Σύριοι που βγαίνουν στους δρόμους στο παραθαλάσσια πόλη Μπανιάς κρατώντας τριαντάφυλλα και μπουκάλια με νερό, Μάιος 2011.^[1]

Banah Ghadbian

Δώστε μας πίσω τη γη μας

Τα Υψίπεδα του Γκολάν, το Πράσινο Ξέπλυμα, οι αλληλένδετες επαναστάσεις της Συρίας και της Παλαιστίνης

Μετά τις 7 Οκτωβρίου, λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφορούν «viral» εικόνες από τη γενοκτονία στη Γάζα, οι οποίες στην πραγματικότητα προέρχονται από τη Συρία. Για παράδειγμα, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν δημοσιεύσει μια εικόνα Παλαιστίνιων παιδιών που λένε τα όνειρά τους («Θέλω να φάω ψωμί, θέλω να απελευθερωθεί ο πατέρας μου από τη φυλακή»). Αυτές οι αναρτήσεις έχουν ως στόχο να ευαισθητοποιήσουν για τις σιωνιστικές φυλακές, ωστόσο η εικόνα είναι από τη Μικρή Παλαιστίνη: Ημερολόγιο μιας πολιορκίας, του Αμπντάλλα Αλ-Χάτιμπ – μια ταινία για την πολιορκία του προσφυγικού καταυλισμού Γιαρμούκ στη Συρία από το καθεστώς Άσαντ, όχι για τη σιωνιστική κατοχή της Γάζας.

Η παραγνώριση αυτών των εικόνων και η αποπλαισιωμένη κυκλοφορία τους δείχνουν τις παρόμοιες εμπειρίες της γενοκτονίας υπό το καθεστώς Άσαντ και στη Γάζα. Η Σούζαν Αμπουλχάουα ανήρτησε γκράφιτι που έγραφε «το πότε και πού θα πεθάνω δεν με αφορά. Το μόνο που με νοιάζει είναι να παραμείνουν οι κραυγές και τα συνθήματα των επαναστατών και να γεμίσουν τη γη με την ανάστασή τους μέχρι να μην υπάρχει πλέον αδικία που χτίζεται πάνω στα σώματα των φτωχών και ανυπεράσπιστων».^[2] Παρόλο που η Αμπουλχάουα ανέφερε ότι το γκράφιτι ήταν «γραμμένο πάνω στα ερείπια της Γάζας», στην πραγματικότητα προέρχεται από τα αρχεία της Δημιουργικής Μνήμης της Συριακής Επανάστασης.^[3] Αντί να χρησιμοποιήσει αυτή τη «viral» στιγμή για αυτο-αναστοχασμό σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διασταυρώνονται τα συλλογικά μας κινήματα, η ίδια ακτιβίστρια έθεσε υπό αμφισβήτηση τις επιθέσεις με χημικά όπλα του Άσαντ στη Συρία. Οι εμπειρίες εκείνων που τώρα αποκαλούνται «Σύριοι-Παλαιστίνιοι» (Σύριοι εκτοπισμένοι από τη Συρία στη Γάζα) και Παλαιστίνιοι-Σύριοι (Παλαιστίνιοι εκτοπισμένοι από την Παλαιστίνη στη Συρία) αποκαλύπτουν βαθιά επικαλυπτόμενες εμπειρίες δομικής βίας.^[4] Γιατί οι συνθήκες της Συρίας και της Γάζας είναι τόσο παρόμοιες; Υπάρχει μια συνείδηση που να μπορεί να περιλαμβάνει ταυτόχρονα μια κριτική της πατριαρχίας, της αποικιοκρατίας, της περιβαλλοντικής καταστροφής, των ταξικών διακρίσεων, των διακρίσεων υπέρ των αρτιμελών και της αυταρχικής βίας;

Αυτή η παρέμβαση εξετάζει: 1) την αντιμετώπιση των Παλαιστινίων στη Συρία από τον Άσαντ ως ένα από τα κίνητρα για τις εξεγέρσεις στη Συρία∙ 2) την κατοχή του συριακού Γκολάν από τους εποίκους της σιωνιστικής οντότητας και την χρησιμοποίηση του «πράσινου ξεπλύματος»∙ 3) τα πεδία και τα κινήματα μεταξύ των Σύριων όπου συγκλίνει η συνείδηση των πολλαπλών καταπιέσεων, και ειδικότερα, όπου η σχέση με τη γη (χρησιμοποιώντας τα τριαντάφυλλα και τα μήλα ως τεχνολογίες αντίστασης) αψηφά τόσο τις λογικές της κυριαρχίας των εποίκων-αποικιοκρατών όσο και τις λογικές του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος.

Μικρός Σύριος με πλακάτ: «Ω Γάζα, το Χομπάιτ [ένα χωριό στη Συρία] είναι μαζί σου μέχρι το θάνατο. Το αίμα μας είναι κοινό και ο πόνος μας είναι κοινός», 2012.^[5]

Το καθεστώς Άσαντ και οι Παλαιστίνιοι της Συρίας

Τον Μάρτιο του 2011, ξεκίνησε μια λαϊκή εξέγερση στη Συρία.^[6] Τα παιδιά της αγροτικής Ντεράα ζωγράφισαν στους τοίχους των σχολείων τους γκράφιτι που έγραφαν: «Σειρά σου, γιατρέ!», «Ελευθερία! Ελευθερία!» και το σύνθημα της Αραβικής Άνοιξης, «ο λαός θέλει να πέσει το καθεστώς».^[7] Τα μέλη της κοινότητας κατέκλυσαν τους δρόμους της Ντεράα στις 18 Μαρτίου 2011, την «Παρασκευή της Αξιοπρέπειας», για να απαιτήσουν από το συριακό κράτος να λογοδοτήσει.^[8] Η προδοσία της Παλαιστίνης από το καθεστώς Άσαντ, η μεταχείριση των εθνικών μειονοτήτων, οι απειλές σεξουαλικής βίας προς τις μητέρες της Ντεράα, καθώς και η κατάφωρη κατάσταση των δικαιωμάτων των κρατουμένων και οι συνθήκες των στερούμενων δικαιωμάτων αγροτικών εργατικών κοινοτήτων βρίσκονταν στις ρίζες του επαναστατικού ενθουσιασμού.^[9] Το καθεστώς απάντησε αρχικά με πυροβολισμούς κατά των διαδηλωτών, στη συνέχεια με βομβαρδισμούς με βαρέλια στις γειτονιές τους (με χημικά όπλα όπως χλώριο, σαρίν, ναπάλμ) και με τη διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Παρά την αντίδραση αυτή, άνθισε στη Συρία ένας αγώνας για αξιοπρέπεια.^[10]

Λίγους μήνες μετά τις αρχικές διαδηλώσεις στη Ντεράα, την Ημέρα της Νάκμπα (15 Μαΐου), χιλιάδες διαδηλωτές από τη Συρία πραγματοποίησαν πορεία προς τα κατεχόμενα από τους Σιωνιστές Υψίπεδα του Γκολάν, κοντά στην Κουνέιτρα και το Μάτζνταλ Σαμς. Αυτή η διαδήλωση, που ονομάστηκε «Τρίτη Ιντιφάντα» στο Facebook, ήταν μέρος μιας συντονισμένης περιφερειακής εξέγερσης κατά των σιωνιστικών συνόρων στο Λίβανο, τη Συρία και την Παλαιστίνη.^[11] Οι κάτοικοι του Γκολάν συγκλονίστηκαν από τους νεαρούς Παλαιστίνιους από τη Συρία, οι οποίοι κουβαλούσαν στα χέρια τους φωτογραφίες των γιαγιάδων τους και έγγραφα για τη γη των οικογενειών τους. Η γενναιότητά τους έσπασε τον φόβο των ναρκών στα σύνορα. Από το 1975, ο ισραηλινός στρατός είχε πει στους κατοίκους του Γκολάν ότι στα σύνορα υπήρχαν νάρκες και δεν μπορούσαν να τις διασχίσουν∙ δύο Σύριοι πέθαναν πατώντας πάνω τους. Το 2011, καθώς η παλαιστινιακή νεολαία διαδήλωνε, οι κάτοικοι του Γκολάν συνειδητοποίησαν ότι τα σύνορα ήταν διαπερατά. Η παλαιστινιακή νεολαία έδειξε στους κατοίκους του Γκολάν ένα μέλλον χωρίς σύνορα, όπου έσπασαν όχι μόνο το φυσικό φράγμα αλλά και το ψυχολογικό τραύμα της κατοχής. Καθώς οι Σύριοι του Γκολάν υποδέχονταν τους Παλαιστίνιους νέους με φαγητό και νερό, ένας κάτοικος είπε ότι το να βλέπει τους Παλαιστίνιους να διασχίζουν τα σύνορα ήταν σαν όνειρο και ότι «αυτό που δεν μπόρεσαν να κάνουν οι αραβικοί στρατοί, το έκαναν οι Παλαιστίνιοι νέοι»^[12].

