ΗΠΑ- Εκλογές 2024: μια πρώτη εκτίμηση
Εθνική Επιτροπή του Solidarity
ΠΗΓΗ: https://solidarity-us.org
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: elaliberta.gr
«Δεν θα πρέπει να αποτελεί μεγάλη έκπληξη το γεγονός ότι ένα Δημοκρατικό Κόμμα που έχει εγκαταλείψει τους ανθρώπους της εργατικής τάξης θα διαπιστώσει ότι η εργατική τάξη το έχει εγκαταλείψει. Ενώ η ηγεσία των Δημοκρατικών υπερασπίζεται το status quo, ο αμερικανικός λαός είναι θυμωμένος και θέλει αλλαγή. Και έχουν δίκιο». - Μπέρνι Σάντερς
Οι αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου έφεραν μια σαρωτική νίκη για την ακροδεξιά, όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και διεθνώς. Το αποτέλεσμα έχει προκαλέσει κύματα σοκ όχι μόνο στο κατεστημένο του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά και στις προοδευτικές δυνάμεις και στα κινήματα για φυλετική, ιθαγενική και έμφυλη δικαιοσύνη.
Σίγουρα, η αποφασιστική νίκη του Τραμπ πρόλαβε τους φόβους για μετεκλογικό χάος και συνταγματική κρίση. ‘Όλες αυτές οι χαλκευμένες κατηγορίες της δεξιάς για «μαζική εξαπάτηση των ψηφοφόρων» εξατμίστηκαν σαν την πρωινή δροσιά. Μπορούμε επίσης να τραβήξουμε μια καταληκτική γραμμή κάτω από τη συνολική προεδρική κληρονομιά του Τζο Μπάιντεν: επέτρεψε τη γενοκτονία στη Γάζα, προσκολλήθηκε στην καμπάνια επανεκλογής του η οποία είχε λήξει πολύ πριν από την ημερομηνία λήξης της, και επανέφερε τον Τραμπ στην εξουσία.
Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι τόσο ολέθρια όσο προβλέπουν πολλοί σχολιαστές. Αυτό ισχύει σίγουρα για τον παλαιστινιακό λαό που υφίσταται τη γενοκτονία του κράτους του Ισραήλ και των ΗΠΑ, πολύ πιθανόν για τον αγώνα της Ουκρανίας να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την εισβολή της Ρωσίας, αναμφίβολα για τις κοινότητες μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες που αντιμετωπίζουν μια νέα κυριαρχία της τρομοκρατίας, και για τους φιλοπαλαιστινιακούς ακτιβιστές φοιτητές και καθηγητές που αντιμετωπίζουν την καταστολή στα πανεπιστήμια, καθώς και τις διαφαινόμενες απειλές για τα κινήματα κατά του ρατσισμού, υπέρ των δικαιωμάτων των LGBTQ και των τρανσέξουαλ. Θα επιταχύνει επίσης -δεν ξέρουμε πόσο- την παγκόσμια αποκάλυψη της κλιματικής αλλαγής.
Υπάρχουν πολλά να πούμε για όλα αυτά, και μπορούμε να αναφερθούμε μόνο σε μερικά από αυτά σε αυτή την αρχική τοποθέτηση. Αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε με ένα πρόβλημα που θέτει η νίκη του Τραμπ/MAGA και είναι πολύ μεγαλύτερο από την ήττα μιας στάσιμης προεδρίας του Μπάιντεν: Για τους ανθρώπους του σοσιαλιστικού κινήματος, ο αγώνας και ο ακτιβισμός της εργατικής τάξης είναι το κρίσιμο στοιχείο για την κατάκτηση σοβαρών και διαρκών κατακτήσεων. Ωστόσο, η σημερινή πραγματικότητα είναι ότι μια σημαντική μειοψηφία των εργαζομένων στις Ηνωμένες Πολιτείες - σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι μόνο μεταξύ των λευκών εργαζομένων - έχει πεισθεί να ψηφίσει υπέρ μιας βαθιά αντιδραστικής ατζέντας. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, τα μισά μέλη των συνδικάτων στο Μίσιγκαν υποστήριξαν τον Τραμπ.
Οι εργαζόμενοι που ψηφίζουν τον Τραμπ δεν ταυτίζονται απαραίτητα με σκληρό τρόπο με τις άθλιες κοινωνικές πολιτικές της ακροδεξιάς. Είναι δελεαστικό και εν μέρει βάσιμο να αποδώσουμε το εκλογικό αποτέλεσμα στη Λευκή Υπεροχή - αλλά τελικά, αυτή είναι μια σταθερή πραγματικότητα στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν εξηγεί επαρκώς το αποτέλεσμα του 2024. Αν αυτές οι εκλογές περιστράφηκαν γύρω από ένα κεντρικό ζήτημα, αυτό ήταν ο πληθωρισμός, στον απόηχο της διάλυσης της ζωής των ανθρώπων από τον Κόβιντ.
