου «εντολή να πυροβολούν». Βίντεο που δείχνουν τη δίωξη ανθρώπων που υποτίθεται ότι είναι πλιατσικολόγοι και υποτίθεται ότι είναι μετανάστες μοιράζονται στα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης με ενθουσιώδεις αλληλεπιδράσεις.
Οι Σύριοι που έπεσαν θύματα του σεισμού, ο οποίος δεν έκανε διακρίσεις μεταξύ συνόρων ή εθνικότητας, μετατρέπονται έτσι σε απειλές και όχι σε θύματα. Αυτή η τάση να μετατραπεί η καταστροφή σε μέσο στοχοποίησης των τελευταίων πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αυτή η ρατσιστική εκστρατεία μίσους έχει ως στόχο να στρέψει τους χτυπημένους από τον σεισμό ανθρώπους τον έναν εναντίον του άλλου. Προσπαθεί να κάνει μια μεγάλη καταστροφή δικαιολογία για μια άλλη καταστροφή και προσπαθεί να δημιουργήσει μια άλλη καταστροφή από μια καταστροφή.
Δεν πρέπει να παραπλανήσει κανέναν μας το γεγονός ότι υπάρχουν κάποιοι «αντιπολιτευόμενοι» μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν αυτή τη ρατσιστική εκστρατεία μίσους κατά των προσφύγων που είναι θύματα του σεισμού. Το επιχείρημα ότι υπάρχει «πρόβλημα ασφάλειας» στην περιοχή του σεισμού και ότι το πρόβλημα αυτό σχετίζεται κυρίως με τους πρόσφυγες δυναμώνει τα χέρια της κυβέρνησης. Η πολιτική εξουσία θέλει να «ασφαλίσει» τη διαχείριση των καταστροφών και έτσι να περιορίσει το μεγάλο κύμα κοινωνικής αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας που εκδηλώθηκε αμέσως μετά τον σεισμό. Ο Ερντογάν το παραδέχεται ανοιχτά όταν δικαιολογεί την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης με τις προφάσεις της αποτροπής των «ομάδων αναταραχών και αταξίας» και των «πλιατσικολόγων».
Υπάρχουν κι άλλα: Η ρατσιστική εκστρατεία μίσους δημιουργεί τον κίνδυνο εκτροπής της κριτικής για τη διαχείριση των καταστροφών από την κυβέρνηση. Καθιστώντας τους Σύριους «αποδιοπομπαίους τράγους» δημιουργεί αυτήν ακριβώς τη θολή ατμόσφαιρα που επιθυμεί η κυβέρνηση, η οποία θέλει να κρύψει τις ευθύνες της και να αποκλείσει από τη συζήτηση τον ρόλο της στη δημιουργία αυτής της κατάρρευσης. Η αντιμεταναστευτική διάθεση, όπως και όλες οι μορφές ρατσισμού, είναι το όνομα που δίνεται στην αγανάκτηση των από κάτω που στρέφεται εναντίον των ακόμα πιο κάτω. Μια τέτοια στάση δεν έχει κανένα άλλο σκοπό ή αποτέλεσμα από το να αναγκάσει ένα τμήμα των καταπιεσμένων, και όχι αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία, να πληρώσουν το λογαριασμό για την καταστροφή για την οποία ευθύνεται η κυβέρνηση.
Ας μην ενδώσουμε στην ψευδαίσθηση ότι η απειλή στρέφεται μόνο κατά των προσφύγων. Η φασιστική επιθετικότητα ασκείται στην πραγματικότητα έχοντας στόχο πιο εύθραυστες, πιο ευάλωτες, πιο αδύναμες πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι πρόσφυγες. Αν δεν αντιμετωπίσει ένα όριο εκεί, αν η φασιστική βία δεν μπορεί να σταματήσει εκεί, δεν θα δυσκολευτεί να ενθαρρυνθεί ακόμη περισσότερο και να βάλει στο στόχαστρο άλλες κοινότητες και ομάδες.
Επομένως, ας μην επιτρέψουμε να κανονικοποιηθεί ο ρατσισμός και η εχθρότητα προς τους μετανάστες, χρησιμοποιώντας τον σεισμό ως αφορμή. Ας αποτρέψουμε την καλλιέργεια του φασισμού στο έδαφος της καταστροφής. Ας μην επιτρέψουμε να στραφούν τα θύματα του σεισμού ο ένας εναντίον του άλλου, ας μην επιτρέψουμε η δίκαιη οργή και αντίδραση μετά τον σεισμό να διαβρωθεί από τη φασιστική βαρβαρότητα.
Μια προειδοποιητική σημείωση: Η ρητορική μίσους, η οποία κυκλοφόρησε χθες κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών και σήμερα μετά τον σεισμό, και η οποία βρήκε πολλούς αποδέκτες, καθώς και η ρατσιστική κινητοποίηση που προέκυψε ως αποτέλεσμα αυτής, δεν είναι ιδιαιτερότητες του σάπιου πολιτικού κλίματος της Τουρκίας. Η ιδέα ότι οι καταστροφές, η οικολογική καταστροφή και οι τραγωδίες αποτελούν φυλετική-εθνική συνωμοσία ή επίθεση με στόχο τον εκτοπισμό ενός συγκεκριμένου έθνους, τη διατάραξη της δημογραφικής του δομής, την αποδυνάμωσή του πολιτικά ή οικονομικά είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του «οικοφασισμού», μιας νέας μορφής φασισμού κατάλληλης για την εποχή της οικολογικής κρίσης. Στην εποχή των αλλεπάλληλων καταστροφών που προκαλεί η κλιματική κρίση, είναι πολύ πιθανό να ριζώσει και να διαδοθεί όλο και περισσότερο μια οικοφασιστική τάση. Ο φασισμός θα τείνει να μεταφέρει το φταίξιμο και την ευθύνη για τις οικολογικές καταστροφές, οι οποίες θα αυξηθούν σε αριθμό, ένταση και αντίκτυπο στο εγγύς μέλλον, στους μετανάστες, στις εθνικές μειονότητες και στα πιο ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας.
Μετάφραση: elaliberta.gr
Foti Benlisoy, «Deprem ve Irkçılık: Mağduru Mağdura Kırdırmak», fotibenlisoy, 10 Φεβρουαρίου 2023,
https://fotibenlisoy.tumblr.com
