François Sabado, Pierre Rousset

Όχι στη Daesh- Όχι στον Ιμπεριαλισμό

Αλληλεγγύη στα θύματα

Η 13η Νοεμβρίου αντιπροσωπεύει μια αλλαγή στην εθνική και διεθνή πολιτική κατάσταση.

Το Ισλαμικό Κράτος (IS, Daesh) χτύπησε πάλι˙ ακόμη πιο σκληρά. Τον Ιανουάριο, οι στόχοι ήταν οι δημοσιογράφοι της Charlie Hebdo, η αστυνομία και οι Εβραίοι. Αυτή τη φορά, ήταν η σειρά της νεολαίας της χώρας να γίνει ο στόχος. Δεν σκοτώνουν απλώς τον οποιονδήποτε, οπουδήποτε: επιτέθηκαν σε νέους, νέους με όλα τους τα χρώματα, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους, τη θρησκεία τους (αν είχαν θρησκεία), τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Τουλάχιστον 130 νεκροί, πάνω από 350 τραυματίες - τουλάχιστον χίλιοι άμεσοι μάρτυρες της σφαγής. Πολλοί από εμάς έχουμε συγγενείς μεταξύ των θυμάτων και, αν όχι, έχουμε φίλους που έχουν. Ο συγκλονι σμός, η συγκίνηση, είναι βαθύτατη.

Δεν υπάρχει κανένα μυστήριο σχετικά με τον σκοπό που επιδίωκαν οι καταδρομείς του Ισλαμικού Κράτους: να θρυμματίσουν την κοινωνία μέσω του τρόμου. Να δημιουργήσουν μια κατάσταση όπου είναι επιβεβλημένος ο πόλεμος του ενός εναντίον του άλλου˙ όπου ο φόβος υψώνει αδιαπέραστα εμπόδια μεταξύ των πολιτών ανάλογα με την καταγωγή, τη θρησκεία, τον τρόπο ζωής, την ταυτότητά τους - να σκάψουν μια τάφρο πλημμυρισμένη από αίμα μέσα στην ίδια τη μουσουλμανική θρησκεία, αναγκάζοντας τους πιστούς να επιλέξουν πλευρά. Όποιος δεν είναι μαζί μας στις απάνθρωπες πράξεις μας είναι εναντίον μας, και γίνεται «νόμιμος» στόχος.

Οι επιθέσεις στο Παρίσι ήταν μία από τις πιο αιματηρές πράξεις που διέπραξε ανά τον κόσμο το Ισλαμικό Κράτος και τα άλλα παρόμοια κινήματα που υπηρετούν την ίδια καταστροφική λογική. Η αλληλεγγύη μας είναι διεθνής, στρέφεται κυρίως προς εκείνους που, σε άλλες χώρες, τους πολεμούν με κίνδυνο της ζωής τους: στη Συρία και στο Ιράκ, στο Λίβανο και στο Μπαμάκο, στο Πακιστάν και στην Τουρκία... Πρέπει πριν απ' όλα να εκφράσουμε τη συμπόνια μας, την ταύτισή μας, την αδελφοσύνη μας προς τα θύματα και τις οικογένειές τους.

Τέτοιες ώρες, εμείς φυσικά συνεχίζουμε την ταξική πάλη, για να υποστηρίξουμε τον αγώνα όλων των καταπιεσμένων˙ αλλά πέρα από αυτό, υπερασπιζόμαστε την ανθρωπότητα εναντίον της βαρβα ρότητας. Η ουμανιστική διάσταση της επαναστατικής δέσμευσης παραμένει ο φάρος που μας οδηγεί. Κάθε προοδευτική πολιτική αρχίζει με την αγανάκτηση, με το συναίσθημα. Δεν περιορίζεται βέβαια σε αυτό, αλλά αυτό είναι το σημείο εκκίνησης. Ας μην είναι αντιπαραθέτουμε τη σκέψη προς το θρήνο! Ας μην απεραντολογήσουμε για την ορολογία, ας μην γράψουμε με πένα από πάγο!

Εδώ και τώρα, ας βοηθήσουμε τα θύματα και τις οικογένειές τους, ας συμμετάσχουμε στο πένθος, ας κρατήσουμε τα λεπτά της σιγής, ας πάρουμε μέρος σε εκδηλώσεις αλληλεγγύης. Είμαστε μέρος αυτού του κινήματος - και από εδώ είναι που μπορούμε να εξηγήσουμε τις θέσεις μας.

Όποιος κι αν είναι ο ρόλος του ιμπεριαλισμού

το Ισλαμικό Κράτος είναι υπεύθυνο για τις πράξεις του

Οι επαναστάτες πρέπει σαφώς και κατηγορηματικώς να απορρίψουν τη φονταμενταλιστική βαρβαρότητα. Πρέπει να καταπολεμηθεί - με τις δικές μας μεθόδους μας, σύμφωνα με τον δικό μας προσανατολισμό και όχι από εκείνον των κυβερνητών μας- αλλά πρέπει πράγματι να ηττηθεί.

