Μέλη του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ πραγματοποιούν επιχειρήσεις καταστολής διακίνησης ναρκωτικών στα ανοικτά των ακτών του Παναμά στις 16 Ιουλίου. . (Staff Sgt. Sadie Colbert/U.S. Air Force/Joint Task Force Bravo/DVIDS)

James Marsh

Πολεμικά πλοία στην Καραϊβική: η στρατιωτικοποίηση του πολέμου κατά των ναρκωτικών

Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών, όπως και ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας, έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας πόλεμος εναντίον ενός αρκετά αφηρημένου εννοιολογικού πλαισίου, το οποίο παρέχει ρητορική υποστήριξη σε ένα ευρύ φάσμα ιμπεριαλιστικών πολιτικών των ΗΠΑ.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, χρησιμοποιώντας για άλλη μια φορά τη ρητορική του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» ως πρόσχημα για την επίτευξη στρατιωτικών στόχων, κινητοποιεί τον αμερικανικό στρατό στην Καραϊβική. Την ίδια στιγμή που η κυβέρνησή του αναπτύσσει την εθνοφρουρά στο εσωτερικό της χώρας για να «καταπολεμήσει το έγκλημα» (ή, στην πραγματικότητα, για να δοκιμάσει τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων για την άσκηση πολιτικής αστυνόμευσης τρομοκρατώντας τις εργατικές κοινότητες)^[1], αναπτύσσει τους πεζοναύτες και το ναυτικό στην Καραϊβική Θάλασσα. Ο Τραμπ έχει στείλει επτά πολεμικά πλοία, ένα πυρηνικό υποβρύχιο και χιλιάδες στρατιώτες στο πλαίσιο αυτού που περιγράφει ως επιχειρήσεις κατά των καρτέλ.

Η επιχείρηση αυτή περιελάμβανε μια ένοπλη επίθεση στις 2 Σεπτεμβρίου εναντίον ενός σκάφους που φέρεται να χρησιμοποιούσε το καρτέλ Tren de Aragua για τη μεταφορά παράνομων ναρκωτικών από τη Βενεζουέλα στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Τραμπ, 11 άτομα που επέβαιναν στο σκάφος σκοτώθηκαν στην επίθεση. Διεθνείς παρατηρητές καταδίκασαν την επίθεση ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η επίθεση αυτή εναντίον ενός πολιτικού σκάφους και η αποστολή του αμερικανικού ναυτικού συσκοτίζουν τη σκιά της στρατιωτικής επέμβασης που επί χρόνια πέφτει πάνω από τη Βενεζουέλα. Η Βενεζουέλα έχει ήδη βιώσει απόπειρες πραξικοπήματος το 2002 από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης με την έγκριση των ΗΠΑ και το 2020 με την άμεση συμμετοχή αμερικανών μισθοφόρων. Φέτος τον Απρίλιο, ο στρατός της Βενεζουέλας δήλωσε επίσης ότι είχε αποκαλύψει σχέδια για μια επίθεση «ψευδούς σημαίας» που θα ενοχοποιούσε τη Βενεζουέλα για την επίθεση σε μια πετρελαϊκή πλατφόρμα της Exxon Mobil στα ύδατα του αμφισβητούμενου εδάφους του Εσσεκίμπο / Γουιάνα Εσσεκίμπα^[2], η οποία θα χρησιμοποιούνταν ως πρόσχημα για εισβολή. Ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο επιστρατεύει 4,5 εκατομμύρια πολιτοφύλακες ως απάντηση στην απειλή που αποτελούν τα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ που παραμένουν στα ανοικτά των ακτών της χώρας.

Σε συνδυασμό με την αυξημένη απειλή στρατιωτικής επέμβασης στη Βενεζουέλα, η αφήγηση ότι ο πρωταρχικός στόχος αυτής της κινητοποίησης είναι η καταπολέμηση των καρτέλ ναρκωτικών είναι αμφισβητήσιμη. Η Καρολάιν Λίβιτ, εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου του Τραμπ, δήλωσε στις 19 Αυγούστου ότι «το καθεστώς Μαδούρο δεν είναι η νόμιμη κυβέρνηση της Βενεζουέλας. Είναι ένα καρτέλ ναρκοτρομοκρατίας. Ο Μαδούρο δεν είναι νόμιμος πρόεδρος. Είναι ένας φυγόδικος αρχηγός αυτού του καρτέλ ναρκωτικών». Αυτές οι κατηγορίες, για τις οποίες έχουν προσκομιστεί ελάχιστα αποδεικτικά στοιχεία, επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν τη ρητορική του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών για να απονομιμοποιήσουν τον Μαδούρο και να δικαιολογήσουν την αλλαγή καθεστώτος.

