Αντιπροσωπεία της 4ης Διεθνούς στη Σερβία
Σερβία: Η εξέγερση μετά την κατάρρευση
5 Νοεμβρίου 2025
Ένα χρόνο μετά την κατάρρευση της στέγης του σιδηροδρομικού σταθμού του Νόβι Σαντ, που στοίχισε τη ζωή σε 16 άτομα, το πολιτικό τοπίο της Σερβίας ανατράπηκε ριζικά από ένα φοιτητικό κοινωνικό κίνημα με μια ένταση που η χώρα δεν έχει γνωρίσει εδώ και δεκαετίες. Μια αντιπροσωπεία της 4ης Διεθνούς, αποτελούμενη από συντρόφους της GA (Αντικαπιταλιστική Αριστερά, Βέλγιο) και του NPA-A (Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα, Γαλλία), επισκέφθηκε πολιτικούς, συνδικαλιστές, μέλη συλλόγων και φοιτητές, προκειμένου να οικοδομήσει μαζί τους δεσμούς αλληλεγγύης και να μεταφέρει τα μηνύματά τους στις χώρες μας.
Βία, διαφθορά, νεποτισμός, εθνικισμός: αυτές οι λέξεις πιθανώς δεν αρκούν για να χαρακτηρίσουν το αστυνομικό καθεστώς του Σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος ηγείται της χώρας από το 2012. Η επιρροή του στις θεσμούς και στην ακίνητη περιουσία της χώρας είναι εκτεταμένη. Για να βρει κανείς μια απλή θέση εργασίας σε πολλούς τομείς, ή ακόμα και για να βρει μια απλή στέγη, συνιστάται ανεπιφύλακτα να γίνει μέλος του κυβερνώντος κόμματος, του SNS (Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα), και να συμμετέχει στις προπαγανδιστικές του συγκεντρώσεις. Πολλοί Σέρβοι θεωρούν ότι βρίσκονται «υπό κατοχή». Και δεν αναφέρονται μόνο στις ιμπεριαλιστικές παρεμβάσεις, από την Ανατολή και τη Δύση, που κλείνουν τα μάτια τους απέναντι στην πραγματικότητα του καθεστώτος.
Οι φοιτητές, κινητήρια δύναμη της αντίστασης στο καθεστώς
Η καταστροφή του Νόβι Σαντ, σύμπτωμα μιας διαφθοράς που κατέστρεψε την οικονομική υποδομή της χώρας, λειτούργησε ως πυροδότης. Το διδακτικό προσωπικό, ξεπερνώντας τον παραδοσιακό του συνδικαλισμό, ξεκίνησε ένα απεργιακό κίνημα. Πολύ γρήγορα, φοιτητές από όλες τις γωνιές της χώρας προσχώρησαν μαζικά στο κίνημα. Οργανωμένοι σε συνελεύσεις εφαρμόζοντας αυστηρές δημοκρατικές πρακτικές, διοργανώνουν μακρές πορείες σε όλη τη χώρα. Από χωριό σε χωριό, τους υποδέχονται οι κάτοικοι ως ήρωες. Η πλειοψηφία του πληθυσμού υποστήριξε με ενθουσιασμό το κίνημα αυτών που αποκαλεί «τα παιδιά μας».
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά και συγκινητικά σύμβολα ήταν η συνάντηση των φοιτητών του Νόβι Παζάρ, μιας πόλης με μουσουλμανική και βοσνιακή πλειοψηφία, με τους φοιτητές από την υπόλοιπη χώρα: μια σκηνή με απίστευτη συμβολική δύναμη σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης που στοιχειώνεται από τον εμφύλιο γενοκτονικό πόλεμο. «Είναι η πρώτη φορά που αισθάνομαι Σέρβος πολίτης», θα πει ένας φοιτητής από το Νόβι Παζάρ κατά την άφιξή του στο Βελιγράδι.
Ένα κίνημα που επιβραδύνεται και ετοιμάζεται εκλογικά
Από την αρχή του σχολικού έτους, το κίνημα δυσκολεύεται να βρει νέα πνοή· οι αποκλεισμοί των πανεπιστημίων έχουν σταματήσει σχεδόν παντού. Έλλειψη πολιτικού συντονισμού; Εξάντληση του κινήματος μακροπρόθεσμης πνοής; Αποτυχημένη σύγκλιση με το συνδικαλιστικό κίνημα; Συγκρουσιακή σχέση με μια πολιτικά απαξιωμένη αντιπολίτευση; Εντατικοποίηση της καταστολής από το καθεστώς; Δομικό αδιέξοδο λόγω της θέσης της Σερβίας στην παγκόσμια οικονομία; Οι εξηγήσεις για τα σημερινά αδιέξοδα είναι πολλαπλές και μαρτυρούν τον πλούτο των στρατηγικών συζητήσεων που διεξάγονται στην σερβική αριστερά.
Για να βρει μια πολιτική διέξοδο, το φοιτητικό κίνημα, που απαιτεί την αποχώρηση του Βούτσιτς και τη διεξαγωγή ελεύθερων και δημοκρατικών εκλογών, επέλεξε να παρουσιάσει μια ανεξάρτητη εκλογική λίστα. Μια φοιτητική λίστα που ξεκίνησε μια εκτεταμένη προγραμματική και οργανωτική δουλειά, σε συνεργασία με τον υπόλοιπο πληθυσμό και την κοινωνία των πολιτών. Ορισμένες δημοσκοπήσεις της δίνουν ποσοστά άνω του 45% των προθέσεων ψήφου. Το καθεστώς το έχει καταλάβει καλά, αρνούμενο κάθε πρόωρη εκλογή και παίζοντας στο έπακρο την κάρτα της αποσύνθεσης και της καταστολής. Θα σταθούμε στο πλευρό τους σε αυτόν τον επικίνδυνο αγώνα και τους εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας.
Η αντιπροσωπεία της 4ης Διεθνούς στη Σερβία
5/11/2025
Μετάφραση ΤΠΤ – “4” από:
https://www.gaucheanticapitaliste.org/serbie-le-soulevement-apres-leffondrement/
https://lanticapitaliste.org/actualite/international/serbie-le-soulevement-apres-leffondrement
