Carlos Sapir

Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου υπερασπίζεται τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη, όχι τους Παλαιστίνιους

Στις 26 Ιανουαρίου, το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ) εξέδωσε την προδικαστική του απόφαση σχετικά με την προσφυγή της Νότιας Αφρικής όσον αφορά την εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα. Το δικαστήριο διέταξε το Ισραήλ να «λάβει όλα τα μέτρα που έχει στη διάθεσή του για να αποτρέψει τη διάπραξη όλων των πράξεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής» της γενοκτονίας, να διερευνήσει και να τιμωρήσει τα άτομα που διαπράττουν τέτοιες πράξεις και να υποβάλει έκθεση που να αποδεικνύει τη συμμόρφωση στον ΟΗΕ σε ένα μήνα^[1].

Η απόφαση, η οποία απέχει πολύ από το να διατάξει πραγματικά τον τερματισμό της ισραηλινής εισβολής ή τη διάλυση του καθεστώτος απαρτχάιντ σε όλη την επικράτεια, είναι απόλυτα υπολογισμένη για να προστατεύσει τη νομιμότητα του ΟΗΕ και των δικαστηρίων του, ενώ δεν κάνει σχεδόν τίποτα για την πραγματική προστασία των Παλαιστινίων που αντιμετωπίζουν την ισραηλινή κατοχή. Κατά συνέπεια, έχει δεχθεί συγκρατημένους επαίνους από τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους.

Οι αντιδράσεις των παλαιστινιακών οργανώσεων για την απόφαση ήταν ποικίλες. Η Χαμάς και διάφορες ομάδες αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη την καλωσόρισαν ως ένα βήμα προς τα εμπρός που επιβεβαιώνει την εγκυρότητα της κατηγορίας εναντίον του Ισραήλ για γενοκτονία. Η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ κατήγγειλε την απόφαση, ενώ το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης εξέφρασε ανάμεικτα επαίνους και επικρίσεις.

Υπάρχει ένας ακραίος παραλογισμός στο να διατάσσει κανείς ευγενικά μια κυβέρνηση να «λάβει όλα τα μέτρα που διαθέτει» για να αποτρέψει τους θανάτους των Παλαιστινίων, όταν η ίδια είναι ενεργά και εσκεμμένα η κύρια αιτία θανάτων Παλαιστινίων. Η απόφαση υποστηρίζει σιωπηρά τη διαχρονική γραμμή της ισραηλινής προπαγάνδας: την ιδέα ότι ο ισραηλινός στρατός είναι ένας μηχανισμός που γενικά σέβεται το διεθνές δίκαιο.

Δίνοντας χρόνο στο Ισραήλ να αποδείξει τη συμμόρφωσή του με τη μορφή γραπτής έκθεσης, η προδικαστική απόφαση υποδηλώνει ότι όλοι οι θάνατοι μέχρι τώρα ήταν δικαιολογημένοι. Αυτό δεν είναι καθόλου υπαινιγμός, είναι η ουσία της θέσης της κυβέρνησης Μπάιντεν σε αυτή τη συγκυρία, η οποία ταυτόχρονα χαιρέτισε την απόφαση επιμένοντας ότι δεν πραγματοποιείται καμία γενοκτονία και ότι το Ισραήλ έχει γενικά το δικαίωμα να εξαπολύει τιμωρητική βία κατά των Παλαιστινίων. Η απόφαση αποκρύπτει επιπλέον, τουλάχιστον για έναν ακόμη μήνα, το γεγονός ότι το ΔΔ και ο ΟΗΕ ευρύτερα είναι στην πραγματικότητα ανίκανοι να παρέμβουν, εκτός αν έχουν την υποστήριξη των ΗΠΑ και άλλων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Όπως γράψαμε στην αρχή του έτους: Η κατάσταση της Παλαιστίνης, τόσο το 1948 όσο και το 2024, αποκαλύπτει το ψέμα ότι υπάρχει μια «διεθνής κοινότητα» εθνών προσηλωμένων στην ειρήνη και την ανθρώπινη ευημερία^[2]. Η πραγματικότητα είναι ότι, αντίθετα, ο ΟΗΕ αντιπροσωπεύει μια λέσχη καπιταλιστικών κυβερνήσεων που κυριαρχείται από μια μικρή κλίκα ιμπεριαλιστικών μεγάλων δυνάμεων – τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Ρωσία. Το βέτο οποιουδήποτε από αυτά τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι αρκετό για να σταματήσει οποιαδήποτε πρωτοβουλία. Αυτό εγγυάται ότι τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κράτη του κόσμου έχουν το ελεύθερο χέρι να ασκούν κάθε είδους τερατώδη βία που θέλουν χωρίς την παρέμβαση των Ηνωμένων Εθνών. Εφόσον το Ισραήλ είναι πελάτης του ιμπεριαλισμού των Γιάνκηδων στην ανατολική Μεσόγειο, έχει το πράσινο φως να πραγματοποιήσει γενοκτονία, αρκεί να έχει την υποστήριξη της Ουάσιγκτον.

