Φώτης Μπενλισόι

Τα σκυλιά, ο ηθικός πανικός και ο σαδισμός

«Η τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών συνεχίζεται», «Η τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών κλιμακώνεται», «Η τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών δεν μπορεί να σταματήσει», «Η τρομοκρατία των σκυλιών βρίσκεται σε έξαρση», «Η τρομοκρατία των σκυλιών είναι εκτός ελέγχου», «Η τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών καταλαμβάνει τους δρόμους», «Η τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών έχει πέσει πάνω από τη χώρα σαν μαύρο σύννεφο», «Η Τουρκία έχει παραδοθεί στην τρομοκρατία των σκυλιών»…

Κάποιος που δεν ζει στην Τουρκία και διαβάζει τους παραπάνω τίτλους ειδήσεων μπορεί να νομίζει ότι μετά από μια άγρια διαφυλετική μάχη μέχρι θανάτου, ο Canis lupus familiaris εκθρόνισε τον Homo sapiens και κατέλαβε ολοκληρωτικά τη χώρα.

Κάποιος μπορεί, φυσικά, να το απορρίψει αυτό ως υπερβολή. Εν πάση περιπτώσει, ας μην ξεχνάμε ότι ένα σχεδόν γενικό χαρακτηριστικό του πολιτικού κινήματος που ονομάζεται εθνικισμός, ιδίως των πιο άκαμπτων ή επιθετικών εκδοχών του που τείνουν προς τον φασισμό, είναι να μιλά και να δρα με αποκαλυπτικούς όρους που υποστηρίζουν ότι η εθνική ύπαρξη περιβάλλεται από υπαρξιακούς κινδύνους: Η αποκάλυψη είναι επικείμενη, η εθνική ενότητα και ακεραιότητα βρίσκονται πάντα υπό απειλή, η εθνική ύπαρξη βρίσκεται πάντα σε κίνδυνο.

Ο Ερντογάν συχνά απευθύνεται στο κοινό μέσα από αυτόν τον αποκαλυπτικό κόσμο της φαντασίας. Για παράδειγμα, «ο θεσμός της οικογένειας στο σύνολό του υφίσταται την πιο σκληρή δοκιμασία της ιστορίας του. Οι πολιτικές κατάργησης των φύλων που υποστηρίζονται και ενθαρρύνονται από την παγκόσμια κουλτούρα έχουν λάβει διαστάσεις που απειλούν το ανθρώπινο γένος. Η επιβολή των ΛΟΑΤ έχει μετατραπεί σε διαφθορά της κοινωνίας με τρόπο που ξεπερνά τον φασισμό», και εν συνεχεία γίνεται λόγος για «την επιβολή των ΛΟΑΤ, η οποία έχει μετατραπεί σε όργανο της παγκόσμιας δικτατορίας». Είναι επιδέξιος στο να μετατρέπει τον φόβο σε μέσο πολιτικής κινητοποίησης και ισχυροποίησης. Ως εκ τούτου, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι μιλάει για «το πρόβλημα των αδέσποτων σκυλιών, το οποίο συνδέεται πολύ στενά με το έθνος μας, την ασφάλεια της ζωής του έθνους μας, και το οποίο έχει πλέον φτάσει σε ένα απαράδεκτο σημείο», χωρίς να στηρίζεται σε δεδομένα. Προκειμένου να ενισχύσει (με όρους της μόδας, να «εδραιώσει») την κοινωνική του βάση, ξύνει τους φόβους της με ενθουσιασμό και όρεξη. Καταφεύγει σε έναν υπερβολικό λόγο κινητοποίησης με μεγάλη δόση κινδυνολογίας. Χρησιμοποιεί σε κάθε ευκαιρία τα γνωστά θέματα της εύθραυστης αυτοπεποίθησης και της αλλοπρόσαλλης φύσης του τουρκικού εθνικιστικού συντηρητισμού, όπως «η σημαία πέφτει, το κάλεσμα στην προσευχή σιωπά» και «η θρησκεία, η πίστη και η πατρίδα χάνονται».

