Ουκρανία τρία χρόνια μετά την εισβολή: Συνεχίζουμε την αλληλεγγύη και την υποστήριξη
ΠΗΓΗ: https://anticapitalistresistance.org
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: elaliberta.gr
Ο Φρεντ Λέπλατ και η Λιζ Λόρενς διερευνούν την κατάσταση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ουκρανία και τα βασικά καθήκοντα αλληλεγγύης τους επόμενους μήνες.
Η νέα φάση του πολέμου στην Ουκρανία ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022, πριν από τρία χρόνια. Η Ρωσία εισέβαλε και προσάρτησε την Κριμαία το 2014 και στη συνέχεια προσπαθούσε επί οκτώ χρόνια να προσαρτήσει το Ντονμπάς. Όταν ο Πούτιν διέταξε τη μεγάλης κλίμακας ιμπεριαλιστική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2024 για την «αποστρατιωτικοποίηση» και την «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας, πίστευε ότι η κυβέρνηση Ζελένσκι θα έπεφτε μέσα σε λίγες μέρες και ότι τα ρωσικά στρατεύματα θα ήταν ευπρόσδεκτα. Αλλά τα ρωσικά στρατεύματα απωθήθηκαν και τρία χρόνια μετά, η νίκη του Πούτιν ή τουλάχιστον η επίτευξη των πολεμικών του στόχων δεν είναι κοντά.
Για τους Ουκρανούς, το κίνητρό τους για τη συνέχιση του πολέμου παραμένει το ίδιο: η απελευθέρωση της χώρας τους από την κατοχή και η αποκατάσταση της αυτοδιάθεσης. Η αντίστασή τους στην ιμπεριαλιστική επίθεση και για την ανεξαρτησία είναι απολύτως νόμιμη, όπως και η απόκτηση των όπλων από όπου μπορούν. Η κατοχή και η προσάρτηση είναι εγκλήματα, είτε συμβαίνουν στην Ουκρανία είτε στην Παλαιστίνη. Οι Ουκρανοί ψήφισαν αποφασιστικά υπέρ της ανεξαρτησίας το 1991 (την εποχή του τέλους της Σοβιετικής Ένωσης) στο δημοψήφισμα, με το 92% να ψηφίζει υπέρ, σε ποσοστό συμμετοχής 84%.
Οι απώλειες και από τις δύο πλευρές τα τελευταία τρία χρόνια ήταν εξαιρετικά υψηλές [1]. Οι Ρώσοι μπορεί να έχουν απώλειες πάνω από 200.000 νεκρούς και 600.000 τραυματίες, ενώ η Ουκρανία έχει απώλειες πάνω από 80.000 νεκρούς και 400.000 τραυματίες. Επιπλέον, πάνω από 12.000 Ουκρανοί πολίτες έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ 30.000 έχουν τραυματιστεί. Παρά την εξάντληση από τον πόλεμο, 4 στους 10 Ουκρανούς εξακολουθούν να θέλουν ο πόλεμος να συνεχιστεί μέχρι τη νίκη [2], ενώ όπως είναι λογικό, οι μισοί θέλουν ο πόλεμος να τελειώσει το συντομότερο δυνατό. Η Ουκρανία είναι ένα έθνος με μακρά ιστορία, με τη δική της γλώσσα και πολιτισμό. Όπως και για τους Παλαιστίνιους και άλλους καταπιεσμένους λαούς, το συναίσθημα για ανεξαρτησία, εθνική κυριαρχία και αυτοδιάθεση έχει μακρά ιστορία.
Μετά από τρία χρόνια αυτής της φάσης του πολέμου, η Ουκρανία βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Η Ρωσία έχει εντείνει τους βομβαρδισμούς της κατά μη στρατιωτικών περιοχών και υποδομών και σημειώνει αργές αλλά σταθερές στρατιωτικές προόδους. Οι Δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας δεν έχουν πλήξει σημαντικά την οικονομία της και οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ [3]. Ωστόσο, υπάρχουν πιέσεις που εμφανίζονται τώρα στη ρωσική οικονομία ως αποτέλεσμα του πολέμου. Μετά από μια περίοδο κατά την οποία ο πόλεμος φαινόταν πράγματι να ωφελεί οικονομικά τη Ρωσία (ο λεγόμενος «στρατιωτικός κεϋνσιανισμός»), τώρα αντιμετωπίζει σοβαρούς περιορισμούς πόρων και αυξανόμενο πληθωρισμό. Εάν προκύψουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα στη Ρωσία, αυτό θα ενισχύσει τη θέση της Ουκρανίας σε τυχόν διαπραγματεύσεις.
