Το βράδυ του δεύτερου γύρου των βουλευτικών εκλογών, σε συγκέντρωση στο Παρίσι, Γαλλία, διαδηλωτές ανεβαίνουν στο άγαλμα της Place de la Republique. Φωτογραφία: Martin Noda / Hans Lucas.

Sylvestre Jaffard

Οι γαλλικές εκλογές και η ήττα της ακροδεξιάς

Το Tempest παίρνει συνέντευξη από τον Sylvestre Jaffard, μέλος του NPA-l’Anticapitaliste, σχετικά με τις γαλλικές εκλογές του περασμένου μήνα, τον πολιτικό αντίκτυπό τους τόσο στη Δεξιά όσο και στην Αριστερά και τις προοπτικές για το μέλλον.

Tempest: Δεδομένης της επιτυχίας της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές και του πόσο γρήγορα προκηρύχθηκαν στη συνέχεια οι εθνικές εκλογές, τι ευθύνεται για την αλλαγή του αποτελέσματος και την ήττα της ακροδεξιάς και του Rassemblement National (RN);

Sylvestre Jaffard: Ο κύριος λόγος δεν ήταν η διαφοροποίηση της ψήφου των πολιτών. Ήταν το γεγονός ότι οι κανόνες είναι πολύ διαφορετικοί για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του εθνικού κοινοβουλίου.

Οι ευρωπαϊκές εκλογές έχουν μόνο έναν γύρο ψηφοφορίας και οι έδρες κατανέμονται αναλογικά. Οι βουλευτικές (εθνικές) εκλογές είναι στην πραγματικότητα 577 διαφορετικές εκλογές στις διάφορες εκλογικές περιφέρειες για την ανάδειξη ενός βουλευτή σε κάθε μία, και συνήθως έχουν δύο γύρους, με μόνο τους δύο ή τρεις υποψηφίους που προηγούνται στον πρώτο γύρο να περνούν στον επαναληπτικό γύρο.

Συνολικά, η ακροδεξιά έλαβε 37% στις ευρωεκλογές και 35% στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά εδώ. Αλλά αυτό που δεν καταλαβαίνουμε από αυτούς τους αριθμούς είναι πόσοι άνθρωποι απορρίπτουν απολύτως την ακροδεξιά. Το σύστημα των δύο γύρων είναι ευρέως διαδεδομένο για όλα τα είδη των εκλογών στη Γαλλία, και υπάρχει ένα ρητό: «Στον πρώτο γύρο επιλέγεις, στον δεύτερο απορρίπτεις». Αυτό που συνέβη είναι ότι το εκλογικό σώμα απέρριψε το RN.

Οι διαφορετικοί κανόνες έχουν μια άλλη συνέπεια. Σε εκλογές με αναλογικό σύστημα, όπως οι ευρωεκλογές, δεν υπάρχει μεγάλο τίμημα για την ασυμφωνία. Τα διάφορα κόμματα της Αριστεράς τις είδαν ως μια ευκαιρία να δοκιμάσουν τις ανάλογες δυνάμεις τους. Αν είχαν παρουσιάσει ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο, πιθανόν να είχαν πάρει συνολικά τον ίδιο αριθμό ευρωβουλευτών. Επίσης, δεν υπήρχε άμεσος κίνδυνος να έρθει πρώτο το RN όσον αφορά την πραγματική πολιτική δύναμη.

Τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά στις εθνικές εκλογές: Για να φτάσει στον δεύτερο γύρο και να κερδίσει, η ύπαρξη δύο, τριών ή τεσσάρων υποψηφίων της Αριστεράς σε κάθε εκλογική περιφέρεια θα ήταν καταστροφική. Αυτό ασκεί μεγάλη πίεση υπέρ της ενότητας, ακόμη και από μια πολύ στενή εκλογική σκοπιά.

Υπήρχε και ένας άλλος, πιο ισχυρός λόγος για την ενότητα της Αριστεράς: ο πολύ πραγματικός κίνδυνος να σχηματίσει το RN κυβέρνηση σε λίγες εβδομάδες, με εξουσίες επί της αστυνομίας, των μυστικών υπηρεσιών, με την πιθανότητα να έχει αρκετή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο για να θεσπίσει νόμους που θα περιορίζουν τις ελευθερίες ακόμη περισσότερο από ό,τι έχει ήδη κάνει ο Μακρόν. Κάνοντας ευκολότερο το ξεπούλημα όσων έχουν απομείνει από τη δημόσια ραδιοτηλεόραση στους εκατομμυριούχους φίλους τους, κ.λπ. Και τέλος η πιθανή απελευθέρωση όλων των ρατσιστικών δυνάμεων που υπάρχουν στην κοινωνία. Πράγματι, υπήρξε ένα κύμα ρατσιστικών και ομοφοβικών επιθέσεων^[1] μεταξύ των ευρωπαϊκών και εθνικών εκλογών, με τους επιτιθέμενους να αναφέρονται συχνά στην επερχόμενη νίκη του RN.

