ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστές σε πρωομαγιάτικη διαδήλωση στην Πετρούπολη το 2014. Φωτογραφία Anatoly Maltsev
Russ O’Shea
Η Ρωσία ποινικοποιεί το κίνημα για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων
Μόσχα – Μετά την ποινικοποίηση του παγκόσμιου κινήματος για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ατόμων από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας, η αστυνομία εισέβαλε αργά το βράδυ της περασμένης Παρασκευής (8 Δεκεμβρίου) σε τουλάχιστον τρία γκέι μπαρ και σε μια ανδρική σάουνα. Οι θαμώνες των κλαμπ λένε ότι η αστυνομία φωτογράφισε τις ταυτότητες και τα διαβατήριά τους.
Την Παρασκευή, 24 Νοεμβρίου, το ρωσικό Υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε αγωγή για την αναγνώριση του διεθνούς κινήματος για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ως εξτρεμιστικής οργάνωσης και την απαγόρευσή του στη χώρα. Την επόμενη Πέμπτη, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας «ουσιαστικά έθεσε εκτός νόμου τον ακτιβισμό ΛΟΑΤΚΙ+», σύμφωνα με το Associated Press[1]. Ένα κλαμπ της Αγίας Πετρούπολης, γνωστό ως Κεντρικός Σταθμός, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να κλείσει λόγω της απόφασης, η οποία αποτελεί την τελευταία επίθεση σε μια πολυετή επίθεση του καθεστώτος Πούτιν κατά των δικαιωμάτων των κουήρ.
Αυτή η πιο πρόσφατη καταστολή των πολιτικών ελευθεριών εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο πόλεμος χρησιμοποιείται σταθερά από την άρχουσα τάξη ως ευκαιρία για να επιτεθεί στις πολιτικές ελευθερίες και να επιβάλει μέτρα λιτότητας. Προσπαθούν να το δικαιολογήσουν αυτό λέγοντας ότι είναι απαραίτητο για να διατηρηθεί σε λειτουργία η πολεμική μηχανή. Σε αυτή την περίπτωση, η Ρωσία χρειάζεται περισσότερα στρατεύματα και μόλις αύξησε το μέγεθος του στρατού της κατά 170.000 επιπλέον στρατιώτες[2].
Καθώς ο πόλεμος παρατείνεται, το ρωσικό κράτος λαμβάνει δραστικά μέτρα με καθημερινές επιδρομές της αστυνομίας στις κοινότητες των επιστρατευμένων. Οι επιδρομές και οι συλλήψεις είναι ουσιαστικά ένα είδος απαγωγής για να βοηθήσουν στην ενίσχυση των γραμμών του μετώπου[3]. Οι δικηγόροι περιγράφουν τις μεθόδους επιστράτευσης ως «παράνομες». Υπάρχει αυξανόμενη αντίδραση με τη μορφή χιλιάδων στρατιωτών που λιποτακτούν από τον στρατό, καθώς και διαμαρτυρίες από τις οικογένειες των στρατιωτών και ιδίως από τις συζύγους τους που διαδηλώνουν στους δρόμους. Φοβούμενο τις οικογένειες των στρατιωτών που βρίσκονται στο μέτωπο, το κράτος έχει προσπαθήσει να εξαγοράσει τις συζύγους στρατιωτών που διαμαρτύρονται, ενώ συνεχίζει να καταστέλει το αντιπολεμικό συναίσθημα με συλλήψεις και παράλογες ποινές φυλάκισης. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το καθεστώς του Πούτιν θα στοχοποιούσε στη συνέχεια την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙΑ+, μια κοινότητα που ιστορικά έχει διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στους κοινωνικούς και οικονομικούς αγώνες παγκοσμίως.
Ο Πούτιν παρουσιάζει την πολεμική προσπάθεια στην Ουκρανία ως αναγκαία αντίσταση στη δυτική επιρροή, η οποία περιλαμβάνει «επιθέσεις στις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες», δηλαδή τη δυνατότητα ύπαρξης των κουήρ και των τρανς ατόμων. Τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα όντως αποτελούν απειλή για τον Πούτιν, όχι επειδή είναι πράκτορες της Δύσης, όπως ισχυρίζεται, αλλά επειδή η απελευθέρωσή τους αμφισβητεί τη λογική της ιμπεριαλιστικής ιδεολογίας του Πούτιν, για να μην μιλήσουμε για την έμφυλη υποταγή που είναι απαραίτητη για να δικαιολογήσει τις περικοπές στον κοινωνικό μισθό. Βραχυπρόθεσμα, το κλείσιμο εναλλακτικών κουήρ χώρων μπορεί να συμβάλει πολύ στον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου και στον περιορισμό της εναντίωσης στον πόλεμο.
Η ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα έχει ενοχοποιηθεί στη γεωπολιτική ρητορική του Πούτιν εδώ και αρκετό καιρό. Εξισώνει τη συμμετοχή τους στη ρωσική ζωή με τη δηλητηρίαση της χώρας από τη Δύση. Η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του 2021 έθεσε τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα ευθέως στο στόχαστρο, καθώς αναφερόταν στις παραδοσιακές και ηθικές αξίες και κατηγοριοποιούσε τη διατήρηση της οικογένειας και των προτύπων των φύλων ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
Η πρώτη παρέλαση υπερηφάνειας της Μόσχας πραγματοποιήθηκε το 2006, 13 χρόνια μετά την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας σε εθνικό επίπεδο. Η αντίδραση του κράτους εκείνη τη στιγμή ήταν απίστευτη – η αστυνομία κατέστειλε βίαια την παρέλαση, και μόλις δύο μήνες αργότερα, ψηφίστηκε ένας περιφερειακός νόμος κατά των ομοφυλόφιλων στο Ριαζάν που θα είχε αποτελέσματα ντόμινο. Αφού κέρδισε έδαφος στα περιφερειακά νομοθετικά σώματα της χώρας για το μεγαλύτερο μέρος μιας δεκαετίας, η απαγόρευση τέθηκε σε ισχύ σε ομοσπονδιακό επίπεδο το 2013.
