Ρωσικό Σοσιαλιστικό Κίνημα
Российское социалистическое движение
Το «Να Σταματήσει ο Πόλεμος» σημαίνει «Θάνατος στη Δικτατορία»
Η ανακοίνωση του Ρωσικού Σοσιαλιστικού Κινήματος για το πως θα επιτευχθεί η ειρήνη στην Ουκρανία
Πριν από δύο χρόνια, ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξαπέλυσε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία. Αυτή η απόφαση των ηγετών της Ρωσίας δεν ήταν μια απάντηση σε οποιαδήποτε στρατιωτική απειλή από την Ουκρανία ή το ΝΑΤΟ – ήταν μια προσπάθεια υποταγής μιας γειτονικής χώρας που ο Πούτιν πιστεύει απλώς ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει.
Το αρχικό σχέδιο του Πούτιν στην Ουκρανία φαίνεται ότι ήταν μια «ειδική επιχείρηση» αλλαγής καθεστώτος: στρατεύματα θα καταλάμβαναν γρήγορα τις κύριες πόλεις της χώρας, η ρωσική Εθνοφρουρά θα κατέστειλε τις «εθνικιστικές» διαμαρτυρίες και η πλειοψηφία του πληθυσμού θα υποδεχόταν με λουλούδια τους πολυαναμενόμενους Ρώσους «αδελφούς» τους.
Αλλά αντί για λουλούδια και φιλαρμονικές, ο ρωσικός στρατός συνάντησε την επίμονη αντίσταση των Ουκρανών, και αντί για «συμμορίες», βρήκε έναν στρατό καλά εκπαιδευμένο και με υψηλά κίνητρα. Η «ειδική επιχείρηση» μετατράπηκε σε πραγματικό πόλεμο.
Το κύριο θύμα της ρωσικής επιθετικότητας είναι η Ουκρανία και ο ουκρανικός λαός. Πάνω από 10.000 άμαχοι έχουν σκοτωθεί και πάνω από 18.500 έχουν τραυματιστεί. 6,3 εκατομμύρια έχουν αναζητήσει καταφύγιο στο εξωτερικό και 3,7 εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, εκατοντάδες χιλιάδες ιατρικές, οικιστικές, εκπαιδευτικές και αθλητικές εγκαταστάσεις έχουν καταστραφεί. Τα οικοσυστήματα έχουν υποστεί οικοκτονία.
Η καταστροφή της οικονομίας της Ουκρανίας, η οποία εκτιμάται σε πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια, θα επηρεάσει την ευημερία των πολιτών της για τα επόμενα χρόνια, καθιστώντας τη ζωή πιο δύσκολη ιδίως για τους φτωχότερους.
Η ρωσική κοινωνία υφίσταται επίσης έναν οδυνηρό μετασχηματισμό. Ο Λέον Τρότσκι έγραψε κάποτε ότι «Δεν είναι η συνείδηση που κυβερνά τον πόλεμο, αλλά ο πόλεμος που κυβερνά τη συνείδηση». Ο πόλεμος έχει τη δική του λογική και αλλάζει τα ανθρώπινα σχέδια. Αντί για μια «ειδική επιχείρηση», ο Πούτιν έχει προσηλωθεί στο ακριβώς αντίθετο – έναν μακρύ, αιματηρό, εξαντλητικό πόλεμο για να διαβρώσει τελικά τους πόρους της Ουκρανίας και να αναγκάσει τη Δύση να μην παράσχει τη βοήθειά της. Αυτό το σενάριο θα απαιτήσει τεράστιες θυσίες από τη Ρωσία, για τις οποίες ούτε ο πληθυσμός της ούτε η οικονομία της είχαν προετοιμαστεί.
Μπλεγμένο σε αυτόν τον μακρύ πόλεμο, το κράτος του Πούτιν έχει αλλάξει εκ των έσω: πρέπει να αναγκάσει την κοινωνία να αποδεχτεί τέτοιες απώλειες. Αυτό έχει επιτευχθεί μέσω της πολιτικής καταστολής και ενός κλίματος φόβου.
Σύμφωνα με το OVD Info, 1.980 άτομα έχουν συλληφθεί για την εναντίωση στον πόλεμο από την έναρξή του και 825 από αυτούς αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις∙ τουλάχιστον μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα για ηθικούς και πολιτικούς λόγους ή για να αποφύγουν τη στράτευση. Και, ο πόλεμος δεν έχει γίνει σημείο συσπείρωσης, ένας ψηφιοποιημένος «Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος 2.0»[1] για τους περισσότερους Ρώσους – οι ιδεολογικοί υποστηρικτές της επιθετικότητας του Πούτιν εξακολουθούν να αποτελούν μειοψηφία, παρόλο που μόνο αυτοί επιτρέπεται να εκφράζουν τις απόψεις τους.
