Adam Fabry

Προς την άβυσσο: Για τις εκλογές στην Αργεντινή

Καθώς η Αργεντινή οδεύει προς τα δεξιά, ο Adam Fabry, Λέκτορας Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Τσιλεσίτο της Αργεντινής, αναλύει την άνοδο του Χαβιέρ Μιλέι, την κρίση του Περονισμού και τις προοπτικές για το μέλλον της Αργεντινής.

Στις 22 Οκτωβρίου, οι ψηφοφόροι στην Αργεντινή προσήλθαν στις κάλπες για να εκλέξουν τον νέο τους πρόεδρο. Ο ακροδεξιός φιλελεύθερος οικονομολόγος Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος διεξήγαγε εκστρατεία υποσχόμενος, μεταξύ άλλων, ότι θα ανατινάξει την κεντρική τράπεζα, θα δολαριοποιήσει την οικονομία και θα περικόψει με αλυσοπρίονο τις δημόσιες δαπάνες, κέρδισε μια σαρωτική νίκη, λαμβάνοντας το 55,69% των ψήφων (14 εκατομμύρια ψήφοι)^[1]. Ο αντίπαλός του, ο Σέρχιο Μάσα, υπουργός Οικονομίας της σημερινής περονιστικής κυβέρνησης, έλαβε το 44,3% των ψήφων (11 εκατομμύρια ψήφοι).

Εκλογές στο πλαίσιο μιας βαθύτερης οικονομικής και πολιτικής κρίσης

Η απότομη στροφή της Αργεντινής προς τα δεξιά έρχεται εν μέσω μιας εντεινόμενης οικονομικής και πολιτικής κρίσης. Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 100 τοις εκατό υπό την τετραετή διακυβέρνηση των Περονιστών. Σήμερα βρίσκεται σε ποσοστό άνω του 140% και δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης στο εγγύς μέλλον. Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ υπερβαίνει το 85% και η κεντρική τράπεζα δεν διαθέτει ρευστά αποθέματα (το δημόσιο χρέος εκτοξεύθηκε υπό τη συντηρητική κυβέρνηση του Μαουρίσιο Μάκρι και παρέμεινε λίγο πολύ σταθερό υπό την κυβέρνηση των Περονιστών). Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις, η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 2,5% το 2023 και οι μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξης θα περιοριστούν σημαντικά από τα μέτρα λιτότητας που επιβάλλει το ΔΝΤ^[2].

Η μεταπανδημική αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από επισφάλεια και αυξανόμενη ευελιξία. Αν και η ανεργία ανέρχεται μόλις στο 6,4%, σχεδόν το 50% των εργαζομένων της Αργεντινής εργάζονται στον διευρυνόμενο άτυπο τομέα^[3], ο οποίος χαρακτηρίζεται από επισφαλείς συνθήκες εργασίας και υψηλά ποσοστά υπερεργασίας. Πολλοί εργαζόμενοι αναγκάζονται να εργάζονται πολλές ώρες υπερωρίες ή να κάνουν πολλαπλές δουλειές στην αναπτυσσόμενη «οικονομία των πλατφορμών» για να επιβιώσουν. Με την επιδείνωση της οικονομικής κρίσης, τα ποσοστά φτώχειας αυξάνονται δραματικά: το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Απογραφής (INDEC) ανέφερε ότι το 40,1% του πληθυσμού –11,8 εκατομμύρια άνθρωποι– ζούσαν κάτω από το εθνικό όριο της φτώχειας το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους^[4] (αύξηση σχεδόν 5% σε σύγκριση με την περίοδο μετά την πανδημία). Το ακόμη πιο λυπηρό είναι ότι το 56,2% των παιδιών κάτω των 14 ετών ζουν σήμερα κάτω από το όριο της φτώχειας.

