Badrul Alam

Μετά την παραίτηση της Χασίνα, ο αγώνας γύρω από το κενό εξουσίας συνεχίζεται στο Μπανγκλαντές

Στις 5 Αυγούστου, στις 2:30 μ.μ., η Σεΐχ Χασίνα παραιτήθηκε από τη θέση της πρωθυπουργού και διέφυγε με ορισμένες από τις Ειδικές Δυνάμεις Ασφαλείας της με ελικόπτερο στην Ινδία. Βρίσκεται τώρα στο Δελχί και ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι θέλει να πάει στο Λονδίνο για πολιτικό άσυλο, αλλά η Βρετανία της αρνείται την είσοδο λόγω των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Αργότερα την ίδια ημέρα, στις 4 το απόγευμα, ο αρχηγός του επιτελείου του στρατού του Μπαγκλαντές, στρατηγός Ουάκερ-ουζ-Ζαμάν, δήλωσε στην εθνική τηλεόραση ότι ο στρατός θα αναλάβει την ευθύνη για τη διατήρηση του νόμου και της τάξης. Πρόσθεσε ότι θα σχηματιστεί μια προσωρινή κυβέρνηση για να διευθύνει τις καθημερινές υποθέσεις της χώρας και υποσχέθηκε ότι θα διεξαχθούν σύντομα δίκαιες και ελεύθερες εκλογές. Οι ηγέτες του στρατού συναντήθηκαν με τον πρόεδρο, Μοχάμμεντ Σαχαμπουντίν, το ίδιο βράδυ και συζήτησαν το σχηματισμό της προσωρινής κυβέρνησης. Ο Σαχαμπουντίν κάλεσε επίσης τους ηγέτες των διαφόρων πολιτικών κομμάτων στο κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένου του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης – του Εθνικιστικού Κόμματος του Μπανγκλαντές (BNP). Όλοι συμφώνησαν να σχηματίσουν προσωρινή κυβέρνηση.

Ωστόσο, οι συντονιστές του Φοιτητικού Κινήματος κατά των Διακρίσεων πρότειναν αντίθετα τον σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης με εκείνους που ηγήθηκαν του μαζικού κινήματος. Είπαν ότι δεν θα δεχτούν καμία άλλη μορφή κυβέρνησης χωρίς τη συγκατάθεσή τους, ιδίως μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του στρατού. Υπογράμμισαν τον πρωταρχικό τους στόχο, που είναι η εξάλειψη όλων των διακρίσεων από την κοινωνία. Οι συντονιστές των φοιτητών εκτίμησαν ότι υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει, παρόλο που η Χασίνα έχει πλέον πέσει, και εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν και στην προσωρινή εθνική κυβέρνηση. Προέτρεψαν όλους τους φοιτητές και τον υπόλοιπο λαό να υπερασπιστούν την επανάσταση και να είναι σε εγρήγορση για να διασφαλίσουν ότι καμία άλλη αντιδραστική δύναμη δεν θα μπορούσε να επωφεληθεί από την εξέγερση.

Επιπλέον, πρότειναν τον δρα Μοχάμμεντ Εούνους ως επικεφαλής της συμβουλευτικής επιτροπής για την προσωρινή κυβέρνηση. Αν και το καθεστώς της Χασίνα έχει εδώ και καιρό στοχοποιήσει τον Εούνους, οι πολιτικές του δεν είναι απαλλαγμένες από αντιδράσεις. Είναι γνωστό ότι υποστηρίζει τη χορήγηση μικροπιστώσεων για την επίλυση των κοινωνικών δεινών και έχει υψηλότερο κύρος στη σφαίρα των ΜΚΟ παρά στις περιθωριοποιημένες κοινότητες. Ορισμένες αριστερές οργανώσεις και κόμματα τον έχουν ήδη επικρίνει ως το χαρτί του αμερικανικού ιμπεριαλισμού.

Έτσι, παρά την παραίτηση της Χασίνα, ο αγώνας γύρω από το κενό εξουσίας συνεχίζεται στο Μπαγκλαντές.

Παρ’ όλα αυτά, το κίνημα που ξεκίνησε στις 15 Ιουλίου εν μέσω της δολοφονίας έξι φοιτητών στο Πανεπιστήμιο της Ντάκα και μετά το θάνατο του Αμπού Σαγιέντ, ενός 4ετούς αριστούχου φοιτητή Αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Μπεγκούμ Ροκέγια, ο οποίος πυροβολήθηκε θανάσιμα μέρα μεσημέρι από την αστυνομία στο Ρανγκπούρ, έφτασε σε μια σημαντική κορύφωση στις 5 Αυγούστου.