Στις 5 Ιουνίου 2011, την επέτειο της σιωνιστικής εισβολής του 1967 στη Συρία, διαδηλωτές που προέρχονταν από τη Συρία εισέβαλαν και πάλι στα σύνορα για να τιμήσουν τη Νάκσα. Αυτή τη φορά, σιωνιστές ελεύθεροι σκοπευτές τραυμάτισαν 350 διαδηλωτές και δολοφόνησαν άλλους 23 καθώς διαδήλωναν.^[13] Πολλοί από τους διαδηλωτές που έβγαιναν κάθε Παρασκευή ενάντια στο καθεστώς Άσαντ συμμετείχαν σε αυτές τις αντισιωνιστικές πορείες ενάντια στην αποικιοκρατική κατοχή.

Ένας από αυτούς τους διαδηλωτές ήταν ο Χάλεντ Μπακράουι, ένας εικοσιεξάχρονος Παλαιστίνιος-Σύριος από το Γιαρμούκ, τον μεγαλύτερο παλαιστινιακό καταυλισμό προσφύγων στον κόσμο, που βρίσκεται στα περίχωρα της Δαμασκού (η Συρία φιλοξενεί δώδεκα παλαιστινιακούς καταυλισμούς προσφύγων). Κατά τη διάρκεια της πορείας για τη Νάκσα, Ισραηλινοί ελεύθεροι σκοπευτές πυροβόλησαν τον Χάλεντ και τον τραυμάτισαν.^[14] Ο Μπακράουι έγραψε: «Ήταν μια μέρα κατά την οποία ο φόβος των προσφύγων έσπασε και μια μέρα κατά την οποία ανέκτησαν τη φωνή και την εικόνα τους. Αυτό που συνέβη εκείνη την ημέρα ήταν θρυλικό∙ επέστρεψε την ελπίδα σε εκατομμύρια πρόσφυγες και επέστρεψε τη χαρά στους καταυλισμούς».^[15] Ο Μπακράουι επέστρεψε στο Γιαρμούκ και συνίδρυσε το Ίδρυμα Τζάφρα, βοηθώντας τους πρόσφατα εκτοπισμένους πρόσφυγες που έφυγαν από το Ταντάμον, το Χατζάρ Ασουάντ και τη Μπαμπίλα. Η καθεστωτική αστυνομία συνέλαβε τον Μπακράουι στη συνοικία Μέζζα της Δαμασκού στα τέλη του 2012. Πέθανε κάτω από βασανιστήρια στις φυλακές του Άσαντ δύο μήνες αργότερα.^[16] Το καθεστώς Άσαντ βομβάρδισε τον προσφυγικό καταυλισμό Γιαρμούκ και σκότωσε τους φίλους του Μπακράουι, τον Άχμαντ Κούσα και τον Μπασάμ Χαμίντι, άλλους Παλαιστίνιο-Σύριους αγωνιστές των συριακών εξεγέρσεων.

Σύμφωνα με τον Νάγιεφ Αλσαμάντι, αρκετοί Παλαιστίνιοι-Σύριοι είχαν κεντρικό ρόλο στην οργάνωση των συριακών διαδηλώσεων, όπως ο Τζορτζ Ταλαμάς (ο οποίος εργάστηκε για την παροχή αρωγής σε τραυματισμένους διαδηλωτές) και ο Αντνάν Αμπντουραχμάν (ένας Παλαιστίνιος Σύρος που ηγήθηκε των διαδηλώσεων). Άλλοι Παλαιστίνιοι-Σύριοι ακτιβιστές, όπως ο Μπάσσελ Χαρταμπίλ Σαφάντι, μετέτρεψαν τις ψηφιακές κουλτούρες του κινήματος αντίστασης σε έναν μυστικό φυσικό χώρο στο κέντρο της Δαμασκού, γνωστό ως Aikilab για επαναστάτες δημοσιογράφους. Στη συνέχεια φυλακίστηκε, βασανίστηκε και εκτελέστηκε στη φυλακή Άντρα το 2015.^[17]

Το καθεστώς Άσαντ και ο μηχανισμός ασφαλείας του είναι διαβόητο για την κακομεταχείριση και την αντιμετώπιση των Παλαιστινίων στη Συρία ως πολιτών δεύτερης κατηγορίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Χάλεντ Μπακράουι και άλλοι Παλαιστίνιοι-Σύριοι αφιέρωσαν τη ζωή τους στην καταπολέμηση τόσο του Σιωνισμού όσο και του αυταρχικού καθεστώτος της Συρίας. Η σύνδεση του αγώνα των Σύριων κατά του Άσαντ με τον αντισιωνιστικό αγώνα μπορεί να ενισχύσει σε βάθος το κίνημά μας και να μεταμορφώσει την ευρύτερη περιοχή που μας περιβάλλει, γνωστή ως Μπιλάντ αλ-Σαμ. Μπιλάντ αλ-Σαμ [بِلَاد الشَّام] είναι ένας αραβικός όρος συνώνυμος του όρου Μεγάλη Συρία. Η περιοχή περιλαμβάνει τα προ-αποικιακά σύνορα πριν οι Γάλλοι και οι Βρετανοί διαμελίσουν την Ιορδανία, τον Λίβανο, την Παλαιστίνη και τη Συρία.

Υπάρχει ένας επίμονος μύθος ότι το καθεστώς Άσαντ πολεμά τον Σιωνισμό – μια τακτική που οι Ραζζάν Γαζζάουι και Ναϊρούζ Αμπού Χατούμ αποκαλούν «ξέπλυμα σουμούντ».^[18] Από την αρχή του, το καθεστώς Άσαντ χρησιμοποίησε την υπόθεση της Παλαιστίνης για να υποστηρίξει ότι η Συρία βρισκόταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και έπρεπε να τεθεί υπό στρατιωτικό νόμο.^[19] Ο στρατιωτικός νόμος έκτακτης ανάγκης ανέστειλε το habeas corpus και επέκτεινε τον ορισμό του τι χαρακτηρίζει πολιτικό έγκλημα, ως οποιοδήποτε «αδίκημα κατά της ασφάλειας του κράτους».^[20] Σήμερα, το Instagram του Μπασάρ αλ-Άσαντ συχνά αναρτά μηνύματα αλληλεγγύης προς τον λαό της Γάζας, αλλά η ιστορία μας δείχνει ότι το συριακό καθεστώς εδώ και καιρό ενεργεί διαφορετικά.^[21]

Το 1976 ο Χαφέζ αλ-Άσαντ, με τη στήριξη των ΗΠΑ, υποστήριξε τους ακροδεξιούς, χριστιανούς εξτρεμιστές Φαλαγγίτες και σφαγίασε τρεις χιλιάδες Παλαιστίνιους στον προσφυγικό καταυλισμό Τελ αλ-Ζαατάρ στο Λίβανο.^[22] Κατά τη διάρκεια της εκκένωσης των πολιτών, οι δυνάμεις πολιτοφυλακής του Άσαντ πυροβόλησαν με πολυβόλα τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Η συριακή επίθεση στον καταυλισμό διήρκεσε δύο μήνες. Οι Σύριοι πολιτοφύλακες απαγόρευσαν την είσοδο στον καταυλισμό τροφίμων, βασικών προμηθειών, ακόμη και του Ερυθρού Σταυρού. Τη νύχτα της 14ης Αυγούστου 1976, οι δυνάμεις του Χαφέζ Αλ-Άσαντ εισέβαλαν στον καταυλισμό και έσφαξαν χιλιάδες ανθρώπους. Η επίθεση στο Τελ αλ-Ζαατάρ δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό, καθώς το συριακό καθεστώς πολιόρκησε επίσης τους Τζίσσερ αλ-Μπάσα και αλ-Καλαντίνα, δύο άλλους καταυλισμούς Παλαιστινίων προσφύγων.

Πέρα από τις άμεσες επιθέσεις, το συριακό καθεστώς λειτουργεί μέσω της σωφρονιστικής βίας. Χρησιμοποιεί τη φυλάκιση ως βασική τακτική για να καταστείλει τις παλαιστινιακές φωνές στη Συρία. Αυτή η στρατηγική είναι παράλληλη με τα συστήματα φυλακών των Σιωνιστών. Τη δεκαετία του 1980, ο Χαφέζ αλ-Άσαντ φυλάκισε και εκτέλεσε εκατοντάδες Παλαιστίνιους αντιφρονούντες στην Παλαιστινιακή Λαϊκή Επιτροπή, τη Φατάχ και το Κόμμα Κομμουνιστικής Δράσης.^[23] Ο γιος του Μπασάρ αλ-Άσαντ συνέχισε αυτή την παράδοση και χιλιάδες Παλαιστίνιοι έχουν σαπίσει στις φυλακές του. Η Ομάδα Δράσης για τους Παλαιστίνιους της Συρίας τεκμηριώνει τη σημερινή φυλάκιση περισσότερων από 1.796 Παλαιστίνιων-Συρίων σε συριακές φυλακές και τη δολοφονία 4.048 Παλαιστίνιων-Συρίων από το 2011.^[24] Τουλάχιστον 644 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι έχουν πεθάνει υπό βασανιστήρια στα κέντρα κράτησης του καθεστώτος Άσαντ από τον Μάρτιο του 2011. Πολλοί Παλαιστίνιοι και Σύριοι σαπίζουν στο «Παράρτημα Παλαιστίνης» αυτών των κέντρων –ή αυτό που είναι γνωστό ως Παράρτημα 235 από τις Στρατιωτικές Υπηρεσίες Πληροφοριών του καθεστώτος– όπου περίπου δέκα έως δεκαπέντε άνθρωποι δολοφονούνται με βασανιστήρια κάθε μέρα.^[25]

Όπως και το σιωνιστικό κράτος, το καθεστώς Άσαντ λογοκρίνει τη δημόσια σκέψη ως μέρος της στρατηγικής καταστολής του. Το 2009, το καθεστώς Άσαντ φυλάκισε μια δεκαεπτάχρονη Σύρια, την Ταλ Μαλούχι, επειδή έγραφε ποιήματα για την Παλαιστίνη στο ιστολόγιο.^[26] Τον Φεβρουάριο του 2011, μετά από τρία χρόνια κράτησης χωρίς κατηγορία, το Δικαστήριο Κρατικής Ασφάλειας καταδίκασε την Μαλούχι σε φυλάκιση για προδοσία. Έγινε γνωστή ως μία από τις νεότερες φυλακισμένες για λόγους συνείδησης στον κόσμο.^[27] Τα ποιήματά της απηχούν μια λαϊκή μνήμη της προδοσίας της Παλαιστίνης από τον Άσαντ:

Ω Ιερουσαλήμ, Ω Δαμασκό

Ω άρωμα πηλού, Ω άνθη της πορτοκαλιάς...

