Tarás Shevchuk

1000 ημέρες πολέμου: Ο Πούτιν παίζει «ρωσική ρουλέτα» με τις πυρηνικές κεφαλές;

Διανύουμε μια περίοδο σεισμικών αλλαγών και μια σειρά αλληλένδετων πολιτικών γεγονότων. Ξεκινώντας από τις ΗΠΑ με τον θρίαμβο του Ντόναλντ Τραμπ και τις εντάσεις που προκαλεί η σύνθεση του μελλοντικού υπουργικού του συμβουλίου. Βρισκόμαστε επίσης αντιμέτωποι με την κλιμάκωση που αντιπροσωπεύει η συμμετοχή χιλιάδων βορειοκορεατικών στρατευμάτων στη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Αντιμέτωπη με αυτά τα στοιχεία, η Ουκρανία έλαβε από τον Μπάιντεν την καθυστερημένη «περιορισμένη άδεια» να επιτεθεί σε στόχους στο ρωσικό έδαφος με όπλα που κατασκευάζονται στη Δύση. Η απάντηση του Πούτιν ήταν άμεση, εκτοξεύοντας τον νέο υπερηχητικό πύραυλο «Oreshnik», ικανό να μεταφέρει πυρηνικό φορτίο, πάνω από την πόλη Ντνίπρο – ένα σημαντικό βιομηχανικό κέντρο στη νοτιοανατολική Ουκρανία. Η επίθεση αυτή συνοδεύτηκε από μια ρητή απειλή για κλιμάκωση της σύγκρουσης «εάν ξεπεραστούν οι κόκκινες γραμμές», με πλήγματα εναντίον των χωρών που προμηθεύουν όπλα στην Ουκρανία.

Και παράλληλα άφησε ένα ρητό και κολακευτικό μήνυμα προς τον Τραμπ ως νέο εκλεγμένο πρόεδρο, προτρέποντάς τον «να μην επιτρέψει στην απερχόμενη διοίκηση του Λευκού Οίκου να συνεχίσει να υπονομεύει την πορεία των διαπραγματεύσεων». Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ επαναλαμβάνουν αυτό το αφήγημα κατά της απόφασης του Μπάιντεν. Μπροστά σε αυτά τα γεγονότα, το Συμβούλιο του ΝΑΤΟ πραγματοποίησε έκτακτη συνεδρίαση και μίλησε για «επικείμενο παγκόσμιο πόλεμο». Τα γεγονότα αυτά επανέφεραν τον πόλεμο στην Ουκρανία στο επίκεντρο της προσοχής πλατιών τμημάτων του πληθυσμού, πέρα από τους πολιτικοποιημένους κύκλους. Είναι λογικό ότι το άκουσμα της «επικείμενης απειλής πυρηνικού πολέμου» έχει αντίκτυπο, ακόμη και αν προς το παρόν είναι απλώς ρητορικό. Θα προσπαθήσουμε εδώ να αναλύσουμε τη ρίζα της απειλής του Πούτιν να παίξει «ρωσική ρουλέτα» με πυρηνικές κεφαλές. Πέρα όμως από τον συναγερμό και τη ρητορική μονομαχία από τη μία ή την άλλη πλευρά, η ουσία της πολιτικής της αμερικανικής κυβέρνησης δεν έχει αλλάξει ποιοτικά: να περιορίσει την παροχή επιθετικών όπλων στην Ουκρανία. Ας δούμε τι κρύβεται πίσω από τόσο ηχηρές δηλώσεις όπως η εκτόξευση πυραύλων και η απειλή ρίψης βομβών.

Ας ξεκινήσουμε επισημαίνοντας ότι η απειλή του «πυρηνικού κλαμπ» είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται ο Πούτιν –και χρησιμοποιεί ο δυτικός ιμπεριαλισμός– για να ασκήσει πίεση στην Ουκρανία, ώστε να αναγκάσει την κυβέρνησή της να καθίσει να διαπραγματευτεί την «ειρήνη» με τις προσαρτήσεις και να την αναγκάσει να αποδεχτεί τη διχοτόμηση της Ουκρανίας. Αυτό ακριβώς κάνουν οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ και φυσικά η Κίνα, ακόμα και ο Πάπας, κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου της Ουκρανίας, ο οποίος διεξάγεται από την πλειονότητα της εργατικής της τάξης, παρά την υποταγή της πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας της χώρας στις επιταγές του ιμπεριαλισμού.

