Γιγαντοαφίσα στο Τελ Αβίβ, μετά τη νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές στην Αμερική: “Συγχαρητήρια Τραμπ! Κάνε το Ισραήλ Μεγάλο!”. 6 Νοεμβρίου 2024 [REUTERS/Thomas Peter].
Gilbert Achcar
Ο Τραμπ και η Μέση Ανατολή: Τι πρόκειται να συμβεί;
Η νίκη του Τραμπ στην αναμέτρηση για την προεδρία των ΗΠΑ είναι μια μεγάλη καταστροφή για τους λαούς της περιοχής, που έρχεται να προστεθεί στην τεράστια Νάκμπα που μαίνεται μετά τον «Κατακλυσμό του Αλ-Άκσα» υπό την ηγεσία της Χαμάς. Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου ήλπιζε εναγωνίως σε αυτή τη νίκη και έκανε ό,τι μπορούσε για να συμβάλει στην επίτευξή της, είτε υποκινώντας τους δεξιούς συμμάχους του στις ΗΠΑ είτε αρνούμενος να παραχωρήσει στον Τζο Μπάιντεν και στην προεδρική εκστρατεία των Δημοκρατικών την εκεχειρία στη Γάζα που ήλπιζαν, προκειμένου να τους παράσχει ένα εκλογικό πλεονέκτημα που χρειαζόταν απεγνωσμένα. Τι μας περιμένει λοιπόν τώρα που επιβεβαιώθηκε η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο;
Οι διαθέσιμες πληροφορίες –λαμβάνοντας υπόψη τη συμπεριφορά του Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής του θητείας, τις θέσεις που εξέφρασε κατά την πρόσφατη προεκλογική του εκστρατεία και τα όσα έχουν διαρρεύσει από τους κύκλους του– δείχνουν ότι επιθυμεί να εμφανιστεί ως ηγέτης που επιτυγχάνει την «ειρήνη» σε αντίθεση με την απεικόνιση του Μπάιντεν ως υπεύθυνου διαιώνισης του πολέμου που αδυνατεί να τον διευθετήσει. Ενώ ο Τραμπ επιδιώκει να τερματίσει τους πολέμους στους οποίους δεν βλέπει συμφέρον για την Αμερική, παραμένει πρόθυμος να πετύχει τους στόχους του στις περιπτώσεις όπου βλέπει συγκεκριμένο συμφέρον. Έτσι, ενώ κατά την προηγούμενη θητεία του διαπραγματεύτηκε με τους Ταλιμπάν για την προετοιμασία της απόσυρσης των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν και θέλησε να αποσύρει την αμερικανική στρατιωτική κάλυψη των Κούρδων στη Συρία κατόπιν αιτήματος του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, υποστήριξε τη συνέχιση της παρουσίας των δυνάμεων της χώρας του στο Ιράκ, εκφράζοντας με θράσος το ενδιαφέρον του για τον πετρελαϊκό πλούτο της χώρας αυτής.
Και ενώ εξέφρασε τη φιλοδοξία του να συνάψει τη «συμφωνία του αιώνα» για την Παλαιστίνη, η «ειρήνη» που πρότεινε ήταν τόσο άδικη που ο ίδιος ο Μαχμούντ Αμπάς την απέρριψε, ενώ ο Νετανιάχου την καλωσόρισε, αντιλαμβανόμενος ότι καμία παλαιστινιακή πλευρά δεν ήταν σε θέση να αποδεχθεί τους όρους μιας τέτοιας «συμφωνίας». Ως εκ τούτου, ο Νετανιάχου ήλπιζε ότι η παλαιστινιακή απόρριψη αυτής της «γενναιόδωρης» προσφοράς θα νομιμοποιούσε την περαιτέρω αρπαγή της γης της Παλαιστίνης δυτικά του Ιορδάνη ποταμού από το σιωνιστικό κράτος. Αυτό ήρθε να προστεθεί στο γεγονός ότι ο Τραμπ εγκατέλειψε μακροχρόνιες επίσημες θέσεις της πολιτικής των ΗΠΑ όσον αφορά την περιφερειακή σύγκρουση, για να στηρίξει το Ισραήλ, από την επίσημη έγκρισή του για την προσάρτηση από αυτό των κατεχόμενων συριακών υψωμάτων του Γκολάν μέχρι τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και το κλείσιμο του προξενείου των ΗΠΑ για τα κατεχόμενα εδάφη του 1967, που υποδηλώνουν την υποστήριξη του σιωνιστικού επεκτατισμού. Για να μην μιλήσουμε για την υποστήριξη από τον Τραμπ της θέσης του Ισραήλ απέναντι στο Ιράν, για την διάλυση της πυρηνικής συμφωνίας που είχε συνάψει η κυβέρνηση του προκατόχου του Μπαράκ Ομπάμα με την Τεχεράνη έπειτα από μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, και για την κλιμάκωση της στρατιωτικής πρόκλησης με τη δολοφονία του διοικητή της Δύναμης Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, Κασέμ Σολεϊμανί, κ.ο.κ.