Η ρητορική της καταπολέμησης των καρτέλ ναρκωτικών στη Λατινική Αμερική έχει, για αρκετές δεκαετίες, επανειλημμένα προσφέρει κάλυψη στις ΗΠΑ για να ενισχύσουν τις αστυνομικές δυνάμεις σε συνεργαζόμενα κράτη, προκειμένου να προστατεύσουν καλύτερα τις επενδύσεις τους στο εξωτερικό και να παρέμβουν στρατιωτικά για να επεκτείνουν την ηγεμονία τους. Από την ανατροπή της κυβέρνησης του Παναμά έως την καταπολέμηση των ανταρτών στην Κολομβία, αυτή η ρητορική έχει επιχειρήσει να δικαιολογήσει την κατάφωρη στρατιωτική επιθετικότητα.

Αντιεξέγερση και επέμβαση

Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου σηματοδότησε μια μετάβαση στην πολιτική των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, καθώς εδραίωσε τα κέρδη που αποκόμισε μέσω τακτικών καταστολής των ανταρτών και στρατιωτικών επεμβάσεων και μεταπήδησε από τις αφηγήσεις του Ψυχρού Πολέμου στη χρησιμοποίηση του πλαισίου του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών ως δικαιολογία για τις πολιτικές της.

Ο Ψυχρός Πόλεμος σηματοδοτήθηκε από αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, από το πραξικόπημα του 1973 στη Χιλή έως την εισβολή στη Γρενάδα το 1983, μεταξύ πολλών άλλων.

Στην Κεντρική Αμερική, η εποχή που ξεκίνησε με την Επανάσταση των Σαντινίστας στη Νικαράγουα το 1979 οδήγησε στην αντίσταση των ανταρτών κατά των δικτατοριών στη Γουατεμάλα και το Ελ Σαλβαδόρ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980.^[3] Οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν αυτή την απειλή για την εξουσία τους υποστηρίζοντας την κρατική τρομοκρατία και τις δεξιές παραστρατιωτικές οργανώσεις. Αυτές οι τακτικές καταστολής της εξέγερσης ανάγκασαν τις αντάρτικες οργανώσεις να συνθηκολογήσουν, με την ηγεσία τους να αποδέχεται ειρηνευτικές συμφωνίες στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι οποίες ενσωμάτωσαν τις ομάδες τους στην θεσμική πολιτική.

Μαζί με την πτώση της ΕΣΣΔ, η φθίνουσα δύναμη αυτών των αριστερών ανταρτών αποδυνάμωσε τη δικαιολογία για τη συνεχιζόμενη στρατιωτική παρέμβαση των ΗΠΑ στις υποθέσεις της Λατινικής Αμερικής, καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος έφτανε στο τέλος του. Ωστόσο, οι ΗΠΑ εξακολουθούσαν να έχουν πολιτικές φιλοδοξίες που απαιτούσαν τη συνέχιση των στρατιωτικών παρεμβάσεων. Για να συνεχίσουν να δικαιολογούν την παρέμβαση, ένα από τα νέα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν ότι ο στρατός και η στρατιωτική βοήθεια θα καταπολεμούσαν το εμπόριο ναρκωτικών από τα καρτέλ.

Μια τέτοια περίπτωση αλλαγής της προπαγάνδας που χρησιμοποιήθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο ήταν η εισβολή στον Παναμά το 1989. Ο στρατηγός Μανουέλ Νοριέγκα είχε για χρόνια ενεργήσει ως ισχυρός άνδρας των ΗΠΑ στον Παναμά και συνεργαζόταν στενά με τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Ωστόσο, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η αυξανόμενη αντίδραση κατά της δικτατορικής διακυβέρνησής του αποδείχθηκε εμπόδιο για την Ουάσιγκτον, με τα νεοφιλελεύθερα πολιτικά κόμματα να φαίνονται πιο ελκυστικοί συνεργάτες.