Γιατί; Επειδή το «blitzkrieg» που σχεδίασε το καθεστώς Πούτιν για να καταλάβει το Κίεβο σε λίγες μέρες και να κατακτήσει την Ουκρανία σαρώνοντας την κυβέρνηση Ζελένσκι και σχηματίζοντας μια κυβέρνηση μαριονέτα προσκείμενη στο Κρεμλίνο, εκκαθαρίζοντας όλους τους πιθανούς ηγέτες που θα μπορούσαν να προωθήσουν μια ενεργή αντίσταση, έχει μετατραπεί σε έναν πόλεμο που διαρκεί χίλιες μέρες και που θα οξύνει τις διαμάχες μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στο πλαίσιο της κρίσης της σημερινής παγκόσμιας τάξης πραγμάτων.

Και οι ΗΠΑ, η παρηκμασμένη ηγεμονική δύναμη, θυμούνται πολύ καλά το ντροπιαστικό φιάσκο στο Ιράκ και την πρόσφατη ήττα που υπέστησαν από την αντίσταση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλες οι δυνάμεις χρησιμοποιούν τον υποκριτικό λόγο της «αποφυγής της κλιμάκωσης» και κατηγορούν την άλλη για κλιμάκωση. Όμως όλες βρίσκονται σε μια πυρετώδη κούρσα εξοπλισμών, προβλέποντας μια αναπόφευκτη μελλοντική παγκόσμια ένοπλη σύγκρουση.

Μια επιθετικότητα που ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια

Στην πραγματικότητα, η ρωσική επιθετικότητα ξεκίνησε με την προσάρτηση της Κριμαίας και την εισβολή ρωσικών παραστρατιωτικών δυνάμεων στο Ντονμπάς και την αυτοανακήρυξη αυτονομιστικών δημοκρατιών ως απάντηση στη λαϊκή εξέγερση του Μαϊντάν που ανέτρεψε τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς. Εκείνη την εποχή, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ εξέφρασαν απλώς «ανησυχία» και έκαναν τα στραβά μάτια – ακόμη και ο πρόεδρος της Γερμανίας Στάινμαγιερ επισκέφθηκε την προσαρτημένη Κριμαία!

Όταν ξεκίνησε η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022, τα στρατεύματα του Κρεμλίνου προωθήθηκαν προς τους ουκρανικούς στόχους τους από τη Λευκορωσία, από την πόλη Μπέλγκοροντ στα ρωσικά σύνορα προς το Χάρκοβο, από την προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας και από τα εδάφη που κατέλαβαν από το 2014 στο Ντονμπάς. Οι προβλέψεις των ιμπεριαλιστών για τη ρωσική επίθεση ήταν τόσο δυσοίωνες που ο Μπάιντεν προσέφερε στον Ζελένσκι μια γρήγορη διαφυγή, φοβούμενος ότι η προέλαση των εισβολέων θα καθιστούσε αδύνατη μια επιχείρηση διάσωσης. Αλλά ο Ουκρανός πρόεδρος αναγκάστηκε να απορρίψει την ευγενική προσφορά του «Λευκού Οίκου». Γιατί το έκανε αυτό;