Ως εκ τούτου, ο αποκαλυπτικός τόνος των τίτλων ειδήσεων στην αρχή αυτού του άρθρου σχετικά με την «τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών» δεν είναι καθόλου ασυνήθιστος. Ωστόσο, η οικειότητα αυτού του τόνου δεν πρέπει να μας παραπλανήσει. Ο χαρακτηρισμός από την κυβέρνηση των αδέσποτων ζώων ως απειλή για την ασφάλεια είναι στην πραγματικότητα μια αρκετά νέα εξέλιξη. Πριν από πέντε ή έξι χρόνια, το θέμα που συζητιόταν και προκαλούσε την οργή της κοινής γνώμης δεν ήταν τα αδέσποτα ζώα, αλλά η βία στην οποία υποβάλλονταν τα ζώα που ζούσαν στους δρόμους. Το 2018, ο Ερντογάν δήλωσε ότι «η προστασία των ζώων δεν είναι μόνο καθήκον αλλά και απαίτηση της πίστης και της ανθρωπιάς μας. Τα ζώα δεν είναι ιδιοκτησία αλλά ζωή, μας τα εμπιστεύεται ο Χιουντά [Θεός]», συνέχισε στο ίδιο μήκος κύματος ο Μπαχτσελί: «Τα μέλη μιας πίστης που αναγνωρίζει κάθε δημιούργημα του Αλλάχ ως ιερό, δεν θα συγχωρήσουν τους φονιάδες των ζώων. Είτε σφάζουν ένα κουτάβι είτε ένα μωρό που θηλάζει, δεν υπάρχει διαφορά στη σημασία και το περιεχόμενο».

Το 2019, υποβλήθηκε στο Προεδρείο της Βουλής πρόταση έρευνας για τα δικαιώματα των ζώων από τον βουλευτή του AKP Σμύρνης Μπιναλί Γιλντιρίμ και τους συναδέλφους του και ιδρύθηκε Κοινοβουλευτική Επιτροπή Έρευνας με την υποστήριξη και των τεσσάρων κομμάτων στη Γενική Συνέλευση της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας. Στην αιτιολόγηση της πρότασης που κατέθεσε ο Γιλντιρίμ, επισημάνθηκε ότι υπάρχει αύξηση των ειδήσεων σχετικά με τη θανάτωση, τα βασανιστήρια, τη σκληρότητα και την κακομεταχείριση των ζώων και αναφέρθηκε ότι τα βασανιστήρια και η κακομεταχείριση των ζώων πλήττουν τη συνείδηση της κοινωνίας: «Δεδομένου ότι η εκτεταμένη εμφάνιση αυτών των πράξεων έχει πληγώσει τη συνείδηση των πολιτών και της κοινωνίας μας, έχει καταστεί αναγκαία η λήψη μέτρων, αλλά πιστεύεται ότι εκτός από τις νομικές ρυθμίσεις που γίνονται για το θέμα αυτό, είναι απαραίτητο να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία σχετικά με την εξάλειψη της κακομεταχείρισης των ζώων και την εμπέδωση της αγάπης για τα ζώα.»^[1]

Πριν από πέντε χρόνια ήταν η βία κατά των ζώων που «τραυμάτισε τη δημόσια συνείδηση». Σήμερα, γίνεται λόγος για την κοινωνική αναταραχή που προκαλεί η «τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών». Ενώ πριν από λίγα χρόνια συζητούνταν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν τα ζώα, σήμερα συζητείται το «πρόβλημα των αδέσποτων ζώων». Πώς και γιατί λοιπόν συντελέστηκε αυτή η αλλαγή; Πότε και πώς φτάσαμε στο σημείο «η τρομοκρατία των αδέσποτων σκυλιών απειλεί την ασφάλεια της ζωής της κοινωνίας», όταν λεγόταν ότι «η κοινωνία θέλει να αποτραπεί η βία κατά των ζώων»; Σε αυτά τα πέντε χρόνια, για παράδειγμα, δεν υπάρχει καμία εντυπωσιακή αλλαγή στον πληθυσμό των σκυλιών ή στα κρούσματα λύσσας που θα καθιστούσε κατανοητή μια τέτοια στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών. Επομένως, αυτό για το οποίο μιλάμε στην πραγματικότητα είναι η κινητοποίηση μιας ανησυχίας για την ασφάλεια που δημιουργήθηκε και διαδόθηκε από πάνω προς τα κάτω από την ίδια την κυβέρνηση.