Οι ρατσιστικές αντι-μεταναστευτικές εκκλήσεις ήταν σαφώς μια κινητήρια δύναμη στη Δεξιά, και προφανώς παραμένουν, αλλά οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι αυτές δεν ήταν πρωταρχικές – αντίθετα αυτό ίσχυε και για τους πολύ πραγματικούς φόβους για το μέλλον της δημοκρατίας που κινητοποίησαν μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων των Δημοκρατικών.
Η αποχώρηση της εργατικής τάξης από το Δημοκρατικό Κόμμα δεν είναι μια εντελώς νέα εξέλιξη. Εμφανίζεται στις εκλογές από τη δεκαετία του 1980, επιταχύνθηκε κατά τη διάρκεια των καταστροφικών «νεοφιλελεύθερων» δεκαετιών και έρχεται στο προσκήνιο τώρα. Ταυτόχρονα, η πολιτική αποξένωση είναι ευρέως διαδεδομένη σε όλο τον πληθυσμό. Το 2024 οι ψήφοι του Τραμπ δεν άλλαξαν πολύ, στα 72 εκατομμύρια περίπου (έναντι 74 εκατομμυρίων το 2020), ενώ οι ψήφοι των Δημοκρατικών για την προεδρία μειώθηκαν κατά 13 εκατομμύρια, στα 68 εκατομμύρια, από 81 εκατομμύρια το 2020.
Ακόμη και καθώς ετοιμαζόμαστε να συμμετάσχουμε στην αντίσταση, με όλα τα διαθέσιμα μέσα, στην επερχόμενη επίθεση στα προοδευτικά κινήματα και τους ευάλωτους πληθυσμούς, η σοσιαλιστική αριστερά πρέπει να αντιμετωπίσει τις δεξιές πολιτικές τάσεις σε μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης και να αναλύσει με σαφήνεια πώς μπορούν να ανατραπούν.
Η ίδια η ακροδεξιά θα κάνει μέρος της δουλειάς - καθώς οι δασμοί του Τραμπ, οι φορολογικές περικοπές για τους πλούσιους και οι επιθέσεις σε βασικά προγράμματα και υπηρεσίες στοχοποιούν εκατομμύρια ανθρώπους που τον ψήφισαν. Αλλά αυτό δεν θα μετακινήσει αυτόματα τους ανθρώπους της εργατικής τάξης προς τα αριστερά, ειδικά όσο τόσοι πολλοί αντιδρούν στην κρίση της ζωής τους ως απομονωμένα άτομα και οικογένειες και όχι ως οργανωμένη ταξική δύναμη.
Η πανωλεθρία των Δημοκρατικών
Δεν αγνοούμε τις σοβαρές πιέσεις στις ζωές των ανθρώπων που απορρέουν από την πανδημία του Κόβιντ, ιδίως τον προκαλούμενο διαβρωτικό πληθωρισμό (που ψευδώς χρεώνεται από τη δεξιά πτέρυγα, φυσικά, στις «ανεξέλεγκτες κυβερνητικές δαπάνες»). Πιστεύουμε όμως ότι ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς επισημαίνει ακριβώς τον βασικό λόγο για τον οποίο μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης έχει «εγκαταλείψει» τους Δημοκρατικούς.
Είναι πολύ εύκολο να εστιάζουμε σε δευτερεύοντα ζητήματα και σε λάθη τακτικής. Φυσικά, το κατεστημένο των Δημοκρατικών συγκάλυψε την πτώση του Μπάιντεν για πάρα πολύ καιρό. Φυσικά, η άρνησή τους στο συνέδριο να επιτρέψουν μια και μόνο ομιλία από έναν Παλαιστίνιο-Αμερικανό αντιπρόσωπο ήταν μια κυνική, δειλή και ρατσιστική προσβολή - η οποία θα μπορούσε να είχε αποβεί μοιραία αν οι εκλογές είχαν αποδειχθεί πολύ πιο αμφίρροπες και η ψήφος των Αραβο-Αμερικανών και των προοδευτικών ήταν καθοριστική.