Κάτω από την επίδραση των γεγονότων, αριστερές οργανώσεις, ενώσεις και σωματεία έχουν ενδώσει στην πρόσκληση για εθνική ενότητα˙ άλλοι, απορρίπτοντάς την, υπερτονίζουν τόσο τις πολύ πραγματικές πολιτικές και ιστορικές ευθύνες του δυτικού ιμπεριαλισμού ώστε η καταγγελία του Ισλαμικού Κράτους δεν ακούγεται καν. Καθώς οι μέρες περνούν, οι θέσεις συχνά διευκρινίζονται. Τόσο το καλύτερο. Αλλά ακόμα μπορούμε να διαβάσουμε πολλά άρθρα τα οποία θεωρούν ότι, μολονότι οι επιθέσεις «δεν είχαν καμία δικαιολογία» θα ήταν πάντως απαραίτητο πάνω απ' όλα να ληφθεί υπόψη το «πλαίσιο» και δεδομένου ότι η ανάλυση αυτού του πλαισίου ουσιαστικά ανάγεται στην απαρίθμηση των ιμπεριαλιστικών κακουργιών, θα μπορούσε κανείς να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα φονταμενταλιστικά κινήματα απλώς αντιδρούν στις ενέργειες των μεγάλων δυνάμεων και πρέπει να τους αναγνωρίσουμε κατά κάποιο τρόπο ελαφρυντικά. Είναι απαραίτητο να αρθεί κάθε αμφιταλάντευση πάνω σ' αυτό το ζήτημα.

Παραδόξως, πολλοί συγγραφείς στην αριστερά καταγγέλλουν έντονα τις φονταμενταλιστικές επιθέσεις, αλλά αρνούνται να καταδικάσουν ρητά με το όνομά τους, τα κινήματα που διέπραξαν τα εγκλήματα αυτά. Είναι ακόμα παράξενο, που, πολλές οργανώσεις δεν διστάζουν να το πράξουν (να ονοματίσουν τον ένοχο, εξηγώντας τον αντιδραστικό χαρακτήρα του), χωρίς να αντλούν καμία πρακτική συνέπεια από αυτό. Όταν φτάνουν στα καθήκοντα, ο αγώνας εναντίον της τρομοκρατίας και εναντίον αυτών των φονταμενταλισμών δεν αναφέρεται πλέον˙πράγμα που, παρεμπιπτόντως, αφήνει στους κυβερνήτες μας το μονοπώλιο των ειδικών απαντήσεων. Βρισκόμαστε γενικά σύμφωνοι όσον αφορά την επίθεση κατά του ιμπεριαλισμού και των πολέμων, της καταστροφικής καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, της ανισότητας και των διακρίσεων, της ιδεολογίας της σύγκρουσης των πολιτισμών, του ρατσισμού - συμπεριλαμβανομένης της ισλαμοφοβίας - των κληρονομιών του αποικιακού παρελθόντος, των πολιτικών ασφάλειας και των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης, των εκκλήσεων για εθνική ενότητα και κοινωνική ειρήνη ... Για την επίθεση, δηλαδή, σε ορισμένα από τα αίτια και τις συνέπειες των δραματικών γεγονότων που βιώνουμε.

Αλλά πρέπει επίσης να πολεμήσουμε την επιρροή της Daesh (μεταξύ άλλων) στις ίδιες μας τις κοινωνίες και συγκεκριμένα να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας προς τη λαϊκή αντίσταση στις αναπτυσσόμενες χώρες που σπαράσσονται από θρησκευτικό φανατισμό – αν υπήρχε ένα μόνο διεθνιστικό καθήκον, θα ήταν αυτό! Και πάνω σ' αυτό ακριβώς, υπάρχει ένα «τυφλό σημείο» για το μεγαλύτερο μέρος της ριζοσπαστικής αριστεράς, ακόμη και για την αριστερά που δεν βυθίζεται σε δηλητηριώδεις θεωρίες «στρατοπέδων». Για τον λόγο αυτόν αποδίδουμε σημασία σ' αυτό το ζήτημα στην παρούσα συμβολή μας.

Το Ισλαμικό Κράτος και άλλα παρόμοια κινήματα δεν αντιδρούν μόνο˙ ενεργούν σύμφωνα με τη δική τους ατζέντα. Είναι οι πολιτικοί παράγοντες που επιδιώκουν συγκεκριμένους στόχους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Daesh είναι πραγματικά υπεύθυνη για τις επιθέσεις στο Παρίσι. Αυτή η οργάνωση έχει δημιουργήσει ένα πρωτοκράτος σε μια περιοχή ισοδύναμη σε έκταση με τη Βρετα νία. Λειτουργεί μια διοίκηση έχει συσσωρεύσει τεράστιο πλούτο (που εκτιμάται περίπου 1,8 δις δολάρια)˙ οργανώνει το λαθρεμπόριο πετρελαίου και βάμβακος. Διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις σε πολλαπλά μέτωπα, έχει στρατολογήσει ειδικούς της πληροφορικής του υψηλότερου επίπεδου...

Δεν είναι μαριονέτα! Είναι υπεύθυνη για τις πράξεις της -ολοκληρωτικά υπεύθυνη για τις επιθέσεις που διαπράχθηκαν σε τόσα πολλά μέρη.

