John Leslie

Διάσκεψη για την ειρήνη στην Ουκρανία: Ειρήνη με ποιο κόστος;

Η Διάσκεψη για την Ειρήνη^[1] που πραγματοποιείται στην Ελβετία στις 15 και 16 Ιουνίου θα φιλοξενήσει τουλάχιστον 90 χώρες για να ακούσουν προτάσεις για την ειρήνη στην Ουκρανία^[2]. Το ειρηνευτικό σχέδιο που έχει υποβάλει η κυβέρνηση Ζελένσκι περιλαμβάνει την πλήρη αποχώρηση της Ρωσίας και την εγγύηση της ουκρανικής εδαφικής ακεραιότητας.

Η Ρωσία, η Κίνα, η Τουρκία, η Νότια Αφρική και η Βραζιλία δεν συμμετέχουν. Η Κίνα έχει δηλώσει ότι μια ειρηνευτική διάσκεψη χωρίς την Ουκρανία και τη Ρωσία είναι μη βιώσιμη. Ο Ζελένσκι απέρριψε κοινή προσφορά της Κίνας και της Βραζιλίας για την έναρξη διάσκεψης με τη συμμετοχή και των δύο πλευρών. Δήλωσε: «Η Ουκρανία είναι το θύμα του πολέμου. Εμείς είμαστε αυτοί που πρέπει να ξεκινήσουμε τα πάντα. ... Κανείς άλλος δεν έχει πλήρη επίγνωση του τι έχει προκαλέσει η Ρωσία με αυτόν τον πόλεμο στο κράτος μας ... Κανείς άλλος δεν έχει το δικαίωμα να υπαγορεύσει πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος»^[3].

Ορισμένοι στη Δύση ασκούν πιέσεις στην Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία. Ο Ντέιβιντ Λ. Κάρντεν, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ένωση των Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας, πρότεινε ότι «η Ουκρανία και οι υποστηρικτές της πρέπει να αποφασίσουν αν θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να ανοίξουν την πόρτα στην πιθανότητα ανταλλαγής κάποιων εδαφών για μια διαρκή ειρήνη»^[4]. Επιπλέον, ο αποβιώσας πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ Στιάν Γιένσεν πρότειναν όλοι να ανταλλάξει η Ουκρανία γη με ειρήνη^[5]. Ο Γιένσεν δήλωσε ότι μέρος αυτής της παραχώρησης θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Άλλοι από τη δεξιά του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, συμπεριλαμβανομένου του γερουσιαστή του Οχάιο Βανς, έχουν κάνει παρόμοιες δηλώσεις σχετικά με την ανταλλαγή εδαφών για ειρήνη^[6].

Ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν θα παραστεί στη Διάσκεψη για την Ειρήνη, αλλά θα συμμετάσχει σε μια εκδήλωση για τη συγκέντρωση χρημάτων για την προεκλογική του εκστρατεία. Παρόλο που ο Μπάιντεν έχει δεσμευτεί δημοσίως ότι θα υποστηρίξει την Ουκρανία μέχρι τέλους, η κυβέρνησή του προσπάθησε να πείσει την κυβέρνηση του Ζελένσκι για την ανάγκη προετοιμασίας των διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με την Washington Post, ήδη από το φθινόπωρο του 2022, οι ΗΠΑ παρότρυναν κατ’ ιδίαν την Ουκρανία να «σηματοδοτήσει ένα άνοιγμα για διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και να εγκαταλείψει τη δημόσια άρνησή της να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες εκτός αν ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απομακρυνθεί από την εξουσία». Η Washington Post ανέφερε ότι «Αμερικανοί αξιωματούχοι ορκίζονται δημοσίως να στηρίξουν το Κίεβο με τεράστια ποσά βοήθειας “για όσο χρειαστεί”, ενώ ελπίζουν σε μια λύση στη σύγκρουση που τους τελευταίους οκτώ μήνες έχει προκαλέσει ένα εξοντωτικό τίμημα στην παγκόσμια οικονομία και πυροδότησε φόβους για πυρηνικό πόλεμο»^[7].