Αν και η CIA γνώριζε από καιρό ότι ο συνεργάτης της ήταν συνένοχος στο εμπόριο ναρκωτικών, αυτή η εμπλοκή του χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για την απομάκρυνση του Νοριέγκα από την εξουσία. Οι ΗΠΑ εισέβαλαν και κατέλαβαν τον Παναμά, κατηγορώντας τον Νοριέγκα για διακίνηση ναρκωτικών και εκβιασμό ως δικαιολογία. Ενώ ο Νοριέγκα είχε δεχτεί δωροδοκίες ύψους αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων από το Καρτέλ του Μεντεγίν, υπήρχαν και άλλες ιστορίες που ήταν εντελώς ψευδείς, όπως το ότι φέρεται να έκανε χρήση κοκαΐνης με πόρνες κατά τη στιγμή της εισβολής, αντί να περνάει χρόνο με τη σύζυγό του. Αυτός ήταν ο ίδιος Νοριέγκα που μόλις δύο χρόνια νωρίτερα είχε λάβει επιστολή επαίνων απευθείας από τον επικεφαλής της Αμερικανικής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών (DEA / Drug Enforcement Administration) για τη συνεργασία του σε επιχειρήσεις δίωξης ναρκωτικών.

Αυτή η εισβολή ενέτεινε τη ρητορική περί εγκληματικότητας για να δικαιολογήσει την ανατροπή ενός καθεστώτος, με βάση την προϋπόθεση ότι στην προσπάθειά της να εξαλείψει το εμπόριο ναρκωτικών, η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε το δικαίωμα να παρεμβαίνει στις πολιτικές υποθέσεις άλλων χωρών.

Οι αντιεξεγερτικές επιχειρήσεις και η ρητορική εκμετάλλευση του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών για να δικαιολογηθεί η στρατιωτική επέμβαση συνενώθηκαν στο πλαίσιο του Σχεδίου Κολομβία. Το Σχέδιο Κολομβία, που δροµολογήθηκε το 2000, ξεκίνησε ως σχέδιο των ΗΠΑ για την παροχή στρατηγικής οικονομικής βοήθειας που θα ενίσχυε τη θέση του κολομβιανού κράτους στις διαπραγματεύσεις με αριστερές αντάρτικες ομάδες όπως οι Ένοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC / Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia). Ωστόσο, ακολουθώντας τις επιταγές του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, η επιχείρηση απομακρύνθηκε από την παροχή οικονομικής βοήθειας και στράφηκε προς τη χρηματοδότηση του κολομβιανού στρατού, μαζί με τις δεξιές παραστρατιωτικές ομάδες. Οι FARC, που δραστηριοποιούνταν σε συμπαθούσες αγροτικές κοινότητες σε περιοχές καλλιέργειας κόκας και πωλούσαν κοκαΐνη για να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις τους, χαρακτηρίστηκαν ως οι «ναρκο-αντάρτες» πίσω από το εμπόριο κοκαΐνης, καθιστώντας τις αντιεξεγερτικές προσπάθειες μέρος του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών.

Ενώ με το Σχέδιο Κολομβία οι παραστρατιωτικές ομάδες τρομοκρατούσαν τις αγροτικές κοινότητες, ενισχύονταν οι ένοπλες δυνάμεις της Κολομβίας και αποδυναμωνόταν οι FARC ως αγκάθι στην ηγεμονία των ΗΠΑ στην περιοχή, το σχέδιο αυτό δεν έκανε σχεδόν τίποτα για να ανακόψει την πώληση κοκαΐνης. Ο ψεκασμός των χωραφιών κόκας με ζιζανιοκτόνα από αεροπλάνα απλώς οδήγησε τους αγρότες να καταφύγουν βαθύτερα στον Αμαζόνιο. Ενώ το Σχέδιο Κολομβία ήταν σε ισχύ, η καλλιέργεια κόκας αυξήθηκε και η τιμή της κοκαΐνης που εξάγεται από την Κολομβία έπεσε. Παρά την αποτυχία της να αναχαιτίσει το εμπόριο κοκαΐνης, η επιχείρηση παρουσιάστηκε ως πρότυπο για τη στρατιωτικοποίηση του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών.

Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου δεν σήμανε το τέλος των αντιεξεγερτικών τακτικών και των στρατιωτικών επεμβάσεων των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική. Αντίθετα, οι αντιεξεγερτικές ενέργειες και οι εισβολές εντάχθηκαν στο ρητορικό πλαίσιο του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών.

Στρατιωτικοποίηση του αστυνομικού κράτους

Ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών στη Λατινική Αμερική συνίστατο στη συνεργασία με τα δεξιά κόμματα, χρησιμοποιώντας τις επιχειρήσεις καταπολέμησης των ναρκωτικών ως πρόσχημα για τη στρατιωτικοποίηση του αστυνομικού κράτους. Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να ενισχύσει αυτή τη δυναμική.

