Γάζα, 17 Οκτώβρη
Alessandra Bajec
Τι θα σημαίνει η χερσαία εισβολή του Ισραήλ για τη Γάζα;
Το Ισραήλ βομβαρδίζει με σφοδρότητα τη Λωρίδα της Γάζας εδώ και δέκα ημέρες μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, με τις δυνάμεις του να κινητοποιούνται τώρα σε τεράστιους αριθμούς για μια επικείμενη χερσαία επίθεση.
Μέχρι στιγμής, σχεδόν 2.800 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί και περισσότεροι από 10.000 έχουν τραυματιστεί από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, με τη Γάζα να βιώνει μια ανθρωπιστική καταστροφή μετά τα ισραηλινά μέτρα για τη διακοπή της ηλεκτροδότησης και της υδροδότησης και την επιβολή «απόλυτης πολιορκίας».
Μετά την πολύνεκρη επίθεση στο νότιο Ισραήλ –που ονομάστηκε επιχείρηση «πλημμύρα του Αλ Άκσα»– κατά την οποία σκοτώθηκαν πάνω από 1.400 Ισραηλινοί και μαχητές της Χαμάς πήραν σχεδόν 200 ομήρους, Ισραηλινοί αξιωματούχοι ξεκαθάρισαν ότι ο στρατός τους θα χτυπήσει τη Γάζα πιο σκληρά από ποτέ.
Την περασμένη εβδομάδα συγκροτήθηκε για το σκοπό αυτό μια κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης και ένα πολεμικό υπουργικό συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχει ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Μπένι Γκαντζ. Μετά την πρώτη συνεδρίασή του, ο Νετανιάχου ορκίστηκε ότι «κάθε μέλος της Χαμάς είναι νεκρός», υποσχόμενος να εξοντώσει όχι μόνο την ανώτερη ηγεσία της Χαμάς αλλά και ολόκληρη την οργάνωση.
Σε στρατιωτικό επίπεδο, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Γιόαβ Γκαλάντ δήλωσε ότι «αποδέσμευσε όλους τους περιορισμούς» του ισραηλινού στρατού στον πόλεμο κατά της Χαμάς, λέγοντας ότι η Γάζα «δεν θα ξαναγίνει ποτέ αυτό που ήταν».
Δεδομένης αυτής της ρητορικής και της τεράστιας κινητοποίησης του ισραηλινού στρατού, ομάδες δικαιωμάτων και Παλαιστίνιοι αναμένουν μια καταστροφή στη Γάζα.
«Δεύτερη Νάκμπα»
Πριν από την αναμενόμενη χερσαία εισβολή, το Ισραήλ έχει ήδη λάβει το ακραίο μέτρο της επιβολής ενός «απόλυτου αποκλεισμού» στη Γάζα, αποκλείοντας όλα τα είδη πρώτης ανάγκης, όπως νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, τρόφιμα και καύσιμα από τα 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους που ζουν εκεί. Ισραηλινοί υπουργοί δήλωσαν ότι η βοήθεια και άλλα αγαθά θα επιτραπούν μόνο όταν απελευθερωθούν οι Ισραηλινοί όμηροι.
Επιπλέον, 1,1 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι που ζουν στο βόρειο τμήμα της Γάζας διατάχθηκαν την περασμένη Παρασκευή να μετακινηθούν προς το νότο εντός 24 ωρών, εγείροντας φόβους για μια δεύτερη «Νάκμπα» εν μέσω μαζικών αναγκαστικών εκτοπίσεων. Σύμφωνα με την ανθρωπιστική υπηρεσία του ΟΗΕ, OCHA, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες έχουν ήδη αναζητήσει απεγνωσμένα καταφύγιο σε σχολεία του ΟΗΕ, τα οποία έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τη χωρητικότητά τους. Μετά από μια χερσαία εισβολή, η κλίμακα του εκτοπισμού θα μπορούσε να είναι αδιανόητη.