Υπήρξε μαζική λαϊκή πίεση από αριστερούς ακτιβιστές και απλούς ανθρώπους για ενότητα, με διαμαρτυρίες την ίδια τη νύχτα των ευρωεκλογών από μέλη διαφόρων οργανώσεων νεολαίας, που ακολουθήθηκαν από εβδομάδες διαδηλώσεων τόσο από θεσμικές οργανώσεις, όπως συνδικάτα, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, όσο και από πιο απλές ομάδες και άτομα. Ήταν απίστευτο να βλέπεις το πλήθος των αριστερών ρευμάτων να συναντιούνται σε αυτές τις διαδηλώσεις, από το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη μέχρι ομάδες ΛΟΑΤ, από επαναστάτες σοσιαλιστές μέχρι πολύ πιο μετριοπαθείς ομάδες μέσα ή γύρω από το Σοσιαλιστικό Κόμμα (Parti Socialiste «PS»).

Ως εκ τούτου, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (Nouveau Front Populaire – NFP) σχηματίστηκε γρήγορα και δημοσιεύθηκε ένα λεπτομερές, αρκετά ριζοσπαστικό μανιφέστο^[2], το οποίο παραμένει το κείμενο αναφοράς για μια πιθανή κυβέρνηση του NFP.

Είπα ότι το ποσοστό των ψήφων δεν ήταν ο κύριος λόγος για τα διαφορετικά αποτελέσματα, αλλά άλλαξε λίγο κατά τη διάρκεια αυτών των λίγων εβδομάδων. Πολύ περισσότεροι άνθρωποι ψήφισαν όλα τα κόμματα, με τη συμμετοχή να αυξάνεται σε ιστορικά ύψη. Οι νέοι που έμειναν σε μεγάλο βαθμό στο σπίτι τους στις ευρωεκλογές ψήφισαν στις εθνικές εκλογές, στη συντριπτική τους πλειοψηφία υπέρ της Αριστεράς, όπως και οι μαύροι και οι άνθρωποι βορειοαφρικανικής καταγωγής. Οι ψηφοφόροι του RN προσήλθαν επίσης σε μεγαλύτερο αριθμό, αλλά συνολικά η ακροδεξιά έχασε μερικές ποσοστιαίες μονάδες, η Αριστερά κέρδισε μερικές, και το Μακρονικό Κέντρο ανέκτησε κάποιο έδαφος, παραμένοντας στην τρίτη θέση. Είναι αδύνατο να συγκρίνουμε τον δεύτερο γύρο με τον πρώτο ή με τις ευρωεκλογές, δεδομένων των διαφορετικών διαμορφώσεων, αλλά υπήρχε μια σαφής αίσθηση δυναμικής υπέρ της Αριστεράς και κατά της ακροδεξιάς. Οι ψηφοφόροι της Αριστεράς επικεντρώθηκαν στο να διασφαλίσουν ότι θα πρέπει να υπάρχουν όσο το δυνατόν λιγότεροι βουλευτές του RN και έκαναν αντίστοιχη προεκλογική εκστρατεία. Πολλοί κεντρώοι ψηφοφόροι συμμερίζονταν αυτή την ανησυχία, αν και ορισμένοι πίστευαν ότι το La France Insoumise («LFI»)^[3] (αλλά όχι το PS) ήταν εξίσου επικίνδυνο με το RN.

Tempest: Υπήρξε στρατηγική συμφωνία για την ψήφο μεταξύ του Νέου Λαϊκού Μετώπου και του συνασπισμού Ensemble του Μακρόν; Τι ευθύνεται για την ψηφοφορία του δεύτερου γύρου;

Sylvestre Jaffard: Δεν υπήρξε καμία συμφωνία. Σε κανένα σημείο οι εκπρόσωποι του NFP και του Ensemble δεν συναντήθηκαν και δεν συζήτησαν μια στρατηγική. Το NFP πήρε άμεση και μονομερή απόφαση να αποσύρει τους υποψηφίους του στον δεύτερο γύρο, εκεί όπου ήρθαν τρίτοι, δηλαδή όταν ούτως ή άλλως δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να κερδίσουν την έδρα, και όπου η παραμονή θα σήμαινε τη διάσπαση της αντιφασιστικής ψήφου και θα έδινε στο RN τη δυνατότητα να κερδίσει την έδρα.