Η οικονομική πίεση από τον Τραμπ είναι επικίνδυνη για την Ουκρανία. Ο Μπάιντεν, πριν αποχωρήσει από την εξουσία, δεσμεύτηκε ότι οι ΗΠΑ θα χορηγήσουν 5,9 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική και δημοσιονομική βοήθεια [4], αλλά ο Τραμπ μπορεί να την ανανεώσει μόνο ως δάνειο, αν η Ουκρανία συμφωνήσει σε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία στις οποίες θα κάνει παραχωρήσεις [5]. Μετά την παύση των προμηθειών όπλων για λίγες ημέρες, ο Τραμπ πρότεινε ότι η βοήθεια μπορεί να συνεχιστεί με αντάλλαγμα η Ουκρανία να προμηθεύει τις ΗΠΑ με μέταλλα σπάνιων γαιών [6]. Η παύση της βοήθειας των ΗΠΑ από τον Τραμπ θα επηρεάσει σκληρά και την Ουκρανία: από τον Φεβρουάριο του 2022 έχει λάβει 7,6 δισ. δολάρια σε ανθρωπιστική βοήθεια από τις ΗΠΑ [7].
Στην Ουκρανία η πολεμική προσπάθεια πλήττεται από την πολεμική κόπωση, τη δυσκολία στρατολόγησης και την αύξηση των λιποταξιών. Αλλά το πιο κρίσιμο είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει θεσπίσει μια «πολεμική οικονομία» με αποφασιστική κρατική παρέμβαση σε κρίσιμους τομείς, από την κατασκευή όπλων μέχρι την υγεία και τη στέγαση. Αντίθετα, έχει αγκαλιάσει τον νεοφιλελευθερισμό με ιδιωτικοποιήσεις και επιθέσεις στα εργασιακά δικαιώματα [8]. Η τελευταία επίθεση στα συνδικαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα ανακόπηκε, αλλά η απειλή παραμένει [9]. Ο Ζελένσκι θέλει να αποδείξει τα νεοφιλελεύθερα διαπιστευτήριά του, ιδίως με την άρνησή του να ζητήσει τη διαγραφή του χρέους της Ουκρανίας [10]. Θέλει να είναι αξιόπιστος εταίρος με τους ιδιώτες επενδυτές και τις τράπεζες. Η διαγραφή του χρέους είναι ζωτικής σημασίας για να καταστεί δυνατή μια κοινωνικά δίκαιη ανασυγκρότηση. Οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν επιτρέψει τον πλουτισμό λίγων και την εξάπλωση της διαφθοράς, η οποία με τη σειρά της έχει πλήξει το ηθικό και την εμπιστοσύνη.
Ο Πούτιν πιστεύει ξεκάθαρα ότι η Ουκρανία θα αναγκαστεί να αποδεχτεί έναν επιβαλλόμενο «ειρηνευτικό» διακανονισμό που θα διαπραγματευτεί με τον Τραμπ πίσω από την πλάτη των Ουκρανών. Ως ένδειξη ότι ο Πούτιν δεν μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο προς το παρόν, έχουν αποδυναμωθεί οι αρχικοί πολεμικοί στόχοι. Εκτός από την προσάρτηση του Ντονμπάς, ο Πούτιν θέλει η Ουκρανία να μειώσει τον στρατό της κατά 80% και να μείνει έξω από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Παρά το γεγονός ότι ο Ζελένσκι δέχτηκε να διαπραγματευτεί απευθείας με τον Πούτιν, αυτό απορρίφθηκε από τον Πούτιν, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο Ζελένσκι δεν είναι νόμιμος, καθώς η θητεία του έληξε και δεν έχουν διεξαχθεί νέες εκλογές κατά τη διάρκεια του πολέμου [11]. Έτσι, οι Ουκρανοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να συνεχίσουν να αγωνίζονται και να αντισταθούν όσο καλύτερα μπορούν στη ρωσική εισβολή, σκοπός της οποίας είναι να μετατρέψουν τη χώρα τους σε δορυφόρο της Ρωσίας.