Η ρητορική του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας επεδίωκε να υποστηρίξει ότι οι ακυβέρνητες περιοχές και τα αδύναμα κράτη σε ολόκληρο τον κόσμο απειλούσαν τις ΗΠΑ, καθώς αποτελούσαν πιθανά καταφύγια για τρομοκρατικές ομάδες. Παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων για ισλαμιστική τρομοκρατική δραστηριότητα στη Λατινική Αμερική, η λογική αυτής της αφήγησης υποδείκνυε ότι οι ΗΠΑ έπρεπε να ασκήσουν έλεγχο ή να ενισχύσουν τις συνεργαζόμενες κυβερνήσεις σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική και σε ολόκληρο τον κόσμο — μια βολική κάλυψη για την ιμπεριαλιστική αποστολή ελέγχου και αστυνόμευσης των παγκόσμιων αγορών.

Αυτή η ρητορική στράφηκε κατά του Μεξικού κατά τη διάρκεια του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης περιέγραψαν τα σύνορα μεταξύ των ΗΠΑ και του Μεξικού ως ένα ευρύ ανοιχτό μέτωπο στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας, που άνοιγε τις πόρτες όχι μόνο σε μετανάστες εργάτες αλλά και σε φανταστικούς στρατούς τρομοκρατών, γεγονός που οδήγησε στην κατασκευή του τείχους στα σύνορα και στην εντατικοποίηση της αστυνόμευσης των συνόρων. Οι φράκτες κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού, που το 2005 κάλυπταν περίπου 75 μίλια (~120 χλμ.), επεκτάθηκαν σε περίπου 650 μίλια (~1000 χλμ.) μέχρι το 2011. Ορισμένοι στρατιωτικοί αναλυτές της κυβέρνησης Ομπάμα αναφέρθηκαν στη διαφθορά και τα καρτέλ ναρκωτικών για να υποστηρίξουν τους ισχυρισμούς ότι το Μεξικό ήταν ένα αποτυχημένο κράτος που χρειαζόταν μια πιο ισχυρή αντίδραση στα καρτέλ.

Στο Μεξικό, η στρατιωτικοποίηση του αγώνα μεταξύ του κράτους και των καρτέλ ναρκωτικών ξεκίνησε από το συντηρητικό κόμμα PAN με την Επιχείρηση Μιτσοακάν το 2006. Η επιχείρηση χρησιμοποίησε ομοσπονδιακή αστυνομία και στρατιωτικές δυνάμεις και έστρεψε την προσοχή ειδικά στο Καρτέλ του Κόλπου, το οποίο ήταν υπεύθυνο για την αύξηση των βίαιων εγκλημάτων. Η κλιμάκωση του πολέμου κατά των ναρκωτικών οδήγησε επίσης στην υποβάθμιση των πολιτικών ελευθεριών, καθώς σύμφωνα με την πολιτική του αρραΐγκο, οι πολίτες που ήταν ύποπτοι για συμμετοχή σε οργανωμένο έγκλημα μπορούσαν να κρατούνται χωρίς δίκη για έως και 80 ημέρες, μια πολιτική που χρησιμοποιούνταν για να κρατούνται οι άνθρωποι σε κρατητήρια και να τους αποσπώνται πληροφορίες με χρήση βασανιστηρίων. Η επιχείρηση επεκτάθηκε με την υποστήριξη των ΗΠΑ στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Μερίντα που ξεκίνησε το 2007.

Η Πρωτοβουλία Μερίντα, γνωστή και ως Σχέδιο Μεξικό^[4], ήταν εμπνευσμένη από τις τακτικές καταστολής της εξέγερσης του Σχεδίου Κολομβία. Όπως και με το Σχέδιο Κολομβία, η ρητορική του πολέμου κατά των ναρκωτικών παρείχε κάλυψη για την καταστολή των αριστερών ανταρτικών δυνάμεων που είχαν τη βάση τους σε αγροτικές κοινότητες, καθώς ενίσχυσε τον μεξικανικό στρατό στην καταπολέμηση των ανταρτών Ζαπατίστας στη Τσιάπας. Επίσης, επέκτεινε τον νεοαποικιακό έλεγχο των ΗΠΑ επί των μεξικανικών θεσμών, καθώς η χρηματοδότηση και η εκπαίδευση ενίσχυσαν τους δεσμούς μεταξύ των ΗΠΑ και των δυνάμεων καταστολής στο Μεξικό.