Τα τελευταία χρόνια, χειραγωγικά επιχειρήματα και ειδησεογραφικά δημοσιεύματα αμφιβόλου γνησιότητας, ιδίως με στόχο τα αδέσποτα σκυλιά, έχουν χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσουν ένα κλίμα απειλής για την κοινωνία. Διάφοροι «ειδικοί» επιστρατεύτηκαν για να περιγράψουν το «πρόβλημα των αδέσποτων ζώων» και επιχειρήματα εκτός αυτού του πλαισίου περιθωριοποιήθηκαν από την αρχή. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπτύχθηκε μια ατμόσφαιρα λιντσαρίσματος με στόχο τα αδέσποτα ζώα. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας προέκυψε μια «ένωση» με την ονομασία Ένωση Ασφαλών Δρόμων. Προκειμένου να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα σαν οι πολιτικές κατά των γυναικών και κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ να ήταν τα αιτήματα της κοινωνικής πλειοψηφίας, δημιουργήθηκαν ξαφνικά μια δομή που ονομάζεται «Σύλλογος Πατέρων Θυμάτων» και άλλες παρόμοιες. Εν ολίγοις, η κυβέρνηση, τα ΜΜΕ, κάποιοι «ειδικοί», η «κοινωνία των πολιτών» και φυσικά τα τρολ συνεργάστηκαν για να δημιουργήσουν μια κοινωνική απαίτηση και επιθυμία για μαζική θανάτωση σκυλιών^[2].

Δημιουργήθηκε βήμα προς βήμα μια «σιωπηλή πλειοψηφία» που απαιτούσε τη θανάτωση των αδέσποτων ζώων. Η σιωπηλή πλειοψηφία ήταν ένας όρος που διαδόθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Νίξον στην εποχή του εναντίον των κινημάτων κοινωνικής αντιπολίτευσης, ιδίως εναντίον εκείνων των τμημάτων της κοινωνίας που αντιδρούσαν έμπρακτα στον πόλεμο του Βιετνάμ. Ο πρόεδρος Νίξον χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο για να υποστηρίξει ότι εκπροσωπούσε την υποτιθέμενη λογική και συντηρητική, αν και σιωπηλή, πλειοψηφία της κοινωνίας έναντι εκείνων που εξέφραζαν δημοσίως την αντίθεσή τους. Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί το ίδιο πανάρχαιο επιχείρημα και, επιπλέον, με την κουραστική πια ορολογία του αυταρχικού λαϊκισμού του, κατηγορεί όσους προστατεύουν τα ζώα που ζουν στους δρόμους ότι αποτελούν μια ελίτ (και επομένως μια μη εθνική) μειονότητα: «Κοιτάξαμε τον λαό, όχι την ελίτ. Γίναμε η φωνή των σιωπηλών μαζών, όχι αυτών που φωνάζουν και απαιτούν. Πορευτήκαμε με αυτούς που αγωνίζονται για τη ζωή στις παρυφές της πόλης, όχι με τους ευκατάστατους»^[3].

Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν εκπροσωπεί την κοινωνική πλειοψηφία στο θέμα των ζώων που ζουν στους δρόμους. Όπως μας υπενθυμίζει ο Stuart Hall, «η πολιτική δεν αντανακλά τις πλειοψηφίες, τις κατασκευάζει». Η αντίδραση απέναντι στα ζώα που ζουν στους δρόμους είναι το προϊόν μιας τέτοιας πολιτικής κατασκευής, μια πολιτική επιχείρηση της κυβέρνησης, στην πραγματικότητα ένας τυπικός «ηθικός πανικός». Όπως συμβαίνει με κάθε ηθικό πανικό, αυτό που θεωρείται φυσική αντίδραση, αναπόφευκτο ξέσπασμα ή έκρηξη της κοινωνικής πλειοψηφίας, στην πραγματικότητα είναι κατασκευασμένο^[4]. Ο Stuart Hall και οι συνεργάτες του έχουν συζητήσει την επίδραση των ηθικών πανικών στην ανάπτυξη της πολιτικής αντίδρασης που αργότερα θα γινόταν γνωστή ως νεοφιλελεύθερη αντεπανάσταση. Στο κλασικό έργο τους για το θέμα, όρισαν τον ηθικό πανικό ως εξής:

