Ισραηλινοί διαδηλωτές μπλοκάρουν το συνοριακό πέρασμα Κερέμ Σαλόμ, 26 Ιανουαρίου 2024 για να εμποδίσουν τη βοήθεια που πηγαίνει στη Γάζα

Orly Noy

Γιατί οι αριστεροί του Ισραήλ έχασαν γρήγορα τη συμπόνια τους για τους Παλαιστίνιους

Η φιλελεύθερη ισραηλινή συμπάθεια για τους Παλαιστίνιους βασιζόταν στην αποικιοκρατική νοοτροπία ότι οι υποταγμένοι είναι κατώτεροι και πρέπει να είναι ευγνώμονες για την υποστήριξη που τους προσφέρουν.

Η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και ο πόλεμος που εξαπέλυσε στη συνέχεια το Ισραήλ εισήγαγε μια νέα εννοιολογική κατηγορία προσώπων στο εβραιοϊσραηλινό λεξιλόγιο: τους «απογοητευμένους» – δηλαδή, τους ανθρώπους που έχουν πλέον «συνέλθει».

Αυτοί οι άνθρωποι επιμένουν ότι, μέχρι τις 7 Οκτωβρίου, ήταν ανθρωπιστές που αναζητούσαν την ειρήνη και για τους οποίους η επίθεση της Χαμάς άλλαξε τα πάντα: μετά την επίθεση αυτή, μεταλλάχθηκαν από τον παλιό τους εαυτό και τώρα υποστηρίζουν με πάθος τη γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ στη Γάζα.

Για περισσότερο από πέντε μήνες, συνεχίζουν να μαστιγώνουν ο ένας τον άλλον για το αμάρτημα της προηγούμενης αριστερής αθωότητάς τους. Μετά την κατάλληλη τελετουργική άφεση αμαρτιών, μπαίνουν στους κόλπους της φυλής και περιλούζονται με συγχώρεση στο όνομα του λαού και του έθνους.

Οι τάξεις αυτών των απογοητευμένων, που είναι ήδη ανιαρά μεγάλες, συνεχίζουν να διευρύνονται. Πολλοί από τους νεοεισερχόμενους προέρχονται από τη βιομηχανία του θεάματος και ταυτίζονται με το φιλελεύθερο στρατόπεδο. Ο καθένας παίρνει τα 15 λεπτά δόξας του για να επαναλάβει τα τυποποιημένα επιχειρήματα: Πίστευα στην ειρήνη, ήθελα τη συνύπαρξη, αλλά στις 7 Οκτωβρίου ανακάλυψα ότι στην άλλη πλευρά δεν υπάρχουν άνθρωποι, παρά μόνο ανθρώπινα ζώα που πρέπει να καταπολεμηθούν μέχρις εσχάτων^[1].

Ο τελετουργικός εξαγνισμός ολοκληρώνεται με εκφράσεις αγάπης και εκτίμησης για «τις Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας, τον πιο ηθικό στρατό στον κόσμο», καθώς και με ευχαριστίες και συγχαρητήρια στους ηρωικούς στρατιώτες μας, και με λίγα λόγια για την κατάσταση των ομήρων.

Όπως έχει πει η έμπειρη ηθοποιός Χάνι Ναχμία, «[εμείς] ήμασταν οι πιο υπέρμαχοι της συνύπαρξης» – αλλά τώρα θέλει έναν πόλεμο «μέχρι τέλους».^[2]

Νόμιμοι στόχοι

Αν δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στους πρόσφατα απογοητευμένους, το πρόβλημα δεν φαίνεται να είναι κυρίως η νέα, αλλαγμένη θέση τους – η οποία τώρα συχνά ασπάζεται την ολοκληρωτική εξόντωση των Παλαιστινίων στη Γάζα.

Για παράδειγμα, ο δημοφιλής τραγουδιστής Ίνταν Ράιχελ, ο οποίος γενικά συνδέεται με προοδευτικές αξίες και συχνά συνεργάζεται με μουσικούς από την αιθιοπική κοινότητα, αγανακτεί με το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Γάζας –εκτοπισμένοι, κακοποιημένοι, διψασμένοι και πεινασμένοι– δεν μπαίνουν στις σήραγγες και δεν πολεμούν τη Χαμάς, ακόμη και αν αυτό τους κοστίζει χιλιάδες θύματα, για να πετύχουν την επιστροφή όλων των απαχθέντων.

Ο Ράιχελ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι εφόσον δεν το κάνουν αυτό, θα πρέπει να θεωρηθούν συνεργοί στα εγκλήματα της Χαμάς και, ως εκ τούτου, νόμιμοι στόχοι για επίθεση από το Ισραήλ.

Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα με αυτά τα πρόσφατα απογοητευμένα άτομα φαίνεται μάλλον να έγκειται στην ερμηνεία της «αριστερής» τους θέσης πριν από την απογοήτευσή τους.

Σε συνέντευξή του στην εκπομπή του κωμικού Σαλόμ Ασαγιάγκ, Πιο δυνατοί μαζί, η ηθοποιός και τηλεπαρουσιάστρια Τσούφιτ Γκραντ δήλωσε ότι «η αριστερή μου πλευρά δεν υπάρχει πια× νόμιζα ότι είμαστε όλοι άνθρωποι, αλλά – όχι».^[3]

Στις 7 Οκτωβρίου, σύμφωνα με τα λόγια της, οι επιτιθέμενοι σκότωσαν «κάποιο ανθρωπιστικό μέρος του εγκεφάλου, της υπέρμετρης συμπόνιας, [την ιδέα ότι] “είμαστε όλοι άνθρωποι”».

Η Γκραντ δεν πιστεύει πλέον ότι είμαστε όλοι άνθρωποι. Οπότε, τι γίνεται τώρα;

Αναφέρεται σε πάνω από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιους στη Γάζα με ένα αποκρουστικό λεξιλόγιο για κάποια για την οποία, μέχρι πρόσφατα, η αγάπη για την ανθρωπότητα ήταν ο οδηγός της.

Καθαρός ναρκισσισμός

Η Γκραντ δεν είναι μόνη της. Ίσως το ισχυρότερο συναίσθημα που αναφέρεται επανειλημμένα από πολλούς νεοαπογοητευμένους είναι η απογοήτευση: οι Παλαιστίνιοι «τους έχασαν».

Αυτοί είναι οι αριστεροί του παρελθόντος που ισχυρίζονται ότι τελικά ήταν απόλυτα προσηλωμένοι στη συνύπαρξη και έβλεπαν κάθε άνθρωπο ως ανθρώπινο ον – και η «ανταμοιβή» τους ήταν μια εγκληματική επίθεση στις 7 Οκτωβρίου.

Ναι, η επίθεση της Χαμάς στις κοινότητες που γειτνιάζουν με τη Γάζα ήταν τρομακτική. Αλλά ας προσέξουμε την αντίληψη ότι η απλή καλή θέληση του αφέντη υποτίθεται ότι αρκούσε για να ικανοποιήσει τους Παλαιστίνιους, οι οποίοι υποτίθεται ότι θα ήταν ευγνώμονες για την καλοσύνη του αφέντη και θα συνέχιζαν να υπομένουν σιωπηλά την καταπίεσή τους. (Ω, αυτή η νοσταλγία για τις «παλιές καλές μέρες», όταν οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα, χάρη στην καλοσύνη του Ισραήλ, μπορούσαν να εισέλθουν στο Ισραήλ για να εργαστούν ως μεροκαματιάρηδες και να είναι ευγνώμονες γι’ αυτό).

Αυτή η στάση ήταν στην καλύτερη περίπτωση καθαρός ναρκισσισμός – και όχι μια πολιτική θέση που βασιζόταν σε μια ανάλυση της πραγματικότητας και των στρεβλών σχέσεων εξουσίας που τη διέπουν.

Κάποιοι παρατηρητές αναφέρουν επανειλημμένα ότι πολλοί από τους κατοίκους των γειτονικών με τη Γάζα κοινοτήτων που δέχθηκαν επίθεση στις 7 Οκτωβρίου ήταν άνθρωποι που αναζητούσαν την ειρήνη, ορισμένοι μάλιστα ακτιβιστές που προσφέρονταν τακτικά εθελοντικά να μεταφέρουν τα παιδιά της Γάζας από το πέρασμα Ερέτς στα ισραηλινά νοσοκομεία – μια αναφορά που αποσκοπεί στο να παρουσιάσει τους Παλαιστίνιους ως αχάριστους και να δικαιολογήσει τη μετατόπιση των δικών τους πολιτικών θέσεων.

Η στάση αυτή είναι αμαυρωμένη από την ίδια ναρκισσιστική αποπολιτικοποίηση που βλέπει τα πάντα μέσα από το πρίσμα των καλών προθέσεων (ορισμένων) Ισραηλινών.

Αναμφίβολα, η εθελοντική μεταφορά ασθενών Παλαιστινίων από τη Γάζα είναι μια ευγενής πράξη και οι εθελοντές είναι άνθρωποι των οποίων οι πράξεις υπαγορεύονται από ηθική και συνείδηση. Αλλά μια πολιτική θέση βλέπει το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο λαμβάνει χώρα αυτός ο εθελοντισμός: δηλαδή τη μακροχρόνια πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ και την καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους των πολιτικών υποδομών της.