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το οριστικό τέλος του μακροχρόνιου πολέμου κατά της Παλαιστίνης δεν θα έρθει από τις αίθουσες του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Η μόνη δύναμη που έχει τόσο την ικανότητα όσο και την επιθυμία να τερματίσει τη γενοκτονία των Παλαιστινίων είναι η παλαιστινιακή εργατική τάξη, υποστηριζόμενη από τις εργαζόμενες μάζες της Μέσης Ανατολής».

Παρ’ όλα αυτά, η ισραηλινή κυβέρνηση εξακολουθεί να αντιδρά στην προδικαστική απόφαση με οργή. Αυτό πιθανότατα έχει να κάνει λιγότερο με τις μακροπρόθεσμες προοπτικές των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων παρά με τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της πολιτικής καριέρας του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Αν και δεν αποκλείει την καθημερινή βία των στρατιωτικών επιχειρήσεων και των νόμων του απαρτχάιντ του Ισραήλ, η απόφαση του ΔΔ απειλεί να δυσχεράνει την αιμοσταγή ρητορική της εκδίκησης που αποτελεί την κύρια εσωτερική ελκτική επιρροή του δεξιού συνασπισμού του Νετανιάχου στο Ισραήλ τους τελευταίους μήνες. Κατά μία έννοια, η απόφαση του ΔΔ μπορεί να θεωρηθεί ως μια επιμονή του Ισραήλ να επιστρέψει στη ρητορική του φιλελεύθερου σιωνισμού, να χύνει κροκοδείλια δάκρυα για τους νεκρούς και να μιλάει με επισημότητα για ειρήνη, ενώ παράλληλα να συνεχίζει ψυχρά την κατοχή του με την ίδια σιδηρά πυγμή.

Παρόλα αυτά, η απόφαση χαιρετίστηκε από ορισμένες ομάδες αλληλεγγύης προς την Παλαιστίνη (αν και οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη είναι σαφώς λιγότερο ενθουσιώδεις^[3]), καθώς αποτελεί μια επιβεβαίωση ότι η βία που εξαπολύει το Ισραήλ είναι απαράδεκτη. Αλλά ενώ αυτό το αντανακλαστικό είναι κατανοητό, η ευχή ότι η «διεθνής κοινότητα των κρατών» θα παρέμβει για να σώσει τους Παλαιστίνιους είναι ένα πολιτικό αδιέξοδο που δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής και οι άλλοι συνυπογράφοντες το αίτημα για ανάληψη δράσης από το Διεθνές Δικαστήριο έχουν πετύχει τους διπλωματικούς τους στόχους και είναι αρκετά ικανοποιημένοι να κάθονται και να περιμένουν ενώ το δικαστήριο θα περνάει χρόνια σε διαβουλεύσεις (ακόμη και την ώρα που υποδέχονται με ενθουσιασμό τον εξίσου εγκληματία στρατιωτικό ηγέτη του Σουδάν Χεμέντι σε ένα διπλωματικό ταξίδι^[4]).

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το πλαίσιο του «διεθνούς δικαίου» είναι αυτό που έδωσε το πράσινο φως για τον ισραηλινό εποικισμό εξ αρχής, με τη μορφή του ψηφίσματος 181 του ΟΗΕ του 1947, με το οποίο οι νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ψήφισαν τη διχοτόμηση της Παλαιστίνης ενάντια στις επιθυμίες ολόκληρου του αραβικού πληθυσμού. Αυτό το πλαίσιο συνεχίζει επίσης να απαιτεί μια λύση δύο κρατών, αγνοώντας τόσο το πώς αυτό υπολείπεται κατά πολύ της επανόρθωσης των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν σε βάρος των Παλαιστινίων όσο και το πώς το ίδιο το Ισραήλ έχει υπονομεύσει κάθε πιθανότητα να κάνει πράξη ακόμη και αυτή τη εντελώς ανεπαρκή παραχώρηση.