Ο πόλεμος παρατείνεται επειδή η Ουκρανία δεν έλαβε όπλα σε επαρκή ποσότητα ή αρκετά γρήγορα για να αμυνθεί. Ο δυτικός ιμπεριαλισμός ήταν πάντα αμφιταλαντευόμενος στην υποστήριξή του προς την Ουκρανία. Ορισμένες χώρες θα ήθελαν να δουν τον πόλεμο να τελειώνει το συντομότερο δυνατό, ώστε να ξαναρχίσουν οι «κανονικές» συναλλαγές με τη Ρωσία, ενώ άλλες θα ήθελαν ο πόλεμος να τραβήξει όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να αποδυναμωθεί ο ρωσικός ιμπεριαλισμός. Η Δύση υποστήριξε απρόθυμα την Ουκρανία στο όνομα της «υπεράσπισης της δημοκρατίας». Αυτό είχε το πλεονέκτημα να δώσει στο ΝΑΤΟ και τις δυτικές ιμπεριαλιστικές χώρες ένα νέο περιτύλιγμα μετά τον 20ετή «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» που έληξε με την ήττα τους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Η χλιαρή υποστήριξή τους προς την Ουκρανία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την υποστήριξή τους προς τις γενοκτονικές ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα [12] και τη στυγνή δικτατορία του Οίκου των Σαούντ, παρέχοντας και στους δύο απεριόριστο ανεφοδιασμό σε όπλα. Η Ουκρανία έχει περιορισμένο γεωστρατηγικό ενδιαφέρον για τη Δύση σε σύγκριση με το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία.
Ο ηγέτης των Εργατικών Κίρ Στάρμερ συνέχισε την προσεκτική υποστήριξη της κυβέρνησης των Τόρις προς την Ουκρανία, αποφεύγοντας προσεκτικά να υποστηρίξει τους πολεμικούς της στόχους - την απελευθέρωση της χώρας. Λέει μόνο ότι η Ουκρανία θα πρέπει να βρίσκεται «στην ισχυρότερη δυνατή θέση τους επόμενους μήνες», ώστε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με την Ουκρανία «να επιτευχθεί μέσω της δύναμης». Ενώ δηλώνει ότι η Βρετανία «στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας», καθυστερεί να προμηθεύσει όπλα [13], αλλά υποχρεώνει τη Βρετανία για αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες [14]. Ενώ υποστηρίζουν την Ουκρανία, ορισμένοι στην αριστερά έχουν προσκολληθεί στην ιδέα της νέας επιχείρησης του ΝΑΤΟ, πιστεύοντας ότι ο ρωσικός ιμπεριαλισμός είναι ο σοβαρότερος κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι δυτικές δημοκρατίες, υποστηρίζοντας επομένως τις αυξήσεις των στρατιωτικών προϋπολογισμών των Εργατικών. Αλλά η Δύση μπορεί να δώσει στην Ουκρανία αυτό που χρειάζεται χωρίς να αυξήσει τις δαπάνες αυτές.
Οι Ουκρανοί πρέπει να υποστηριχθούν στην αντίστασή τους κατά της ρωσικής ιμπεριαλιστικής εισβολής, παρά τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Ζελένσκι. Θα πρέπει επίσης να υποστηριχθούν παρόλο που ο δυτικός ιμπεριαλισμός προσπαθεί να επηρεάσει τους πολεμικούς στόχους και το μέλλον της Ουκρανίας. Η Δύση χρησιμοποιεί τον πόλεμο για να αποδυναμώσει μια αντίπαλη ιμπεριαλιστική χώρα, τη Ρωσία, και να εξασφαλίσει μια νεοφιλελεύθερη ανασυγκρότηση. Για τη Δύση, αυτό είναι πιο σημαντικό από την απελευθέρωση της Ουκρανίας. Η νεοφιλελεύθερη πορεία της κυβέρνησης Ζελένσκι πρέπει να καταδικαστεί και να διαλυθούν οι αυταπάτες των Ουκρανών για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η «διαρθρωτική προσαρμογή» που εφαρμόστηκε από την ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην Ελλάδα το 2015 για τη διάσωση του χρέους της είναι ένα μάθημα για την Ουκρανία [15]. Υπήρχε εναλλακτική λύση τότε, και υπάρχει εναλλακτική λύση τώρα στην Ουκρανία στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό. Θα προέλθει από την Αριστερά, τα συνδικάτα και τις προοδευτικές δυνάμεις στην Ουκρανία, με διεθνή αλληλεγγύη, αγωνιζόμενοι για τη διαγραφή του χρέους της χώρας και για μια ανασυγκρότηση βασισμένη στην κοινωνική, οικονομική και κλιματική δικαιοσύνη.