Τον Φεβρουάριο του 2023, το Newsweek επικαλέστηκε «μια αναφορά ότι ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, προσέφερε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν το ένα πέμπτο του εδάφους της Ουκρανίας για να τερματιστεί ο συνεχιζόμενος πόλεμος, ως μέρος ενός ειρηνευτικού σχεδίου που καταρτίστηκε εκ μέρους του προέδρου Τζο Μπάιντεν». Φυσικά, η CIA διέψευσε δημοσίως ότι υπήρχε μια μυστική ειρηνευτική πρωτοβουλία.

Παρ’ όλα αυτά, στην ιμπεριαλιστική Δύση εξακολουθούν να διατυπώνονται προτάσεις για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων της Ουκρανίας με τη Ρωσία. Οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία με τη μεσολάβηση του δυτικού ιμπεριαλισμού είναι απίθανο να εγγυηθεί την πραγματική εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας. Η Ουκρανία είναι παγιδευμένη ανάμεσα σε ιμπεριαλισμούς. Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός θέλει να διαλύσει την Ουκρανία και να ενσωματώσει μεγάλα τμήματα της χώρας στην επικράτεια της Ρωσίας. Οι δυτικές δυνάμεις παρέχουν στην Ουκρανία ακριβώς τόση οικονομική και στρατιωτική βοήθεια ώστε να πλήξουν τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ρωσίας, αλλά υπολείπονται των επιπέδων βοήθειας που θα εγγυώνταν τη νίκη της Ουκρανίας. Ενώ οι επαναστάτες υποστηρίζουν το δικαίωμα της Ουκρανίας να αναζητήσει βοήθεια όπου μπορεί, προειδοποιούμε τους εργάτες και τους αγρότες της Ουκρανίας ότι αυτά τα όπλα συνοδεύονται από χίλιους όρους που φέρουν μαζί τους τον κίνδυνο της αυτοκρατορικής κυριαρχίας και εκμετάλλευσης.

Για μια Ευρώπη χωρίς μιλιταρισμό και πόλεμο

Μια εναλλακτική ειρηνευτική πρόταση, «Ουκρανία: Για μια ειρήνη λαϊκή και όχι αυτοκρατορική!» έχει προταθεί από μια σειρά ευρωπαϊκών αριστερών δυνάμεων που περιλαμβάνουν από σοσιαλιστές έως αναρχικούς. Η ανακοίνωση, η οποία ξεκίνησε από το emanzipation, ένα γερμανόφωνο «οικοσοσιαλιστικό» περιοδικό^[8], την Bewegung für den Sozialismus / Mouvement pour le Socialisme^[9] και το SolidaritéS στην Ελβετία, το Σοτσιάλνιι Ρουχ (Соціальний рух / Κοινωνικό Κίνημα)^[10] στην Ουκρανία και την Posle Media Collective^[11] στη Ρωσία, έχει υποστηριχθεί από το Δίκτυο Αλληλεγγύης για την Ουκρανία με έδρα τις ΗΠΑ.

Η αριστερή εναλλακτική λύση που προωθείται περιλαμβάνει ισχυρή γλώσσα για την υποστήριξη του δικαιώματος της Ουκρανίας στην αυτοδιάθεση και του δικαιώματος αυτοάμυνας ενάντια στη ρωσική ιμπεριαλιστική εισβολή. Οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής αριστεράς ζητούν την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων, αποζημιώσεις για την Ουκρανία και στήριξη καθώς και άσυλο για τους Ρώσους που επιδιώκουν να αποφύγουν τη στρατιωτική θητεία. Απαιτούν επίσης τη διαγραφή του εξωτερικού χρέους της Ουκρανίας ως «κρίσιμη προϋπόθεση για την κυρίαρχη ανασυγκρότηση της χώρας. Τα πλούσια κράτη της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής πρέπει να καταρτίσουν ολοκληρωμένα και πλατιά προγράμματα για τη στήριξη του ουκρανικού λαού και την ανασυγκρότησης της χώρας. Η ανασυγκρότηση αυτή πρέπει να γίνει με τον δημοκρατικό έλεγχο του πληθυσμού, των συνδικάτων, των περιβαλλοντικών πρωτοβουλιών, των φεμινιστικών οργανώσεων και των οργανωμένων γειτονιών στις πόλεις και τα χωριά».