Η δική της ευθύνη, δεν εξαφανίζονται λόγω των ευθυνών του ιμπεριαλισμού, όσο τεράστιες κι αν είναι - και όντως ήταν τέτοιες για μεγάλο χρονικό διάστημα: από τις συμφωνίες Sykes-Picot στις αρχές του εικοστού αιώνα μέχρι τις σημερινές επεμβάσεις των μεγάλων δυνάμεων. Λέγεται συχνά ότι χωρίς την επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003 (η οποία αποσταθεροποίησε την περιοχή και εξάρθρωσε κράτη), η Daesh δεν θα υπήρχε. Αυτό είναι αληθές μόνο σε σχέση με τη συγκεκριμένη ακολουθία γεγονότων που οδήγησε στην ίδρυση του Ισλαμικού Κράτους, όπως την ξέρουμε. Διαφορετικά, είναι ψευδής. Η εμφάνιση των τζιχαντιστικών δυνάμεων δεν απορρέει αυτόματα από την ιμπεριαλιστική κυριαρχία˙ είναι το συνδυασμένο προϊόν πολλών παραγόντων που κυμαίνονται από την χρεωκοπία των Αραβικών (και ευρωπαϊκών) αριστερών δυνάμεων μέχρι την αποφασιστικότητα της μπουρζουαζίας στην περιοχή να αποκτήσει νέες αντεπαναστατικές δυνάμεις για να υποστηρίξουν τις περιφερειακές φιλοδοξίες της και να καταπολεμήσουν την επαναστατική άνοδο του αραβικού κόσμου. Το ίδιο ισχύει επίσης σχετικά με την άνοδο των θρησκευτικών φανατισμών και σε άλλα μέρη του κόσμου, ακόμη και σε χώρες που δεν έχουν βιώσει τίποτα συγκρίσιμο με τον πόλεμο του 2003, όπως είναι η Ινδία (ινδουιστική άκρα δεξιά), Βιρμανία (βουδιστική άκρα δεξιά) ή οι Ηνωμένες Πολιτείες (η χριστιανική άκρα δεξιά - ισχυρή αρκετά πριν από το 2011 και πολύ κοντά στον Μπους).

Άλλη μια φορά

για την «σύγκρουση των βαρβαροτήτων»

Υπάρχει δυτική ιμπεριαλιστική ευθύνη, όπως υπήρχε και μετά από πόλεμο του 1914-18 (με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών) για την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία. Οι τότε αντιφασίστες δεν παρέλειψαν να την υπενθυμίζουν συστηματικά. Ωστόσο, αφότου απογειώθηκε, το Ναζιστικό Κόμμα καταγγέλθηκε και να καταπολεμήθηκε ως τέτοιο. Η Daesh έχει απογειωθεί ...

Πρέπει να συνεχίσουμε να εξηγούμε το πλαίσιο, αλλά το Ισλαμικό Κράτος πρέπει να ιδωθεί ως αυτό που είναι, όχι ως απλή σκιά της Δύσης. Ο σύγχρονος ιμπεριαλισμός, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές, η καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, οι επιχειρήσεις αποικισμού, οι ατελείωτοι πόλεμοι, διαλύουν τον κοινωνικό ιστό ενός ολοένα και μεγαλύτερου αριθμού χωρών, απελευθερώνοντας κάθε είδος βαρβαρότητας. Αλλά και οι θρησκευτικοί φανατισμοί είναι επίσης εξόχως αποτελεσματικοί παράγοντες της αποσύνθεσης ολόκληρων κοινωνιών. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα μια «μείζων βαρβαρότητα» (η Δύση), την οποία θα πρέπει να πολεμάμε σήμερα και μία «δευτερεύουσα βαρβρότητα» (Daesh και τα όμοια) που θα πρέπει να μας ανησυχούν για το αόριστο μέλλον. Το αντίστροφο είναι επίσης αλήθεια: ότι δεν πρέπει να ανεχτούμε την ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα και εκείνη των «συμμαχικών» της δικτατοριών με πρόσχημα την καταπολέμηση της φονταμενταλιστικής βαρβαρότητας. Δεν υπάρχει ιεραρχία του τρόμου. Πρέπει ενεργά και χωρίς αναμονή να υπερασπιστούμε όλα τα θύματα των δύο αυτών δίδυμων βαρβαροτήτων, τα οποία τρέφονται η μία από την άλλη, αλλιώς θα αποτύχουμε στα πολιτικά και ανθρωπιστικά μας καθήκοντα.

Οι θρησκευτικοί φανατισμοί συχνά υποστηρίχθηκαν αρχικά από την Ουάσιγκτον στο όνομα του αγώνα κατά της Σοβιετικής Ένωσης (στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν ...), πριν διακηρύξουν την αυτονομία τους και στραφούν ακόμη και εναντίον των χορηγών τους. Αυτά τα βαθιά αντιδραστικά κινήματα δεν έχουν τίποτα το προοδευτικό. Δεν υπάρχει «αντιδραστικός αντιιμπεριαλισμός»! Θέλουν να επιβάλουν ένα μοντέλο κοινωνίας που είναι τόσο καπιταλιστικό όσο και οπισθοδρομικό, ολο κληρωτικό υπό την αυστηρή έννοια του όρου. Φυσικά, η Γαλλία πλήττεται λόγω της πολιτικής της στη Μέση Ανατολή και την αποικιακή και μεταποικιακή της ιστορία. Αλλά όταν η Daesh σφάζει Γιεζίντι επειδή είναι Γιεζίντι, ρίχνει πληθυσμούς στη δουλεία, πουλάει γυναίκες, αποσταθεροποιεί τον Λίβανο, ωθεί τη θρησκευτική βία στα άκρα, (ιδιαίτερα εναντίον σιιτών), ποια είναι η σχέση με όποιον υποτιθέμενο αντιιμπεριαλισμό;

Δεν έχουν όλα τα φονταμενταλιστικά κινήματα τις ίδιες βάσεις, την ίδια στρατηγική. Είναι μερικά από αυτά, όπως το Ισλαμικό Κράτος, φασιστικά; Δεν διατηρούν τις ίδιες (περίπλοκες) σχέσεις με τμήματα των ιμπεριαλιστικών αστικών τάξεων όπως έγινε στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1930, αλλά τις αναπαράγουν με τμήματα της αστικής τάξης των «περιφερειακών δυνάμεων», όπως είναι, στη Μέση Ανατολή, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Τουρκία ...