Το συνοριακό πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο, που είναι η μόνη πύλη εισόδου και εξόδου από τη Γάζα, έκλεισε μετά τις συνεχιζόμενες ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που έπληξαν την παλαιστινιακή πλευρά του περάσματος. Οι Αιγύπτιοι αξιωματούχοι είναι επιφυλακτικοί απέναντι στην εισροή προσφύγων, ενώ οι Παλαιστίνιοι φοβούνται ότι τυχόν εκτοπισμός στη χερσόνησο του Σινά θα μπορούσε να γίνει μόνιμος, επαναλαμβάνοντας τις προηγούμενες αναγκαστικές εκτοπίσεις του 1948 και του 1967.
Ανθρωπιστική καταστροφή
Ομάδες δικαιωμάτων έχουν πολλαπλασιάσει τις εκκλήσεις για τη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων που θα επιτρέψουν την παροχή βοήθειας στη Γάζα, εν μέσω προειδοποιήσεων για τη συρρίκνωση των προμηθειών νερού, τροφίμων και καυσίμων εν μέσω «απόλυτου αποκλεισμού».
Ο μοναδικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Γάζας έχει κλείσει, τα νοσοκομεία που έχουν υπερφορτωθεί εξαντλούν τις ζωτικές προμήθειες και άλλες ζωτικές υπηρεσίες θα σταματήσουν σύντομα να λειτουργούν.
«Μια χερσαία εισβολή στη Γάζα θα οδηγούσε σε περισσότερες καταστροφές και δολοφονίες και θα επιδείνωνε την ανθρωπιστική καταστροφή που έχει προκαλέσει το Ισραήλ στους κατοίκους της Γάζας, οι οποίοι έχασαν την πρόσβαση σε νερό, καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα και τρόφιμα», δήλωσε στο The New Arab ο Νουρ Αραφέχ, συνεργάτης του Malcolm H. Kerr Carnegie Middle East Center.
Αξιωματούχοι του τομέα της υγείας και η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ) προειδοποιούν ότι το σύστημα υγείας βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. «Τα νοσοκομεία είναι πλήρως απασχολημένα με τις νοσοκομειακές τους λειτουργίες και οι τραυματίες και οι ασθενείς βρίσκονται στο έδαφος λόγω της εντατικοποίησης της ισραηλινής επίθεσης», ανέφερε το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας σε ανάρτησή του στο Facebook.
«Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, τα νοσοκομεία κινδυνεύουν να μετατραπούν σε νεκροτομεία», δήλωσε ο Φαμπρίτσιο Καρμπόνι, περιφερειακός διευθυντής της ΔΕΕΣ για την Εγγύς και Μέση Ανατολή.
Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι οι κρίσιμες προμήθειες μειώθηκαν επικίνδυνα μετά την πλήρη πολιορκία που διέταξε το Ισραήλ στην πυκνοκατοικημένη περιοχή. Πριν από αυτό το τελευταίο ξέσπασμα βίας, το 58% των κατοίκων της Γάζας χρειαζόταν ανθρωπιστική βοήθεια. Με τον μισό πληθυσμό κάτω των 18 ετών, οι ανάγκες αυτές θα αυξηθούν.
Πολλοί κάτοικοι σπεύδουν τώρα απεγνωσμένα να αποθηκεύσουν τρόφιμα, αλλά τα περισσότερα καταστήματα είναι άδεια. «Πήγα στο παντοπωλείο σήμερα για να προμηθευτώ είδη πρώτης ανάγκης, καθώς το Ισραήλ διέκοψε την παροχή τροφίμων στη Γάζα», έγραψε στο Twitter η Μάχα Χουσεϊνί, ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα που ζει στη Γάζα. «Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος μου είπε ότι τα άδεια ράφια δεν θα ξαναγεμίσουν».