Ω εσύ, αραβικό μου αίμα

Ω αστέρι ανάμεσα σε σένα και σε μένα

που φωτίζει την Ιερουσαλήμ από τη σάρκα και το αίμα μου

από τον ωκεανό μου ως τον κόλπο μου

Πριν ο κόσμος μας παραδώσει στους εισβολείς...

Στον βασιλιά που κάθισε στο φέρετρό μου.

Και στους πενθούντες που ήταν αιχμάλωτοι

από εκείνη την εύθραυστη εποχή

Ω Ιερουσαλήμ, έχει χαθεί η ταυτότητά μας;^[28]

Η Μαλούχι εκφράζει μια έντονα ριζωμένη υπενθύμιση της οντολογίας της γης, της ύπαρξης και της ταυτότητας σε μια συνείδηση του Μπιλάντ αλ Σαμ που βλέπει τον αυταρχισμό ως μια εγγενή αποτυχία στην προστασία της γης από την κατοχή, δηλαδή ως προδοσία του σώματος και της γενεαλογικής γραμμής.

Το καθεστώς Άσαντ μιμείται τις σιωνιστικές στρατηγικές των πολιορκιών πείνας, των μαζικών βομβαρδισμών και των χημικών όπλων. Οι δυνάμεις του Άσαντ πολιόρκησαν τον καταυλισμό προσφύγων Γιαρμούκ τον Δεκέμβριο του 2012 και απέκλεισαν τον καταυλισμό μέχρι το 2014, εμποδίζοντας την έξοδο ή την είσοδο ανθρώπων, τροφίμων και ιατρικών προμηθειών.^[29] Μια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας αποκάλυψε ότι το καθεστώς χρησιμοποίησε τακτικές λιμοκτονίας εναντίον αμάχων.^[30] Το καθεστώς εκτόξευσε ρουκέτες και έριξε χημική βροχή από αεροπλάνα κατά τη διάρκεια της πολιορκίας.^[31] Οι «viral» εικόνες των παιδιών του Γιαρμούκ την περίοδο 2012-2014 θα μπορούσαν να αντικατοπτρίζουν ενστικτωδώς την πραγματικότητα των παιδιών της Γάζας το 2023-2024 με τόσο βαθύ τρόπο λόγω της συγγένειας των τακτικών μεταξύ του καθεστώτος Άσαντ και της σιωνιστικής κατοχής.

Τα Υψίπεδα του Γκολάν και το σιωνιστικό Πράσινο Ξέπλυμα της Συρίας

Οι αγώνες της Συρίας και της Παλαιστίνης είναι αλληλένδετοι εξαιτίας τόσο της μεταχείρισης των Παλαιστινίων από τον Άσαντ όσο και της σιωνιστικής κατοχής της συριακής γης. Το 1967, οι σιωνιστικές δυνάμεις έκλεψαν τα υψίπεδα του Γκολάν της Συρίας και εκτόπισαν το 95% του πληθυσμού τους μέσα σε μια νύχτα.^[32] Οι σιωνιστικές πολιτοφυλακές κατέστρεψαν 340 συριακά χωριά και αγροκτήματα. Μόνο 5 παρέμειναν – το Μάτζνταλ Σαμς, η Μπουκάθα, η Μασά’αντα, το Άιν Κένια και το Αλ-Γκ’άγκερ.^[33] Πάνω από 130.000 Σύριοι αναγκάστηκαν να φύγουν και σήμερα μόνο περίπου 26.000 Σύριοι παραμένουν στην περιοχή.

Λίγες εβδομάδες πριν από την εισβολή του 1967, οι Σύριοι κάτοικοι του Γκολάν παρακολουθούσαν τους Σύριους στρατηγούς του στρατού και τους στρατιώτες να μαζεύουν μυστηριωδώς τις βαλίτσες τους και να εγκαταλείπουν τους ευάλωτους πληθυσμούς κάτω από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τα πυρά των πολυβόλων του σιωνιστικού στρατού στις 5 Ιουνίου. Ένας κάτοικος θυμόταν ότι νόμιζαν ότι έφευγαν μόνο για το καλοκαίρι.^[34] Καθώς ερευνούσα το παιδικό θέατρο νέων στη Συρία για τη διατριβή μου, έπεσα πάνω σε τροποποιήσεις τραγουδιών της επανάστασης που μνημονεύουν αυτή την εγκατάλειψη. Το τραγούδι يا حيف Για χάιφ (Τι ντροπή!) του Σαμίχ Σούκερ –ο οποίος κατάγεται από την Κουνέιτρα, ένα χωριό του Γκολάν στο οποίο εισέβαλε το Ισραήλ το 1967 και το οποίο σχεδόν εξαλείφθηκε εντελώς, αλλά αργότερα παραδόθηκε πίσω στη Συρία το 1974– αναφωνεί: «Ω, ντροπή σου που ρίχνεις σφαίρες σε ανυπεράσπιστους ανθρώπους και συλλαμβάνεις παιδιά τόσο μικρά όσο τα τριαντάφυλλα, το γιο της πατρίδας μας, σκοτώνοντας τα παιδιά μας.»^[35] Σε παιδικές θεατρικές παραστάσεις κοντά στο Ίντλιμπ, παρακολούθησα τις αγροτικές κοινότητες να τραγουδούν τον στίχο «ακόμα μας κοροϊδεύεις, ντροπή σου, ω γιε που πούλησες το Γκολάν».^[36] Ο στίχος αυτός ανακαλεί τη λαϊκή μνήμη της προδοσίας των κατοίκων του Γκολάν από τον Χαφέζ αλ-Άσαντ. Γλιστράει ανάμεσα στις ρωγμές της επίσημης ιστορικής αυτοπροβολής του καθεστώτος ως γενναίου πολέμιου της σιωνιστικής βίας.

Πριν από τη σιωνιστική εισβολή, τα Υψίπεδα του Γκολάν αντιπροσώπευαν ένα χαρακτηριστικό συριακό μωσαϊκό εθνοτικής και θρησκευτικής ποικιλομορφίας: Οι Κιρκάσιοι, μια εθνοτική ομάδα που διέφυγε από τις ρωσικές διώξεις τον δέκατο ένατο αιώνα, αποτελούσαν το 10% του πληθυσμού∙ οι Τουρκμένοι ή Τουκορμάν, που ήρθαν στο Γκολάν το 1500, κατοικούσαν σε όλη την περιοχή∙ Κούρδοι και Αρμένιοι ζούσαν στην Κουνέιτρα∙ και οι Μαγρίμπι και οι φυλές των Βεδουίνων ζούσαν στα χωριά του.^[37] Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες του 1948 ήταν μέρος αυτού του κοινωνικού ιστού. Σουνίτες, Χριστιανοί, Δρούζοι, Αλαουίτες, Ισμαηλίτες και Σιίτες ζούσαν όλοι στην περιοχή.^[38] Η στρατηγική των Σιωνιστών εποίκων-αποικιοκρατών ήταν να καθαρίσουν εθνοτικά τα Υψίπεδα του Γκολάν και να εξαφανίσουν την ποικιλομορφία τους, αφήνοντας πίσω έναν πληθυσμό που αποτελούνταν κυρίως από Δρούζους Άραβες.