Όπως και με το Σχέδιο Κολομβία, η Πρωτοβουλία Μερίντα δεν σταμάτησε το εμπόριο ναρκωτικών, αλλά το αναδιοργάνωσε. Ο νικητής του πολέμου κατά των ναρκωτικών στο Μεξικό ήταν το Καρτέλ Σιναλόα, το οποίο γλίτωσε από τους αποκεφαλισμούς που έπληξαν τους ανταγωνιστές του, όπως το Καρτέλ του Κόλπου, συνεργαζόμενο με τις αρχές καταπολέμησης των ναρκωτικών. Η DEA προχώρησε σε συμφωνίες με την ηγεσία του Σιναλόα, επιτρέποντας στο καρτέλ να συνεχίσει το λαθρεμπόριο ναρκωτικών σε αντάλλαγμα για πληροφορίες, καθώς και βοηθώντας στον εξοπλισμό του Καρτέλ Σιναλόα μέσω της επιχείρησης διακίνησης όπλων γνωστής ως Επιχείρηση Γρήγορα και Ορμητικά.

Οι τακτικές που χρησιμοποίησε η Πρωτοβουλία Μερίντα δεν ήταν μόνο μέρος ενός σε μεγάλο βαθμό αποτυχημένου σχεδίου απαγόρευσης του εμπορίου ναρκωτικών, αλλά συνέβαλαν και στη στρατιωτικοποίηση του αστυνομικού κράτους και στη διεξαγωγή αντιεξεγερτικών επιχειρήσεων, ενισχύοντας τις κατασταλτικές δυνάμεις στο Μεξικό προς όφελος των συμφερόντων των ΗΠΑ. Στο πλαίσιο της ρητορικής του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας, αυτό ταιριάζει με την αντίληψη της άρχουσας τάξης ότι οι ΗΠΑ έπρεπε να κάνουν περισσότερα για να επεκτείνουν τον έλεγχό τους σε περιοχές χωρίς κυβέρνηση σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο ρόλος των ΗΠΑ στη στρατιωτικοποίηση των αστυνομικών δυνάμεων των συνεργαζόμενων κρατών αποσκοπεί στη χρησιμοποίηση του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών ως πρόσχημα για τον νεοαποικιακό έλεγχο των κοινοτήτων της εργατικής τάξης στη Λατινική Αμερική.

Ο Τραμπ και οι πυραυλικές επιθέσεις στην Καραϊβική

Ο Τραμπ, χρησιμοποιώντας το επιχείρημα της καταπολέμησης των καρτέλ για να δικαιολογήσει την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στη Λατινική Αμερική, έχει καταρτίσει έναν κατάλογο καρτέλ ναρκωτικών που χαρακτηρίζει ως τρομοκρατικές οργανώσεις. Αυτή η κατηγορία αποτελεί τη νομική βάση για την αεροπορική επιδρομή που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες σε διεθνή ύδατα ανοικτά των ακτών της Βενεζουέλας. Ο χαρακτηρισμός των καρτέλ ως παράνομων μαχητών που δεν απολαμβάνουν τη νομική προστασία που παρέχεται είτε σε κατηγορούμενους εγκληματίες είτε σε στρατιώτες του εχθρού αποτελεί μια προσπάθεια να δικαιολογηθούν στρατιωτικές ενέργειες που αγνοούν τις πολιτικές ελευθερίες και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όπως έχει συμβεί με πολλές άλλες στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξάγονται υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης των ναρκωτικών, απειλεί επίσης με στρατιωτική επέμβαση, ιδίως κατά της Βενεζουέλας.

Στο Μεξικό, ο χαρακτηρισμός των καρτέλ ως τρομοκρατικών οργανώσεων και η παρουσία του Πολεμικού Ναυτικού στον Κόλπο του Μεξικού δημιουργούν τον κίνδυνο επέκτασης του πολέμου με drones. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει αποστείλει στρατεύματα στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού και πραγματοποιεί πτήσεις παρακολούθησης με drones πάνω από το Μεξικό. Όπως και με την πρόσφατη πυραυλική επίθεση στην Καραϊβική, πηγές εντός του αμερικανικού στρατού έχουν υποδείξει ότι ο Τραμπ ενδέχεται να προετοιμάζει μονομερή στρατιωτική δράση κατά των καρτέλ στο Μεξικό, παραβιάζοντας την κυριαρχία του Μεξικού. Οι απειλές για στρατιωτική δράση κατά των καρτέλ υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θεωρεί ότι έχει το προνόμιο να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις των νεοαποικιών της.