Προσελκύουν την «ανθρώπινη σκόνη» αποσυντιθέμενων κοινωνιών, καθώς και στοιχεία των «μεσαίων τάξεων», μιας «μικροαστικής τάξης», των μορφωμένων εργατών. Χρησιμοποιούν την τρομοκρατία «από τα κάτω» για να επιβάλουν την ευταξία τους. Αφαιρούν την ανθρώπινη ιδιότητα από όσους είναι διαφορετικοί μετατρέποντάς τους σε αποδιοπομπαίους τράγους, όπως έκαναν χθες οι Ναζί με τους Εβραίους, τους Τσιγγάνους ή τους ομοφυλόφιλους. Εξαλείφουν κάθε μορφή της δημοκρατίας και των προοδευτικών λαϊκών οργανώσεων. Η θρησκευτική έξαρση εκτελεί την ίδια λειτουργία με την εθνικιστική έξαρση στην περίοδο του μεσοπολέμου και τους επιτρέπει, επιπλέον, να αναπτυχθούν διεθνώς.

Θα ήταν παράξενο αν οι σπασμοί που προκαλούνται από την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση δεν οδηγούσαν σε νέες μορφές φασισμού, όπως ακριβώς θα ήταν έκπληξη αν έμοιαζαν χαρακτηριστικό προς χαρακτηριστικό, με εκείνους του προηγούμενου αιώνα. Υπάρχει μια διαφορά με τον ευρωπαϊκό φασισμό: έγκειται στην επικάλυψη αυτής της ολοκληρωτικής φονταμενταλιστικής αντίδρασης με την κρίση της αποσύνθεσης των κρατών και των ιμπεριαλιστικών οικονομικών και στρατιωτικών σχέσεων κυριαρχίας που αναστατώνουν την περιοχή.

Ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας πρέπει να διεξάγεται από τους λαούς της περιοχής, και όχι από μια συμμαχία των δυτικών δυνάμεων. Μια νέα στρατιωτική επέμβαση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και της Ρωσίας, υποστηριζόμενη σε κάθε μια πλευρά της από τις χώρες του Κόλπου και τη συριακή δικτατορία, μπορεί να αποδυναμώσει τη Daesh στρατιωτικά, αλλά μπορεί παρά μόνο να προκαλέσει μια αρνητική απόκριση όλων των Σουνιτικών λαών της περιοχής.

Η κοινωνική κρίση στη Γαλλία

Τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου διέπραξαν κατά κύριο λόγο Γάλλοι ή Γαλλο-Βέλγοι – ενώ η Γαλλία και το Βέλγιο είναι δύο από τις χώρες με τις περισσότερες αναχωρήσεις για τη Συρία. Δεν υπάρχει ενιαίο προφίλ των ανθρώπων που συντάσσονται με το Ισλαμικό Κράτος. Μπορεί να είναι από οικογένειες πιστών, κοσμικοί μουσουλμάνοι ή μη μουσουλμάνοι: νεοφώτιστοι, μη Άραβες, είναι εξαιρετικά πολυάριθμοι. Ομοίως, μπορούν να προέρχονται από πολύ επισφαλές ή από σταθερό υπόβαθρο, να έχουν εγκληματικό παρελθόν ή όχι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η «ριζοσπαστικοποίηση» ενός ατόμου είναι το αποκορύφωμα μιας μακράς διαδικασίας˙ για άλλους είναι μια απότομη μεταστροφή. Όπως είναι αναμενόμενο, οι περισσότεροι από τους άνδρες που έχουν διαπράξει επιθέσεις στη Γαλλία προέρχονται από ιδιαιτέρως μειονεκτικά περιβάλλοντα, έκαναν φυλακή και ήταν μέλη συμμοριών - αλλά όχι όλοι.

Μπροστά σε αυτή την πληθώρα των προφίλ, δεν μπορούμε να αρκεστούμε σε απλές εξηγήσεις, μόνο κοινωνιολογικές (χαλάρωση, εκφυλετισμός των κοινωνικών σχέσεων...) ή μόνο ιστορικές (η μεταποικιακή διάσταση).

Σε αντίθεση με προηγούμενα κύματα ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας, τούτο εδώ είναι πολύ μικρό και δεν εμπνέεται από τις ίδιες ανθρωπιστικές προσδοκίες.

Το Ισλαμικό Κράτος αυτοπαρουσιάζεται με τον πιο βάναυσο τρόπο: «Έλα μαζί μας να κόψεις κεφάλια». Ο γαλλικός στρατός έκανε βασανιστήρια σε μαζική κλίμακα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Μάχης του Αλγερίου, αλλά η κυβέρνηση και το Γενικό Επιτελείο αρνήθηκαν σθεναρά τα εγκλήματα τους: δεν υπήρχαν εκκλήσεις που διακήρυσσαν «Στρατεύσου στο μεγάλο στρατό σου, έλανα βασανίσεις μαζί μας»! Η Daesh εκφέρει ανοιχτό λόγο μίσους και αποκλεισμού όσων είναι διαφορετικοί (όπως κάνουν και τα πιο ακραία στοιχεία της άκρας δεξιάς). Δεν υπάρχει καμία δυνατή αναλογία μεταξύ εκείνων που πηγαίνουν στη Συρία σήμερα και της δημιουργίας των Διεθνών Ταξιαρχιών κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου - ή την ριζοσπαστικοποίηση της δεκαετίας του 1960.