Αντιμέτωποι με μια ζοφερή οικονομική κατάσταση και σχεδόν καθημερινά σκάνδαλα διαφθοράς, δεν αποτελεί ίσως έκπληξη το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι της Αργεντινής είναι όλο και πιο θυμωμένοι και δυσαρεστημένοι με τη σημερινή πολιτική ελίτ. Από την κρίση του 2001, όταν το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Αργεντινής κατέρρευσε μέσα σε λίγες εβδομάδες και η χώρα αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση, στην Αργεντινή έχει εδραιωθεί ένα δικομματικό σύστημα, στο οποίο κυριαρχούν οι κεντροαριστεροί Περονιστές και ένας συνασπισμός κεντροδεξιών κομμάτων. Και ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ένας «λαϊκιστής» υποψήφιος κέρδισε τις εκλογές σε μια χώρα όπου ο λαϊκισμός αποτελεί καθοριστικό μέρος της πολιτικής εδώ και ογδόντα χρόνια.

Στην Αργεντινή, ο «λαϊκισμός» ταυτίζεται με το όνομα του στρατηγού Χουάν Ντομίνγκο Περόν, ο οποίος κυβέρνησε τη χώρα από το 1946 έως το 1955, όταν απομακρύνθηκε από την εξουσία με στρατιωτικό πραξικόπημα. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, ο Περονισμός είναι μια προοδευτική ιδεολογία που εκπροσωπεί τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και υποστηρίζει τον ενεργό οικονομικό ρόλο του κράτους. Οι επικριτές, ωστόσο, συνδέουν τον Περονισμό με μια λατινοαμερικανική εκδοχή του «εθνικολαϊκισμού» ή, ακόμη χειρότερα, του «φασισμού». Αν και πρόκειται αναμφίβολα για ένα σύνθετο πολιτικό κίνημα, οι περονιστικές ιδέες είναι δημοφιλείς στο εκλογικό σώμα: από το 1946, οι περονιστές έχουν κερδίσει 10 από τις 14 εκλογές.

Αλλά όλα αυτά δεν εξηγούν γιατί οι ριζοσπαστικές ιδέες του Μιλέι έγιναν τόσο δημοφιλείς μεταξύ των ψηφοφόρων.

Θυμός, ελευθερία και ελεύθερες αγορές: Ο Χαβιέρ Μιλέι και η άνοδος της αργεντίνικης ακροδεξιάς

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η άνοδος του Χαβιέρ Μιλέι στην προεδρία ήταν κάπως ασυνήθιστη. Στο βιογραφικό του σημείωμα διαπιστώνουμε, για παράδειγμα, ότι ήταν ημιεπαγγελματίας ποδοσφαιριστής (μέχρι την ηλικία των 19 ετών), δοκίμασε επίσης την τύχη του ως ροκ μουσικός και γκουρού του ταντρικού σεξ (με μικρή επιτυχία), προτού εργαστεί ως καθηγητής οικονομικών και οικονομικός σύμβουλος για μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, όπως η Corporación América ή η HSBC. Από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 και μετά ο Μιλέι άρχισε να αποκτά σημαντική φήμη στην Αργεντινή χάρη στον ρόλο του ως «ειδικού» σε δεξιές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Ενώ αυτό επέτρεψε στον Μιλέι να προωθήσει τις ριζοσπαστικές οικονομικές ιδέες του (στους αγαπημένους του οικονομολόγους συγκαταλέγονται ο Λούντβιχ φον Μίζες, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της «αυστριακής σχολής» και σφοδρός επικριτής του σοσιαλισμού, και ο Μίλτον Φρίντμαν, ο ιδρυτής της «μονεταριστικής σχολής», οι ιδέες του οποίου είχαν επίσης βαθιά επίδραση στην εξέλιξη του νεοφιλελευθερισμού) σε ένα μεγάλο ακροατήριο, απέκτησε επίσης φήμη για την αήθη γλώσσα και την επιθετική ρητορική με την οποία απέρριπτε τους επικριτές του. Τον Νοέμβριο του 2017, για παράδειγμα, δήλωσε ότι το πιο διάσημο οικονομικό τμήμα της χώρας (στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες, UBA) ήταν «ένα κέντρο μαρξιστικής κατήχησης από το οποίο εξαπλώνονται τα κεϋνσιανά θηρία»^[5]. Ένα χρόνο αργότερα, γιόρτασε τα γενέθλιά του συντρίβοντας μια πινιάτα της κεντρικής τράπεζας σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση^[6]. Ενώ οι περισσότεροι ειδήμονες απέρριπταν τον Μιλέι ως μια πιο εκκεντρική εκδοχή του Ντόναλντ Τραμπ (έχει το παρατσούκλι «Η περούκα» ή «Ο τρελός»), το 2019 το ειδησεογραφικό περιοδικό Noticias τον ανακήρυξε ως ένα από τα πρόσωπα με τη μεγαλύτερη επιρροή στην Αργεντινή^[7]. Λίγο αργότερα, ο Μιλέι εισέβαλε στην πολιτική σκηνή της Αργεντινής.