Την τελευταία της μέρα, η δικτάτορας έδωσε ξανά το τελευταίο της χτύπημα, με τις δυνάμεις ασφαλείας της να αφαιρούν τουλάχιστον 39 ακόμη ζωές. Τελικά, η δικτατορία δεν μπόρεσε να αντέξει εν μέσω της πίεσης εκατομμυρίων φοιτητών και λαού. Στις τελευταίες στιγμές της Χασίνα ως πρωθυπουργού, οι αρχές ασφαλείας αψήφησαν τις εντολές της και αρνήθηκαν να πυροβολήσουν άλλους πολίτες. Της έδωσαν δύο επιλογές: είτε να παραμείνει στην εξουσία είτε να παραιτηθεί και να διαφύγει. Εκείνη επέλεξε να εγκαταλείψει τη χώρα. Η Χασίνα χρησιμοποίησε όλα τα μέσα καταστολής που είχε στη διάθεσή της εναντίον του λαού για να κρατηθεί στην εξουσία, αλλά στο τέλος ηττήθηκε.

Το φοιτητικό κίνημα ξεκίνησε με το αίτημα για μεταρρύθμιση του συστήματος των ποσοστώσεων που εισήγαγε διακρίσεις. Τα όλο και πιο κατασταλτικά μέτρα που έλαβε η Χασίνα τους ανάγκασαν να διευρύνουν τα αιτήματά τους, συμπεριλαμβάνοντας και το αίτημα για παραίτηση πολλών αξιωματούχων της Αουάμι Λιγκ και αποζημιώσεις για τις οικογένειες όσων δολοφονήθηκαν ή τραυματίστηκαν στις διαδηλώσεις. Οι φοιτητές συμμετείχαν σε μια ποικιλία δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής ανυπακοής. Η Χασίνα χαρακτήρισε τους διαδηλωτές ως «ραζακάρ» (προδότες κατά τη διάρκεια του αγώνα για την ανεξαρτησία το 1971 που συνεργάστηκαν με Πακιστανούς εγκληματίες πολέμου), οδηγώντας τους φοιτητές να κλιμακώσουν τα αιτήματα και τη στρατηγική τους. Ανέπτυξαν εννέα αιτήματα καθώς η Χασίνα κατέφυγε σε περαιτέρω καταστολή. Αργότερα, επικεντρώθηκαν σε ένα βασικό αίτημα –απαιτώντας την παραίτηση της Χασίνα– το οποίο κέρδισαν με επιτυχία.

Η αυταρχική ηγέτιδα είχε επίσης ανακοινώσει απαγόρευση της κυκλοφορίας σε όλη τη χώρα στις 18 Ιουλίου, προκειμένου να καταστείλει το φοιτητικό κίνημα. Ωστόσο, οι φοιτητές και οι μάζες αγνόησαν την απαγόρευση κυκλοφορίας και συνέχισαν να βγαίνουν στους δρόμους. Αργότερα, το καθεστώς κλιμάκωσε ακόμη περισσότερο και δήλωσε ότι οι στρατιώτες θα πυροβολούσαν τους διαδηλωτές επιτόπου. Ωστόσο, όλα τα μέτρα που πήραν καταρρίφθηκαν θαρραλέα από τις μάζες των φοιτητών. Στάθηκαν όρθιοι μπροστά στις σφαίρες του στρατού και της αστυνομίας προσφέροντας τη ζωή τους χωρίς δισταγμό.

Από τις 15 Ιουλίου, περισσότεροι από 339 φοιτητές έχουν δολοφονηθεί από την αστυνομία, σύμφωνα με ένα μεγάλο ημερήσιο ειδησεογραφικό πρακτορείο. Όμως, σύμφωνα με μια ιδιωτική έρευνα, ο αριθμός των νεκρών μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος – και να ξεπερνά τις χιλιάδες. Χιλιάδες φοιτητές έχουν τραυματιστεί και βασανιστεί: κάποιοι έχουν χάσει την όρασή τους και σε άλλους έχουν ακρωτηριαστεί μέρη του σώματός τους.

Τελικά, η τελευταία βασιλεία της Χασίνα διήρκεσε περίπου 16 χρόνια. Το καθεστώς της σηματοδότησε εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαφθορά, λεηλασία του κρατικού πλούτου, εξαναγκαστικές εξαφανίσεις ακτιβιστών, εξωδικαστικές εκτελέσεις, διεξαγωγή στημένων εκλογών κ.λπ. Θα πρέπει να δικαστεί από διεθνή δικαστήρια για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη συνενοχή της σε γενοκτονία.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Badrul Alam, “After Hasina’s resignation, the struggle over the power vacuum continues in Bangladesh”, Europe Solidaire Sans Frontières, 7 Αυγούστου 2024, http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article71607.

Badrul Alam, « Après la démission d’Hasina, la lutte se poursuit au Bangladesh face à la vacance du pouvoir », Europe Solidaire Sans Frontières, 7 Αυγούστου 2024, https://www.europe-solidaire.org/spip.php?article71608