Δεν υπάρχει τίποτα κοινότυπο στο όλο θέμα, ούτε όσον αφορά τη χρήση της μαζικής τρομοκρατίας. Το να προσποιείται κανείς ότι η τρομοκρατία είναι «φυσικό» όπλο των καταπιεσμένων σε «ασύμμετρους» πολέμους σημαίνει να αγνοεί τα διδάγματα που βγήκαν από τις μεγάλες μάχες του περασμένου αιώνα για την απελευθέρωση, από τους επαναστατικούς πολέμους.

Στους αγώνες για ανεξαρτησία και ενάντια στον ιμπεριαλισμό στην Ινδοκίνα και στη Λατινική Αμερική, οι τρομοκρατικές επιθέσεις ήταν σπάνιες εκείνη την εποχή και τα κινήματα που αυτές αφορούσαν, γενικά πολύ γρήγορα συνειδητοποιούσαν ότι το πολιτικό κόστος των επιχειρήσεων αυτών ήταν πολύ υψηλό - και έθετε πολλά ηθικά προβλήματα. Στην Αλγερία, το FLN, το οποίο είχε περιπλανηθεί σε αυτό το έδαφος, υπαναχώρησε γρήγορα κάτω από την πίεση ορισμένων τμημάτων του ή των κινημάτων αλληλεγγύης στην ανεξαρτησία της Αλγερίας.

Υφιστάμεθα τις έσχατες συνέπειες της «κρίσης της πολιτικής», της αποκοινωνικοποίησης που είναι εγγενής στις νεοφιλελεύθερες κοινωνίες μας και της αυξανόμενης αδικίας τους, της ήττας που υπέστησαν οι γενιές μας (οι ριζοσπάστες της δεκαετίας του 1960 και '70), της αδυναμίας των αριστερών δυνάμεων στις χώρες μας να προσφέρουν την όποια ριζοσπαστική προοπτική και να δράσουν εντός των πληθυσμών που ζουν μια επισφαλή ύπαρξη. Αγγίζουμε στην πραγματικότητα περιοχές που οι περισσότεροι από εμάς δεν κατανοούμε πραγματικά: ψυχοκοινωνιολογία, σχέση μεταξύ εύθραυστων ατομικών ταυτοτήτων και αποσύνθεσης του κοινωνικού ιστού, εφηβικές αναζητήσεις. Το Ισλαμικό Κράτος παρέχει μια θωράκιση, με ταυτότητα και με εξουσία: την εξουσία εκπροσώπησης, την εξουσία των όπλων, την εξουσία πάνω στις γυναίκες, τη εξουσία ζωής και θανάτου ... Πολλά περισσότερα από έναν υποτιθέμενο αντιιμπεριαλισμό, γι' αυτό και γίνεται ελκυστικό.

Αυτά είναι ερωτήματα που θα πρέπει να βάλουμε στο λογαριασμό περισσότερο από όσο το έχουμε κάνει μέχρι τώρα˙ και από τα οποία μπορούμε ήδη να εξαγάγουμε κάποιες συνέπειες. Ο αντιρατσιστικός αγώνας, όσο σημαντικός κι αν είναι, δεν είναι αρκετός. Μπροστά στον νεοφιλελεύθερο ατομικισμό και την ανωνυμία του (ποιος ξέρει το γείτονά του;) πρέπει να προωθήσουμε και να ξαναστήσουμε χώρους όπου να μπορούν οι άνθρωποι να κοινωνικοποιηθούν, να αναμιχθούν, όπου να μπορούν να «συμβιώσουν» - και να επαναφέρουμε το θεμελιώδη προβληματισμό σχετικά με την ηθική, τη δέσμευση και τον αγώνα.

Σε μια τέτοια περίπτωση, όλες οι μορφές ρατσισμού αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του κρατικού ρατσισμού, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ας αγωνιστούμε ενάντια σε ό,τι μπορεί να τροφοδοτήσει κοινοτικές εντάσεις, να αντιπαραθέσει καταπιεζόμενους άνθρωποι τον ένα προς τον άλλο, είτε έχουμε να κάνουμε με αντιαραβικό ρατσισμό ή νεγροφοβία, αντισημιτισμό ή ισλαμοφοβία, διακρίσεις κατά των Ρομά ... - και για να το κάνουμε αυτό, ας να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα συμβίωσης, σεβασμού των δικαιωμάτων του καθενός.

Τα Διεθνιστικά μας καθήκοντα

Τα πρόσφατα γεγονότα (η 13η Νοεμβρίου η ανατίναξη του ρωσικού επιβατηγού αεροπλάνου πάνω από το Σινά ...), επέσπευσαν μια μεταστροφή στις συμμαχίες που θα μπορούσε ήδη να παρατηρηθεί και πριν, με το σχηματισμό ενός μεγάλου συνασπισμού: η είσοδος της Ρωσίας, η εγκατάλειψη από Γαλλία των αξιώσεών της για την ανεξαρτησία, οι ανησυχίες που εξέφρασε ακόμη και η Σαουδική Αραβία σχετικά με την ανάπτυξη του Ισλαμικού Κράτους ... Σε αντιστάθμισμα, το καθεστώς Άσαντ έχει ενισχυθεί, ενώ αποτελεί την αιτία της συριακής κρίσης και είναι ένοχο για τα εγκλήματα που γνωρίζουμε πια. Μπορεί αυτό να είναι αρκετό για να προωθήσει μια προσωρινή συμφωνία μεταξύ περιφερειακών δυνάμεων που ανήκουν στα λεγόμενα «μπλοκ», σουνιτικό και σιιτικό;