Τον Ιούλιο του 2021 ο Μιλέι ίδρυσε επίσημα το κόμμα La Libertad Avanza (Η Ελευθερία Προχωρά), έναν συνασπισμό συντηρητικών δυνάμεων (αν και αργότερα αποκαλύφθηκε ότι το κόμμα επέτρεψε επίσης σε νεοναζί και απολογητές της τελευταίας στρατιωτικής δικτατορίας να ενταχθούν στις τάξεις του). Το κόμμα προωθούσε έναν συνδυασμό νεοφιλελεύθερων οικονομικών πολιτικών και συντηρητικών κοινωνικών αξιών, προκειμένου «να ξανακάνει την Αργεντινή μια ευημερούσα χώρα, όπως ήταν στις αρχές του 1900». Αν και το κόμμα δεν διέθετε σημαντικά οικονομικά μέσα, κέρδισε το 13,82% των ψήφων (238.797 ψήφους) στις βουλευτικές εκλογές του 2021 στο Μπουένος Άιρες, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση πίσω από το δεξιό Juntos por el Cambio (Μαζί για την Αλλαγή) και το περονιστικό Frente de Todos (Μέτωπο όλων). Το αποτέλεσμα ήταν η είσοδος του Μιλέι στη Βουλή των Αντιπροσώπων της Αργεντινής.

Στις προεκλογικές του συγκεντρώσεις, οι οποίες προσομοίαζαν σε ροκ συναυλίες, ο Μιλέι συχνά συνδύαζε υπερατομικιστικά ιδεώδη –επαναλαμβάνοντας ακατάπαυστα την υποστήριξή του στο τριπλό σιβυλλικό αξίωμα «ζωή, ελευθερία και ατομική ιδιοκτησία»– με «λαϊκιστικά» ξεσπάσματα κατά της παρασιτικής «πολιτικής κάστας» της χώρας, την οποία κατηγορεί για την εκατονταετή οικονομική παρακμή της χώρας. Ωστόσο, ο Μιλέι και οι υποστηρικτές του παρέλειψαν βολικά να αναφέρουν το γεγονός ότι το κόμμα του χρηματοδοτείται από έναν από τους πλουσιότερους Αργεντινούς, τον μεγιστάνα του αεροδρομίου και των μέσων ενημέρωσης Εντουάρντο Εουρνεκιάν^[8]. Συχνά έκλεινε τις προεκλογικές του ομιλίες με την ατάκα: «ζήτω η ελευθερία, ρε γαμώτο». Η απλή και αδιάλλακτη ρητορική του είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους νέους, απογοητευμένους άνδρες, οι οποίοι περνούν πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πολλοί από τους οποίους ήταν ψηφοφόροι για πρώτη φορά. Σε αυτούς, ο Μιλέι προσέφερε ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής με ελευθεριακό χαρακτήρα: υποσχέθηκε να ανατινάξει την κεντρική τράπεζα και να δολαριοποιήσει την οικονομία, να ιδιωτικοποιήσει τις περισσότερες κρατικές εταιρείες, να μειώσει δραστικά τις δημόσιες δαπάνες και να καταργήσει τα δημόσια συστήματα υγείας και εκπαίδευσης (δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το πολιτικό πρότυπο του μελλοντικού προέδρου είναι η Μάργκαρετ Θάτσερ). Παρόλο που πολλές από τις οικονομικές προτάσεις του Μιλέι βασίζονταν σε ξεκάθαρα ψέματα –όπως η λανθασμένη αντίληψη ότι «οι πιο “ελεύθερες” χώρες στον κόσμο έχουν την υψηλότερη οικονομική ανάπτυξη και ότι αυτό οφείλεται στην ελάχιστη κρατική παρέμβαση»^[9]– αυτό προφανώς δεν απασχόλησε τον Μιλέι ή τους υποστηρικτές του.