Τα αίτια και η φύση του πολέμου
Ο στόχος του σημερινού πολέμου δεν είναι προφανώς η προστασία του ρωσόφωνου πληθυσμού της Ουκρανίας, ο οποίος έχει υποφέρει περισσότερο από τους κατακτητές, ούτε η αντιμετώπιση της δυτικής επεκτατικότητας, καθώς το Κρεμλίνο μοιράζεται μια μακρά ιστορία αμοιβαίας στήριξης με τη Δύση.
Το πραγματικό κίνητρο του Κρεμλίνου για την εισβολή είναι η επιθυμία του να εδραιώσει περαιτέρω την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική κυριαρχία του επί της ρωσικής κοινωνίας και των κοινωνιών άλλων μετασοβιετικών χωρών, στις οποίες η Μόσχα ισχυρίζεται ότι «έχει ιστορικά δικαιώματα».
Τα δημοκρατικά λαϊκά κινήματα της τελευταίας δεκαετίας
Στο πλαίσιο της συνωμοσιολογικής τους κοσμοθεωρίας, ο Πούτιν και η παρέα του θεωρούν ότι το Μαϊντάν (2014) στην Ουκρανία, οι εξεγέρσεις στη Λευκορωσία (2020) και το Καζακστάν (2021) και τα κύματα μαζικών διαδηλώσεων στην ίδια τη Ρωσία από το 2012 αποτελούν μέρος ενός «υβριδικού πολέμου» που διεξάγεται από τη Δύση εναντίον της Ρωσίας.
Η «καταπολέμηση της δυτικής ηγεμονίας», όπως την αντιλαμβάνεται ο Πούτιν, δεν έχει καμία σχέση με την αντίσταση στις εκμεταλλευτικές πολιτικές των αμερικανικών και ευρωπαϊκών ελίτ σε παγκόσμιο πεδίο. Αντιθέτως, το Κρεμλίνο αποδέχεται και επικροτεί τις δυτικές πολιτικές που δεν συνοδεύονται από ηθικές δεσμεύσεις.
Οι μόνες «ξένες δυτικές αξίες» κατά των οποίων αγωνίζεται η Ρωσία είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ελευθερία του λόγου, η ισότητα των φύλων, η βιώσιμη ανάπτυξη κ.ο.κ. Υπό αυτή την έννοια, ο πουτινισμός είναι η εμπροσθοφυλακή μιας διεθνούς ακροδεξιάς που απειλεί τη δημοκρατία και τα προοδευτικά κινήματα σε όλο τον κόσμο, στην οποία συμπεριλαμβάνονται ο Τραμπ και οι υποστηρικτές του στις ΗΠΑ, το AfD στη Γερμανία, το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία, ο Όρμπαν στην Ουγγαρία και άλλοι.
Ο κύριος στόχος του πολέμου είναι η προστασία του καθεστώτος Πούτιν και των αυταρχικών υποτελών κρατών του, όπως η δικτατορία Λουκασένκο στη Λευκορωσία, από την απειλή της επανάστασης.
Αυτός ο στόχος συμπίπτει απόλυτα με τα όνειρα της ελίτ για την ανοικοδόμηση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η οποία απαιτεί την υποδούλωση της Ουκρανίας, αλλά η ρωσική επέκταση δεν θα τελειώσει εκεί.
Ταιριάζει επίσης με τις ελπίδες τους για έναν «πολυπολικό κόσμο» – έναν κόσμο στον οποίο οι δικτάτορες και οι ολιγάρχες απολαμβάνουν πλήρη ελευθερία να λεηλατούν τους υπηκόους τους, να καταστέλλουν τους διαφωνούντες και να μοιράζουν τον κόσμο χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους το διεθνές δίκαιο.
Γι’ αυτό, σήμερα, το «Να σταματήσει ο πόλεμος» πρέπει να σημαίνει «Τέλος στη δικτατορία του Πούτιν». Το αίτημα για ειρήνη σημαίνει να απαιτήσουμε την κατάργηση των κοινωνικών ιεραρχιών που βρίσκονται στον πυρήνα του σημερινού καθεστώτος της Ρωσίας: τον πολιτικό αυταρχισμό, την τεράστια ανισότητα στον πλούτο, τις συντηρητικές, πατριαρχικές νόρμες και ένα αποικιοκρατικό, αυτοκρατορικό μοντέλο δια-εθνικών σχέσεων.