Μια τέτοια θέση διερευνά πώς προέκυψε αυτή η πραγματικότητα – στην οποία οι Παλαιστίνιοι πολίτες στη Γάζα πρέπει να βασίζονται στη γενναιοδωρία των καλών Ισραηλινών και δεν μπορούν να λάβουν κατάλληλη ιατρική περίθαλψη στην ίδια τη Γάζα. Θέτει το ερώτημα γιατί δεν υπάρχουν κατάλληλα νοσοκομεία στη Γάζα και ποιος εμποδίζει τους Παλαιστίνιους να τα οικοδομήσουν και με ποιο δικαίωμα.

Αγκαλιάζοντας τον φυλετισμό

Μια τέτοια θέση θα αναδείκνυε τη σημασία μιας τόσο εκτεταμένης άρνησης της ελευθερίας μετακίνησης εκατομμυρίων ανθρώπων, οι οποίοι χρειάζονται την άδεια του αφέντη όχι μόνο για να εισέλθουν στο Ισραήλ αλλά και για να ταξιδέψουν στα παλαιστινιακά εδάφη της Δυτικής Όχθης. Θα επεσήμαινε επίσης τη φύση του καθεστώτος που επί δεκαετίες ελέγχει κάθε ανάσα εκατομμυρίων αδικημένων υποτελών και θα κατανοούσε ότι ένα τέτοιο καθεστώς πρέπει αναπόφευκτα να προκαλέσει εξέγερση.

Και, σε αντίθεση με όλες τις προσπάθειες ελέγχου του τρόπου με τον οποίο αυτές οι πραγματικότητες διαμορφώνονται για δημόσια κατανάλωση, η ακριβής κατανόησή τους δεν ισοδυναμεί με την υποστήριξη της βίας ούτε με τη δικαίωσή της, αλλά ακριβώς το αντίθετο: μια ψύχραιμη ανάλυση αυτής της αιματηρής πραγματικότητας, για να μπορέσουμε να βγούμε από αυτήν.

Η αντίληψη ότι το μέγιστο που μπορεί να προσδοκά ο υποτελής είναι η αναγνώριση της ανθρώπινης υπόστασής του από τον αφέντη, μια αναγνώριση που μπορεί να αναιρεθεί τόσο εύκολα όσο δόθηκε αν ο υποτελής «απογοητεύσει», είναι το σήμα κατατεθέν της αποικιακής κατάστασης.

Σε αυτή την κατάσταση, ο κύριος θεωρεί τον εαυτό του τόσο ανώτερο από τον υποτελή ώστε ο τελευταίος θα πρέπει να είναι ευγνώμων για κάθε στιγμή κατά την οποία η λαβή του κυρίου στο λαιμό του παραμένει χαλαρή, ενώ κάθε αντίσταση στην διαρκώς παρούσα απειλή του πνιγμού ισοδυναμεί με αχαριστία.

Πρόκειται για τους ίδιους «αριστερούς του παρελθόντος» που, παράλληλα με την απογοήτευσή τους για τους Παλαιστίνιους, ανακάλυψαν ξαφνικά τις χαρές της υιοθέτησης του φυλετισμού – όπως προφανώς έκανε η Τσούφιτ Γκραντ.

Από τις 7 Οκτωβρίου, λέει, θέλει να περπατάει όλη μέρα στους δρόμους και να φιλάει Ισραηλινούς: «Έχω γίνει πολύ Ισραηλινή, πολύ Εβραία».

Δυστυχώς, μοιραία, στο σημερινό Ισραήλ, αυτό φαίνεται να συνεπάγεται τον αποχωρισμό όχι μόνο από το «ανθρωπιστικό τμήμα» του εγκεφάλου, αλλά και από τον ίδιο τον εγκέφαλο.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Orly Noy, “How Israel’s leftists quickly lost their compassion for Palestinians”, Middle East Eye, 16 Μαρτίου 2024, https://www.middleeasteye.net/opinion/war-gaza-israel-leftist-lost-compassion-palestinians.

Η Orly Noy είναι πρόεδρος του B’Tselem – του Ισραηλινού Κέντρου Πληροφόρησης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στα Κατεχόμενα Εδάφη.

Σημειώσεις

^[1] “Israel-Palestine war: ‘We are fighting human animals’, Israeli defence minister says”, Middle East Eye, 9 Οκτωβρίου 2023, https://www.middleeasteye.net/opinion/war-gaza-israel-leftist-lost-compassion-palestinians.

^[2] “ בלי סודות: האתגר החדש של חני נחמיאס - והדעה שחלק לא יאהבו ”, Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=cW8Kv7wL8Qo&t=10s.

^[3] Tzofit Grant on Israeli prime-time show ‘Stronger Together’ calls Palestinians ‘repulsive people’”, Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=czLd3T-nkBE.