Το 1981, η ισραηλινή Κνεσέτ ψήφισε την παράνομη προσάρτηση του Γκολάν και προσπάθησε να αναγκάσει τους εναπομείναντες Δρούζους Σύριους Άραβες κατοίκους του να πάρουν την ισραηλινή υπηκοότητα, την οποία αρνήθηκαν. Οι περήφανοι αγρότες του Γκολάν διαμαρτυρήθηκαν για την προσάρτηση σταματώντας την εργασία στα εδάφη τους σε μια εξάμηνη απεργία το 1982.^[39] Η σιωνιστική οντότητα κράτησε το Γκολάν υπό πολιορκία ως τιμωρία, διακόπτοντας το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό και καίγοντας τις καλλιέργειες και το ζωικό κεφάλαιο ολοσχερώς. Ως απάντηση στον αποκλεισμό, οι Γκολανί ξέσπασαν σε μαζικές διαμαρτυρίες, παραβίασαν την απαγόρευση κυκλοφορίας για να φροντίσουν τις καλλιέργειές τους, μοίρασαν δωρεάν τρόφιμα στην κοινότητα, δημιούργησαν τους δικούς τους εκπαιδευτικούς συνεταιρισμούς και κατασκεύασαν εναλλακτικά συστήματα άρδευσης και αποχέτευσης.^[40]

Το 1983, σε αντίποινα για δύο χρόνια συντονισμένης αντίστασης των πολιτών, δεκαπέντε χιλιάδες σιωνιστές στρατιώτες εισέβαλαν στο Γκολάν και έθεσαν τους Σύριους κατοίκους του σε πολιορκία σαράντα τριών ημερών.^[41] Μία κάτοικος, η Νασέμπα Κεές Σμάρα, είπε ότι «το χωριό ήταν γεμάτο από Ισραηλινούς αστυνομικούς με πιστόλια και όπλα. Χτύπησαν κάθε πόρτα, ήξεραν πού έμενε ο καθένας, πέταξαν τα διαβατήρια μέσα και μετά έκλεισαν την πόρτα. Εμείς μαζέψαμε [τα ισραηλινά διαβατήρια], πήγαμε στην κεντρική πλατεία του Μάτζνταλ Σαμς, τα πετάξαμε στα πρόσωπα των στρατιωτών και τρέξαμε πίσω στα σπίτια μας. Υπήρχαν επίσης κάποιοι άνθρωποι που τα έκαψαν. Ανήκουμε στη Συρία, δεν φοβηθήκαμε τους στρατιώτες. Νιώθαμε ότι θα επιστρέφαμε στη Συρία».^[42] Παράλληλα με τον γαλλικό διαχωρισμό της Συρίας σε ένα σουνιτικό αραβικό, ένα σιιτικό αλαουιτικό και ένα δρούζικο εθνοτικό κρατίδιο κατά την περίοδο της εντολής, η σιωνιστική οντότητα προσπάθησε να αξιοποιήσει μια σεχταριστική στρατηγική στις δρούζικες κοινότητες της περιοχής για να τις αποξενώσει από την αραβικότητά τους.^[43] «Βλέπουμε αυτό που συμβαίνει», ανέφερε ο Δρ Ταϊσίρ Μαράι από το Golan for Development, «μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ψεύτικη κατηγορία, σαν να μας προσδιορίζουν οι διάφορες θρησκευτικές μας πεποιθήσεις αντί για την αλήθεια ότι μας ενώνει η εθνική μας ταυτότητα∙ είμαστε όλοι Σύριοι Άραβες.»^[44] Αυτή η ιστορία καταπίεσης και διαχωρισμού είναι το άμεσο πλαίσιο για την προσπάθεια των Σύριων Δρούζων να διώξουν τον πρωθυπουργό Νετανιάχου και τον υπουργό Οικονομικών Σμότριτς για να μην επισκεφτούν τα χωριά τους την περασμένη εβδομάδα, μετά τις αεροπορικές επιδρομές που σκότωσαν δώδεκα παιδιά που έπαιζαν ποδόσφαιρο – τον αποκάλεσαν «φασίστα», «εγκληματία» και «παιδοκτόνο», παρά το γεγονός ότι το σιωνιστικό κράτος προσπαθεί να καπηλευτεί την τραγωδία για τους δικούς του σκοπούς.^[45]

Μέρος της πρωτοτυπίας των πολιορκιών του 1981-1983 ήταν η μάχη για το νερό. Όταν οι ισραηλινοί νόμοι άρχισαν να εφαρμόζονται στο Γκολάν μετά την παράνομη προσάρτησή του το 1981, η ισραηλινή Αρχή Υδάτων έπρεπε να εγκρίνει οποιαδήποτε χρήση νερού σε συριακά αγροκτήματα και σπίτια, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής δεξαμενών για τη συλλογή βρόχινου νερού. Το γεγονός ότι οι αυτόχθονες Σύριοι Γκολανί κατασκεύασαν τα δικά τους συστήματα αποχέτευσης και άρδευσης κατά την εξέγερση δείχνει τους ισχυρούς δεσμούς τους με τη γη τους.

Σε απάντηση, η σιωνιστική οντότητα αναπτύσσει την τακτική του «πράσινου ξεπλύματος» για να αποκόψει τους Σύριους από το νερό τους. Το Γκολάν βρίσκεται στις εκβολές του ποταμού Ιορδάνη, του οποίου οι παραπόταμοι περιλαμβάνουν τους ποταμούς Μπανιάς, Νταν και Χασμπάνι. Το Ισραήλ αντλεί νερό από τις πολλές λίμνες του Γκολάν στους οικισμούς του. Σήμερα το Γκολάν παρέχει το ένα τρίτο της κατανάλωσης νερού του Ισραήλ.^[46] Το 1981, η Eden Springs Limited (που σήμερα ανήκει στην καναδική Cott Corporation) άρχισε να συλλέγει νερό από τις πηγές Σαλούκια του Γκολάν, το οποίο εμφιαλώνει παράνομα και πωλεί σε δεκαοκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Η Eden Springs είναι υπερήφανη για την οικολογική της βιωσιμότητα και διαφημίζεται ως πρωτοπόρος στην κλιματική δράση ως η πρώτη εταιρεία νερού με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα που προμηθεύει νερό στην Ευρώπη. Στον ιστότοπό της, υπερηφανεύεται: «Αγαπάμε το περιβάλλον, γι’ αυτό και το φροντίζουμε μέρα με τη μέρα σε ό,τι κάνουμε. Όταν γίνεστε πελάτης της Eden, όχι μόνο καταναλώνετε νερό και ενυδατώνεστε, αλλά το κάνετε με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο.»^[47] Η Eden Springs κερδίζει άμεσα από την εκμετάλλευση του Γκολάν και παραβιάζει τα άρθρα 28, 55, 47 των Κανονισμών της Χάγης, λεηλατώντας το νερό του Γκολάν και εξάγοντας το με σκοπό το κέρδος.^[48] Το 2021, η σιωνιστική οντότητα ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να διπλασιάσει τον αριθμό των εποίκων στο Γκολάν. Παράλληλα με αυτή την πρόταση, η Energix, μια δημόσια εταιρεία, ανέπτυξε ένα σχέδιο καθαρής αιολικής ενέργειας για την κατασκευή πενήντα δύο ανεμογεννητριών στο τελευταίο 5% των γεωργικών εκτάσεων που ανήκαν στους αυτόχθονες Σύριους.^[49] Για να πείσει τους Σύριους για αυτό το σχέδιο, η εταιρεία δημιούργησε ένα ταμείο υποτροφιών για την κοινότητα και ισχυρίστηκε ότι έφερνε την ανάπτυξη μέσω των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Energix έδωσε στους Σύριους αγρότες μακροχρόνιες, ασαφείς συμβάσεις που υπόσχονταν το 1% των εσόδων και τους εξανάγκαζε να παραχωρήσουν απεριόριστη πρόσβαση στη γη τους. Στους αγρότες απαγορεύτηκε να μοιράζονται δημοσίως πληροφορίες σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις τους με την Energix. Η Energix αυτοαποκαλείται «μια πρωτοποριακή παγκόσμια πράσινη εταιρεία κοινής ωφέλειας που δεσμεύεται για το μέλλον του πλανήτη μας».^[50] Η χρήση του προσχήματος του περιβαλλοντισμού για να δικαιολογήσει ανήθικες αρπαγές γης και στα δύο παραδείγματα είναι κλασικές περιπτώσεις «πράσινου ξεπλύματος».^[51]

Η σιωνιστική οντότητα χρησιμοποιεί τις στρατηγικές λόγου της νεοφιλελεύθερης προόδου και ανάπτυξης για να δικαιολογήσει τον αποικισμό που ξεριζώνει τους αυτόχθονες Σύριους αγρότες, οι οποίοι έχουν τη γνώση για το πώς να καλλιεργούν τη γη με βιώσιμο τρόπο, ενώ αντιστέκονται στην εκμεταλλευτική καταστροφή των υδάτινων δικτύων τους. Είναι η αντανάκλαση του σχεδίου Αραβική Ζώνη του 1973 του καθεστώτος Άσαντ, το οποίο εκτόπισε 332 κουρδικά χωριά και βύθισε 66 κάτω από το νερό, για να κατασκευαστεί η λίμνη Άσαντ.^[52] Η καταστροφή των κουρδικών εδαφών ήταν μια μορφή νεοαποικιακής βίας στο όνομα της «αραβικής ανάπτυξης» και της «προόδου». Οι αγροτικές, γεωργοκτηνοτροφικές κοινότητες στη Συρία βίωσαν επίσης τη συστηματική εκμετάλλευση των υδάτινων δικτύων τους από το καθεστώς και τις επακόλουθες αρπαγές γης από τους αγρότες που εξορίστηκαν.^[53] Και όμως, οι Κούρδοι αγρότες επαναπροσδιορίζονται στρεφόμενοι στις προγονικές τους πρακτικές του ανήκειν στη γη μπροστά στη βία του πρασίνου ξεπλύματος. Οι κοινότητες των Φελαχίν ή των αγροτών που εκδιώχθηκαν από τη γη τους έχουν αρχίσει να καλλιεργούν κήπους στις στέγες τους^[54].