«Όταν η επίσημη αντίδραση απέναντι σε ένα πρόσωπο, σε ομάδες προσώπων ή σε μια σειρά γεγονότων είναι δυσανάλογη με την πραγματική απειλή που παρουσιάζεται, όταν οι “ειδικοί”, με τη μορφή των αρχηγών της αστυνομίας, των δικαστικών, των πολιτικών και των συντακτών, αντιλαμβάνονται την απειλή με σχεδόν πανομοιότυπους όρους και εμφανίζονται να μιλούν “με μια φωνή” για ποσοστά, διαγνώσεις, προβλέψεις και λύσεις, όταν οι αναπαραστάσεις των μέσων ενημέρωσης δίνουν καθολικά έμφαση σε ξαφνικές και δραματικές αυξήσεις (σε αριθμούς εμπλεκομένων ή σε γεγονότα) και σε “καινοτομίες”, πέρα και πάνω από αυτό που θα μπορούσε να υποστηρίξει μια νηφάλια, ρεαλιστική εκτίμηση, τότε πιστεύουμε ότι είναι σωστό να μιλάμε για τις απαρχές ενός ηθικού πανικού.»^[5]

Η ρητορική κινητοποίηση για τον «τρόμο των αδέσποτων σκυλιών» αντανακλά όλα αυτά τα στοιχεία της ανάπτυξης ενός ηθικού πανικού. Επιπλέον, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει γίνει σήμερα ένα πολύ παραγωγικό μέσο για την πρόκληση ηθικού πανικού. Κατά συνέπεια, το σημαντικότερο σημάδι της επιτυχίας του ηθικού πανικού που στοχεύει στα ζώα που ζουν στους δρόμους είναι το γεγονός ότι η ύπαρξη ενός «προβλήματος αδέσποτων ζώων» αναγνωρίζεται ακόμη και από εκείνους που αντιτίθενται στην πρόταση νόμου της κυβέρνησης. Ο άξονας της συζήτησης έχει μετατοπιστεί από τα προβλήματα των ζώων στο «πρόβλημα των ζώων», το ζήτημα του πληθυσμού των σκυλιών που ζουν στους δρόμους.

Φυσικά, τα ζώα που ζουν στους δρόμους δεν είναι το μόνο παράδειγμα ηθικού πανικού που υποκινείται από την κυβέρνηση. Η συστηματική στοχοποίηση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων είναι ένα άλλο παράδειγμα παρόμοιου ηθικού πανικού. Αντιμέτωπο με μια συρρικνούμενη κοινωνική βάση και μια σοβαρή διάβρωση της ικανότητάς του να κυβερνά ταυτόχρονα πάνω και κάτω, δηλαδή της ικανότητάς του να ανταποκρίνεται σε ορισμένα αιτήματα των κατώτερων τάξεων, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα τα συμφέροντα των ενίοτε αντικρουόμενων φατριών και τμημάτων της άρχουσας τάξης, το καθεστώς υιοθετεί όλο και περισσότερο τους ηθικούς πανικούς ως τεχνική διαχείρισης κρίσεων. Η δημιουργία ηθικών πανικών ως τρόπος διατήρησης του καθεστώτος του παλατιού, δηλαδή του σημερινού καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, καθιστά ρουτίνα την προσφυγή στη βία και την καταστολή με την εξάπλωσή της στην καθημερινή ζωή, γενικεύει τις αυταρχικές πρακτικές και την κρατική βία ως τεχνική διακυβέρνησης και την εξαπλώνει σε όλους τους τομείς της ζωής.