Αυτό με τη σειρά του πίεσε τους Μακρονιστές και το παραδοσιακό δεξιό κόμμα Les Républicains (LR) να κάνουν το ίδιο. Η θέση τους ήταν συγκεχυμένη, χωρίς ξεκάθαρη έκκληση να ψηφίσουν τον υποψήφιο που βρισκόταν στην καλύτερη θέση έναντι του RN σε κάθε περίπτωση. Όπως αποδείχθηκε, οι περισσότεροι υποψήφιοι του Ensemble και του LR που βρίσκονταν στην τρίτη θέση αποσύρθηκαν, με κάποιες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις που οδήγησαν σε μερικές έδρες που θα μπορούσαν να είχαν κερδηθεί από την Αριστερά να πάνε στο RN. Αυτό έδειξε ότι οι μόνοι σοβαροί αντιφασίστες ήταν το NFP. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για το μέλλον.

Tempest: Ποια είναι η κατάσταση του RN και της γαλλικής δεξιάς γενικά; Πριν από τις εκλογές, φαινόταν ότι η ακροδεξιά ήταν όλο και περισσότερο σε θέση να ενσωματωθεί στην κυρίαρχη πολιτική και κέρδιζε την ηγεμονία, και την ευρύτερη πολιτική αποδοχή, έναντι της παραδοσιακής δεξιάς. Πώς άλλαξε, αν άλλαξε καθόλου, αυτή η δυναμική με αυτές τις εκλογές;

Sylvestre Jaffard: Ο Μακρόν και η παραδοσιακή Δεξιά έπαιξαν ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι ακολουθώντας τη στρατηγική της Μαρίν Λεπέν για εξομάλυνση. Αυτό ήταν πιο εμφανές στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπου η πιο ήπια εικόνα του RN ελήφθη τοις μετρητοίς. Η εμβέλεια της έρευνας σχετικά με τον ρατσισμό του RN ήταν να ρωτούν τη Λεπέν αν είναι ρατσίστρια, ανόητα σημεία σχετικά με την αγάπη της Λεπέν για τις γάτες ή την απήχηση του υπολοχαγού της Μπαρντελά στο TikTok κ.λπ. Είχε το πολιτικό της αντίστοιχο με τους Μακρονιστές βουλευτές το 2022 να ψηφίζουν το RN για να ηγείται κοινοβουλευτικών επιτροπών, να κατέχει την αντιπροεδρία της συνέλευσης κ.λπ. Το RN έχει υποστηρίξει αμοιβαία το στρατόπεδο του Μακρόν σε μια σειρά από ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο^[4].

Όμως, ενώ είναι σαφές ότι οι Μακρονιστές και το LR μοιράζονται πολλά με το RN όσον αφορά τις πολιτικές και ακόμη και τη γλώσσα, παραμένουν διακριτές δυνάμεις, έστω και από οργανωτική άποψη. Το RN είναι μια εξαιρετικά εκ των άνω προς τα κάτω οργάνωση, με τη Μαρίν Λεπέν να έχει τον τελικό λόγο για τα απολύτως πάντα. Οι Μακρονιστές και το LR είναι πολύ πιο χαλαρά παραδοσιακά αστικά κόμματα, όπου το να έχεις μια τοπική βάση ως δήμαρχος ή βουλευτής σημαίνει ότι μπορείς να κάνεις σχεδόν ό,τι θέλεις.

Είναι ενδιαφέρον ότι αυτή τη φορά, οι βουλευτές των Μακρονιστών δεν ψήφισαν το RN για να αναλάβουν σημαντικές θέσεις στην Εθνοσυνέλευση. Ο ίδιος ο Μακρόν το κατήγγειλε αυτό, αλλά πλέον θεωρείται σε μεγάλο βαθμό εξαντλημένη δύναμη. Το σύνταγμα του απαγορεύει να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για πρόεδρος στο τέλος της θητείας του και η απόφαση να προκηρύξει πρόωρες εκλογές θεωρήθηκε αυτογκόλ από τους βουλευτές του.

Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα της καμπάνιας του NFP ήταν να ξεσκεπάσει το RN ως αυτό που είναι: ένα κόμμα που ιδρύθηκε από πρώην δωσίλογους, με φασιστικό πυρήνα μέχρι σήμερα. Το γεγονός ότι ένας από τους πραγματικούς νόμιμους ιδρυτές του τότε Εθνικού Μετώπου ήταν πρώην μέλος των Ες-Ες ήρθε ξαφνικά στην εθνική επικαιρότητα, όπως και τα καμώματα ορισμένων υποψηφίων του RN για τις εκλογές. Ένας υποψήφιος φωτογραφήθηκε φορώντας ναζιστικό καπέλο^[5], ένας άλλος είχε διευθύνει ένα βιβλιοπωλείο που αρνιόταν το Ολοκαύτωμα, διάφορες ρατσιστικές και ομοφοβικές εκφράσεις αποκαλύφθηκαν^[6], κ.λπ. Πολλοί από τους υποψηφίους ήταν επίσης απλά απόντες ή ανίκανοι να απαντήσουν σε απλές ερωτήσεις σχετικά με το πρόγραμμά τους.

Εδώ είναι το παράδοξο: το RN έχει προωθηθεί μαζικά κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας. Ήρθε πρώτο στις ευρωεκλογές και στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών, έχει περισσότερους βουλευτές από ποτέ. Αλλά απορρίφθηκε ως κόμμα για να κυβερνήσει τη Γαλλία. Το χειρότερο από αυτό, έχει υποσκελιστεί από την Αριστερά ως η πιο πιθανή εναλλακτική λύση απέναντι στον Μακρόν.

Είναι στο χέρι μας να τους αποδυναμώσουμε ακόμη περισσότερο, αναπτύσσοντας οργανώσεις, διασφαλίζοντας ότι υπάρχει μια αριστερή, συνδικαλιστική, αντιρατσιστική παρουσία για να αντιμετωπίσουμε την επιρροή των αντιδραστικών ιδεών, και πιέζοντας για κοινωνικές βελτιώσεις τόσο μέσω μιας κυβέρνησης NFP όσο και με τον άμεσο αγώνα. Είναι σημαντικό να υπάρχει ένας συνεχής συγκεκριμένος αγώνας ενάντια στο RN, προκειμένου να τους σταματήσουμε από το να αναπτύξουν ενεργά μέλη.

Γιατί αυτό παραμένει η μεγάλη τους αδυναμία. Επί των ημερών του Ζαν-Μαρί Λεπέν^[7] υπήρξε μια πραγματική προσπάθεια να οικοδομηθεί ένα κόμμα με ενεργά μέλη, δηλαδή ανθρώπους που θα μπορούσαν να μοιράζουν φυλλάδια, να κολλούν αφίσες, ακόμα και να επιτίθενται σωματικά σε αντιπάλους. Έκανε μεγάλες συγκεντρώσεις, με μερικές φορές δεκάδες χιλιάδες συμμετέχοντες. Η Μαρίν Λεπέν έχει αποστασιοποιηθεί από αυτή τη στρατηγική, βασιζόμενη αντ’ αυτού τόσο στα μέσα ενημέρωσης για να κερδίσει υποστηρικτές όσο και στη μαζική υποστήριξη που απολαμβάνει εντός της αστυνομίας για να επιβάλει την εξουσία της μόλις ανέλθει στο αξίωμα.

Tempest: Μπορείτε να προσδιορίσετε πολιτικά το NFP και τα μέρη που το απαρτίζουν; Πώς έχουν επηρεάσει, αν έχουν επηρεάσει καθόλου, οι εκλογές τη σχετική ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των συνιστωσών (π.χ. La France Insoumise, Σοσιαλιστικό Κόμμα, άκρα Αριστερά);

Sylvestre Jaffard: Υπάρχουν δύο τρόποι να το δει κανείς αυτό. Ο ένας είναι να αξιολογήσουμε τη σχετική δύναμη των κύριων κομμάτων του NFP από την άποψη του πόσες έδρες έχει το καθένα στην Εθνοσυνέλευση. Το LFI εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη δύναμη, αλλά όχι κατά πολύ σε σχέση με το PS. Ο λόγος για τον οποίο κατανεμήθηκαν περισσότερες κερδισμένες έδρες στο PS από ό,τι το 2022 είναι η καλή επίδοση της λίστας του στις ευρωεκλογές (14%, ενώ η λίστα του LFI πήρε 10%). Οι Πράσινοι και οι Κομμουνιστές είναι μικρότερες δυνάμεις, αλλά μπορούν να ανατρέψουν την ισορροπία.