Η τεχνική των μήλων και των τριαντάφυλλων: Πρακτικές με βάση τη γη και ο φεμινισμός της Σαμίγια

Οι εξεγέρσεις στο Γκολάν και στη Συρία αποτελούν μια βασική γέφυρα μεταξύ των συριακών και παλαιστινιακών αγώνων που οραματίζονται ένα ολοκληρωμένο, βασισμένο στη γη μέλλον πέρα από τη σιωνιστική κατοχή, τον αποικιακό κατακερματισμό και τις χρεοκοπημένες υποσχέσεις των αραβικών καθεστώτων. Οι Σύριοι, οι Λιβανέζοι και οι Παλαιστίνιοι χρησιμοποιούν τη γνώση τους για τη γη για να αντισταθούν στη σιωνιστική βία σε αυτό που υποστηρίζω ότι είναι μια φεμινιστική συνείδηση Σαμίγια (η φεμινοποιημένη Μπιλάντ αλ-Σαμ). Η αποικιακή και αυταρχική βία στο Μπιλάντ αλ-Σαμ είναι βαθιά έμφυλη και συνδέεται με τη μεταχείριση της γης. Χρησιμοποιώ τον όρο «φεμινισμός Σαμίγια» για να επιχειρήσω μια φεμινιστική ανάγνωση των πρακτικών απελευθέρωσης με βάση τη γη στο Γκολάν και στη Συρία. Ο φεμινισμός Σαμίγια θα μπορούσε να αντιληφθεί την απελευθέρωση ως επανένωση της γης και της μνήμης στο Μπιλάντ αλ-Σαμ. Στην ιμπεριαλιστική, αυταρχική και πατριαρχική καπιταλιστική λογική, η γη είναι ώριμη για διείσδυση και κυριαρχία – με όλες τις συμβολικές συνδηλώσεις αυτών των όρων.^[55] Αυτή η λογική μεταφέρεται στα σώματα των Παλαιστινίων και Σύριων γυναικών, παιδιών και ανδρών που βιώνουν σεξουαλική βία προς όφελος της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας πάνω στη γη.^[56] Οι Σύριοι στρατιώτες άνοιξαν τις κοιλιές των εγκύων Παλαιστινίων γυναικών και τις βίασαν μαζικά κατά τη διάρκεια της σφαγής του Τελ αλ-Ζαατάρ και οι σιωνιστικές δυνάμεις χρησιμοποιούν συστηματικά το βιασμό ως αποικιοκρατική στρατηγική των εποίκων.^[57]

Οι τεχνολογίες της πρακτικής της γης και της επαναστατικής εργασίας με βάση τις τέχνες προσδίδουν στη Σαμίγια φεμινιστική συνείδηση. Το Μάτζνταλ Σαμς είναι γνωστό για τους μηλεώνες του, οι οποίοι χρησιμεύουν ως πολιτικό σύμβολο.^[58] Η σιωνιστική εκμετάλλευση του νερού οδήγησε τους καλλιεργητές μήλων να κατασκευάσουν μικρές δεξαμενές βρόχινου νερού και εναλλακτικά συστήματα άρδευσης για να αντιμετωπίσουν αυτό που αποκαλούν «βιασμό των υπόγειων υδάτων μας».^[59] Αυτή η γλώσσα αποκαλύπτει την κατανόηση από τους αυτόχθονες Σύριους της πατριαρχικής φύσης της περιβαλλοντικής εκμετάλλευσης από τα αποικιοκρατικά συστήματα των εποίκων και εμπνέει μια φεμινιστική συνείδηση Σαμίγια για την κατάλυση της αποικιοκρατικής πατριαρχίας των εποίκων μέσω της επανένωσης με τη γη.^[60] Στη δεκαετία του 1980, οι Γκολανί αγρότες φιλοξένησαν φοιτητές από το Πανεπιστήμιο Μπιρζάιτ και τους έδειξαν πώς να κατασκευάζουν δεξαμενές νερού και να μεταφέρουν χώμα από τις κοιλάδες στα βουνά για να καλλιεργούν μήλα. Τέτοια εκπαιδευτικά προγράμματα αποκαλύπτουν την κατανόηση της αυτόχθονης γνώσης που βασίζεται στη γη ως κρίσιμης σημασίας για την παλαιστινιακή αντίσταση.^[61] Η σιωνιστική οντότητα ανακοίνωσε σχέδια για τη δημιουργία 750 νέων αγροτικών εκμεταλλεύσεων για τους εποίκους προκειμένου να «δημιουργήσουν άγκυρες» στο Γκολάν χρησιμοποιώντας «τεχνολογία καθαρών ανέμων». Για να το πετύχουν αυτό, ισοπέδωσαν τους μηλεώνες στα χωριά Μπουκ’άτα. Ένας αγρότης λέει: «Τα μήλα ήταν, είναι και θα είναι σύμβολο των Υψιπέδων του Γκολάν. Είμαστε συνδεδεμένοι με τα μήλα και τα μήλα είναι επίσης συνδεδεμένα με εμάς».^[62] Ένας άλλος αγρότης γράφει: «Η σύνδεσή μας με τη μητέρα γη είναι τόσο βαθιά και ισχυρή, που δεν μπορούμε να φύγουμε από την πατρίδα μας».^[63] Και όμως, το 2024 η ισραηλινή εταιρεία ύδρευσης Mekorot άντλησε όλο το νερό που χρησιμοποιούν οι Σύριοι για τους μηλεώνες τους, προκαλώντας ζημιά 20 εκατομμυρίων δολαρίων στην αγορά μήλων των Σύριων αγροτών για να ανοίξει ο δρόμος για τους εποίκους.^[64] Οι σχέσεις των Σύριων με τα υδάτινα δίκτυα, τους μηλεώνες και την ίδια τη γη ως προέκταση του σώματος ξεπερνούν την ανθρωποκεντρική αντίσταση και επεκτείνονται σε αντικαπιταλιστικούς, αντισυνοριακούς, φεμινιστικούς με την έννοια της Σαμίγια τρόπους διαμόρφωσης σχέσεων που φαντάζονται το σώμα, την οικογένεια και τη σάρκα ως την ίδια την πατρίδα – μια πατρίδα με ρίζες τόσο βαθιές που δεν μπορούν να κοπούν.

Η Συρία και τα τριαντάφυλλα έχουν μια μακρά, ποιητική ιστορία. Το αιώνιο rosa damascena ή δαμασκηνό ρόδο είναι ένα δημοφιλές «plancestor» στην περιοχή.^[65] Κατά τη διάρκεια των πρώτων συριακών εξεγέρσεων, οι διαδηλωτές στη Ντεράα, τη Ντάραγια, τη Μπανιάς και αλλού κρατούσαν τριαντάφυλλα και μπουκάλια με νερό προς τον ουρανό.^[66] Η ιστορία αυτών των τριαντάφυλλων είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της Συριακής Επανάστασης. Η Μπανιάς, μια παραθαλάσσια πόλη της Συρίας, ήταν μια από τις πρώτες πόλεις που χρησιμοποίησαν τριαντάφυλλα σε διαδηλώσεις τον Μάρτιο του 2011.^[67] Στη Ντάραγια, μια μικρή πόλη στα περίχωρα της Δαμασκού, η Συντονιστική Επιτροπή της Ντάραγια (ΣΕΝτ) –συχνά γνωστή ως «Ειρηνική Νεολαία της Ντάραγια»– ενθάρρυνε τους νέους να φέρνουν τριαντάφυλλα στις διαδηλώσεις.^[68]