Αγωνιζόμαστε για την ειρήνη ή πιέζουμε για διαπραγματεύσεις;
Το 2023 ήταν μια χρονιά πολέμου χαρακωμάτων για την Ουκρανία. Παρά τις βαριές απώλειες, ούτε ο ουκρανικός ούτε ο ρωσικός στρατός κατάφεραν να σημειώσουν σημαντική πρόοδο στο πεδίο της μάχης. Αυτό αύξησε την πολεμική κόπωση, ακόμη και μεταξύ των συμμάχων της Ουκρανίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι απόψεις για ειρηνευτικές συνομιλίες και η εναντίωση στη μεταφορά όπλων στη ζώνη των συγκρούσεων –που εκφράζονται τόσο από την ακροδεξιά όσο και από ορισμένες αριστερές δυνάμεις– γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς.
Φυσικά, όλοι οι πόλεμοι ευνοούν τον μιλιταρισμό και τον εθνικισμό, τις περικοπές στην κοινωνική πρόνοια, την παραβίαση των ατομικών ελευθεριών και πολλά άλλα σε όλες τις χώρες που συμμετέχουν στη σύγκρουση. Αυτό ισχύει για τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Δύση.
Είναι επίσης προφανές ότι όλοι οι πόλεμοι τελειώνουν με διαπραγματεύσεις και θα ήταν άσκοπο να αντιταχθεί κανείς από άποψη αρχών σε αυτό το αίτημα.
Αλλά η ελπίδα για διαπραγματεύσεις σε αυτό το στάδιο του πολέμου είναι αφελής, όπως και η πεποίθηση ότι ο μονομερής αφοπλισμός του θύματος της επίθεσης θα φέρει την ειρήνη.
Οι υποστηρικτές τέτοιων προτάσεων δεν λαμβάνουν υπόψη τους την εξέλιξη του καθεστώτος Πούτιν τα τελευταία χρόνια. Η νομιμοποίηση του Πούτιν σήμερα είναι αυτή ενός ηγέτη σε καιρό πολέμου∙ συνεπώς, δεν μπορεί να διατηρηθεί στην εξουσία χωρίς να διεξάγει πολέμους.
Υπολογίζει τώρα ότι η Δύση θα σταματήσει την υποστήριξή της προς την Ουκρανία μετά τις αμερικανικές εκλογές και θα κάνει μια συμφωνία – με τους όρους του Κρεμλίνου, φυσικά. Ωστόσο, μια τέτοια συμφωνία (για τη διχοτόμηση της Ουκρανίας; την αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο; την αναγνώριση των «νέων εδαφών» της Ρωσίας;) δεν θα αλλάξει την ουσιαστική στάση του πουτινισμού απέναντι στον πόλεμο, ο οποίος είναι πλέον ο μοναδικός τρόπος ύπαρξής του.
Το καθεστώς του Πούτιν δεν μπορεί πλέον να εξέλθει από την κατάσταση πολέμου, καθώς ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει το σύστημά του είναι η κλιμάκωση της διεθνούς κατάστασης και η εντατικοποίηση της πολιτικής καταστολής στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν τώρα θα έφερναν, στην καλύτερη περίπτωση, μια σύντομη ανάπαυλα, όχι μια πραγματική ειρήνη.
Μια νίκη της Ρωσίας θα αποτελούσε απόδειξη της αδυναμίας της Δύσης και της προθυμίας της να επανασχεδιάσει τις σφαίρες επιρροής της, κυρίως στον μετασοβιετικό χώρο. Η Μολδαβία και τα κράτη της Βαλτικής θα μπορούσαν να είναι τα επόμενα θύματα της επίθεσης. Μια ήττα για το καθεστώς, από την άλλη πλευρά, θα ισοδυναμούσε με την κατάρρευσή του.
Μόνο ο ουκρανικός λαός έχει το δικαίωμα να αποφασίσει πότε και υπό ποιες συνθήκες θα κάνει ειρήνη. Όσο οι Ουκρανοί δείχνουν θέληση να αντισταθούν και το καθεστώς Πούτιν παραμένει αμετακίνητο στους επεκτατικούς του στόχους, οποιοσδήποτε εξαναγκασμός της Ουκρανίας σε διαπραγματεύσεις είναι ένα βήμα προς μια ιμπεριαλιστική «συμφωνία» εις βάρος της ουκρανικής ανεξαρτησίας.