Εκείνη τη στιγμή, δεκάδες χιλιάδες Ουκρανοί εθελοντές, εμπνευσμένοι από αληθινό πατριωτισμό, πήραν την αντίσταση στα χέρια τους και συνέρρευσαν στα οπλοστάσια για να ζητήσουν όπλα –και, ενάντια στη γραφειοκρατική αδράνεια, να τα καταλάβουν– για να αντιμετωπίσουν τους εισβολείς στα προάστια του Κιέβου. Παρά τις τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές μεταξύ του πληθυσμού, κατάφεραν να εκδιώξουν τους εισβολείς από ολόκληρη τη βόρεια Ουκρανία. Από εκεί και πέρα, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αυξήθηκαν από 50.000 ανεκπαίδευτους, μη επιστρατευμένους και άοπλους στρατιώτες πριν από την εισβολή σε 450.000 σήμερα, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από τις εργαζόμενες τάξεις των πόλεων και της υπαίθρου. Και ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς προσφέρθηκε εθελοντικά τους πρώτους μήνες του 2022. Και παρά τις πολλές απώλειες και την εξάντληση που προκάλεσαν οι 1.000 ημέρες πολέμου, τα στρατεύματα αυτά είναι σήμερα πολύ πιο έμπειρα από ό,τι όταν ξεκίνησαν.

Οι ουκρανικές μάζες απέδειξαν –για άλλη μια φορά στον κόσμο– ότι ένας ένοπλος, αντιστεκόμενος λαός μπορεί να σταματήσει και να εκδιώξει μια πολύ ανώτερη στρατιωτική δύναμη. Και γι’ αυτό οι ιμπεριαλιστές άρχισαν να φοβούνται αυτή την αυτοοργανωμένη λαϊκή αντίσταση –αν και υποταγμένη στο στρατιωτικό γενικό επιτελείο– περισσότερο από τον ίδιο τον εισβολέα και τον κατακτητή. Αυτό συμβαίνει επειδή αυτή η αντίσταση έχει μια λανθάνουσα, αντικειμενικά επαναστατική δυναμική και ο πιθανός θρίαμβός της μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο την κατάρρευση του καθεστώτος Πούτιν αλλά και την αποδυνάμωση του κατασταλτικού ελέγχου του σε ολόκληρη την περιοχή της πρώην ΕΣΣΔ όπου οι μάζες υπόκεινται σε παρόμοια καθεστώτα. Αυτό το καθεστώς μπορεί ακόμα να κάνει μεγάλη ζημιά στην Ουκρανία με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά η επιδίωξή του να καταλάβει ολόκληρη τη χώρα έχει αποτύχει.

Η σημερινή κατάσταση

Παρά τις ηρωικές προσπάθειες της Ουκρανίας και τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν οι Ρώσοι, το ανατολικό και το νότιο μέτωπο έχουν σταθεροποιηθεί εδώ και μήνες προς όφελος του Κρεμλίνου. Όσο όμως γίνονται εμφανείς οι τεράστιες δυσκολίες του Κιέβου να ανακτήσει όλα τα εδάφη του, τόσο αυξάνεται η απελπισία του Κρεμλίνου. Η Ρωσία εξαρτάται περισσότερο από ποτέ από την Κίνα, εξαρτάται επίσης από στρατιωτικό υλικό – εκατοντάδες χιλιάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shajid από το Ιράν και εκατομμύρια βλήματα βαρέως πυροβολικού και τώρα χιλιάδες στρατιώτες από τη Βόρεια Κορέα. Και συνεχίζει να προσλαμβάνει μισθοφόρους στρατιώτες σε διάφορες χώρες.

Η πρόσφατη αιφνιδιαστική προέλαση των Σύριων ανταρτών εναντίον του δικτάτορα Άσαντ, οι οποίοι κατέλαβαν το Χαλέπι και την περιοχή Ιντλίμπ, αναγκάζει το καθεστώς Πούτιν να στείλει στρατεύματα, αεροπλάνα και όπλα όχι μόνο για να υπερασπιστεί το συριακό καθεστώς –του οποίου είναι το κύριο στήριγμα [και το οποίο στη συνέχεια κατέρρευσε – σ.τ.μ.] – αλλά και τις δύο δικές του στρατιωτικές βάσεις στη χώρα αυτή. Μια άλλη περιοχή όπου η επιρροή της Ρωσίας υφίσταται αναταράξεις και αστάθεια είναι ο Καύκασος. Εκεί ξέσπασαν και πάλι βίαιες συγκρούσεις, στις οποίες πρωτοστάτησαν οι γεωργιανές μάζες εναντίον των δυνάμεων καταστολής, απορρίπτοντας την πρόσφατη εκλογική νοθεία που έδωσε τη νίκη στο κόμμα «Γεωργιανό Όνειρο», το οποίο συνδέεται με επιχειρήσεις με τη Μόσχα και την αναστολή των συνομιλιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και επίσης στην Αμπχαζία –μια αυτόνομη περιοχή που αποσπάστηκε από τη Γεωργία πριν από 30 χρόνια– όπου ο πληθυσμός εξεγέρθηκε και εκδίωξε τη ρωσική κυβέρνηση-μαριονέτα.