Σε διεθνές επίπεδο, οι υποστηρικτές της Ουκρανίας πρέπει να συνεχίσουν το έργο αλληλεγγύης. Αυτό περιλαμβάνει την πληροφόρηση σχετικά με την καταπίεση που υφίστανται οι Ουκρανοί σε εδάφη υπό ρωσική κατοχή. Πρέπει να αντικρούσουμε κάθε άποψη ότι τα βάσανα των Ουκρανών θα τελειώσουν αν αναγκαστούν να σταματήσουν να πολεμούν και να παραδοθούν. Τα σχέδια του Τραμπ να επιτρέψει στον Πούτιν να προσαρτήσει περίπου το 20% της Ουκρανίας δεν θα αποτελέσουν τη βάση για μια μακροπρόθεσμη διευθέτηση του πολέμου. Μπορεί να θέσουν τη βάση για περαιτέρω εισβολή και προσάρτηση. Εκτός από την απαίτηση της απόσυρσης των ρωσικών δυνάμεων από την Ουκρανία, πρέπει να εγείρουμε αιτήματα για την επιστροφή όλων των Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου και των Ουκρανών πολιτών που έχουν μεταφερθεί βίαια σε ρωσικό έδαφος. Πρέπει να αντιταχθούμε σε ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονται χωρίς την παρουσία Ουκρανών ή σε οποιαδήποτε επιβολή διευθέτησης ενάντια στη θέληση του ουκρανικού λαού.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Casualties_of_the_Russo-Ukrainian_War
[2] https://news.gallup.com/poll/653495/half-ukrainians-quick-negotiated-end-war.aspx
[3] https://meduza.io/en/news/2025/01/28/russia-s-lng-exports-hit-record-high-in-2024-with-over-half-going-to-europe?utm_source=email&utm_medium=briefly&utm_campaign=2025-01-29
[4] https://www.reuters.com/world/biden-announces-25-billion-fresh-military-aid-ukraine-2024-12-30/
[5] https://edition.cnn.com/2024/11/29/europe/trump-new-ukraine-envoy-analysis-intl/index.html
[6] https://www.theguardian.com/world/2025/feb/04/ukraine-war-briefing-trump-demands-rare-earths-from-kyiv-in-exchange-for-aid
[7] https://www.theguardian.com/world/2025/jan/29/ukraine-trump-suspension-us-foreign-aid-usaid
[8] https://jacobin.com/2022/07/ukraine-neoliberalism-war-russia-eu-imf
[9] https://ukrainesolidaritycampaign.org/2025/01/11/the-trade-union-movement-must-stand-with-ukrainian-workers/
[10] https://www.cadtm.org/Ukraine-s-Debt-an-instrument-of-pressure-and-spoliation-in-the-hands-of?link_id=2&can_id=6deeb9b8caae966e822be27a33ed32db&source=email-appeal-for-rescue-equipment-to-ukraine-news-and-analysis-and-more-2&email_referrer=email_2589297&email_subject=news-and-analysis-and-more
[11] https://www.france24.com/en/live-news/20250205-kremlin-calls-zelensky-s-readiness-for-putin-talks-empty-words
[12] https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(24)02678-3/fulltext
[13] https://www.theguardian.com/world/2024/nov/08/relationship-between-uk-and-ukraine-has-worsened-since-labour-won-election
[14] https://www.theguardian.com/politics/2025/feb/02/starmer-calls-on-european-leaders-to-put-more-economic-pressure-on-russia
[15] https://resistancebooks.org/product/greece-2015-there-was-an-alternative/