Η ανακοίνωση αυτή αποτελεί ένα βήμα προς τα εμπρός και προέκυψε μέσα από τον διάλογο που έπρεπε να γίνει εδώ και καιρό μεταξύ των αριστερών και αντικαπιταλιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Ωστόσο, ενώ το Workers’ Voice στηρίζει την υπογραφή του κειμένου από το Δίκτυο Αλληλεγγύης στην Ουκρανία, το κάνουμε με κριτική προσέγγιση, επισημαίνοντας ότι περιέχει αρκετές ελλείψεις.

Ένα πρόβλημα της διακήρυξης είναι η χρήση ασαφούς γλώσσας που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ενίσχυση των ψευδαισθήσεων ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας δημοκρατικός θεσμός που χρησιμεύει για να αντιμετωπίσει τον ρωσικό αυταρχισμό. Το έγγραφο αναφέρει: «Σε αυτό το [«οικοσοσιαλιστικό»] πλαίσιο, υποστηρίζουμε τη βούληση του ουκρανικού λαού να ενταχθεί στην ΕΕ, παρόλο που απορρίπτουμε τα νεοφιλελεύθερα θεμέλια της ΕΕ, που εξαθλιώνουν εκατομμύρια ανθρώπους και προωθούν την άνιση ανάπτυξη στην Ευρώπη. Την προοπτική της ένταξης πολλών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης την εκλαμβάνουμε ως ευκαιρία να προβληματιστούμε από κοινού για το πώς μπορεί να δρομολογηθεί μια τέτοια ριζική κοινωνικο-οικολογική αλλαγή σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπου συμπεριλαμβάνονται η κοινή ενεργειακή στρατηγική, η οικολογική μετατροπή της βιομηχανίας αναδιανεμητικά μη κερδοσκοπικά συνταξιοδοτικά συστήματα, κοινωνική ρύθμιση της εργασίας, αλληλέγγυα μεταναστευτική πολιτική, διαπεριφερειακές μεταβιβαστικές πληρωμές και στρατιωτική ασφάλεια μαζί με τη μετατροπή της εξοπλιστικής βιομηχανίας».

Έως τον Ιούνιο του 2024, εννέα χώρες (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Γεωργία, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Τουρκία και Ουκρανία) έχουν ξεκινήσει την επίσημη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ.

Κατά την άποψή μας, το κείμενο θα πρέπει να είναι πιο ξεκάθαρο στην παρουσίαση της ΕΕ ως ενός μπλοκ που έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τα συμφέροντα του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού. Μέρος των κριτηρίων που πρέπει να πληρούν οι νέες χώρες-μέλη είναι «μια λειτουργική οικονομία της αγοράς και η ικανότητα να αντεπεξέλθουν στην ανταγωνιστική πίεση της αγοράς της ΕΕ». Μια Ευρώπη οργανωμένη προς το συμφέρον των ανθρώπων των εργαζόμενων τάξεων μπορεί να οικοδομηθεί μόνο πάνω στις στάχτες της ΕΕ, όχι μέσα στα όριά της.

Η ανακοίνωση επικρίνει τις ιμπεριαλιστικές κυρώσεις ως ανεπαρκείς. Οι επαναστάτες σοσιαλιστές ήταν πολύ σαφείς σχετικά με την αντίθεσή μας στις ιμπεριαλιστικές κυρώσεις – ακόμη και στις αναποτελεσματικές. Όπως εξηγούσε το Workers’ Voice σε προηγούμενο άρθρο του, «Οι κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ στη Ρωσία επιτείνουν την τάση για παγκόσμια ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση και δεν έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν την Ουκρανία. Μέχρι στιγμής, οι κυρώσεις του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας είχαν μικρή επίδραση στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας∙ το ρωσικό κράτος έχει αντισταθμίσει τις απώλειες από τις κυρώσεις με τα σημαντικά αυξημένα έσοδα από το πετρέλαιο. Οι κυρώσεις εντείνουν, ωστόσο, τον οικονομικό και πολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ των αντίπαλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, ιδίως για τον έλεγχο της παραγωγής και διανομής ενέργειας και τη γεωπολιτική τοποθέτηση για την προετοιμασία μελλοντικών συγκρούσεων και παγκόσμιου πολέμου. Η πολιτική των κυρώσεων από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ είναι μια μορφή πολέμου που αντιτίθεται στον αγώνα για εθνική κυριαρχία, ανεξαρτησία και διαρκή ειρήνη»^[12].