Στρατιωτική και κοινωνικοπολιτική κατάσταση στην Ουκρανία

Ως αποτέλεσμα της ιμπεριαλιστικής πολιτικής, η οποία μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: αποικιοποίηση, χρέος, φειδωλή κρίσιμη βοήθεια και εκβιασμός για να εξαναγκαστεί να διαπραγματευτεί ειρήνη με προσαρτήσεις, η Ουκρανία βρίσκεται σε αμυντική θέση στον στρατιωτικό και οικονομικό τομέα. Βρίσκεται επίσης σε αμυντική θέση στο διπλωματικό πεδίο. Σε αυτό το πλαίσιο ο Ζελένσκι παρουσίασε το «σχέδιο νίκης» του. Το περιεχόμενό του βασίζεται στην εξαιρετικά απίθανη πρόταση πρόσκλησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, αυτή η γενική αμυντική κατάσταση έχει αντιφατικές πτυχές, κυρίως λόγω των δυνατοτήτων που εξακολουθούν να υπάρχουν στις μάζες. Πρέπει να πούμε, ωστόσο, ότι αυτό το δυναμικό δεν είναι ανεξάντλητο και βλέπουμε ότι ο δυναμισμός του φθίνει. Αλλά αυτό το δυναμικό αντανακλάται επίσης στις ένοπλες δυνάμεις. Ειδικότερα, οι ζωτικές ανάγκες του πολέμου –παρά την αντίθετη πολιτική της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης– ανάγκασαν τις υπηρεσίες των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων να αναδιαμορφώσουν ένα εναπομείναν τμήμα του σημαντικού Στρατιωτικο-Βιομηχανικού Συμπλέγματος.

Σε αυτά τα δύο χρόνια έχει αναπτύξει τη δική του παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών (συμπεριλαμβανομένων των ναυτικών) και πυραύλων σε μικρότερες ποσότητες, τα οποία έχουν πλήξει και πυρπολήσει σημαντικά διυλιστήρια, ραντάρ και οπλοστάσια ή αποθήκες πυραύλων και πυρομαχικών που βρίσκονται πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα μέσα στη Ρωσία, επηρεάζοντας σοβαρά τον εφοδιασμό των εισβολέων με πυρομαχικά. Οι επιθέσεις εντείνονται επίσης, με ουκρανικούς πυραύλους να πλήττουν την Κριμαία.

Σήμερα εγείρεται ένα βασικό ερωτηματικό για την παράταση του πολέμου: θα προχωρήσει ο Τραμπ σε δραστικότερη διακοπή των δανείων προς την Ουκρανία και θα προκαλέσει τη συνθηκολόγησή της; Από την πλευρά του ουκρανικού καθεστώτος, βλέπουμε την επιτάχυνση των προετοιμασιών μπροστά σε αυτή την πιθανότητα. Όμως, λόγω ενός συσχετισμού δυνάμεων με τις μάζες που προέκυψε στο Μαϊντάν το 2014 και εξακολουθεί να υφίσταται, παρά την αντιδραστική διολίσθηση της «δημοκρατίας» και τις δευτερογενείς επιπτώσεις της αντεπαναστατικής επιθετικότητας του Πούτιν, ο Ζελένσκι προσέχει πολύ να μη φανεί απροκάλυπτα αποθαρρυντικός προς την αντίσταση. Αναγγέλλει όμως την αναζήτηση «ενός γρήγορου τέλους του πολέμου» και «μιας δίκαιης ειρήνης».