Ο Τραμπ δεν ενδιαφέρεται να στηρίξει την Ουκρανία και θα προτιμούσε να καταλήξει σε μια συμφωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν που θα ικανοποιούσε τον Ρώσο πρόεδρο, τον οποίο θαυμάζει για την αντιδραστική του προσωπικότητα, ενώ επιθυμεί να επενδύσει στη χώρα του. Δεν βλέπει κανένα ενδιαφέρον για τη συμμαχία με τις ευρωπαϊκές χώρες, εκτός αν κάνουν περισσότερες οικονομικές παραχωρήσεις προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και αυξήσουν τις στρατιωτικές τους προσπάθειες για να εμπλακούν όλο και περισσότερο στην αντιπαράθεση των ΗΠΑ με την Κίνα, την οποία ο Τραμπ θεωρεί ως τον κύριο ανταγωνιστή της Αμερικής (ενώ η εχθρότητα προς την Κίνα αποτελεί βασικό πυλώνα της ιδεολογίας της ιμπεριαλιστικής δεξιάς των ΗΠΑ της οποίας ηγείται). Ταυτόχρονα, δεν είναι μυστικό ότι ο Τραμπ βλέπει το πετρέλαιο και το πετρελαϊκό χρήμα των μοναρχιών του Αραβικού Κόλπου ως ύψιστο συμφέρον των ΗΠΑ και το σιωνιστικό κράτος ως ανεκτίμητο σύμμαχο για το ρόλο του ως φύλακα αυτού του ύψιστου συμφέροντος. Διότι το συμφέρον με την πιο ωμή του έννοια –στην οποία το προσωπικό και οικογενειακό συμφέρον υπερισχύει κάθε άλλης σκέψης, και στην οποία το «συμφέρον της Αμερικής» γίνεται αντιληπτό με την πιο στενή και κοντόφθαλμη έννοια, άρρηκτα συνδεδεμένο με την επιθυμία να διεγείρει τα πιο πρωτόγονα ένστικτα του κοινού (μια συμπεριφορά που συχνά αποκαλείται «λαϊκιστική» ή «δημαγωγική»)– αυτό το συμφέρον είναι που διέπει τη συμπεριφορά του Ντόναλντ Τραμπ και τίποτε άλλο.
Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι, όσον αφορά τον Λίβανο, θα υιοθετήσει τη θέση της κυβέρνησης Μπάιντεν που επιδιώκει τον τερματισμό του συνεχιζόμενου πολέμου με όρους που ικανοποιούν το Ισραήλ, με βάση την αποχώρηση των δυνάμεων της Χεζμπολάχ στα βόρεια της περιοχής που προβλέπεται στην απόφαση 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ του 2006, και τη σταδιακή αντικατάσταση των δυνάμεων του κόμματος εκεί καθώς και των δυνάμεων κατοχής του Ισραήλ από τον τακτικό λιβανέζικο στρατό, υπό την προϋπόθεση ότι θα δοθούν εγγυήσεις υπό την εποπτεία των ΗΠΑ σχετικά με τη μη επιστροφή του κόμματος στην προαναφερθείσα περιοχή και τη μη ανανέωση του οπλοστασίου των πυραύλων του από το Ιράν μέσω του συριακού εδάφους. Αυτό θα συνοδεύεται από ενίσχυση του λιβανέζικου στρατού, ώστε να αλλάξει η ισορροπία δυνάμεων στο Λίβανο, επιτρέποντας στο κράτος που ελέγχεται από τις ΗΠΑ να επικρατήσει έναντι του κόμματος που ελέγχεται από το Ιράν. Βέβαια, η επίτευξη αυτής της συμφωνίας υπόκειται επί του παρόντος στην έγκριση του Ιράν, την οποία εξακολουθεί να αρνείται, καθώς η Τεχεράνη προτιμά να κρατήσει τη Χεζμπολάχ στη μάχη παρά να την αφήσει να εξέλθει από αυτήν και έτσι να αποτραπεί η συμμετοχή της στην επερχόμενη αντιπαράθεση μεταξύ του Ιράν και της αμερικανοϊσραηλινής συμμαχίας.