Ένας πρώην φυλακισμένος νεαρός αγωνιστής, ο Γιαχιά Σιρμπάτζι, ανέφερε: «Η ίδια η Ντάραγια έχει ανάγκη από τριαντάφυλλα. Η επανάσταση είναι μια ευκαιρία για εμάς να αλλάξουμε κι εμείς».^[69] Ο Σιρμπάτζι και άλλοι διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων οι Άχμαντ Χέλμι, Ισλάμ Ντάμπας και Γιγιάθ Μάτταρ, ξενύχτησαν γράφοντας μηνύματα σε μπουκάλια νερού με τριαντάφυλλα που έγραφαν: «Είμαστε όλοι Σύριοι... γιατί μας σκοτώνετε;». Η Ραζάν Ζεϊτουνέχ, μια Σύρια αγωνίστρια που αργότερα εξαφανίστηκε από τις εξτρεμιστικές δυνάμεις τις οποίες επέκρινε, έγραψε για τους νέους της Ντάραγια και τα τριαντάφυλλα τους, τα οποία πρόσφεραν στους στρατιώτες.^[70] Τα τριαντάφυλλα δημιούργησαν ολισθήματα στη στιγμή της κρατικής βίας: οι ένοπλοι Σύριοι στρατιώτες δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί τους πρόσφεραν τριαντάφυλλα, και η ανάπαυλα διέρρηξε το θέατρο της καταστολής στο οποίο οι στρατιώτες εκφοβίζουν τους διαδηλωτές πριν τους σκοτώσουν. Ο Ντάμπας περιέγραψε αυτή τη στιγμή, «ως τη στιγμή της απόδρασης, τη στιγμή που άναψε τη φλόγα, όταν ήρθε σε ρήξη με ό,τι είχε προηγηθεί και έγινε μέρος ενός ευρύτερου πνεύματος».^[71] Στις 22 Ιουλίου 2011, την Παρασκευή της Εθνικής Ενότητας, ο Ντάμπας μετέφερε μια χούφτα τριαντάφυλλα στους στρατιώτες. Αυτή τη φορά τα τριαντάφυλλα δεν διέκοψαν τη στιγμή – τον συνέλαβαν και τον φυλάκισαν. Χρόνια αργότερα, η οικογένειά του ανακάλυψε ότι είχε εκτελεστεί.^[72] Ο Σιρμπάτζι συνελήφθη στις 6 Σεπτεμβρίου 2011 και εκτελέστηκε μετά από τέσσερις μήνες βασανιστηρίων.^[73] Οι δυνάμεις του καθεστώτος απήγαγαν τον Γιγιάθ Μάτταρ στις 9 Αυγούστου 2011 και τον βασάνισαν – άφησαν το πτώμα του στο κατώφλι της μητέρας του για να το βρει η έγκυος σύζυγός του.^[74]

Αργότερα, γυναίκες από τη Συρία, όπως η Ρίμα Ντάλι, ξεκίνησαν κινήματα όπως το Σταματήστε τις δολοφονίες: Θέλουμε να οικοδομήσουμε μια Συρία για όλους τους Σύριους, που απηχούσαν τη νεολαία της Ντάραγια και την επιμονή της σε μια επανάσταση των ρόδων, μοιράζοντας λευκά και κόκκινα τριαντάφυλλα στους περαστικούς με μηνύματα αντισεκταρισμού.^[75] Το να κουβαλάς τριαντάφυλλα απέναντι στην τεράστια κρατική βία αποκαλύπτει ένα πλέγμα σχέσεων με βάση τη γη – μια Σαμίγια φεμινιστική συνείδηση ως δημιουργική αντιπαράθεση ενάντια στην καταπίεση, στην οποία τα ίδια τα τριαντάφυλλα μεταφέρουν το μήνυμα της αντίστασης.

Σύριες βγαίνουν στους δρόμους της πλατείας Αξιοπρέπειας, Σουουέιντα, Συρία, 22 Μαρτίου 2024, κρατώντας τριαντάφυλλα και φορώντας λουλουδένια στέμματα. Τα αιτήματά τους περιλαμβάνουν την πτώση του καθεστώτος και την αλλαγή του πολιτικού συστήματος.^[76]

Οι κάτοικοι του Γκολάν, με τη μακρά ιστορία της αντιαποικιακής αντίστασης και των οικολογικών εξεγέρσεων ενάντια στο σιωνιστικό εποικιστικό-αποικιοκρατικό πράσινο ξέπλυμα, κατέστησαν σαφή τη στάση τους απέναντι στον Άσαντ κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης.^[77] Το 2011, οι κάτοικοι του κατεχόμενου Γκολάν δήλωσαν την αλληλεγγύη τους στις συριακές εξεγέρσεις σε μια διακήρυξη με τίτλο «Εσείς είστε η φωνή και εμείς η ηχώ της».^[78] Οι κάτοικοι της περιοχής δημιούργησαν επίσης μια σελίδα στο Facebook με τίτλο Τανσικιγιάτ αλ-Θάουρα αλ-Σουρίγια φι αλ-Τζαουλάν αλ-Σουουρί αλ-Μουχτάλ (Συντονιστικό της Συριακής Επανάστασης στο κατεχόμενο συριακό Γκολάν / تنسيقية الثورة السورية في الجولان السوري المحتل) και ένα κανάλι στο YouTube για τη δημοσίευση διαδηλώσεων κατά του Άσαντ στο Γκολάν.^[79] Σε ολόκληρη τη Συρία, οι διαδηλώσεις για την Παλαιστίνη ήταν συνυφασμένες με τις εξεγέρσεις της βάσης. Τον Δεκέμβριο του 2017, κάτοικοι της υπαίθρου στην Τζάσσιμ διαδήλωσαν ενάντια στην απόφαση του Τραμπ να αναγνωρίσει την ισραηλινή πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ.^[80] Ενώ ύψωναν τη σημαία της Συριακής Επανάστασης, σήκωσαν πλακάτ για την Παλαιστίνη, που έγραφαν «Η Ιερουσαλήμ είναι η νύφη μας», και έκαψαν αμερικανικές και ισραηλινές σημαίες. Στη Συρία, οι διαδηλωτές πραγματοποίησαν εράνους,^[81] οργάνωσαν χορωδίες για να τραγουδήσουν τραγούδια για την Παλαιστίνη^[82], δημιούργησαν ένα γλυπτό για τη Γάζα στην κεντρική πλατεία του Ίντλιμπ^[83], ζωγράφισαν τοιχογραφίες^[84], έκαψαν την ισραηλινή σημαία^[85], και πραγματοποίησαν αμέτρητες διαδηλώσεις^[86] για την Παλαιστίνη^[87]. Στο Ίντλιμπ, όπου οι διαδηλωτές αντιστέκονται ενάντια στην εξτρεμιστική κατοχή της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ^[88], στην Τουρκία^[89], και στις αεροπορικές επιδρομές του Άσαντ και της Ρωσίας^[90], ο δημοσιογράφος Χάντι Αμπντουλλάχ δήλωσε: «Οι προσευχές, οι καρδιές και τα μυαλά μας είναι μαζί σου Γάζα. Γιατί ξέρουμε περισσότερο από τον καθένα τι είναι οι βομβαρδισμοί, τι σημαίνει να γκρεμίζεται το σπίτι σου πάνω στο κεφάλι σου και στα κεφάλια της οικογένειάς σου. Ξέρουμε περισσότερο από τον καθένα τι σημαίνει να χάνεις κάποιον που αγαπάς. Και επειδή τα ξέρουμε όλα αυτά, προσευχόμαστε για σένα νύχτα και μέρα»^[91]. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023 και 2024 οι διαδηλωτές της Σουουέιντα επικρίνουν τακτικά τον Άσαντ και τις σιωνιστικές αποικιοκρατικές οργανώσεις των εποίκων ταυτόχρονα και συχνά στέλνουν τους χαιρετισμούς τους στο κατεχόμενο συριακό Γκολάν σε ένδειξη αλληλεγγύης^[92].

Γυναίκες στη Σουουέιντα για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας σε εκδήλωση αλληλεγγύης προς την Παλαιστίνη το 2024.^[93]

Οι διαδηλώτριες στη Σουουέιντα κρατούν τριαντάφυλλα και φορούν στεφάνια λουλουδιών από γιασεμί, μεταφέροντας το αρχικό κάλεσμα της νεολαίας της Νταράγια που μας υπενθύμισε να επιστρέψουμε στην ποιητική αξία του λουλουδιού – ακόμη και όταν το να προσεγγίσουμε τη γη έχει ως αποτέλεσμα τη φυλακή και τα βασανιστήρια. Αυτοί οι διαδηλωτές ασκούν ταυτόχρονα πολλαπλές κριτικές – επειδή βιώνουν ταυτόχρονα πολλαπλά συστήματα καταπίεσης. Αυτή η ιδέα ότι ο ρατσισμός, ο σεξισμός και ο ιμπεριαλισμός είναι αλληλένδετοι θεωρήθηκε από την Φράνσις Μπηλ, μια μαύρη φεμινίστρια των ΗΠΑ και μια από τις πρώτες προδρόμους της διατομεακότητας.^[94] Όπως το έθεσε η Όντρ Λορντ, «δεν υπάρχει αγώνας για ένα μόνο θέμα, επειδή δεν ζούμε ζωές για ένα μόνο θέμα».^[95] Αυτό για μένα αποτελεί παράδειγμα μιας Σαμίγια φεμινιστικής συνειδητοποίησης των πολλαπλών καταπιέσεων – και τοποθετεί τη γη στο κέντρο.

Παρόλο που σίγουρα υπάρχουν Σύριοι Σιωνιστές και Παλαιστίνιοι απολογητές του καθεστώτος που αγνοούν την αλληλένδετη φύση αυτών των καταπιέσεων, μπορούμε να είμαστε δημιουργικοί στις λύσεις μας σε αυτά τα προβλήματα. Για παράδειγμα, όταν χιλιάδες Σύριοι έλαβαν άσυλο ως πρόσφυγες στο Σαν Ντιέγκο το 2016, μια τοπική συριακή οργάνωση δέχτηκε επιχορήγηση 50.000 δολαρίων από έναν σιωνιστή χρηματοδότη. Μια ομάδα νέων από το Παλαιστινιακό Κίνημα Νεολαίας και εγώ βοηθήσαμε να δημιουργηθεί ένας χώρος τέχνης με την ονομασία «Κολλεκτίβα Αραβικής Νεολαίας» ως απάντηση. Βρήκαμε ότι το να παίρνουν οι Σύριοι χρήματα των Σιωνιστών ήταν ασυνειδησία. Η αποστολή μας ήταν να υποστηρίξουμε τη συριακή κοινότητα μέσα από μια προοπτική που έχει τις ρίζες της στην απελευθέρωση της Παλαιστίνης και στην αναγνώριση των τεχνών μας ως μορφές απελευθέρωσης της κοινότητας. Τελικά, η κολεκτίβα απέκτησε έναν φυσικό χώρο που ονομάστηκε «Κέντρο Χάλεντ Μπακράουι» προς τιμήν του κομβικού σημείου που αντιπροσωπεύει ο Χάλεντ Μπακράουι για τη συριακή και την παλαιστινιακή κοινότητα.