Πέρυσι, η «ΛΟΑΤ+ προπαγάνδα» απαγορεύτηκε στη χώρα, καθιστώντας παράνομη την απεικόνιση των κουήρ στο κοινό (δηλαδή σε ταινίες, βιβλία και θέατρο) και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Τον φετινό Ιούλιο σημειώθηκαν πρωτοφανείς επιθέσεις κατά των τρανς Ρώσων, καθώς ένας μόνο νόμος έθεσε εκτός νόμου τη φροντίδα επιβεβαίωσης φύλου και τη νομική αναγνώριση φύλου, ακύρωσε τους γάμους στους οποίους συμμετείχε τρανς σύντροφος και απαγόρευσε στα τρανς άτομα να υιοθετούν ή να αναλαμβάνουν παιδιά.
Η επίθεση του Πούτιν κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ήταν καταστροφική για τη δημόσια υγεία. «Τα τελευταία 20 χρόνια, η Ρωσική Ομοσπονδία έχει βιώσει μια ραγδαία αύξηση της θνησιμότητας που σχετίζεται με τον HIV τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες», σύμφωνα με μια μελέτη του 2022.[4] Αυτό εξηγείται εύκολα, καθώς πολλές από τις οργανώσεις που παρείχαν εκπαίδευση και περίθαλψη για τον HIV/AIDS διοικούνταν από ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και έχουν τεθεί εκτός νόμου.
Μετά τη σαρωτική απαγόρευση της «ομοφυλοφιλικής προπαγάνδας» που θεσπίστηκε το 2013 «για λόγους προστασίας των παιδιών», η χώρα είδε το αντίθετο αποτέλεσμα: μια πρωτοφανή εκτίναξη των κρουσμάτων HIV/AIDS. Σε συνέντευξή του το 2015, ο Αντρέι Μπελογκλάζοφ, υπεύθυνος έργου του LaSky, ενός κέντρου πρόληψης του HIV με έδρα τη Μόσχα, εξήγησε αυτό το φαινόμενο: «Όταν οι άνθρωποι κρύβονται, μετακινούνται από μέρος σε μέρος και καταφεύγουν σε μυστικές σχέσεις. ... Φοβούνται να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια»[5].
Οι επιθέσεις της Ρωσίας κατά της κουήρ κοινότητας είναι επιθέσεις κατά όλων των εργαζομένων και η απειλή εκτείνεται πολύ πέρα από τα σύνορα της χώρας. Οι νόμοι που ψηφίζονται στη Ρωσία προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν το παγκόσμιο κίνημα για τα δικαιώματα των κουήρ ως διαφθορά από τη Δύση, ωστόσο οι επιθέσεις στα δικαιώματα των κουήρ που λαμβάνουν χώρα εκεί είναι ανατριχιαστικά οικείες με αυτές που διεξάγονται εναντίον των κουήρ ανθρώπων στις ΗΠΑ.
Από το Στόουνγουολ μέχρι τη Μόσχα, αλληλεγγύη!
Μετάφραση: elaliberta.gr
Russ O’Shea, “Russia criminalizes LGBTQ rights movement”, Workers’ Voice / La Voz de los Trabajadores, 12 Δεκεμβρίου 2023, https://workersvoiceus.org/2023/12/12/russia-criminalizes-lgbtq-rights-movement/.
Russ O’Shea, “Rusia criminaliza el movimiento por los derechos LGBTQ”, Workers’ Voice / La Voz de los Trabajadores, 12 Δεκεμβρίου 2023, https://workersvoiceus.org/es/2023/12/12/russia-criminalizes-lgbtq-rights-movement/.
Σημειώσεις
[1] “Russia’s Supreme Court effectively outlaws LGBTQ+ activism in a landmark ruling”, AP, 30 Νοεμβρίου 2023, https://apnews.com/article/russia-lgbtq-crackdown-extremist-supreme-court-1b8f4cd8708d1c6cf3486c5f27fd7354.
[2] “Russia boosts size of armed forces by 170,000 troops”, Al Jazeera, 2 Δεκεμβρίου 2023, https://www.aljazeera.com/news/2023/12/2/russia-to-boost-size-of-armed-forces-by-170000-troops#:~:text=President%20Putin's%20decree%20takes%20number,million%20amid%20continuing%20Ukraine%20war.&text=Russian%20President%20Vladimir%20Putin%20has,continues%20into%20its%2022nd%20month.
[3] Виктория Сафронова, Елизавета Фохт, «“Призыв одним днем”. Как военкоматы в Москве проводят облавы на срочников», BBC News, 1 Δεκεμβρίου 2023, https://www.bbc.com/russian/articles/cw822d9p9veo.
[4] Zlatko Nikoloski, Elizabeth J. King, and Elias Mossialos, “HIV in the Russian Federation: mortality, prevalence, risk factors, and current understanding of sexual transmission”, AIDS, 37, 2023. National Library of Medicine, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9994792/.
[5] Nora Fitzgerald and Vladimir Ruvinsky, “The Fear of Being Gay in Russia”, Politico, 22 Μαρτίου 2015, https://www.politico.com/magazine/story/2015/03/russia-putin-lgbt-violence-116202/.