Ήμασταν επίσης σαφείς όσον αφορά τα όπλα. Δεν «ζητάμε» ιμπεριαλιστικά όπλα, αλλά υποστηρίζουμε το δικαίωμα των Ουκρανών να αναζητήσουν όπλα όπου μπορούν, ενώ προειδοποιούμε για τους πολλούς όρους που συνδέονται με αυτά. Εξάλλου, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις θα ενεργούν πάντα προς το δικό τους συμφέρον. Δυστυχώς, το κείμενο «Ουκρανία: Για μια ειρήνη λαϊκή και όχι αυτοκρατορική!» είναι αδύναμο ως προς την αναγνώριση αυτής της αρχής. Αναφέρει: «Είμαστε υπέρ της μαζικής ανθρωπιστικής, οικονομικής και στρατιωτικής στήριξης της Ουκρανίας από τα πλούσια κράτη της Ευρώπης. Ο ουκρανικός πληθυσμός χρειάζεται επειγόντως προστασία από τις ρωσικές βόμβες και πυραύλους».

Ωστόσο, το πιο ελπιδοφόρο είναι ότι η ανακοίνωση συνεχίζει λέγοντας: «Μια αποτελεσματική στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας δεν απαιτεί ένα νέο κύμα εξοπλισμών. Είμαστε αντίθετοι στα προγράμματα επανεξοπλισμού του ΝΑΤΟ και στις εξαγωγές όπλων σε τρίτες χώρες. Αντ’ αυτού, οι χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής πρέπει να παράσχουν όπλα από αυτά που ήδη διαθέτουν με τα τεράστια οπλοστάσιά τους για να βοηθήσουν την Ουκρανία να αμυνθεί αποτελεσματικά. Με αυτή την έννοια, απαιτούμε η βιομηχανία όπλων να μη λειτουργεί για να εξυπηρετεί τα κέρδη του κεφαλαίου -αντίθετα, θέλουμε να εργαστούμε προς την κατεύθυνση της κοινωνικής ιδιοποίησης της βιομηχανίας όπλων. Αυτή η βιομηχανία θα πρέπει να εξυπηρετεί τα άμεσα συμφέροντα της Ουκρανίας. Ταυτόχρονα, για κοινωνικούς και επείγοντες οικολογικούς λόγους, υπογραμμίζουμε την επιτακτική ανάγκη να μετατραπεί δημοκρατικά η βιομηχανία όπλων σε κοινωνικά χρήσιμη παραγωγή σε παγκόσμια κλίμακα.»

Να οικοδομήσουμε ένα κίνημα για την εξουσία της εργατικής τάξης στην Ευρώπη!

Η Ουκρανία θα βγει από αυτόν τον δαπανηρό πόλεμο χρεωμένη στα δυτικά τραπεζικά συμφέροντα. Πιθανότατα θα κυριαρχείται από τον ευρωπαϊκό και αμερικανικό ιμπεριαλισμό και θα αναγκαστεί να θεσπίσει περισσότερες νεοφιλελεύθερες αντιμεταρρυθμίσεις ως τίμημα για την είσοδο στο δυτικό κλαμπ. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να φαίνεται ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο, αυξάνεται η πίεση των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων προς την Ουκρανία να προχωρήσει σε συμφωνία. Βέβαια, οι δυτικοί ιμπεριαλιστές μπορεί να αναγκάσουν την Ουκρανία να παραχωρήσει γη για ειρήνη, επειδή έτσι μπορούν να εμφανιστούν ως «ειρηνοποιοί» και να γλιτώσουν από την εξάντληση στρατιωτικών πόρων, καθώς η ενδοϊμπεριαλιστική τους σύγκρουση με την Κίνα συνεχίζει να οξύνεται.