Τώρα έχει μετονομαστεί σε Κέντρο Μάτζνταλ, από το Μάτζνταλ Σαμς, για να τιμήσει τις επικαλυπτόμενες γεωγραφίες της απελευθέρωσης του Μπιλάντ αλ-Σαμ. Η καταπίεσή μας συμβαίνει ταυτόχρονα, ως Σύριοι των οποίων τα εδάφη καταλαμβάνονται από το Ισραήλ και ως Παλαιστίνιοι που καταπιέζονται από τον Άσαντ. Μπορούμε να ασκούμε ταυτόχρονα και τις δύο κριτικές∙ όταν το κάνουμε, αναδύεται ένα πιο ολοκληρωμένο όραμα της απελευθέρωσής μας.

Τι σημαίνει όταν ένα αραβικό καθεστώς που ισχυρίζεται ότι πολεμά τους Σιωνιστές μιμείται τα ίδια συστήματα καταπίεσης σε παρόμοια ευάλωτα σώματα; Τι σημαίνει ότι οι Σύριοι στο Γκολάν χρησιμοποιούν τους μηλεώνες τους και τα υδάτινα δίκτυα ως τεχνολογίες προσφυγής και ριζώματος στη γη τους; Τι σημαίνει να κρατάς ένα τριαντάφυλλο υψωμένο στον ουρανό;

Η Ναντέρα Σαχλούμπ-Κεβορκιάν μιλάει για την «άσλα’α» [أشلاء], την αφαίρεση ή τον διασκορπισμό της ανθρώπινης σάρκας στη Γάζα – για το πώς η ρατσιστική βία διασπά το σώμα.^[96] Όπως το διατυπώνει θεωρητικά η Σαχλούμπ-Κεβορκιάν, «αυτή [η διαδικασία] παράγει τον Παλαιστίνιο ως μη οντότητα, μη-ολοκληρωμένο, που δεν είναι ποτέ σε θέση να γίνει συλλογικότητα, που χαρακτηρίζεται ως αναλώσιμη, μη μεταβιβάσιμη, υπο-οντολογική διαφορά».^[97] Η αποικιοκρατία των εποίκων είναι εγγενώς σεξουαλική βία – μια εξευτελιστική, μη συναινετική επίθεση στο σώμα και τη γη. Στη Συρία, όπου πολλαπλά, αλληλοεπικαλυπτόμενα καθεστώτα βίας έχουν ανατινάξει τα σώματα και τα σπίτια Παλαιστινίων και Σύριων, η «άσλα’α» εκδηλώνεται με την επιβεβλημένη αναπηρία των παιδιών της Συρίας – όπως εκείνα τα παιδιά της Ντεράα, των οποίων έβγαλαν τα νύχια ως τιμωρία για τα γκράφιτι τους^[98].

Στη σφαγή του Τελ αλ-Ζαατάρ, η προτιμώμενη μέθοδος δολοφονίας των δυνάμεων του Χαφέζ αλ Άσαντ ήταν το «φαλχ», δηλαδή το δέσιμο των ποδιών των Παλαιστινίων σε αυτοκίνητα και το τεμάχισμα των σωμάτων τους^[99]. Στη γενοκτονία στη Γάζα σήμερα, οι σιωνιστικές δυνάμεις μαχαιρώνουν τα παιδιά κατευθείαν στην καρδιά και τεμαχίζουν τα άκρα τους, ενώ καταστρέφουν τη γη. Οι Σύριοι και οι Παλαιστίνιοι μοιάζουν με τις τεμαχισμένες κοινωνίες τους, των οποίων τα σώματα είναι διασκορπισμένα σε διάφορες χώρες, των οποίων τα άκρα έχουν ακρωτηριαστεί σωματικά και των οποίων ο ψυχισμός είναι συμβολικά εκτοπισμένος. Οι πρακτικές απελευθέρωσης με βάση τη γη, που έχουν τις ρίζες τους σε μηλεώνες, τριαντάφυλλα προς τον ουρανό και επαναστατική εργασία με βάση τις τέχνες, έχουν τον τρόπο να συναρμολογήσουν ξανά την Παλαιστίνη και τη Συρία, ίσως να μας επανενώνουν σε μια Σαμίγια φεμινιστική συνείδηση που κινείται πέρα από τα σύνορα και μέσα από τη γη.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Banah Ghadbian, “Give Us Our Land Back. The Golan Heights, Greenwashing, Syria and Palestine’s Intertwined Revolutions”, Spectre, 6 Αυγούστου 2024, https://spectrejournal.com/give-us-our-land-back/.

Dr. Banah Ghadbian:  Διδάσκει Συγκριτικές Γυναικείες Σπουδές κατέχοντας επίκουρη καθηγητική θέση στο Spelman College. Κατέχει διδακτορικό δίπλωμα στις εθνοτικές σπουδές και ερευνά τις δημιουργικές στρατηγικές που δημιουργούν οι γυναίκες της Συρίας και της Παλαιστίνης κατά τη διάρκεια της επανάστασης και του πολέμου.

Σημειώσεις

^[1] Syrian Freedom, “Banyas Demos – / Syria سورية مظاهرات /صور بانياس”, Flickr, Τελευταία τροποποίηση 6 Μαΐου 2011, https://www.flickr.com/photos/syrian-freedom-captured/5736128537/.

^[2] Ανάρτηση στο Instagram από τη susan abulhawa (@susanaabulhawa), Instagram, 24 Ιουνίου 2024, https://www.instagram.com/susanabulhawa/p/C8mzGoxAq7V/?img_index=1.

^[3] “Creative Memory of the Syrian Revolution archives,” https://creativememory.org/archive/. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στη Raida και τη Nina για την αναδημοσίευση ενός στιγμιότυπου του @Razanspeaks που το κατέστησε σαφές.

^[4] Amjad Ayman, “Syrians in Gaza are displaced, killed, and missing under the rubble”, Syria Untold, 14 Μαρτίου, 2024, https://syriauntold.com/2024/03/14/syrians-in-gaza-are-displaced-killed-and-missing-under-the-rubble/. Δείτε επίσης τα παιδιά της Γάζας καλωσορίζουν τη μετεγκατάσταση Σύριων προσφύγων: “أطفال غزة ردا على سؤال افتراضي عن استقبال مليون لاجئ سوري”, YouTube, 6:01, δημοσιεύτηκε από το “Zinon TV”, 22 Φεβρουαρίου 2016. https://www.youtube.com/watch?v=WThZA7SxvH0&ab_channel=ZinonTV. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στη Lilah Khoja για το βίντεο.

^[5] Ανάρτηση στο Instagram από Syrian Revolution Archives, (@syrian_revolution_archive), Instagram, https://www.instagram.com/p/C2fTuBysvie/.

^[6] Azmi Bishara, Syria 2011–2013: Revolution and Tyranny Before the Mayhem (IB Taurus: Λονδίνο, 2013). Ο Bishara παρέχει μια λεπτομερή περιγραφή των πρώτων διαδηλώσεων.

^[7] “It’s Your Turn Doctor”, Creative Memory of the Syrian Revolution, 16 Φεβρουαρίου 2011, https://creativememory.org/its-your-turn-doctor/. Η αστυνομία απήγαγε είκοσι πέντε παιδιά της Ντερά’α και τα έβαλε στη φυλακή. Τα παιδιά βασανίστηκαν επί εβδομάδες: η αστυνομία τα χτύπησε και τα έκαψε και τους έβγαλε τα νύχια. Sabr Darwish Mohammed Dibo, “Cities in Revolution: Daraa, Rose of the South”, μετάφρ. Lilah Khoja, Syria Untold, https://cities.syriauntold.com/citypdf/Daraa_en.pdf· Hugh Macleod, “Inside Deraa”, Al Jazeera, 19 Αοριλίου 2011, https://www.aljazeera.com/features/2011/4/19/inside-deraa.

^[8] Ενδιαφέρομαι να διαταράξω τις γραμμικές αφηγήσεις για την «έναρξη» της Συριακής Επανάστασης, σύμφωνα με τις παρεμβάσεις του Mohja Kahf που επισημαίνει ότι πριν από τη διαμαρτυρία της 15ης Μαρτίου στην αγορά Χαμαντίγια στη Δαμασκό και τη διαδήλωση της 18ης Μαρτίου στη Ντερά’α, οι Κούρδοι διαδηλωτές διαδήλωσαν στο Καμίσλο στις 12 Μαρτίου 2011 σε ανάμνηση προηγούμενων εξεγέρσεων. Υπάρχουν πολλά άλλα «σημεία εκκίνησης» που θα μπορούσαν να αποτελέσουν την αρχή των εξεγέρσεων.