Αλλά πρέπει επίσης να εξετάσουμε την ευρύτερη πολιτική δυναμική. Στην πράξη, το LFI κατάφερε να πείσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να συμμετάσχουν στην εκστρατεία, τόσο υπάρχοντες ακτιβιστές όσο και καινούριους, νεότερους ανθρώπους. Τα άλλα κόμματα δεν έχουν την ίδια δύναμη έλξης. Επιπλέον, πολλές οργανώσεις προσχώρησαν στο NFP ή εξέφρασαν την υποστήριξή τους σε αυτό, συμπεριλαμβανομένου του συνδικάτου CGT. Αυτό είναι ένα αρκετά σημαντικό βήμα, καθώς στη Γαλλία τα συνδικάτα συνήθως αποφεύγουν να εμπλακούν στην εκλογική πολιτική.

Σε γενικές γραμμές, η εκστρατεία σημείωσε έκρηξη δραστηριότητας, με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να συμμετέχουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην εκστρατεία υπέρ του NFP, κάνοντας πορείες, κολλώντας αφίσες, μοιράζοντας φυλλάδια, πηγαίνοντας από πόρτα σε πόρτα κ.λπ. Πολύ συχνά αυτό συντονιζόταν από τα κύρια κόμματα, ιδίως το LFI, αλλά και μέσω άλλων, ανεξάρτητων δικτύων. Δύο μαζικές συγκεντρώσεις καλέστηκαν από ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να συγκεντρώνονται στην Place de la République. Πραγματοποιήθηκαν πολλές τοπικές πορείες, οι οποίες καλέστηκαν σε εθνικό επίπεδο από συνδικάτα ή σε πιο τοπικό επίπεδο από οργανώσεις που υποστηρίζουν το NFP. Γνωρίζω ανθρώπους που δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με καμία πολιτική οργάνωση, οι οποίοι αποφάσισαν να φτιάξουν τις δικές τους αφίσες και να τις κολλήσουν μόνοι τους.

Η σύγκρουση μεταξύ αυτής της λαϊκής ώθησης και της προπαγάνδας των μέσων ενημέρωσης κατά της Αριστεράς σήμαινε ότι η μετριοπαθής Αριστερά έπρεπε να αποσαφηνίσει τη θέση της προκειμένου να υπερασπιστεί τη στρατηγική της για ενότητα με τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία. Ένα ιδιαίτερο σημείο αντιπαράθεσης ήταν η αλληλεγγύη για την Παλαιστίνη. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις ευρωεκλογές η LFI υπέστη καταιγισμό κατηγοριών, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι είχε επιμείνει στη θέση της για αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη και κατά του γενοκτονικού πολέμου του Ισραήλ. Η θέση της ήταν στην πραγματικότητα μετριοπαθής, εστιάζοντας στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Αλλά ακόμη και αυτό ήταν υπερβολικό για την κυρίαρχη τάση και οδήγησε σε έναν κατακλυσμό αβάσιμων κατηγοριών για αντισημιτισμό. Αυτές υιοθετήθηκαν ευχαρίστως από το RN, σε βαθμό που η άποψη ότι το LFI ήταν τώρα οι πραγματικοί ρατσιστές έγινε σχεδόν κοινή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Προς ντροπή τους, το PS και το Κομμουνιστικό Κόμμα/ Parti communiste français (PCF) με μεγάλη προθυμία αποστασιοποιήθηκαν τότε από το LFI, στο ανταγωνιστικό πλαίσιο των ευρωεκλογών. Αλλά μόλις προκηρύχθηκαν οι εθνικές εκλογές, βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια σκληρή επιλογή: είτε να σταθούν μόνοι τους, λαμβάνοντας μικρό αριθμό εδρών και κατηγορούμενοι ότι άνοιξαν την πόρτα στην άνοδο του RN στην εξουσία, είτε να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το LFI, όπως είχαν κάνει το 2022. Μόλις σχηματίστηκε το NFP, το PS και το PCF συμπεριφέρθηκαν σωστά, στρέφοντας γρήγορα τα πυρά τους κατά του RN, δηλώνοντας επιτέλους το προφανές, ότι δηλαδή ένα κόμμα που έχει τις ρίζες του στο συνεργατικό καθεστώς του Βισύ δεν έχει δικαίωμα να αποκαλεί τα αριστερά κόμματα αντισημιτικά και ότι οι πολιτικές του παραμένουν ξενοφοβικές και ρατσιστικές μέχρι το κόκαλο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η ενότητα θα διαρκέσει για πάντα. Η ένταση μεταξύ του LFI και του PS παραμένει πολύ υψηλή, όπως φάνηκε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το ποιος θα είναι ο πρωθυπουργός του NFP. Αλλά αυτή τη στιγμή φαίνεται πολύ δύσκολο να σπάσει, ειδικά με δεδομένο ότι η Αριστερά έρχεται πρώτη και το πείσμα του Μακρόν να της αρνηθεί τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης. Η μαζική πολιτικοποίηση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί νέοι ακτιβιστές για τους οποίους η ενότητα γύρω από το πρόγραμμα του NFP είναι κεντρική.