Η υποστήριξη της Ουκρανίας από τις δυτικές δυνάμεις είναι όλο και πιο αντιδημοφιλής και δαπανηρή και πραγματοποιείται στο πλαίσιο ενός ανησυχητικού ευρωπαϊκού επανεξοπλισμού. Σε διεθνή κλίμακα, η νέα κούρσα εξοπλισμών καθιστά τον κόσμο πιο επικίνδυνο, με τις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες να φτάνουν στο ιστορικό υψηλό των 2.443 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο ισραηλινός πόλεμος κατά του παλαιστινιακού λαού λαμβάνουν χώρα σε μια περίοδο αυξημένης ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαλότητας^[13]. Μετά το Ιράκ και το Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ έχουν αποδυναμωθεί, αλλά εξακολουθούν να είναι η πιο ισχυρή ιμπεριαλιστική χώρα στρατιωτικά. Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για φυσικούς πόρους, αγορές και γεωπολιτική θέση από τους ανερχόμενους νέους ιμπεριαλισμούς –τη Ρωσία και την Κίνα– αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο τη θέση των ΗΠΑ στις ημιαποικίες. Στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική, η Κίνα και η Ρωσία παρουσιάζονται ως πιο φιλικές δυνάμεις και χρησιμοποιούν τη μνήμη των σοσιαλιστικών επαναστάσεων σε αυτές τις χώρες για να προβάλλουν μια «αντι-ιμπεριαλιστική» εικόνα.

Εν τω μεταξύ, τα ακροδεξιά κόμματα έχουν σημειώσει κέρδη στην Ευρώπη, όπως και στις εκλογές της ΕΕ. Τα κέρδη του φασιστικού Rassemblement National ή Εθνικού Συναγερμού (πρώην Εθνικό Μέτωπο) στη Γαλλία και άλλων ακροδεξιών λαϊκιστικών κομμάτων –που έχουν τις ρίζες τους σε ιστορικά φασιστικά κόμματα στην Ιταλία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία και την Πολωνία, για παράδειγμα– αποτελούν πραγματικό κίνδυνο για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Τα κόμματα αυτά έχουν εκμεταλλευτεί το αντιμεταναστευτικό συναίσθημα και την ισλαμοφοβία προς πολιτικό τους όφελος.

Τα ρεφορμιστικά και νεορεφορμιστικά κόμματα έδωσαν στη Δεξιά την ανάσα που χρειάζεται για να αναπτυχθεί, αρνούμενα να δώσουν πραγματικό αγώνα για την εργατική εξουσία και τη σοσιαλιστική μετάβαση. Αντί γι’ αυτό, επέλεξαν να διαχειριστούν τον καπιταλισμό και έκαναν παραχωρήσεις στον νεοφιλελευθερισμό.

Η ελευθερία της Ουκρανίας και το δικαίωμά της στην αυτοδιάθεση εξαρτώνται από τη σοσιαλιστική ανασυγκρότηση της Ευρώπης – και όχι από ένα ενισχυμένο «δημοκρατικό» ιμπεριαλιστικό μπλοκ. Η οικοδόμηση μιας πολιτικής εναλλακτικής λύσης για τους καταπιεσμένους και εκμεταλλευόμενους στην Ευρώπη θα απαιτήσει την ανοικοδόμηση ενός ταξικού αγωνιστικού κινήματος που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη, τον διεθνισμό και την ταξική ανεξαρτησία. Η ανακοίνωση «Ουκρανία: Για μια ειρήνη λαϊκή και όχι αυτοκρατορική!» είναι ένα καλό πρώτο βήμα προς τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού κινήματος διαμαρτυρίας που χρειάζεται η Ευρώπη.

Για μια ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις!

Υποστήριξη του δικαιώματος της Ουκρανίας στην αυτοδιάθεση και την αυτοάμυνα!

Υποστήριξη των Ρώσων αντιπολεμικών διαδηλωτών!

Να διαλυθεί το ΝΑΤΟ και όλες οι αυτοκρατορικές στρατιωτικές συμμαχίες!

Η ΕΕ είναι η Ευρώπη του κεφαλαίου!

Για μια Ευρώπη της εργατικής τάξης και των λαών!

Για τις Σοσιαλιστικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης!