Ο Μιλέι συνδυάζει το ριζοσπαστικό οικονομικό του πρόγραμμα με αυταρχικές ιδέες και προτάσεις. Παρόμοια με τον Τραμπ και τον Μπολσονάρο, περιγράφει την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή ως «σοσιαλιστικό ψέμα» και έχει αρνηθεί ανοιχτά ότι η τελευταία στρατιωτική δικτατορία (1976-83) διέπραξε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και δήλωσε ότι θα δώσει χάρη σε στρατιωτικούς αξιωματούχους που φυλακίστηκαν για τέτοια εγκλήματα. Ταυτόχρονα, υπόσχεται να νομιμοποιήσει τα πυροβόλα όπλα, βασιζόμενος στο ψέμα ότι «το ποσοστό εγκληματικότητας είναι πολύ χαμηλότερο στις χώρες όπου τα πυροβόλα όπλα είναι νομιμοποιημένα»^[10]. Όπως και οι ακροδεξιοί συνοδοιπόροι του που αναφέρθηκαν παραπάνω, ο Μιλέι έχει επίσης κηρύξει πόλεμο κατά του ισχυρού φεμινιστικού κινήματος της χώρας, το οποίο συνέβαλε στη νομιμοποίηση των αμβλώσεων το 2020 μετά από χρόνια μαζικών διαδηλώσεων στους δρόμους, και υποσχέθηκε να καταργήσει την «υποχρεωτική σεξουαλική αγωγή» (Educación Sexual Integral, ESI)^[11], στα δημόσια σχολεία, με την αιτιολογία ότι αποτελεί μέρος μιας «μετα-μαρξιστικής συνωμοσίας» που «επιδιώκει την καταστροφή της οικογένειας».

Η κρίση του Περονισμού

Αν και η δύσκολη οικονομική κατάσταση, η αυξανόμενη απογοήτευση από το πολιτικό κατεστημένο και η ευνοϊκή μεταχείριση του Μιλέι από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην άνοδό του, η σαρωτική νίκη του δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την κρίση του περονισμού (και των συνδικάτων, που ιστορικά συνδέονται στενά με αυτόν, τόσο ιδεολογικά όσο και οικονομικά). Μετά τη νίκη στις εκλογές του 2019, η περονιστική κυβέρνηση υπό τον Αλμπέρτο Φερνάντες υποσχέθηκε να εφαρμόσει οικονομικά μέτρα για τη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας. Ωστόσο, όταν η κυβέρνηση δέχθηκε να αποπληρώσει το χρέος που είχε συσσωρεύσει η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση, υπό τον Μαουρίσιο Μάκρι, στο ΔΝΤ, η ιδέα αυτή μετατράπηκε γρήγορα σε ψευδαίσθηση. Αργότερα, το ίδιο το ΔΝΤ παραδέχθηκε ότι το πακέτο διάσωσης που προσφέρθηκε στην κυβέρνηση Μάκρι «δεν πέτυχε τους στόχους του» και ότι «συνέβαλε στην εκροή κεφαλαίων, η οποία άσκησε σημαντική πίεση στη συναλλαγματική ισοτιμία».