Tempest: Ποια είναι η πολιτική σημασία της επιλογής της Λουσί Καστέ ως υποψήφιας πρωθυπουργού του NFP; Πώς περιμένετε να σχηματιστεί κυβέρνηση, δεδομένης της έλλειψης εκλογικής πλειοψηφίας;

Sylvestre Jaffard: Για να κατανοήσουμε τη σημασία αυτού του γεγονότος, πρέπει να πάμε λίγο πίσω. Υπάρχουν πολλές εικασίες σχετικά με το γιατί ο Μακρόν αποφάσισε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, αλλά νομίζω ότι είναι σαφές ότι υπολόγιζε στη διάσπαση της Αριστεράς για να μπορέσει να εμφανιστεί για άλλη μια φορά ως ο μόνος που μπορούσε να εμποδίσει την άκρα δεξιά να έρθει στην εξουσία. Το γεγονός ότι το NFP σχηματίστηκε γρήγορα με ένα κοινό λεπτομερές και αρκετά ριζοσπαστικό πρόγραμμα ήταν ένα μεγάλο πλήγμα γι’ αυτόν. Παρομοίως, το γεγονός και μόνο ότι κάποιος επιλέχθηκε από το NFP για πρωθυπουργός είναι από μόνο του μια νίκη, ακόμη και αν οι διαπραγματεύσεις ήταν πιο επίπονες αυτή τη φορά. Ο Μακρόν αρνείται να παραδεχτεί την ήττα και εξακολουθεί να ελπίζει διακαώς ότι μπορεί να σπάσει το NFP και να μπαλώσει μια εναλλακτική πλειοψηφία, αλλά δεν μπορεί να προσποιείται ότι το NFP δεν είναι έτοιμο να κυβερνήσει.

Η Λουσί Καστέ είναι μια συμβιβαστική πρόταση μεταξύ των κύριων κομμάτων του NFP. Δεν είναι μέλος κανενός κόμματος και ήταν σχεδόν εντελώς άγνωστη πριν από την υποψηφιότητά της. Υπήρξε μέλος μιας συλλογικότητας για την υπεράσπιση των δημόσιων υπηρεσιών και έχει επίσης δώσει το παρόν στα μέσα ενημέρωσης εκφράζοντας την αντίθεσή της στις συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις του Μακρόν^[8]. Αυτή τη στιγμή η καμπάνια για τον σχηματισμό κυβέρνησης από αυτήν είναι μια καμπάνια για ενότητα σε αριστερή βάση, για μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης, αύξηση των μισθών κ.λπ.

Ακόμα και χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δηλαδή χωρίς τη δυνατότητα να ψηφίζει νόμους, μια κυβέρνηση του NFP θα μπορούσε να κάνει πολλά. Ορισμένα πράγματα μπορούν να γίνουν με κυβερνητικά διατάγματα, όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού. Ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα διοικείται απευθείας από το υπουργείο, όπως και η αστυνομία, γεγονός μάλλον σημαντικό, δεδομένου του επιπέδου καταστολής και της ρατσιστικής αστυνομικής βίας υπό τον Μακρόν. Έτσι, το αίτημα για μια κυβέρνηση NFP έχει νόημα τόσο σε πολιτικό όσο και σε άμεσο πρακτικό επίπεδο.

Το γαλλικό σύνταγμα δίνει στον πρόεδρο μεγάλη εξουσία, οπότε ο Μακρόν μπορεί να επιλέξει να υπεκφεύγει, όπως κάνει τώρα, χρησιμοποιώντας τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τις καλοκαιρινές διακοπές ως δικαιολογία. Αλλά δεν μπορεί να συνεχίσει για πολύ με μια πλέον εντελώς παράνομη κυβέρνηση (η οποία έχει πράγματι παραιτηθεί, αλλά εξακολουθεί να είναι στη θέση της, ενώ ο αντικαταστάτης πρωθυπουργός δεν έχει ακόμη οριστεί από τον Μακρόν). Ακόμα και αν δεν αποκτήσουμε μια κυβέρνηση NFP, είναι ένα σημαντικό αίτημα που πρέπει να τεθεί, έστω και από άποψη διαπαιδαγώγησης. Μπορεί να γίνουν νέες εκλογές τον επόμενο χρόνο, και θα μπορούμε να πούμε «ο Μακρόν προσπάθησε να αρνηθεί το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών, τώρα είναι η ώρα να δώσουμε στο NFP μια σαφή πλειοψηφία». Εξίσου σημαντικό, ή ακόμα πιο σημαντικό, σε κάθε απεργία και κάθε αγώνα μπορούμε να πούμε ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμία νομιμοποίηση, η νομιμοποίηση είναι δική μας.