Στη Βενεζουέλα, η αφήγηση ότι η στρατιωτική κινητοποίηση έχει ως στόχο την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών είναι ακόμη πιο αμφισβητήσιμη. Κατ’ αρχάς, οι δυνάμεις που στάλθηκαν στη Βενεζουέλα τον Αύγουστο είναι υπερβολικά μεγάλες για να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών. Επιπλέον, η κύρια ροή του εμπορίου ναρκωτικών περνάει από τα νερά του Ειρηνικού, όχι της Καραϊβικής, και έτσι η αποστολή του Πολεμικού Ναυτικού στη νότια Καραϊβική δεν θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών. Και ίσως το πιο σημαντικό, οι κινητοποιήσεις κατά των καρτέλ έρχονται την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση Τραμπ κατηγορεί αβάσιμα τον πρόεδρο Μαδούρο ότι είναι ηγέτης καρτέλ.

Αν και ορισμένοι παρατηρητές έχουν υποδείξει ότι η σημερινή κινητοποίηση είναι πολύ μικρή για να θεωρηθεί ως πλήρης εισβολή, η ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων εξακολουθεί να αποτελεί απειλή για την προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος. Η λαϊκιστική ηγεσία της Βενεζουέλας υπό τον πρόεδρο Μαδούρο έχει εδραιώσει μια στρατιωτική δικτατορία^[5], με εθνικιστικές πολιτικές (στην περίπτωση αυτή, την εθνικοποίηση των εσόδων από το πετρέλαιο) που αποτελούν εμπόδιο στην εξόρυξη πετρελαίου στη χώρα από πολυεθνικές εταιρείες των ΗΠΑ. Λαμβάνοντας υπόψη τη σειρά από απόπειρες πραξικοπημάτων που υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ στη χώρα, η απειλή ιμπεριαλιστικής επέμβασης παραμένει μεγάλη. Με την επίρριψη του χαρακτηρισμού «ναρκοτρομοκράτες» στη βενεζουελάνικη κυβέρνηση, οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον των καρτέλ απειλούν με ευρύτερη στρατιωτική δράση με στόχο την αλλαγή του καθεστώτος.

Η αποστολή του Πολεμικού Ναυτικού θα μπορούσε επίσης να αποτελεί μέρος μιας προσπάθειας των ΗΠΑ να εκφοβίσουν τη Βενεζουέλα ώστε να αποδεχθεί παραχωρήσεις, ως τακτική της «διπλωματίας των κανονιοφόρων». Παρά την εθνικοποίηση του πετρελαίου, η Βενεζουέλα επιτρέπει σε αμερικανικές εταιρείες όπως η Chevron να δραστηριοποιούνται στη χώρα ως εταίροι στην εξόρυξη πετρελαίου, υπογραμμίζοντας την προθυμία της να διαπραγματευτεί με τους Αμερικανούς καπιταλιστές. Ένα άλλο μέτωπο διαπραγματεύσεων είναι το αμφισβητούμενο έδαφος του Εσσεκίμπο / Γουιάνα Εσσεκίμπα, η περιοχή γύρω από τον ποταμό Εσσεκίμπο μεταξύ της Βενεζουέλας και της γειτονικής Γουιάνας, όπου οι ΗΠΑ έχουν ζωτικό συμφέρον να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το ποια πετρελαϊκές εταιρείες έχουν δικαιώματα εξόρυξης στα πετρελαϊκά πεδία ανοικτά των ακτών.

Η χρήση της αφήγησης του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών ως κάλυψη για στρατιωτικές ενέργειες στη Λατινική Αμερική δεν είναι κάτι καινούργιο για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, όπως αποδεικνύεται από τις αντιεξεγερτικές δραστηριότητες κατά των FARC και των Ζαπατίστας, και κυρίως από την εισβολή στον Παναμά. Η στρατιωτικοποίηση των προσπαθειών καταπολέμησης των ναρκωτικών έχει επίσης μια τρομακτική ιστορία περιορισμού των πολιτικών ελευθεριών και ενίσχυσης του αστυνομικού κράτους.