Μέχρι τον Ιούλιο του 2022 η πίεση στο πέσο της Αργεντινής γινόταν όλο και πιο δυσβάσταχτη, προκαλώντας εσωτερικές διαμάχες εντός της κυβέρνησης μεταξύ των υποστηρικτών της αντιπροέδρου Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ, η οποία προέτρεπε για μια αριστερή στροφή στις οικονομικές πολιτικές, και του πιο κεντρώου Αλμπέρτο Φερνάντες. Το αποτέλεσμα ήταν η χώρα να αλλάξει δύο φορές υπουργούς οικονομίας μέσα σε λίγο περισσότερο από ένα μήνα, προτού ο Φερνάντες διορίσει τον Σέρχιο Μάσα ως νέο «υπερυπουργό» (ανέλαβε τα τρία προηγουμένως ανεξάρτητα υπουργεία: οικονομίας, ανάπτυξης της παραγωγής και γεωργίας). Η απόφαση εξέπληξε πολλούς (καθώς ο Μάσα δεν είχε καμία οικονομική εμπειρία), αν και θεωρούνταν μια «ρεαλιστική, παλιά αλεπού» στο Περονιστικό κόμμα, ο οποίος, κατά τη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας είχε υποστηρίξει όλες τις ιδεολογικές στροφές του κόμματος, από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που προώθησε ο πρόεδρος Κάρλος Μένεμ τη δεκαετία του 1990 έως την εθνικολαϊκιστική στροφή υπό τον πρόεδρο Νέστορ Κίρχνερ (2003-7).

Ο Μάσα κληρονόμησε μια δύσκολη οικονομική κατάσταση με την οικονομική ανάπτυξη να σταματά, τον πληθωρισμό να σκαρφαλώνει προς το 100% και τις αυξανόμενες εισοδηματικές ανισότητες. Σύμφωνα με μια έκθεση, κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών της κυβέρνησης Μάκρι και των δύο πρώτων ετών της κυβέρνησης Φερνάντες, από την εργατική τάξη μεταφέρθηκαν 70 δισεκατομμύρια δολάρια στους τομείς του κεφαλαίου, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών να συμβαίνει επί διακυβέρνησης Φερνάντες^[12]. Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι γίνονταν φτωχότεροι και οι πλούσιοι γίνονταν πλουσιότεροι υπό την Περονιστική κυβέρνηση. Ωστόσο, αν και οι περισσότεροι Αργεντινοί βρίσκονταν ήδη υπό σοβαρή οικονομική πίεση, ο Μάσα επέλεξε να εισαγάγει μέτρα λιτότητας σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει τη «δημοσιονομική τάξη» και να «αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγορών». Επιπλέον, προσέφερε φοροαπαλλαγές και κρατικές επιδοτήσεις σε μεγάλες εγχώριες και διεθνείς εταιρείες (κυρίως στους τομείς της γεωργίας, των ορυχείων και της ενέργειας), ελπίζοντας ότι τα μέτρα αυτά θα συνέβαλαν στην ανάκαμψη της οικονομίας. Όταν τα μέτρα του απέτυχαν, ο Μάσα απέδωσε την ευθύνη για την εντεινόμενη οικονομική και κοινωνική κρίση της Αργεντινής στα πάντα, από την πανδημία, τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας μέχρι την ιστορική ξηρασία που περιόρισε σημαντικά τη γεωργική παραγωγή^[13]. Εν τω μεταξύ, τα περονιστικά συνδικάτα παρακολουθούσαν την εξελισσόμενη τραγωδία με σταυρωμένα τα χέρια. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν, ίσως με υφαρπαγή ψήφου, ότι μεγάλα τμήματα των εργατικών και λαϊκών τάξεων εγκατέλειψαν τους Περονιστές στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές.

Τι θα επακολουθήσει για την Αργεντινή;