Είναι ακόμα νωρίς για να εκτιμηθούν οι πλήρεις συνέπειες αυτού του σημείου καμπής της διεθνούς κατάστασης. Προς το παρόν, ας τονίσουμε τα εξής σημεία: Οι συμβιβασμοί μεταξύ της Δύσης και Τουρκίας ή του καθεστώτος Άσαντ θα γίνουν σε βάρος εκείνων των επιτόπιων δυνάμεων που περισσότερο αξίζουν την υποστήριξή μας: των Κούρδων, των Γιεζίντι, των προοδευτικών και μη θρησκευτικής βάσης συνιστωσών της αντίστασης κατά του καθεστώτος. Πρέπει να τους δώσουμε την πολιτική και υλική αλληλεγγύη μας και να απαιτήσουμε να λάβουν επαρκή όπλα, από τα οποία οι προοδευτικές συνιστώσες του FSA δεν έχουν ωφεληθεί (και ακόμα αντιστέκονται!) και από τα οποία οι Κούρδοι θα μπορούσαν να στερηθούν, ιδιαίτερα στο συριακό μέτωπο. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι δεν έχουμε κάνει στη Γαλλία, στον τομέα αυτό, ό,τι θα έπρεπε να είχαμε κάνει.

Η εντατικοποίηση των βομβαρδισμών της συμμαχίας, με το υπέρογκο τίμημα που πληρώνουν οι πολίτες, είναι πιθανό να διευρύνουν το κοινό της Daesh μεταξύ άλλων ισλαμιστικών στοιχείων που δραστηριοποιούνται στη Συρία.

Το καθαρό αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής θα είναι τότε να ενισχυθεί τόσο το καθεστώς Άσαντ όσο και οι φονταμενταλιστικές οργανώσεις (αρχίζοντας από το Ισλαμικό Κράτος)! Για να αποφύγουμε αυτή την παγίδα, πρέπει να ξεκόψουμε από τη λογική των μεγάλων δυνάμεων: να βοηθήσουμε τις λαϊκές δυνάμεις στη Συρία και στο Ιράκ να συνεχίσουν τον αγώνα τους, αντί να προσπαθούμε να τις υποκαταστήσουμε ή να τις περιθωριοποιήσουμε ακόμη περισσότερο.

Γι' αυτό πρέπει να αγωνιστούμε ενάντια στην πολιτική του πολέμου των κυβερνητών μας, αλλά πρέπει επίσης να κατανοήσουμε την ιδιαίτερη φύση αυτής της σύγκρουσης, πολύ διαφορετική από τους πολέμους στην Ινδοκίνα ή την Αλγερία: η απόσυρση των γαλλικών ή αμερικανικών στρατευμάτων τότε, σήμαινε το τέλος της κύριας ξένης παρέμβασης και δημιούργησε τους όρους για τη νίκη. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα στη Μέση Ανατολή: θα παραμείνει επιτόπου εκεί η Τουρκία, το Ιράν (και η Χεζμπολάχ), η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Αλγερία, η Αίγυπτος ... Σε μια τόσο πολύπλοκη γεωπολιτική διαρρύθμιση πρέπει να ακούσουμε τα κινήματα που υποστηρίζουμε προκειμένου να λάβουμε υπόψη τι χρειάζονται, υλικά και πολιτικά. Οι λαοί θα πρέπει να αποφασίσουν, όχι οι ιμπεριαλιστικές συμμαχίες. Αλλά, και αυτό είναι μια ιδιαίτερη διάσταση αυτού του πολέμου, οι Κούρδοι και οι δημοκράτες της Συρίας έχουν ζητήσει και συνεχίζουν να ζητούν ιατρική και στρατιωτική βοήθεια, μεταξύ άλλων και από τις δυτικές κυβερνήσεις. Θα πρέπει να τους δοθεί. Δεν μπορεί να υπάρξει κανένα υποκατάστατο για την λήψη αποφάσεων και την αυτοδιάθεση των συριακών και κουρδικών δημοκρατικών δυνάμεων, αλλά ούτε και δισταγμός στο να τους βοηθήσουμε και να πιέζουμε τις κυβερνήσεις μας να ανταποκριθούν στις εκκλήσεις τους.

Σε διεθνές επίπεδο, η υποκρισία των δυτικών δυνάμεων, πρέπει να καταγγελθεί: από τη μία πλευρά, ισχυρίζονται ότι καταπολεμούν την τρομοκρατία και από την άλλη υποστηρίζουν καθεστώτα όπως του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας.

Ο υπό σύσταση συνασπισμός δεν είναι κατά καμία έννοια «δημοκρατική» συμμαχία εναντίον μιας ολοκληρωτικής απειλής. Εκτός από τους «κλασικούς» μας ιμπεριαλισμούς, περιλαμβάνει τη Ρωσία του Πούτιν, τη Σαουδική Αραβία, το καθεστώς της οποίας είναι πολύ κοντά στο μοντέλο της κοινωνίας που υποστηρίζει η Daesh, το Κατάρ, το ιρανικό θεοκρατικό καθεστώς, και την Τουρκία του Ερντογάν ... Όποια και αν είναι η φύση του Ισλαμικού Κράτους, οποιαδήποτε αναλογία με ένα «αντιφασιστικό Δημοκρατικό Μέτωπο» είναι άκυρη. Δεν είμαστε ούτε με τη συμμαχία, ούτε με τη Daesh, ούτε με τον Άσαντ. Είμαστε υπέρ του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης των λαών - συμπερλαμβανομένου του παλαιστινιακού λαού - ενάντια σε όλες τις μορφές της βαρβαρότητας.