Το εργατικό κίνημα πρέπει να αντιταχθεί στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Πρέπει να απαιτήσουμε το τέλος του καταστροφικού Πολέμου κατά των Ναρκωτικών. Και πρέπει να απαιτήσουμε από τις ΗΠΑ να μην αναμιγνύονται στα εσωτερικά της Βενεζουέλας.

Μετάφραση: elaliberta.gr

James Marsh, “Warships in the Caribbean: Militarizing the War on Drugs”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 5 Σεπτεμβρίου 2025, https://workersvoiceus.org/2025/09/05/warships-in-the-caribbean-militarizing-the-war-on-drugs/. Αναδημοσίευση: International Workers League – Fourth International, 11 Σεπτεμβρίου 2025, https://litci.org/en/warships-in-the-caribbean-militarizing-the-war-on-drugs/.

James Marsh, «Buques de guerra en el Caribe: la militarización de la guerra contra las drogas», Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 5 Σεπτεμβρίου 2025, https://workersvoiceus.org/es/2025/09/05/warships-in-the-caribbean-militarizing-the-war-on-drugs/. Αναδημοσίευση: Liga Internacional de los Trabajadores – Cuarta Internacional, 14 Σεπτεμβρίου 2025, https://litci.org/es/buques-de-guerra-en-el-caribe-militarizando-la-guerra-contra-las-drogas/?utm_source=copylink&utm_medium=browser.

Πηγές:

Natasha Bertrand, “US military deploying over 4,000 additional troops to waters around Latin America as part of Trump’s counter-cartel mission”, CNN, 15 Αυγούστου 2025. https://www.cnn.com/2025/08/15/politics/us-military-deploying-caribbean-latin-america-cartel-mission.

Matt Murphy & Joshua Cheetham, “US strike on ‘Venezuela drug boat’: What do we know, and was it legal?”, BBC, 3 Σεπτεμβρίου 2025. https://www.bbc.com/news/articles/cdjzw3gplv7o.

“U.S. warships to sail off Venezuela as tension soars between Trump and Maduro regime over cartel accusations”, CBS, 21 Αυγούστου 2025. https://www.cbsnews.com/news/us-warships-venezuela-trump-nicolas-maduro-tension-drug-cartel-accusations/.

Demian Bio, “Venezuela Says It Uncovered U.S. Plot to Fabricate Incident And Justify An Invasion”, Latin Times, 7 Απριλίου 2025. https://www.latintimes.com/venezuela-says-it-uncovered-us-plot-fabricate-incident-justify-invasion-580110.

“Venezuela Mobilizes 4.5 Million Soldiers as Trump Deploys U.S. Marines to Caribbean”, Democracy Now!, 20 Αυγούστου 2025. https://www.democracynow.org/2025/8/20/headlines/venezuela_mobilizes_45_million_soldiers_as_trump_deploys_us_marines_to_caribbean.

Susan Benesh, “Truth was apparently one casualty of Panama invasion”, Tampa Bay Times, 26 Μαΐου 1990. https://www.tampabay.com/archive/1990/05/26/truth-was-apparently-one-casualty-of-panama-invasion/.

“Geopolitics of Plan Colombia”, James Petras, Economic and Political Weekly 35, no. 52/53, 2000. http://www.jstor.org/stable/4410105.

Grace Livingstone, “George W. Bush and the ‘War on Terror’” στο Grace Livingstone, America’s Backyard: The United States and Latin America from the Monroe Doctrine to the War on Terror, Bloomsbury Publishing, 2009.

Alejandro Roemer, “Ghosts of the War on Terror: Perils and Promise in US Drug Policy for Latin America”, Oxford Political Review, 26 Ιουνίου 2025. https://oxfordpoliticalreview.com/2025/06/26/ghosts-of-the-war-on-terror-perils-and-promise-in-us-drug-policy-for-latin-america/.

Carolyn Gallaher, “Mexico, the Failed State Debate, and the Mérida Fix”, The Geographical Journal, τόμος 182, τεύχος 4, 2016. http://www.jstor.org/stable/44132379.

Jeremy Kuzmarov, “Obama’s Lost War on Drugs”, History News Network, 5 Αυγούστου 2013. https://www.historynewsnetwork.org/article/obamas-lost-war-on-drugs.

Michael Estrada, “What I Rediscovered in Mexico”, Counterpunch, 6 Αυγούστου 2008. https://www.counterpunch.org/2008/08/06/what-i-re-discovered-in-mexico/.