Ωστόσο, οι ηθικοί πανικοί δεν καθορίζουν μόνο την οργάνωση της βίας και της καταπίεσης από πάνω, αλλά δημιουργούν επίσης το έδαφος για τον διαμοιρασμό και την εξάπλωση της βίας από κάτω. Ο ηθικός πανικός συνοδεύεται από κοινωνικό σαδισμό, με άλλα λόγια σαδιστικό λαϊκισμό, που τροφοδοτείται από την παρακμή του νεοφιλελευθερισμού. Το ζητούμενο δεν είναι ένας λαϊκισμός βασισμένος σε υλικές υποσχέσεις που μπορούν να αντισταθμίσουν σε κάποιο βαθμό τα καθημερινά προβλήματα των κατώτερων τάξεων και να κάνουν τη φτώχεια διαχειρίσιμη, αλλά ένας αρνητικός λαϊκισμός που στοχεύει στην ικανοποίηση και την ένοχη ευχαρίστηση από την άμεση ή έμμεση συμμετοχή στην καταπίεση και τον εκφοβισμό μιας στοχευμένης ομάδας (μετανάστες, ΛΟΑΤΚΙ+, Κούρδοι ή σκυλιά). Πράγματι, η εισαγωγή μιας νομικής ρύθμισης που θα έχει ως αποτέλεσμα τη «σύλληψη» και τη θανάτωση των σκυλιών που ζουν στους δρόμους μπορεί να θεωρηθεί παράδειγμα «σαδιστικού λαϊκισμού» που χαρακτηρίζει την ύστερη νεοφιλελεύθερη εποχή, όταν η υπόσχεση της κοινωνικής ανόρθωσης και ευημερίας έχει γίνει όνειρο.

Συγκεκριμένα: Αν οι κυβερνώντες δεν μπορούν να επιφέρουν μια ουσιαστική βελτίωση των υλικών συνθηκών διαβίωσης των κατώτερων τάξεων, αυτό που μπορεί να γίνει είναι να διοχετευθεί η δυσαρέσκεια και ο θυμός που αναπόφευκτα προκαλούν αυτές οι επιδεινούμενες υλικές συνθήκες και που μπορούν να στραφούν εναντίον των κυρίαρχων τάξεων σε άλλο κανάλι. Κατά συνέπεια, το να βλέπεις μια ομάδα που χαρακτηρίζεται ως απειλή για τους «από κάτω» να υποφέρει, ή ακόμη και το να συμμετέχεις σε αυτό το μαρτύριο, αρχίζει να αντισταθμίζει τον πόνο που προκαλεί η υλική ύπαρξη από την ανάποδη. Έτσι, η διαχείριση και η διανομή του πόνου γίνεται η κυρίαρχη τεχνική της κυριαρχίας. Η εθνικιστική-σοβινιστική επιθετικότητα, ο μισογυνισμός, το ανοιχτό μίσος απέναντι στους ομοφυλόφιλους, η αυτοκρατορική νοσταλγία που πλασάρεται στο εμπόριο με διάφορες θεωρίες συνωμοσίας, η επιθυμία να γίνει μια μιλιταριστική μεγάλη δύναμη κ.λπ. σχετίζονται με αυτή τη σαδιστική λαϊκιστική γραμμή που γίνεται όλο και πιο εμφανής.