Αλλά πρέπει να φτάσουμε στο γιατί η εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις - η οποία σχεδιάστηκε όχι από τη Χάρις αλλά από την ίδια κουστωδία εταιρικών συμβούλων που εισπράττουν τις φουσκωμένες αμοιβές τους μετά από κάθε χαμένη προσπάθεια - ήταν τόσο ανούσια. Η Χάρις επικεντρώθηκε στο μοναδικό ουσιαστικό θέμα του δικαιώματος στην άμβλωση, το οποίο φυσικά έχει απήχηση, μαζί με το ότι δεν είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, και πολύ λίγα άλλα.
Η οικονομική της πλατφόρμα ήταν κυρίως κενές φράσεις για «ευκαιρίες», με προεκλογικές χειρονομίες προς τα συνδικάτα - αλλά δεν είπε τίποτα για τον νόμο PRO (Protect the Right to Organize) που οι Δημοκρατικοί δεν κατάφεραν να περάσουν, ούτε για την αύξηση του κατώτατου μισθού στα όρια της φτώχειας ή για την αντιμετώπιση των αισχρών ανισοτήτων στη χώρα. Αντί να αγκαλιάσει το μήνυμα του Μπέρνι Σάντερς που επιτίθεται στην εξουσία των επιχειρήσεων, η ίδια (δηλαδή οι επαγγελματίες σύμβουλοι που διαμόρφωσαν την εκστρατεία) επέλεξε να περιοδεύσει με τη Λιζ Τσένι, προτείνοντας ουσιαστικά μια κυβέρνηση συνασπισμού με τους Ρεπουμπλικάνους που δεν ανήκουν στον Τραμπ.
Η υπόσχεσή της να «οικοδομήσει τον πιο φονικό στρατό στον κόσμο» δεν είχε καμία σχέση με την προσέλκυση της προοδευτικής εκλογικής βάσης ή οποιασδήποτε λαϊκής εκλογικής ομάδας. Αυτή ήταν η υπόσχεση των Δημοκρατικών προς την άρχουσα τάξη να υπηρετήσουν ως το ηγετικό κόμμα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αν μη τι άλλο, ο δημαγωγικός και ψεύτικος ισχυρισμός του Τραμπ ότι «θα τερματίσει γρήγορα τους πολέμους» στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή μπορεί να ακούστηκε καλύτερα σε κάποιους ψηφοφόρους.
Για να είμαστε σαφείς, δεν θα μάθουμε ποτέ αν μια πραγματικά προοδευτική (ή έστω παραδοσιακού τύπου New Deal) εκστρατεία θα είχε νικήσει τον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους του MAGA. Δύσκολα θα μπορούσε να τα πάει ακόμη χειρότερα συγκριτικά με ένα Δημοκρατικό Κόμμα το οποίο με τη μεγαλύτερη έμφαση δεν διεξήγαγε καμία τέτοια καμπάνια. Ούτε υπάρχει ο παραμικρός λόγος να πιστεύουμε ότι θα το κάνει ποτέ.
Ο Σάντερς είχε απόλυτο δίκιο όταν κατέληξε στο συμπέρασμα: «Θα πάρουν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και οι καλοπληρωμένοι σύμβουλοι που ελέγχουν το Δημοκρατικό Κόμμα κανένα πραγματικό μάθημα από αυτή την καταστροφική εκστρατεία; Έχουν καμιά ιδέα για το πώς μπορούμε να τα βάλουμε με την ολοένα και πιο ισχυρή Ολιγαρχία που έχει τόση οικονομική και πολιτική δύναμη; Μάλλον όχι».
Οι επερχόμενες δυστοπίες
Η νέα προεδρία Τραμπ θα αρχίσει αναμφίβολα να εκπληρώνει τις προεκλογικές του υποσχέσεις στα συμφέροντα των επιχειρήσεων, της υψηλής τεχνολογίας και των κρυπτονομισμάτων: νέες φοροελαφρύνσεις, απορρύθμιση, κατάργηση των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος που είναι ούτως ή άλλως καταστροφικά ανεπαρκή κ.λπ.
Οι συνέπειες αυτών των μέτρων - για το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και το εθνικό χρέος, για την κλιματική καταστροφή που θα επέλθει κλιμακωτά- θα ξεδιπλωθούν τα επόμενα χρόνια. Υποσχέσεις όπως η τοποθέτηση του φανατικού αντιεμβολιαστή RFK Jr. υπεύθυνο των υπηρεσιών δημόσιας υγείας και του Έλον Μασκ επικεφαλής μιας νέας επιτροπής για την περικοπή του προϋπολογισμού, θα έχουν επίσης μακροχρόνιες υγειονομικές και κοινωνικές συνέπειες.