Η προκαταρκτική απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν υπερασπίζεται τους Παλαιστίνιους, αλλά αποτελεί μια πρόσκληση για το Ισραήλ να στήσει μία παράσταση με την οποία θα ασχολείται η Χάγη για μια δεκαετία, ενώ τα πτώματα των Παλαιστινίων θα συσσωρεύονται όλο και περισσότερο. Οποιαδήποτε ελπίδα ότι αυτή η απόφαση θα βοηθήσει να «ξεσκεπαστεί» η θέση του ισραηλινού καθεστώτος θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη βεβαιότητα ότι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ θα εργαστούν σε κάθε ευκαιρία για να ματαιώσουν, να καθυστερήσουν και γενικά να εμποδίσουν οποιαδήποτε διεθνή διαδικασία να κριθεί το Ισραήλ ουσιαστικά ένοχο για τα εγκλήματα που διαπράττει. Αντί να αναφέρει τα πραγματικά γεγονότα σήμερα, ότι το Ισραήλ έχει επανειλημμένα ενεργήσει με σαφή πρόθεση να καταστρέψει τους Παλαιστίνιους με κάθε έννοια της λέξης, το Διεθνές Δικαστήριο κρύβεται πίσω από διαδικασίες και διατυπώσεις, καθώς οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται, με 174 Παλαιστίνιους να σκοτώνονται την ίδια ημέρα που ανακοινώθηκε η απόφαση^[5].

Μόνο η δύναμη των εκατομμυρίων ανθρώπων στους δρόμους σε όλο τον κόσμο οδήγησε το Διεθνές Δικαστήριο να εξετάσει αυτή την υπόθεση. Και αντίστοιχα, είναι μόνο η επιμονή αυτών των κινητοποιήσεων, μαζί με την ηρωική ένοπλη και άοπλη αντίσταση των Παλαιστινίων που ζουν υπό ισραηλινή κατοχή, που θα εξασφαλίσει μια ελεύθερη, δημοκρατική Παλαιστίνη από το ποτάμι μέχρι τη θάλασσα.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Carlos Sapir, “Court ruling defends liberal international order, not Palestinians”, International Worker’s League - Fourth International, 28 Ιανουαρίου 2024, https://workersvoiceus.org/2024/01/28/court-ruling-defends-liberal-international-order-not-palestinians/.

Carlos Sapir, “La decisión del CIJ defiende el orden internacional liberal, no a los palestinos”, International Worker’s League - Fourth International, 28 Ιανουαρίου 2024, https://workersvoiceus.org/es/2024/01/28/court-ruling-defends-liberal-international-order-not-palestinians/.

Σημειώσεις

^[1] “Here’s a look at the 6 things the UN is ordering Israel to do about its operation in Gaza”, AP, 26 Ιανουαρίου 2024, https://apnews.com/article/icj-ruling-israel-gaza-genocide-3fa0908d995cc104e8ab4674f5ee75cc.

^[2] James Markin, “United Nations: A legacy of broken promises”, International Worker’s League - Fourth International, 2 Ιανουαρίου 2024, https://workersvoiceus.org/2024/01/02/united-nations-a-legacy-of-broken-promises/.

^[3] “World reacts to ICJ interim ruling in Gaza genocide case against Israel”, Al Jazeera, 26 Ιανουαρίου 2024, https://www.aljazeera.com/news/2024/1/26/world-reacts-to-icj-ruling-on-south-africas-genocide-case-against-israel.

^[4] Mat Nashed, “Sudan’s Hemedti embraced abroad as he terrorises civilians at home”, Al Jazeera, 24 Ιανουαρίου 2024, https://www.aljazeera.com/features/2024/1/24/sudans-hemedti-embraced-abroad-as-he-terrorises-civilians-back-home.

^[5] Mersiha Gadzo and Brian Osgood, “Israel’s war on Gaza updates: Nasser Hospital doctors work amid sound of tanks”, Al Jazeera, 27 Ιανουαρίου 2024, https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/1/27/israels-war-on-gaza-live-hospital-blackout-amid-khan-younis-assault.