Μια επαναστατική ταξική πολιτική για τον πόλεμο της εθνικής απελευθέρωσης

Παρά τη δύσκολη αμυντική κατάσταση, είναι δυνατόν να την αντιστρέψουμε, να νικήσουμε την εισβολή του Πούτιν και να διώξουμε τους Ρώσους κατακτητές από ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας. Για να γίνει αυτό, η Ουκρανία χρειάζεται σύγχρονα όπλα, πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς και αρκετές δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη F-16.

Καταδικάζουμε κάθε «ειρηνευτική πρωτοβουλία» που περιλαμβάνει προσαρτήσεις. Η μόνη δίκαιη ειρήνη είναι αυτή που σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Απορρίπτουμε το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ για τον υποκριτικό ιμπεριαλιστικό εκβιασμό και τη λεηλασία τους, ενώ παραδίδουν την κυριαρχία και την ακεραιότητα της Ουκρανίας και διαπραγματεύονται προσαρτήσεις με τον Πούτιν. Απορρίπτουμε αυτή τη λεηλασία και απαιτούμε τα εξής:

Διαγραφή του εξωτερικού χρέους της Ουκρανίας προς το ΔΝΤ και όλους τους ιμπεριαλιστές τοκογλύφους!

Κατάσχεση όλων των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και επιχειρήσεων και εκείνων των ουκρανών ολιγαρχών που συνεχίζουν να υπηρετούν το επιθετικό καθεστώς!

Συγκέντρωση της οικονομίας στα χέρια του κράτους, υπό εργατικό έλεγχο, στην υπηρεσία της εθνικής άμυνας!

Όλη η οικονομία και οι πόροι του έθνους στην υπηρεσία της νίκης στον πόλεμο και όχι στην υπηρεσία των κερδών των ολιγαρχών και των πολυεθνικών εταιρειών!

Καλούμε την ευρωπαϊκή και παγκόσμια εργατική τάξη, ιδιαίτερα τους λαούς που είναι υποταγμένοι στη δικτατορία του Πούτιν, να δείξουν έμπρακτη αλληλεγγύη στην ένοπλη αντίσταση του ουκρανικού εργαζόμενου λαού!

Καταγγέλλουμε τους κρυφούς υπερασπιστές του Πούτιν που προσπαθούν να απομονώσουν την ουκρανική αντίσταση για την εθνική της απελευθέρωση με «ειρηνιστικά» επιχειρήματα!

Η ουκρανική εργατική τάξη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, θυσιάζοντας τη ζωή της για την κυριαρχία και την ακεραιότητα της χώρας. Αλλά σε ποιον ανήκουν οι καρποί αυτής της οικονομίας και ολόκληρης της χώρας; Ποιον υπηρετεί η εξουσία του ουκρανικού κράτους; Εμείς, οι εργαζόμενοι, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για μια ανεξάρτητη Ουκρανία! Αυτή η ανεξαρτησία θα είναι δυνατή μόνο με μια κυβέρνηση των εργαζομένων και όχι των ολιγαρχών, οι οποίοι συνδέονται με τις δυνάμεις που διαπραγματεύονται με τον Πούτιν τη διαίρεση της Ουκρανίας!

Για τους λόγους αυτούς, όλες μας οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην οικοδόμηση μιας ανεξάρτητης πολιτικής οργάνωσης της εργατικής τάξης.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Tarás Shevchuk, “1000 días de Guerra: ¿Putin juega a la ‘ruleta rusa’ con ojivas nucleares?”, Liga Internacional de los Trabajadores – Cuarta Internacional, 5 Δεκεμβρίου 2024, https://litci.org/es/1000-dias-de-guerra-putin-juega-a-la-ruleta-rusa-con-ojivas-nucleares/?utm_source=copylink&utm_medium=browser.

Tarás Shevchuk, “1000 Days of War: Is Putin playing “Russian roulette” with nuclear warheads?”, International Worker’s League – Fourth International, 29 Δεκεμβρίου 2024, https://litci.org/en/1000-days-of-war-is-putin-playing-russian-roulette-with-nuclear-warheads/.