Μετάφραση: elaliberta.gr

John Leslie, “Ukraine Peace Conference: Peace at what cost?”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 15 Ιουνίου 2024, https://workersvoiceus.org/2024/06/15/ukraine-peace-conference-peace-at-what-cost/.

John Leslie, “Conferencia de Paz en Ucrania: ¿Paz a qué precio?”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 15 Ιουνίου 2024, https://workersvoiceus.org/es/2024/06/15/ukraine-peace-conference-peace-at-what-cost/.

Σημειώσεις

^[1] “Ukraine: A people’s peace, not an imperial peace”, Links / International Journal of Socialist Renewal, 6 Ιουνίου 2024, https://links.org.au/ukraine-peoples-peace-not-imperial-peace «Ουκρανία: Για μια ειρήνη λαϊκή και όχι αυτοκρατορική!», e la libertà.gr, 10 Ιουνίου 2024, https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7-%CE%B2%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1/9628-%CE%BF%CF%85%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AE%CE%BD%CE%B7-%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%8C%CF%87%CE%B9-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE].

^[2] “What is Zelenskyy’s 10-point peace plan?”, Al Jazeera, 28 Δεκεμβρίου 2022, https://www.aljazeera.com/news/2022/12/28/what-is-zelenskyys-10-point-peace-plan.

^[3] Cherry Hitkari, “Can Zelenskyy’s Swiss Summit bring peace for Ukraine?”, Modern Diplomacy, 10 Ιουνίου 2024, https://moderndiplomacy.eu/2024/06/10/can-zelenskyys-swiss-summit-bring-peace-for-ukraine/.

^[4] David L. Carden, “A Land for Peace Settlement in Ukraine: Is It Time to Think About It?”, The Fletcher Forum of World Affairs, 2 Νοεμβρίου 2022, https://www.fletcherforum.org/home/2022/11/2/a-land-for-peace-settlement-in-ukraine-is-it-time-to-think-about-it.

^[5] Timothy Bella, “Kissinger says Ukraine should cede territory to Russia to end war”, The Washington Post, 24 Μαΐου 2022, https://www.washingtonpost.com/world/2022/05/24/henry-kissinger-ukraine-russia-territory-davos/. Ronny Reyes, “Trump cries ‘fake news’ at report about plan to end Ukraine war by asking ally to give Russia territory”, New York Post, 7 Απριλίου 2024, https://nypost.com/2024/04/07/world-news/trumps-plan-to-end-ukraine-war-is-for-kyiv-to-give-up-land-to-russia-report/. Lili Bayer, “NATO backpedals as Ukraine fumes over land for membership gaffe”, Politico, 16 Αυγούστου 2023, https://www.politico.eu/article/nato-ukraine-membership-cede-territory-russia/.

^[6] Benjamin Lynch, “Ukraine Faces Growing Calls From US to Cede Land to Russia”, Newsweek, 30 Δεκεμβρίου 2023, https://www.newsweek.com/republican-jd-vance-ukraine-russia-war-1856685.

^[7] Missy Ryan, John Hundson, Paul Sonne, “U.S. privately asks Ukraine to show it’s open to negotiate with Russia”, The Washington Post, 11 Μαΐου 2022, https://www.washingtonpost.com/national-security/2022/11/05/ukraine-russia-peace-negotiations/.

^[8] »Über emanzipation«, emanzipation, https://emanzipation.org/about-1/.

^[9] »Bewegung für den Sozialismus (BFS/MPS)«, sozialismus.ch, https://sozialismus.ch/bfs-mps/.

^[10] “‘Sotsialnyi Rukh’: who we are?”, Соціальний рух, https://rev.org.ua/sotsialnyi-rukh-who-we-are/.

^[11] “About us”, Posle/После, https://posle.media/language/en/about/.

^[12] Workers’ Voice, “Why we oppose sanctions on Russia”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 26 Ιουλίου 2022, https://workersvoiceus.org/2022/07/26/why-we-oppose-sanctions-on-russia/.

^[13] Ernie Gotta, “Inter-imperialist rivalry: U.S. and China”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 7 Δεκεμβρίου 2021, https://workersvoiceus.org/2021/12/07/inter-imperialist-rivalry-u-s-and-china-2/.