Tomas Kristlik, “The End of the Drug War: Its Implications and the Future of Drug Trafficking in Mexico”, Georgetown Security Studies Review, Dec. 19, 2013. https://georgetownsecuritystudiesreview.org/2013/12/19/the-end-of-the-drug-war-its-implications-and-the-future-of-drug-trafficking-in-mexico/.

Michael B Kelley, “CONFIRMED: The DEA Struck A Deal With Mexico’s Most Notorious Drug Cartel”, Business Insider, 13 Ιανουαρίου 2014. https://www.businessinsider.com/the-us-government-and-the-sinaloa-cartel-2014-1.

Ken Klippenstein, “Military Preparing Attacks on Mexican Cartels: Secret orders target cartels as the new terrorists”, Ken Klippenstein, 20 Αυγούστου 2025. https://www.kenklippenstein.com/p/military-preparing-attacks-on-mexican.

“Mexico’s President Claudia Sheinbaum denies knowledge of US drug initiative”, Al Jazeera, 19 Αυγούστου 2025. https://www.aljazeera.com/news/2025/8/19/mexicos-president-claudia-sheinbaum-denies-knowledge-of-us-drug-initiative.

Pietro Sánchez Quesada, “The Cartel of the Suns or the specter of shadow power in Venezuela”, Ed24, 28 Αυγούστου 2025. https://www.editorial24.com/en/cartel-de-los-soles-fantasma-poder-sombra-dentro-venezuela/.

Venezuela Investigative Unit, “US Sanctions Mischaracterize Venezuela’s Cartel of the Suns”, InSight Crime, 1 Αυγούστου 2025. https://insightcrime.org/news/us-sanctions-mischaracterize-cartel-of-the-suns-venezuela/.

“US builds up forces in Caribbean as officials, experts, ask why”, Idrees Ali, Patricia Zengerle and Andrea Shalal, Reuters, 1 Σεπτεμβρίου 2025. https://www.reuters.com/world/us/us-builds-up-forces-caribbean-officials-experts-ask-why-2025-08-29/.

Joseph Bouchard, “US Non-Profits ‘In the Tank’ for Exxon, Chevron over Venezuela Oil”, World of Crime Newsletter, 26 Αυγούστου 2025. https://www.seasonsofcrime.com/p/us-non-profits-in-the-tank-for-exxon.

Σημειώσεις 

^[1] John Leslie, “Trump’s police state ambitions: ICE expanded while troops enter D.C.”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores,13 Αυγούστου 2025, https://workersvoiceus.org/2025/08/13/trumps-police-state-ambitions-ice-expanded-while-troops-enter-d-c/.

^[2] [Σ.τ.Μ.] Για το Εσσεκίμπο (μια περιοχή η οποία ανήκει στη Γουιάνα και την οποία διεκδικεί να προσαρτήσει η Βενεζουέλα, βλ. Simon Rodriguez P., «Βενεζουέλα: Η μόνη δίκαιη διέξοδος από τη σύγκρουση του Εσσεκίμπο», e la libertà, 8 Δεκεμβρίου 2023, https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE/9317-%CE%B2%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%AD%CE%BB%CE%B1-%CE%B7-%CE%BC%CF%8C%CE%BD%CE%B7-%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%AD%CE%BE%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B5%CE%BA%CE%AF%CE%BC%CF%80%CE%BF· και Κόμμα Σοσιαλισμός και Ελευθερία (PSL), «Βενεζουέλα: Για το δημοψήφισμα σχετικά με το Εσσεκίμπο», e la libertà, 9 Δεκεμβρίου 2023, https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE/9319-%CE%B2%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%AD%CE%BB%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%88%CE%AE%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B5%CE%BA%CE%AF%CE%BC%CF%80%CE%BF.

^[3] Alejandro Iturbe, “Castroism and the Central American Revolution”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 19 Αυγούστου 2021, https://workersvoiceus.org/2021/08/19/castroism-and-the-central-american-revolution/.

^[4] Workers’ Voice and GSO – Mexico, “What’s the Merida Initiative/Plan Mexico?”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 3 Μαρτίου 2016, https://workersvoiceus.org/2016/03/03/el-plan-merida-de-bush-obama-nuevo-avance-en-la-recolonizacion-de-mexico/.

^[5] Alejandro Iturbe, “Debates over Venezuela”, Workers’ Voice/La Voz de los Trabajadores, 19 Αυγούστου 2024, https://workersvoiceus.org/2024/08/19/debates-over-venezuela/.