Tempest: Από τη σκοπιά της επαναστατικής Αριστεράς και του NPA-l’Anticapitaliste^[9], πώς θα χαρακτηρίζατε τη συζήτηση και τον διάλογο που έλαβε χώρα πριν από την απόφαση για τη συμμετοχή στο NFP; Άλλαξαν οι συνθήκες για την ανάπτυξη της επαναστατικής Αριστεράς κατά τη διάρκεια αυτών των εκλογών; Ποιος ο αντίκτυπος στα συνδικάτα και τα κοινωνικά κινήματα;

Sylvestre Jaffard: Η συζήτηση αυτή είχε ουσιαστικά ήδη διεξαχθεί πριν από τις ευρωεκλογές. Το NPA διασπάστηκε το 2022 σε μεγάλο βαθμό λόγω μιας διαφορετικής προσέγγισης στη δουλειά της ενότητας, όταν είχαμε ήδη αποφασίσει να υποστηρίξουμε το NUPES που ήταν προπομπός του NFP. Στην οργάνωσή μου (NPA-l’Anticapitaliste) δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι έπρεπε να υποστηριχθεί το NFP και πράγματι ενταχθήκαμε σε αυτό, αν και ως πολύ κατώτερος εταίρος. Ο Φιλίπ Πουτού ήταν ο υποψήφιος του NFP σε μια εκλογική περιφέρεια. Ο Φιλίπ ήταν ο δικός μας προεδρικός υποψήφιος και είναι εθνικά γνωστός και ευρέως αγαπητός ως γνήσιος αγωνιστής, οπότε αυτό έδωσε αρκετή ενέργεια στη γενική εκστρατεία και μας έφερε τεράστια συμπάθεια. Το γεγονός ότι μπορούσε να υπάρξει ενότητα από το PS μέχρι το NPA, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την άμεση απειλή της ανάληψης της εξουσίας από ένα φασιστικό κόμμα, ήταν μια πραγματική ώθηση για ολόκληρη την Αριστερά.

Φυσικά, αυτό δεν μας εμποδίζει να έχουμε τη δική μας πολιτική, τη δική μας εκτίμηση για τα όρια του προγράμματος του NFP και για μια στρατηγική που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στις εκλογές. Πολλοί από τους ακτιβιστές που έκαναν εκστρατεία για το NFP είναι πολύ δεκτικοί στην ιδέα ότι ακόμη και αν αποκτήσουμε μια κυβέρνηση του NFP, θα υπάρξει ανάγκη για απεργίες, διαδηλώσεις και ούτω καθεξής, οπότε έχουμε ένα πραγματικό ακροατήριο.