Ο Νετανιάχου είναι βέβαιος ότι ο Τραμπ θα είναι πιο πρόθυμος από τον Μπάιντεν να εμπλακεί σε αυτή την αντιπαράθεση. Έχει ήδη στείλει εκπρόσωπο για να διαπραγματευτεί με τον εκλεγμένο πρόεδρο για τα επόμενα βήματα απέναντι στο Ιράν. Ο Τραμπ θα συμβουλευτεί επίσης τους φίλους του από τον Αραβικό Κόλπο, οι οποίοι ελπίζουν ότι το Ιράν θα δεχτεί αποφασιστικό πλήγμα, όσο κι αν δείχνουν να φλερτάρουν με την Τεχεράνη και να συμπάσχουν με τον λαό της Γάζας. Με τέτοιες θέσεις, προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την ιρανική πλειοδοσία όσον αφορά την Παλαιστίνη και να πείσουν την Τεχεράνη να λυπηθεί τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις τους, τις οποίες απείλησε ότι θα πλήξει σε περίπτωση επίθεσης στις πυρηνικές της εγκαταστάσεις. Η πιθανότητα μιας κοινής αμερικανοϊσραηλινής επίθεσης στο Ιράν έχει γίνει πράγματι πολύ υψηλή με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Σίγουρα θα επιδιώξει να αποκαταστήσει τη σταθερή ηγεμονία των ΗΠΑ στην περιοχή του Κόλπου μετά την αποδυνάμωσή της κατά τη διάρκεια των περιόδων Ομπάμα και Μπάιντεν.
Όσον αφορά την Παλαιστίνη, ο Τραμπ είναι πιθανό να υποστηρίξει την επίσημη προσάρτηση από το Ισραήλ ενός σημαντικού τμήματος της Δυτικής Όχθης και της Γάζας (ιδίως του βόρειου τμήματος της Λωρίδας, όπου σήμερα πραγματοποιείται «εθνοκάθαρση» από τον σιωνιστικό στρατό) για την επέκταση των οικισμών της Δυτικής Όχθης και την επανέναρξη της οικοδόμησής τους στη Γάζα. Το Ισραήλ θα διατηρήσει την κυριαρχία του επί των στρατηγικών διαδρόμων που του επιτρέπουν να ελέγχει τις υπόλοιπες συγκεντρώσεις παλαιστινιακού πληθυσμού στις δύο κατεχόμενες περιοχές. Όπως και στη συμφωνία του αιώνα που επεξεργάστηκε ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, και ανακοινώθηκε στις αρχές του 2020, η συναλλαγή θα περιλαμβάνει πιθανότατα «αποζημίωση» των Παλαιστινίων για όσα τους αφαιρούνται και προσαρτώνται επίσημα στο ισραηλινό έδαφος, προσφέροντάς τους περιοχές στην έρημο Νεγκέβ. Πριν από οκτώ μήνες, ο Κούσνερ εξέφρασε την άποψη ότι το Ισραήλ θα πρέπει να καταλάβει το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας και να επενδύσει στην ανάπτυξη της «προκυμαίας» της, ενώ θα πρέπει να μεταφέρει τους Παλαιστίνιους κατοίκους της στην έρημο Νεγκέβ. Για άλλη μια φορά, αυτή η «συμφωνία» που κοροϊδεύει τον παλαιστινιακό λαό δεν θα βρει κανέναν φορέα των Παλαιστινίων με την παραμικρή αξιοπιστία πρόθυμο να την αποδεχτεί. Έτσι, το Ισραήλ θα αισθάνεται ότι του επιτρέπεται να την επιβάλει μονομερώς με τη βία, ενώ η σιωνιστική ακροδεξιά θα συνεχίσει να αυξάνει την πίεσή της για την ολοκλήρωση της Νάκμπα του 1948 με την προσάρτηση όλης της παλαιστινιακής γης μεταξύ του ποταμού και της θάλασσας και τον ξεριζωμό των περισσότερων κατοίκων της.
Μετάφραση: elaliberta.gr
Gilbert Achcar, “Trump and the Middle East: What Lies Ahead?”, جلبير الأشقر / Gilbert Achcar, 11 Νοεμβρίου 2024, https://gilbert-achcar.net/trump-and-the-middle-east. Αναδημοσίευση: Anti-Capitalist Resistance, 12 Νοεμβρίου 2024, https://anticapitalistresistance.org/trump-and-the-middle-east-what-lies-ahead/.
⹁12 Νοεμβρίου 2024 ⹁جلبير الأشقر ⹁ « ترامب والشرق الأوسط: ماذا ينتظرنا؟ » ⹁ القدس العربي