Ο Νουρ Οντέχ, Παλαιστίνιος πολιτικός αναλυτής, εξέφρασε έντονη ανησυχία στο The New Arab για τη διαφαινόμενη κρίση που έρχεται, φοβούμενος ότι η χερσαία εισβολή και η πολιορκία που έχει επιβληθεί στη Γάζα θα σημάνει ότι οι άνθρωποι μπορεί σύντομα να μείνουν χωρίς τρόφιμα και το νοσοκομείο Αλ-Σίφα, το οποίο έχει διαταχθεί από το Ισραήλ να εκκενωθεί, μπορεί να αναγκαστεί να κλείσει.
«Σε ανθρώπινο επίπεδο, αυτό είναι πέρα από καταστροφικό», δήλωσε ο Οντέχ στο TNA. «Σε πολιτικό επίπεδο, είναι η απόλυτη πράξη σκληρότητας για την οποία θα μιλάμε για τις επόμενες γενιές».
Ενώ χιλιάδες κάτοικοι της Γάζας έχουν ήδη εγκαταλείψει τα σπίτια τους, άλλοι έχουν αρνηθεί να τα εγκαταλείψουν, ενώ πολλοί άλλοι διχάζονται μεταξύ της τραυματικής απόφασης να φύγουν και της πιθανότητας θανάτου αν παραμείνουν.
«Με μια χερσαία εισβολή, μπορώ να προβλέψω όλη αυτή τη σφαγή που θα συμβεί με τους αμάχους να παραμένουν παγιδευμένοι», δήλωσε ο Οντέχ.
Καθώς εκατοντάδες χιλιάδες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, ο ΟΗΕ δήλωσε ρητά ότι η μαζική μετεγκατάσταση ήταν «αδύνατο» να εφαρμοστεί και θα μπορούσε να έχει καταστροφικές ανθρωπιστικές συνέπειες.
«Δεν υπάρχει απολύτως κανένα ασφαλές μέρος. Δεν μπορώ καν να φανταστώ τι αντίκτυπο θα είχε μια πλήρης ή μερική χερσαία εισβολή», δήλωσε στο TNA η Χέμπα, ακτιβίστρια από τη Γάζα. «Θα είναι άγρια, καταστροφική και θα χαθούν πολλές ακόμη αθώες ζωές».
Τέτοιες τεράστιες μετακινήσεις ανθρώπων πριν από μια χερσαία εισβολή θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να προκαλέσουν μαζικές απώλειες μεταξύ των αμάχων, με την κλίμακα της επικείμενης καταστροφής να είναι πολύ χειρότερη από οποιαδήποτε στρατιωτική επίθεση έχει δει η Γάζα τα τελευταία χρόνια.
«Θα μπορούσε να φτάσει τις 10.000, 20.000, δεν υπάρχει πραγματικά κανένα όριο στον αριθμό των ανθρώπων που θα μπορούσαν να πληγούν», δήλωσε ο Φρανκ Λόουενσταϊν, πρώην ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, στο BBC Newsnight, επισημαίνοντας ότι χιλιάδες Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να σκοτωθούν κατά τη χερσαία επίθεση του Ισραήλ.
Το 2014, η 52ήμερη «Επιχείρηση Προστατευτική Αιχμή» του Ισραήλ στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 2.000 ανθρώπους, ενώ 19 ημέρες διήρκεσε η χερσαία εισβολή. Ο αριθμός των νεκρών από τους βομβαρδισμούς του Ισραήλ από το Σάββατο έχει ήδη ξεπεράσει αυτόν τον αριθμό.
Αστικές μάχες
Παρά τις προηγούμενες χερσαίες εισβολές, ο στρατός του Ισραήλ θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει σημαντικές επιχειρησιακές προκλήσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, με την πιθανότητα τεράστιων απωλειών μεταξύ των αμάχων.