Ένα σημείο καμπής

στην εθνική κατάσταση

Όπως και τον Ιανουάριο, μετά τη σφαγή των δημοσιογράφων της Charlie Hebdo, τους θανάτους αστυνομικού προσωπικού, την επίθεση στο σούπερ μάρκετ Hypercacher, η συγκίνηση έχει κυριεύσει τη χώρα – πράγμα που είναι φυσικά απόλυτα φυσιολογικό.¹ Οι ισλαμοφοβικές πράξεις έχουν πολλαπλασιαστεί, αλλά ακόμα διαπράττονται από ένα περιθωριακό μόνο μέρος του πληθυσμού.

Πράξεις αλληλεγγύης και φιλίας έχουν επίσης πολλαπλασιαστεί: ένα μεγάλο χαμόγελο προσπερνώντας έναν βορειοαφρικανό στο μετρό, μια επιτηδευμένη (αν και ξεπερασμένη) ευγένεια, όταν παραμερίζεις για να περάσει μία πεπλοφορεμένη γυναίκα, μια ανακατάληψη χώρων όπου οι άνθρωποι κάνουν πάρτι και ανακατεύονται μεταξύ τους, η απόρριψη των αμαλγαμάτων [μεταξύ τρομοκρατών και απλών μουσουλμάνων] ... Δυστυχώς, όλες αυτές οι χειρονομίες δεν υπολογίζονται και δεν περιλαμβάνονται στις στατιστικές.

Όπως και τον Ιανουάριο, επίσης, οι πολιτικές ασφάλειας επιδοκιμάστηκαν και οι δυνάμεις της τάξης χειροκροτήθηκαν. Τώρα, ακόμη περισσότερο από όσο τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση άδραξε την ευκαιρία για να λάβει δρακόντεια μέτρα. Αυτό συνέβη χτες με το νόμο για τις υπηρεσίες πληροφοριών που δίνει υπερβολικές εξουσίες στις μυστικές υπηρεσίες. Αυτό συμβαίνει και σήμερα με την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, που έγινε πιο σκληρή από το Κοινοβούλιο, την έκκληση της γαλλικής κυβέρνησης προς την ΕΕ να ακολουθήσει, ιδίως με την τήρηση αρχείων για όλους τους επιβάτες των αεροπορικών εταιρειών, και με την ανακοίνωση συνταγματικής μεταρρύθμισης από τον Ολάντ.

Η Γαλλία ήταν ήδη εξοπλισμένη με δύο σύνολα μέτρων έκτακτης ανάγκης, που θεσμοθετήθηκαν ιδίως κατά τη διάρκεια του πολέμου της Αλγερίας: την κατάσταση έκτακτης ανάγκης (έναν ημιστρατιωτικό νόμο που απελευθερώνει την αστυνομία και το στρατό από τον δικαστικό έλεγχο και περιορίζει τις ελευθερίες) και την κατάσταση πολιορκίας (πλήρης στρατιωτικός νόμος, που δίνει πλήρεις εξουσίες στο στρατό). Γιατί δεν είναι αρκετό αυτό για τους κυβερνήτες μας; Επειδή η χρήση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, για παράδειγμα, είναι περιορισμένου χρόνου και απαιτεί μια κοινοβουλευτική ψηφοφορία - η οποία, όπως συνέβη απέβη σχεδόν ομόφωνα υπέρ: υποστηρίχθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των Σοσιαλιστών, των Πρασίνων και των Κομμουνιστών βουλευτών. Η συνταγματική μεταρρύθμιση θα επιτρέψει στην κυβέρνηση (ή στον Πρόεδρο;) να λαμβάνει τα έκτακτα μέτρα πιο ελεύθερα - και τελικά να καταστήσει την εξαίρεση κανόνα: επέμβαση του στρατού στην αστυνόμευση, αυθαίρετες έρευνες, «προληπτικές» συλλήψεις, απαγόρευση διαδηλώσεων και απεργιών, λογοκρισία του τύπου, κλπ. Το ακριβές περιεχόμενο του νόμου που θα συντάξει ο Ολάντ δεν είναι ακόμη γνωστό, αλλά οι προθέσεις του είναι σαφείς. Το καθεστώς θα γίνεται ολοένα και πιο αυταρχικό, η στρατιωτικοποίηση της κοινωνίας θα εκτοξευθεί κατακόρυφα.

Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν για το τι θα συνέβαινε αν η Marine Le Pen και το Εθνικό Μέτωπο κέρδιζαν τις εκλογές (ένα σενάριο που δεν αποτελεί πολιτική φαντασία), αλλά δεν ρωτούν τι θα κάνουν ο Ολάντ, ο Βαλς, ο Σαρκοζί ή οι άλλοι.

Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε τι έχουν κάνει στο παρελθόν «Δημοκρατικές» κυβερνήσεις - συμπεριλαμβανομένων των βασανιστηρίων στην Αλγερία και της υιοθέτησης του αμνηστευτικού νόμου που απαγόρευσε τη δίωξη των δραστών (μπορείς να κατηγορηθείς ότι συγχωρείς τα βασανιστήρια, μόνο αν, αργότερα, μπορείς υπερασπιστείς τη χρήση τους), της φίμωσης μέσων ενημέρωσης για τη σφαγή των Αλγερινών στο Παρίσι στις 17 Οκτωβρίου 1961 (η πιο ακραιφνής υπόθεση κρατικής τρομοκρατίας), του πραξικοπήματος των στρατηγών στο Αλγέρι, των πολλαπλών βρόμικων κόλπων των μυστικών υπηρεσιών, της επίθεσης εναντίον του Rainbow Warrior της Greenpeace (ένας νεκρός, κρατική τρομοκρατία και πάλι), της δολοφονίας των ηγετών των Κανάκ, κλπ. Στην πραγματικότητα, ολόκληρη η πανοπλία των νόμων κρατικής ασφάλειας που υιοθετήθηκε τα τελευταία χρόνια και των μέτρων επιτήρησης που καθιερώθηκαν, μπορούν να δώσουν τη δυνατότητα σε οποιαδήποτε κυβέρνηση να διεξαγάγει έναν υφέρποντα εμφύλιο πόλεμο όποτε θέλει. Τέλος, πέρα και πάνω από την πορεία προς μια κοινωνία κυριαρχούμενη από μέτρα ασφαλείας, υπάρχει ένας πολιτικός υπολογισμός. Ο Ολάντ και ο Βαλς βασίζονται στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να χρησιμοποιήσουν άλλη μια φορά το βοναπαρτιστικό οπλοστάσιο και να άρουν τον εαυτό τους, με έναν ορισμένο τρόπο, πάνω από τα κόμματα και τους θεσμούς.

Η επιχείρηση έχει ως στόχο να εξουδετερώσει το αβυσσαλέο αρνητικό ρεκόρ των κυβερνήσεων από το 2012 και να υποσχεθεί καλύτερα εκλογικά αποτελέσματα για το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ο Ολάντ και ο Βαλς βάζουν ένα πολύ επικίνδυνο στοίχημα: μπορούν να παίξουν το χαρτί της ασφαλείας, με την υποστήριξη των θεσμικών οργάνων της Πέμπτης Δημοκρατίας, αλλά στην παρούσα πολιτική κατάσταση, όπου ενάντιοι άνεμοι πνέουν από τη δεξιά και την άκρα δεξιά, αυτές είναι και οι δυνάμεις που είναι πιθανό να ωφεληθούν από τον ελιγμό αυτό.

Η αντίσταση κατά της επέκτασης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ήταν πολύ αδύναμη στην κοινοβουλευτική αριστερά, αλλά το πιο σημαντική στη βάση (εντός του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, για παράδειγμα, ενάντια στην ψήφο των εκπροσώπων του) και στο κοινωνικό και συνδικαλιστικό κίνημα: Η Αλληλεγγύη, αλλά και η CGT.

Η παρούσα πολιτική στιγμή είναι γεμάτη από πολύ μεγάλους κινδύνους. Η πολιτική δημοκρατία έχει αδειάσει από το περιεχόμενό της, τα εκλεγμένα σώματα δεν έχουν πλέον τον έλεγχο των κύριων αποφάσεων (αυτές λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, τις διακυβερνητικές συνθήκες...). Τώρα είναι οι Πολιτικές Ελευθερίες, που δέχονται ήδη επίθεση, εκείνες που μπορεί να γίνουν ένα άδειο κέλυφος. Η κυβέρνηση θέλει να θέσει την κοινωνία σε κατ' οίκον περιορισμό. Αλλά ο πληθυσμός δεν συναινεί.

Το κλειδί είναι να συνδεθούν τα πεδία της αντίστασης, να δείξουμε την αλληλεγγύη μας προς τα θύματα της τρομοκρατίας, να δώσουμε στους λαούς που αγωνίζονται για την ελευθερία τους τα υλικά, πολιτικά και στρατιωτικά μέσα για να επιβιώσουν και να κερδίσουν, να στηρίξουμε τις προοδευτικές και μη θρησκευτικής βάσης δυνάμεις που αγωνίζονται επιτόπου, ταυτόχρονα ενάντια στον αιματηρό, τρομοκρατικό σκοταδισμό της Daesh και στο καθεστώς Άσαντ, που έχει τόσο πολύ ευνοηθεί. Είναι να σταματήσει η εμπλοκή σε πολέμους και βομβαρδισμούς, να σταματήσει η υποστήριξη απολυταρχικών καθεστώτων και η υπόθαλψη κοινωνικών και πολιτικών αδικιών στη Μέση Ανατολή και αλλού.

Η κατάσταση των προοδευτικών δυνάμεων στη Γαλλία είναι εντελώς καταστροφική, αλλά σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, τα σημεία στήριξης για την αντίσταση υπάρχουν στα κοινά αισθήματα αλληλεγγύης του πληθυσμού, στην αντίδραση των νέων, στην άρνηση πολλών ενώσεων και σωματείων να αποδεχθούν τα δρακόντεια μέτρα, τη μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Υπάρχει η βάση για την οικοδόμηση ενός ενιαίου μετώπου για την υπεράσπιση της ελευθερίας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, της συμβίωσης, της αλληλεγγύης.

Μετάφραση: Παραναγνώστης

Πηγή: Παραναγνώστης, 28 Νοεμβρίου 2015.

Το άρθρο αυτό γράφτηκε για την ιστοσελίδα Viento Sur («El terror del Estado Islámico, el estado de excepción en Francia, nuestras responsabilidades», Viento Sur, 24 Νοεμβρίου 2015). Στα αγγλικά: François Sabado, Pierre Rousset, «The 13 November attacks in Paris: the terror of the Islamic State, the state of emergency in France, our responsibilities», International Viewpoint, 27 Νοεμβρίου 2015).

Υποσημειώσεις