Για παράδειγμα, η βία κατά των γιατρών και των εργαζομένων στον τομέα της υγείας είναι ένα παράδειγμα αυτού του κοινωνικού σαδισμού που εξαπλώνει τη βία προς τα κάτω και την κοινωνικοποιεί (πυροδοτώντας έτσι μια δυναμική κοινωνικού εκφασισμού): Αν δεν μπορεί να παρασχεθεί δωρεάν και ποιοτική υγειονομική περίθαλψη σε όλους, δίνεται η ευκαιρία στις μάζες να «χτυπήσουν τους γιατρούς» ως «μηχανισμός αντιστάθμισης». Αυτή η μορφή βίας, η οποία επιδοκιμάζεται ως ένα βαθμό και έμμεσα προετοιμάζει το έδαφος, δημιουργεί μια ψευδή αίσθηση κοινωνικής ανύψωσης, ικανότητας και ικανοποίησης. Σε μια συνέντευξη στο δρόμο σχετικά με το θέμα, ένας συγγενής ασθενούς συνόψισε την κατάσταση αυτή με σαφήνεια: «Γνωρίζω και την προηγούμενη περίοδο. Ο θείος μου έκανε μια εγχείρηση στο νοσοκομείο. Παρόλο που πληρώσαμε τα μισά, ο πατέρας μου υπέγραψε το γραμμάτιο. Πήραν τα πάντα από το σπίτι μας. Πήραν την τηλεόραση, το ψυγείο, τα πάντα. Το έχω ζήσει αυτό. Τώρα δεν έχουμε τέτοιο πρόβλημα. Δέρνουν ακόμα και το προσωπικό του νοσοκομείου. Έτσι τους ασκούμε πίεση τώρα πια. Δεν φροντίζετε τον ασθενή μου, αυτός είναι ο μεγαλύτερος πλούτος μου. Δεν έχουμε ένα τρισεκατομμύριο ούτως ή άλλως, δεν έχουμε τόσο μεγάλο πλούτο».

Ο διαδεδομένος αντι-μεταναστευτικός ρατσισμός μπορεί εύκολα να ενταχθεί στην ίδια κατηγορία. Για παράδειγμα, αντί να υπόσχεται δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες, η παρεμπόδιση των μεταναστών να επωφεληθούν από τη δωρεάν συγκοινωνία τις ημέρες των γιορτών είναι μια τυπική σαδιστική λαϊκιστική στάση. Σε αυτό το παράδειγμα, η πιθανή αναταραχή που προκαλείται από τις ολοένα και πιο ακριβές αστικές συγκοινωνίες αντισταθμίζεται με τον περιορισμό του δικαιώματος μεταφοράς μιας συγκεκριμένης ομάδας. Αυτός ο μηχανισμός αντιστάθμισης λειτουργεί υπέρ της εξουσίας λόγω της αποπολιτικοποίησης που προκαλεί. Σύμφωνα με τα λόγια του Τζενκ Σαράτσογλου, «η τάση να χρησιμοποιεί κανείς την ιθαγένειά του, η οποία δεν έχει γίνει σχεδόν τίποτα περισσότερο από ένα τυπικό καθεστώς, ως ρόπαλο για όσους δεν την έχουν, αντί να επιδιώκει τα κοινωνικά δικαιώματα που έχουν συρρικνωθεί από την ιθαγένεια που έχει», με άλλα λόγια, η συμπεριφορά του να ζητά κανείς, όχι από τον ομόλογό του, αλλά από τους κατώτερους από αυτόν να λογοδοτήσουν για τη μιζέρια στην οποία ζει, παρασύρει την κοινωνία σε ένα «σπιράλ αποπολιτικοποίησης» υπέρ της εξουσίας^[6].

Ο επαναπατρισμός των Σύριων προσφύγων είναι ένα σαδιστικό λαϊκιστικό αίτημα που βρίσκει σοβαρή ανταπόκριση σε όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα. Το παράδειγμα αυτό αποκαλύπτει ότι ο κοινωνικός σαδισμός μπορεί να εξαπλωθεί απροσδόκητα γρήγορα και να μολύνει διαφορετικές πολιτικές τάσεις. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι η σημερινή κυβέρνηση βασίζεται όλο και περισσότερο σε κοινωνικές σαδιστικές εκκλήσεις και υποσχέσεις. Για παράδειγμα, η κατάργηση του νόμου 6284 για την «Προστασία της οικογένειας και την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών» μετά τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, ανοίγοντας το δρόμο για τη βία κατά των γυναικών, είναι ακριβώς μια τέτοια υπόσχεση. Η συζήτηση του θέματος με την αναγωγή του στον «ισλαμισμό» της πολιτικής εξουσίας ή στην αναζήτηση νέων συμμαχιών από τον Ερντογάν, του οποίου η κοινωνική βάση συρρικνώνεται, προσπερνά το ερώτημα γιατί μια τέτοια υπόσχεση μπορεί να βρει συγκεκριμένη ανταπόκριση. Ωστόσο, η ατιμωρησία για τη βία κατά των γυναικών πιθανόν να γίνεται αντιληπτή ως υπόσχεση ενδυνάμωσης (επιβεβαίωση της οικογενειακής τάξης και συνεπώς του ανδρισμού) από ένα μέρος τουλάχιστον του ανδρικού πληθυσμού, και επομένως μπορεί να είναι αποτελεσματική.