Άλλες οργανώσεις έμειναν στην άκρη εκτός του NFP, όπως η Lutte Ouvrière, το NPA-Révolutionnaire, η Révolution Permanente. Τα επιχειρήματα ποικίλλουν λίγο, αλλά κατά τη γνώμη μου μοιράζονται τις ίδιες βασικές αδυναμίες: το RN θεωρείται κυρίως ως μια άλλη εκδοχή της αστικής πολιτικής και δεν υπάρχει άμεσος φασιστικός κίνδυνος^[10]. Θα υποστηρίξουν ότι αντί για το NFP πρέπει να υπάρξει ένα ευρύ κίνημα, οι εκλογές δεν έχουν σημασία, αλλά θα κατεβάσουμε τους δικούς μας υποψηφίους ούτως ή άλλως^[11]. Για μένα όλα αυτά είναι πολύ αφηρημένες, σεχταριστικές θέσεις. Αντίθετα, με το να είμαστε μέρος του γενικού κινήματος κατά του φασισμού και υπέρ των αριστερών πολιτικών, όπως έχει συσπειρωθεί γύρω από το NFP, η επαναστατική Αριστερά μπορεί να βρει ένα ευρύ ακροατήριο και να αναπτυχθεί. Έχουμε αποδυναμωθεί από τις διασπάσεις και επομένως πρέπει να ξεκινήσουμε ξανά από ένα χαμηλό επίπεδο μελών, αλλά σίγουρα υπήρξε μια εντυπωσιακή αύξηση των επαφών με ανθρώπους που ήθελαν να ενταχθούν στο NPA-L’Anticapitaliste κατά τη διάρκεια των εβδομάδων γύρω από τις εκλογές.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η LFI παραμένει το πιο σημαντικό σημείο έλξης ακόμη και για νέους ακτιβιστές με επαναστατικό πνεύμα, λόγω του μεγέθους και της εμβέλειάς της, αλλά μέχρι στιγμής έχει αποτύχει να οικοδομήσει μια δημοκρατική οργάνωση μελών με ικανότητα δράσης σε όλα τα μέτωπα. Παραμένει μια ρεφορμιστική οργάνωση με έμφαση στην εκλογική δράση εντός των ορίων του εθνικού κράτους. Σίγουρα πρέπει να ασχοληθούμε μαζί τους, όπως και με πολλές άλλες οργανώσεις, συνδικάτα, ομάδες που οργανώνονται γύρω από συγκεκριμένα ζητήματα όπως ο φεμινισμός, η περιβαλλοντική πολιτική, ο αντιρατσισμός κ.λπ. στις οποίες επίσης έχει αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που θέλουν να ενταχθούν. Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι γεμάτοι ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις, και αυτό σημαίνει ότι η ευθύνη μας να εμπλακούμε στο γενικότερο κίνημα για αριστερές πολιτικές και ενάντια στην ακροδεξιά είναι ιδιαίτερα υψηλή.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Sylvestre Jaffard, “The French elections and the defeat of the far right”, Tempest, 10 Αυγούστου 2024, https://tempestmag.org/2024/08/the-french-elections-and-the-defeat-of-the-far-right/.

Σημειώσεις

^[1] Robin Richardot, “French elections: Growing reports of racist and homophobic assaults”, Le Monde, 4 Ιουλίου 2024, https://www.lemonde.fr/en/france/article/2024/07/04/french-elections-growing-reports-of-racist-and-homophobic-assaults_6676706_7.html.

^[2] Nouveau Front Populaire, Contrat de législature, https://lafranceinsoumise.fr/wp-content/uploads/2024/06/Programme-nouveaufrontpopulaire.pdf.

^[3] Patrick Le Moal, “La France insoumise, a political current with feet of clay that dominates the left”, International Viewpoint, 9 Ιουνίου 2023, https://internationalviewpoint.org/spip.php?article8122.

^[4] Clément Guillou, « Le RN, “ premier opposant ” à Emmanuel Macron, mais soutien régulier à l’Assemblée nationale », Le Monde, 23 Ιουνίου 2023, https://www.lemonde.fr/politique/article/2023/06/23/le-rn-premier-opposant-a-emmanuel-macron-mais-soutien-regulier-a-l-assemblee-nationale_6178892_823448.html.

^[5] “French elections: Far-right candidate to withdraw after Nazi cap picture emerges”, Le Monde, 2 Ιουλίου 2024, https://www.lemonde.fr/en/france/article/2024/07/02/french-elections-far-right-candidate-to-withdraw-after-nazi-cap-picture-emerges_6676421_7.html.

^[6] « Propos racistes, homophobes, complotistes… La liste des 109 candidats RN épinglés », StreetPress, https://www.streetpress.com/sujet/1720200623-propos-racistes-homophobes-complotistes-liste-candidats-rassemblement-national-epingles-extreme-droite-bardella-deputes-assemblee.

^[7] Katherine Dwyer, “France’s New Nazis: The Resistible Rise of Jean-Marie LePen”, International Socialist Review, τεύχος 2, φθινόπωρο 1997, https://isreview.org/issues/02/LePen/.

^[8] Sylvestre Jaffard, “A French spring”, Tempest, 25 Απριλίου 2023, https://tempestmag.org/2023/04/a-french-spring/.

^[9] NPA-l’Anticapitaliste, https://lanticapitaliste.org/.

^[10] Paul Morao, « Tartine de merde : attention à l’indigestion », Révolution Permanente, 23 Ιουλίου 2024, https://www.revolutionpermanente.fr/Tartine-de-merde-attention-a-l-indigestion.

^[11] Nathalie Arthaud, « Le 30 juin, votez Lutte ouvrière, le camp des travailleurs ! », Lutte Ouvrière, 26 Ιουλίου 2024, https://www.lutte-ouvriere.org/journal/article/30-juin-votez-lutte-ouvriere-camp-travailleurs-176022.html.