Αυτό που δεν είναι σαφές είναι αν ο Τραμπ θα προχωρήσει γρήγορα στην εφαρμογή μέτρων όπως οι τεράστιοι δασμοί που θα αποσταθεροποιήσουν άμεσα την οικονομία και τις διεθνείς σχέσεις και «το μεγαλύτερο πρόγραμμα απέλασης στην ιστορία» που θα κοστίσει δεκάδες δισεκατομμύρια, θα μπορούσε να προκαλέσει αναταραχή και βία και να επηρεάσει σοβαρά τμήματα της αγροτικής οικονομίας, των υπηρεσιών, ακόμη και της βιομηχανικής οικονομίας.
Εν ολίγοις, μπορεί να υπάρξει ανταγωνισμός μεταξύ των στοιχείων της ατζέντας του Τραμπ - η ευθεία εταιρική απληστία από τη μία πλευρά, έναντι των πιο τρελών, πιο ιδεολογικά καθοδηγούμενων πολιτικών που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν πρόωρα την υποστήριξη της νέας κυβέρνησης. (Δεδομένων των ασταθών παρορμήσεων του ίδιου του Τραμπ και ορισμένων ενδείξεων παρακμής, ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο).
Τα θέματα αυτά είναι εικασίες, αλλά σε κάθε περίπτωση οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Αριστερά είναι τρομακτικές. Σίγουρα, η οικοδόμηση αντίστασης ενάντια στις απειλές κατά των μεταναστών και των μαζικών απελάσεων πρέπει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα των προοδευτικών δυνάμεων!
Είναι λυπηρό το γεγονός ότι η ελπίδα για μια μικρή επανάσταση του Πράσινου Κόμματος δεν υλοποιήθηκε σε εθνικό επίπεδο - αν και η δυνατότητα αυτή φάνηκε σε ένα μέρος όπως το Ντίρμπορν του Μίσιγκαν, όπου η απολύτως δικαιολογημένη οργή των αραβοαμερικανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων κατά του Γενοκτόνου Τζο Μπάιντεν και της καταστροφής της Γάζας εκδηλώθηκε σε ποσοστό 18% υπέρ της υποψήφιας των Πρασίνων Τζιλ Στάιν.
Η ανικανότητα της Αριστεράς να δημιουργήσει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση στο δίπολο των καπιταλιστικών κομμάτων είναι μέρος του πώς φτάσαμε στο σημερινό τοξικό πολιτικό χάος. Ταυτόχρονα, η στρατηγική που υποστηρίζεται από μεγάλο μέρος της αριστεράς, «δουλεύουμε μέσα στο Δημοκρατικό Κόμμα για να το αλλάξουμε», δεν έχει μπορέσει να σταματήσει την υποχώρηση του κόμματος προς το «κέντρο», δηλαδή προς τα δεξιά.
Όπως ισχύει εδώ και πάνω από έναν αιώνα, η εργατική τάξη στις Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζεται το δικό της κόμμα, όμως σε αυτή την καταστροφική στιγμή οι προοπτικές αυτές ποτέ δεν έμοιαζαν πιο μακρινές. Δεν έχουμε κάποιο σχέδιο, αλλά μια πολιτική εναλλακτική λύση μπορεί να προκύψει μόνο από τα κινήματα στο πεδίο, συμπεριλαμβανομένης της οργής ενάντια στην εθνοκάθαρση στην Παλαιστίνη, των συνεχιζόμενων αγώνων για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και της μικρής αύξησης του εργατικού ακτιβισμού και της απεργιακής δραστηριότητας - όχι ακόμη μια «έξαρση» σύμφωνα με τα ιστορικά πρότυπα, αλλά ένα ελπιδοφόρο σημάδι αναζωπύρωσης. Σημειώνουμε ότι τα δημοψηφίσματα για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα πέρασαν ακόμη και σε ορισμένες πολιτείες που εξέλεξαν τον Τραμπ, και σε άλλες οι ψηφοφόροι αύξησαν τον κατώτατο μισθό της πολιτείας.
Δεν υπάρχουν και δεν υπήρξαν ποτέ σύντομοι δρόμοι. Αλλά άμεσα, το επείγον καθήκον είναι να γίνουμε μέρος των κινημάτων που αντιστέκονται στις επιθέσεις των επιχειρήσεων και της ακροδεξιάς, στη γενοκτονία της Γάζας, στις βάναυσες επιθέσεις στις κοινότητες των μεταναστών και στην απειλή της κλιματικής αλλαγής για την επιβίωση του πολιτισμού.
11 Νοεμβρίου 2024