Σύμφωνα με τον Γουίλιαμ Κάλισον, η προοπτική του Μιλέι αντιπροσωπεύει «μια αντιδραστική μετάλλαξη του νεοφιλελευθερισμού ως απάντηση στις συνθήκες της κρίσης»^[14]. Από αυτή την άποψη, ο Μιλέι είναι η πιο πρόσφατη ενσάρκωση της μακρόχρονης παράδοσης του «νεοφιλελεύθερου αυταρχισμού» στη Λατινική Αμερική (μεταξύ των προκατόχων του βρίσκουμε τέτοιες σκοτεινές φιγούρες, όπως ο Αουγκόστο Πινοσέτ, ο Χόρχε Βιδέλα, ο Αλμπέρτο Φουτζιμόρι και ο Ζαΐρ Μπολσονάρου). Ενώ ο Μιλέι είχε κερδίσει τη νίκη χάρη στη λαϊκή αντίδραση κατά της οικονομικής και πολιτικής κρίσης της Αργεντινής, ο Κάλισον σημειώνει ότι οι δογματικές ιδέες του προκαλούν αναστάτωση στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Αμέσως μετά τη νίκη του στις προκριματικές εκλογές του Αυγούστου, η αξία των ομολόγων πέσο και δολαρίου κατέρρευσε, θυμίζοντας την αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών στις ριζοσπαστικές νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις της πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Λιζ Τρας το 2022. Οι Financial Times επικαλέστηκαν πρόσφατα έναν σύμβουλο μιας επενδυτικής εταιρείας με έδρα το Λονδίνο, ο οποίος αμφισβήτησε το κατά πόσον ο Μιλέι θα είναι σε θέση να εφαρμόσει τις ιδέες της οικονομικής του πολιτικής και ότι: «Υπάρχει ανησυχία σχετικά με ... την κυβερνησιμότητα – σε ποιο βαθμό θα είναι σε θέση να ελέγξει τις διαδηλώσεις, αν ήταν σε θέση να εφαρμόσει τα ριζοσπαστικά του μέτρα»^[15]. Εν τω μεταξύ, η Wall Street Journal αμφισβήτησε τη βασική πολιτική του Μίλεϊ για τη δολαριοποίηση της οικονομίας, υποστηρίζοντας ότι «μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα στο YouTube παρά στην πραγματικότητα»^[16].

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές και οι ξένοι επενδυτές φαίνεται να ελπίζουν ότι ο πρώην πρόεδρος Μάκρι, ο οποίος υποστήριξε τον Μιλέι στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, θα μπορέσει να κρατήσει τον Μιλέι υπό έλεγχο (αν και δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι θα επιτύχει στην προσπάθειά του). Ωστόσο, προς το παρόν, ο Μιλέι προωθείται με πλήρη ταχύτητα. Στη νικητήρια ομιλία του, ανακοίνωσε με βεβαιότητα μια νέα εποχή «θεραπείας σοκ» στην Αργεντινή^[17], υποστηρίζοντας ότι τα μέτρα αυτά είναι απαραίτητα για να «μπει ένα τέλος στον πληθωρισμό, την ανεργία και τη φτώχεια». Η ιστορία μας λέει ότι η θεραπεία σοκ του Μιλέι θα βαθύνει τη φτώχεια και την ανισότητα στην Αργεντινή. Το ερώτημα είναι, τι θα κάνει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος αν αντιμετωπίσει σοβαρή κοινωνική αντίδραση στις οικονομικές του πολιτικές; Θα προσπαθήσει να συντρίψει κάθε αντιπολίτευση με τη βία, όπως έκανε με επιτυχία η στρατιωτική δικτατορία από το 1976 έως το 1983, ή θα υποκύψει στη λαϊκή πίεση και θα αλλάξει κατεύθυνση;

Μετάφραση: elaliberta.gr

Adam Fabry, “Into the abyss: On the Argentinian elections”, rs21, 29 Νοεμβρίου 2023, https://www.rs21.org.uk/2023/11/29/into-the-abyss-on-the-argentinian-elections/.

Σημειώσεις

^[1] “Argentina elects far-right, chainsaw-wielding Javier Milei as president”, Politico, 20 Νοεμβρίου 2023, https://www.politico.eu/article/argentina-elects-a-far-right-chainsaw-wielding-president/.

^[2] “Latin America and the Caribbean: Recent Developments, Outlook, and Policies”, International Monetary Fund, Οκτώβριος 2023, https://www.imf.org/en/Publications/REO/WH/Issues/2023/10/13/regional-economic-outlook-western-hemisphere-october-2023.

^[3] José Giménez, «Informalidad laboral en la Argentina: datos y razones de un fenómeno en aumento», chequeado, 28 Σεπτεμβρίου 2023, https://chequeado.com/el-explicador/informalidad-laboral-en-la-argentina-datos-y-razones-de-un-fenomeno-en-aumento/.