Κατά συνέπεια, ενώ οι ηθικοί πανικοί προκαλούν σαδιστικό λαϊκισμό, η εξάπλωση του κοινωνικού σαδισμού διευρύνει τη δυνητική σφαίρα επιρροής των ηθικών πανικών, δημιουργώντας έτσι ένα δυσοίωνο σπιράλ. Υπό αυτές τις συνθήκες, το «κοιμίσουμε» τα αδέσποτα σκυλιά ή, σύμφωνα με τα λόγια του υπουργού, «να επιτρέπεται να τερματίζουν τη ζωή τους μέσω της ευθανασίας» δεν είναι μια κίνηση της κυβέρνησης για να εκτρέψει την ατζέντα ή να ξεχαστεί η εκλογική αποτυχία. Η προσπάθεια θανάτωσης των ζώων που ζουν στους δρόμους σχετίζεται με τις απόπειρες διακυβέρνησης μέσω του ηθικού πανικού και του κοινωνικού σαδισμού που έχουν έρθει στο προσκήνιο με τη ριζοσπαστικοποίηση της παγκόσμιας δεξιάς προς τα δεξιά. Από αυτή την άποψη, η φροντίδα των αδέσποτων ζώων είναι ένα σημαντικό πολιτικό ζήτημα που δεν μπορεί να περιοριστεί σε φιλευσπλαχνία και ευσυνείδητη φιλοζωία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ούτε για μια στιγμή ότι όταν φροντίζουμε τις ζωές των ζώων που ζουν στους δρόμους, φροντίζουμε και τις δικές μας ζωές.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Foti Benlisoy, “Köpekler, Ahlaki Panikler ve Sadizm”, Ayrim, 18 Ιουλίου 2024, https://www.ayrim.org/guncel/kopekler-ahlaki-panikler-sadizm/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR17yeaHNxps9GK7oVr21HiVvkCkK5LPlZ_iby4v8UfGlr19N5hjt0kAz8Q_aem_prU8Q6Ft17UCW4ACNQAIdQ

Σημειώσεις

^[1] “Meclis, hayvan hakları için mesai yapacak”, https://www.aa.com.tr/tr/politika/meclis-hayvan-haklari-icin-mesai-yapacak-/1442040.

^[2] Για μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση αυτής της «παραγωγικής διαδικασίας» βλέπε Meltem Oral, “Sokak hayvanları yasası: Bir iktidar operasyonu”, http://marksist.org/icerik/Yazar/21094/Sokak-hayvanlari-yasasi-Bir-iktidar-operasyonu.

^[3] “Erdoğan: Gelişmiş hiçbir ülkede olmayan başıboş köpek sorunumuz var”, https://www.trthaber.com/haber/gundem/erdogan-gelismis-hicbir-ulkede-olmayan-basibos-kopek-sorunumuz-var-860615.html.

^[4] Για μια κλασική μελέτη του ηθικού πανικού, βλέπε Stanley Cohen, Ahlaki Panikler ve Halk Düşmanları, çev. Deniz Türker, Heretik, 2019 [Stanley Cohen, Folk Devils and Moral Panics, Routledge, 2011, πρώτη έκδοση 1972].

^[5] S. Hall, C. Critcher, T. Jefferson, J Clarke, Policing the Crisis: Mugging, the State, and Law and Order, Palgrave, 1978, σελ. 16.

^[6] Cenk Saraçoğlu, “Türkiye’nin yeni depolitizasyon sahası: ‘Ülkemde sığınmacı istemiyorum’”, https://www.birgun.net/makale/turkiye-nin-yeni-depolitizasyon-sahasi-ulkemde-siginmaci-istemiyorum-385411.