Αυτή η ιμπεριαλιστική «συμφωνία ειρήνης» θα σήμαινε την επιστροφή στην πρακτική των «μεγάλων δυνάμεων» να διαιρούν τον υπόλοιπο κόσμο, δηλαδή στις συνθήκες που γέννησαν τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το κύριο εμπόδιο για την ειρήνη δεν είναι ασφαλώς η «απροθυμία συμβιβασμού» του Ζελένσκι, ούτε η «γερακίσια συμπεριφορά» του Μπάιντεν ή του Σολτς: είναι η απροθυμία του Πούτιν να συζητήσει ακόμη και την απομάκρυνση από τα ουκρανικά εδάφη που καταλήφθηκαν μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022. Και είναι ο επιτιθέμενος, όχι το θύμα, που πρέπει να αναγκαστεί να διαπραγματευτεί.
Εμείς, το Ρωσικό Σοσιαλιστικό Κίνημα, πιστεύουμε ότι υπό αυτές τις συνθήκες η διεθνής αριστερά θα πρέπει να απαιτήσει:
Μια δίκαιη ειρήνη για τον ουκρανικό λαό, συμπεριλαμβανομένης της απόσυρσης των ρωσικών στρατευμάτων από το διεθνώς αναγνωρισμένο έδαφος της Ουκρανίας.
Διαγραφή του δημόσιου χρέους της Ουκρανίας.
Αύξηση της πίεσης των κυρώσεων στην ελίτ και την άρχουσα τάξη του Πούτιν.
Αύξηση της πίεσης σε διάφορες εταιρείες που εξακολουθούν να συνεργάζονται με τη Ρωσία.
Αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Ουκρανούς πρόσφυγες και τους Ρώσους πολιτικούς εξόριστους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαφεύγουν από την επιστράτευση.
Μια δίκαιη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, υπό την ηγεσία των ίδιων των Ουκρανών με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη και όχι των επενδυτικών εταιρειών και των επενδυτικών ταμείων που εφαρμόζουν κανόνες λιτότητας.
Άμεση στήριξη αριστερών εθελοντικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων στην Ουκρανία.
Πλατφόρμες για τους Ουκρανούς και τους Ρώσους που αντιτίθενται στον πόλεμο για να εκφράσουν τις απόψεις τους.
Την απελευθέρωση των Ρώσων πολιτικών κρατουμένων και τον τερματισμό της καταστολής της πολιτικής αντιπολίτευσης στη Ρωσία.
Ο σημερινός κόσμος μετατοπίζεται προς τα δεξιά και οι πολιτικοί επιλέγουν όλο και περισσότερο να χρησιμοποιούν τις διακρίσεις και τους επιθετικούς πολέμους για να λύσουν τα προβλήματά τους, από τη γενοκτονική στρατιωτική εκστρατεία του Νετανιάχου στη Γάζα, που υποστηρίζεται από τη Δύση, μέχρι τις επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνι Καραμπάχ (για τις οποίες η διεθνής κοινότητα είναι συνυπεύθυνη) και την αντιμεταναστευτική ρητορική και πολιτική που υποστηρίζουν τα κυρίαρχα κόμματα στη Γερμανία, τη Φινλανδία, την Ολλανδία, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεδομένου αυτού του παγκόσμιου πλαισίου, η Αριστερά πρέπει να καταπολεμήσει τις αυξανόμενες ιμπεριαλιστικές, μιλιταριστικές και εθνικιστικές τάσεις - όχι μέσω ουτοπικών προσπαθειών οικοδόμησης της ειρήνης, αλλά αποτρέποντας νέα ξεσπάσματα επιθετικότητας και εμποδίζοντας τις συγγενείς φασιστικές δυνάμεις που συμπαθούν τον Πούτιν (Τραμπ, AfD κ.λπ.) να έρθουν στην εξουσία.
Να σταματήσει ο πόλεμος!
Τέλος στον πουτινισμό!
Λευτεριά στην Ουκρανία!
Λευτεριά στους καταπιεσμένους στη Ρωσία!
24 Φεβρουαρίου 2024
Μετάφραση: elaliberta.gr
Russian Socialist Movement (RSD), “‘Stop the War’ Means ‘Death to the Dictatorship’”, International Viewpoint, 24 Φεβρουαρίου 2024, https://internationalviewpoint.org/spip.php?article8424. Αναδημοσίευση: Links, https://links.org.au/russian-socialist-movement-stop-war-has-mean-death-dictatorship.
Σημειώσεις
[1] [Σ.τ.Μ.:] Lisa Gaufman, “WWII 2.0 Digital Memory of Fascism in Russia in the Aftermath of Euromaidan in Ukraine”, Journal of Regional Security (2015), 10:1, 17–36. file:///C:/Users/pc/Downloads/World_War_II_20_Digital_Memory_of_Fascism_in_Russi-1.pdf