Λαμβάνοντας υπόψη τη φύση του αστικού πολέμου, θα μπορούσε κάλλιστα να μετατραπεί σε μια παρατεταμένη χερσαία εκστρατεία για το Ισραήλ. Η Χαμάς πιθανότατα έχει επίσης προετοιμαστεί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο και είναι οργανωμένη για αστική μάχη.
«Θα πρόκειται ουσιαστικά για μια μάχη πεζικού με πολλές επιπλοκές για τους Ισραηλινούς επιτιθέμενους», δήλωσε στο France24 ο Φρανκ Λέντγουιτζ, πρώην αξιωματικός των βρετανικών στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών και σήμερα ανώτερος λέκτορας στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ. Είπε ότι μόλις τα ισραηλινά στρατεύματα εισέλθουν στη Γάζα, θα αντιμετωπίσουν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, παγίδες και το δίκτυο σηράγγων της Χαμάς.
Επιπλέον, η τύχη των ομήρων που είναι πιθανό να είναι διασκορπισμένοι σε όλη τη Γάζα περιπλέκει μια χερσαία επίθεση και επιδεινώνει τους κινδύνους κατά τη διάρκεια των χερσαίων επιχειρήσεων. Η Χαμάς, εν τω μεταξύ, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τους αιχμαλώτους ως αποτρεπτικό μέσο κατά των ισραηλινών ενεργειών.
Με τις εξαιρετικά προηγμένες δυνατότητές του, το Ισραήλ πιθανότατα θα επιτύχει στρατιωτικά, αλλά ακόμη και αν η Χαμάς ηττηθεί στο πεδίο της μάχης, η ισραηλινή κατοχή θα εξασφαλίσει ότι ο λόγος ύπαρξής της θα παραμείνει.
Στις προηγούμενες επιθέσεις στη Γάζα το 2006, το 2009, το 2012, το 2014 και το 2021 το Ισραήλ κατέστρεψε τεράστιες εκτάσεις υποδομών στη Γάζα και σκότωσε χιλιάδες αμάχους, αλλά η Χαμάς παρέμεινε στην εξουσία.
«Η ισραηλινή στρατηγική της υπονόμευσης της Χαμάς απέτυχε πλήρως, ενώ φυλάκισε 2 εκατομμύρια πολίτες σε ένα μικροσκοπικό κομμάτι γης. Τώρα, μετά από 16 χρόνια αποτυχημένης πολιτικής, το Ισραήλ επιδιώκει μια κοστοβόρα χερσαία εισβολή. Αυτό είναι το Αφγανιστάν τους», έγραψε σε ένα tweet ο πολιτικός επιστήμονας Ρόμπερτ Κούμπινεκ.
Αλλά ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθεί στρατιωτικά η επερχόμενη εισβολή, οι άμαχοι στη Γάζα θα πληρώσουν το βαρύτερο τίμημα. Ακόμη και πριν από την τρέχουσα κλιμάκωση είχε την υψηλότερη ανεργία στον κόσμο, με το 80% των κατοίκων της Γάζας να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και μόνο έως έξι ώρες την ημέρα να έχουν ηλεκτρικό ρεύμα.
Τόσο το 2012 όσο και το 2015, ο ΟΗΕ δήλωσε επιτακτικά ότι η Γάζα θα μπορούσε να γίνει «αβίωτη» μέχρι το 2020 λόγω του 16ετούς ισραηλινού αποκλεισμού. Η επικείμενη χερσαία εισβολή του Ισραήλ θα μπορούσε να καθορίσει περαιτέρω το μακροπρόθεσμο μέλλον της, ενδεχομένως με αδιανόητες συνέπειες.
Μετάφραση: elaliberta.gr
Alessandra Bajec, “What will Israel’s ground invasion mean for Gaza?”, The New Arab, 16 Οκτωβρίου 2023, https://www.newarab.com/analysis/what-will-israels-ground-invasion-mean-gaza.
Η Alessandra Bajec είναι ανεξάρτητη δημοσιογράφος και ζει στην Τύνιδα.