^[4] “Argentine poverty reaches 40.1%”, Buenos Aires Herald, 27 Σεπτεμβρίου 2023, https://buenosairesherald.com/society/argentine-poverty-reaches-40-1.

^[5] Juan Manuel Compte, «Milei, entre la solidez técnica y la aspereza de un exarquero de Chacarita», El Cronista, 27 Νοεμβρίου 2017, https://www.cronista.com/dixit/Milei-La-Argentina-cree-que-Macri-es-liberal-20171127-0001.html.

^[6] «Milei “reventó” al BCRA para festejar su cumpleaños», El Cronista, 23 Οκτωβρίου 2023, https://www.cronista.com/economia-politica/Milei-revento-al-BCRA-para-festejar-su-cumpleanos-20181023-0030.html.

^[7] Veronique Viriglio, «Il “Trump argentino” che sfida Kirchner», AGI, 16 Αυγούστου 2023, https://www.agi.it/estero/news/2023-08-16/argentina-milei-outsider-contro-kirchnerismo-22630111.

^[8] Ciara Nugent, “The billionaire who backs Argentina’s Javier Milei – but not dollarisation”, Financial Times, 20 Σεπτεμβρίου 2023, https://www.ft.com/content/2cc06399-8214-4a49-a195-4b5be3d32752.

^[9] «¿Por qué el Índice de Libertad Económica que cita Javier Milei es una falacia?», Pagina12, 27 Μαρτίου 2023, https://www.pagina12.com.ar/534027-un-ranking-hecho-a-medida-de-las-falacias-libertarias.

^[10] Lucía Gardel, «Javier Milei: “Aquellos Estados que tienen libre portación de armas tienen muchos menos delitos”», chequeado, 3 Ιουνίου 2022, https://chequeado.com/ultimas-noticias/javier-milei-aquellos-estados-que-tienen-libre-portacion-de-armas-tienen-muchos-menos-delitos/.

^[11] «Educación Sexual Integral: Mientras Javier Milei la ataca, Amnistía Internacional la defiende», Pagina12, 17 Αυγούστου 2023, https://www.pagina12.com.ar/579918-educacion-sexual-integral-mientras-javier-milei-la-ataca-amn.

^[12] Pablo Manzanelli, Leandro Amoretti y Eduardo M. Basualdo, Documentos de trabajo Nº 18. La distribución del ingreso en la etapa actual, FLACSO, CIFRA, Ιούλιος 2022, https://www.flacso.org.ar/wp-content/uploads/2022/08/La-distribucion-del-ingreso-DT-18-CIFRA-FLACSO.pdf.

^[13] “Argentina’s grain harvest suffers under worst drought in 60 years”, Al Jazeera, 9 Μαρτίου 2023, https://www.aljazeera.com/news/2023/3/9/argentinas-grain-harvest-suffers-under-worst-drought-in-60-years.

^[14] William Callison, “Milei’s Chainsaw”, New Left Review, 5 Οκτωβρίου 2023, https://newleftreview.org/sidecar/posts/mileis-chainsaw.

^[15] Mary McDougall, Ciara Nugent and Jennifer Hughes, “Argentina’s markets recoil after shock primary election results”, Financial Times, 14 Αυγούστου 2023, https://www.ft.com/content/df45cf2a-5b51-4d13-bc93-500c07c7d73f.

^[16] «Un artículo de Wall Street Journal advirtió sobre los riesgos de la dolarización: “Puede funcionar mejor en Youtube que en la realidad”», infobae, 21 Νοεμβρίου 2023, https://www.infobae.com/economia/2023/11/21/un-articulo-de-wall-street-journal-advirtio-sobre-los-riesgos-de-la-dolarizacion-puede-funcionar-mejor-en-youtube-que-en-la-realidad/.

^[17] Nicolás Misculin, Lucinda Elliott and Walter Bianchi, “Argentine libertarian Milei pledges new political era after election win”, Reuters, 20 Νοεμβρίου 2023, https://www.reuters.com/world/americas/argentina-readies-vote-likely-presidential-election-thriller-2023-11-19/.