^[9] Όταν οι ανήσυχοι γονείς συναντήθηκαν με τον περιφερειακό επικεφαλής της Πολιτικής Ασφάλειας, Άτεφ Νατζίμπ (ξάδελφο του Μπασάρ αλ Άσαντ), απαιτώντας την απελευθέρωση των παιδιών τους, εκείνος, ως γνωστόν, απείλησε με βιασμό τις μητέρες της Ντερά’α, απαντώντας: «Ξεχάστε τα παιδιά σας – στείλτε μου τις γυναίκες σας και θα σας κάνω κι άλλα παιδιά». Samar Yazbek, A Woman in the Crossfires: Diaries of the Syrian Revolution, (Λονδίνο: Haus Publishing, 2012), 169.

^[10] Al Shami Leila and Robin Yasin Kassab, Burning Country: Syrians in Revolution and War (Λονδίνο: Pluto Press, 2016).

^[11] Προφορική ιστορία από την Jennifer Morgannem και τον Nayef Elsamadi. Kevin Flower, “Facebook Page Supporting Palestinian Intifada Pulled Down”, CNN, 29 Μαρτίου 2011, https://web.archive.org/web/20120207222146/http://articles.cnn.com/2011-03-29/world/palestinian.facebook_1_facebook-page-social-media-website-incites-violence/2?_s=PM:WORLD.

^[12] Majeda El Batsch, “‘They Crossed Minefields’, Golan Residents Marvel”, Middle East Online, 17 Μαΐου 2011, https://web.archive.org/web/20110808050113/http://www.middle-east-online.com/english/?id=46168.

^[13] AFP, “Syria Refugee’s Dream of Return Ends in Tragedy”, France 24, 10 Ιουνίου 2011, https://web.archive.org/web/20110614202807/http://www.france24.com/en/20110610-syria-refugees-dream-return-ends-tragedy#.

^[14] Faris al-Rifai, “Khaled Bakrawi: Activist of Unforgettable Chivalry,” trans. by Yusra Ahmed, Zaman al Wasl, 22 Φεβρουαρίου 2015, https://en.zamanalwsl.net/news/article/9088/.

^[15] Anaheed Al-Hardan, Palestinians in Syria, Nakba Memories of Shattered Communities (Νέα Υόρκη: Columbia Press, 2016).

^[16] Ο θάνατός του δεν επιβεβαιώθηκε μέχρι τον Αύγουστο του 2013.

^[17] Monique Doppert, Bassel: Behind the Screens of Syrian Resistance (Άμστερνταμ: Fosfor, 2014).

^[18] Το Ξέπλυμα Σουμούντ είναι μια έξοχη κουήρ και αποαποικιοκρατική φεμινιστική ανάγνωση της εκμετάλλευσης του Παλαιστινιακού αγώνα στη Συρία από το καθεστώς Άσαντ. Nayrouz Abu Hatoum and Razzan Ghazzawi, “Sumoud-Washing: A Queer Feminist Analysis of the Syrian and Palestinian Struggle for Liberation”, Journal for Body and Gender Research, 9, τεύχος 1 (2023), https://kohljournal.press/sumoud-washing. [Σ.τ.Μ.: Σύμφωνα με τους Abu Hatoum και Ghazzawi, Σουμούντ [صمود] στα αραβικά σημαίνει σταθερότητα ή άρνηση υποταγής. Το «Σουμούντ Ξέπλυμα» είναι ο πολιτικός λόγος και οι πράξεις που εργαλειοποιούν τον αγώνα των Παλαιστινίων για αυτοδιάθεση για να δικαιολογήσουν αυταρχικά μαζικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ως αντίδραση στις λαϊκές εξεγέρσεις κατά του συριακού καθεστώτος. Για το Σουμούντ ως ταυτόσημο της παλαιστινιακής αγωνιστικότητας, βλ. “Sumud”, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Sumud].

^[19] Η Συρία βρισκόταν υπό στρατιωτικό νόμο έκτακτης ανάγκης από το 1963 έως το 2011, τη μεγαλύτερη περίοδο στρατιωτικού νόμου στον κόσμο – είναι ακόμη και στο βιβλίο των παγκόσμιων ρεκόρ Γκίνες (τι αναγνώριση). “Longest continuous state of martial law”, Guinness Book of World Records, https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/100601-longest-continuous-state-of-martial-law.

^[20] James Paul, Human Rights in Syria (Νέα Υόρκη: Human Rights Watch, 1990).

^[21] Οι Άσαντ έχουν κάνει πολλές αντιφατικές κινήσεις στον υποτιθέμενο αντιιμπεριαλισμό τους. Σε αυτές περιλαμβάνονται η συμμετοχή του Χαφέζ αλ Άσαντ στον υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συνασπισμό για την καταπολέμηση του Σαντάμ Χουσεΐν τη δεκαετία του 1980 και η προσωρινή σύμπραξη του Μπασάρ Άσαντ στον παγκόσμιο πόλεμο της Ουάσινγκτον κατά της τρομοκρατίας. Ο Άσαντ μόλις πρόσφατα επανέφερε την προηγούμενη στρατηγική λόγου του στον «αντιιμπεριαλισμό».

^[22] Muhammad Al-Ali, Tall al-Zaatar Camp: Chronicles of a Forgotten Massacre, Arab Center for Research & Policy Studies. 2022.

^[23] Sam Dagher, Assad or We Burn the Country: How One Family’s Lust for Power Destroyed Syria (Νέα Υόρκη: Little, Brown and Company, 2019).

^[24] Η ιστοσελίδα της Ομάδας Δράσης των Παλαιστινίων στη Συρία, مجموعة العمل من أجل فلسطينيي سورية / Action Group for Palestinians in Syria, https://actionpal.org.uk/en/.

^[25] Human Rights Watch, If the Dead Could Speak: Mass Deaths and Torture in Syria’s Detention Facilities (Νέα Υόρκη: Human Rights Watch, 2015), https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/syria1215web_0.pdf.

^[26] Amal Hanano, “The Real Me and the Hypothetical Syrian Revolution (Part 2)”, Jadaliyya, 24 Μαρτίου 2012, https://www.jadaliyya.com/Details/25446.

^[27] Michelle Zackheim, “Syria’s teenaged prisoners of conscience”, Al Jazeera, 15 Απριλίου 2011, https://www.aljazeera.com/opinions/2011/4/15/syrias-teenaged-prisoners-of-conscience.

^[28]  https://talmallohi.blogspot.com/2009/09/blog-post_06.html

,6 Σεπτεμβρίου 2009, TalMalouhi, “ طل الملوحي,” القدس سيدة المدائن

^[29] Το άρθρο «Στο Γιαρμούκ, αντιμετωπίζοντας μια άλλη εξορία» της Yafa παρέχει μια περιγραφή από πρώτο χέρι από μια Παλαιστίνια αγωνίστρια στη Συρία που επέζησε από την πολιορκία στο Γιαρμούκ. Yafa, “In Yarmouk, Facing Another Exile”, Syria Stories, 30 Μαρτίου 2015, https://syriastories.net/en/in-yarmouk-facing-another-exile/.

^[30] Amnesty International, “Syria: Squeezing the Life out of Yarmouk: War Crimes Against Besieged Civilians”, Amnesty International, 10 Μαρτίου 2014, https://www.amnesty.org/en/documents/MDE24/008/2014/en/.

^[31] Adnan Ali, “Starvation in south Damascus”, The New Arab, 15 Μαρτίου 2015, https://www.newarab.com/analysis/starvation-south-damascus.

^[32] Al Marsad: Arab Human Rights Centre in Golan Heights, Forgotten Occupation: Life in the Syrian Golan after 50 Years of Israeli Occupation, (Majdal Shams: Al Marsad: Arab Human Rights Centre in Golan Heights, 2018), https://golan-marsad.org/wp-content/uploads/Al-Marsad-Forgotten-Occupation.pdf.

^[33] Al Marsad: Arab Human Rights Centre in Golan Heights, Names of Syrian Villages/Farms Destroyed in the Golan by the Israeli Occupation (Majdal Shams: Al Marsad: Arab Human Rights Centre in Golan Heights), https://golan-marsad.org/wp-content/uploads/Map-english-24.1-2.compressed.pdf.

^[34] Sakr Abu Fakhir, “Voices from the Golan”, Journal of Palestine Studies, 29, τεύχος. 4 (n.d.): 10, https://www.jstor.org/stable/2676559.

^[35] “Ya Hef /يا حيف – سميح شقير ”, YouTube, 6:07, αναρτήθηκε από “Samir Choukeir”, 18 Μαρτίου 2017, https://www.youtube.com/watch?v=ce0byl5jF_8&list=OLAK5uy_n1eB8jE0JYa5fkglGKL48wA2lHtQ6J_vM. SYRIAWISE team, “Samih Choukeir: The Very First Voice of the Syrian Revolution”, SYRIAWISE, 25 Μαρτίου 2022, https://www.syriawise.com/samih-chouker-the-very-first-voice-of-the-syrian-revolution/. Και αν διαβάζετε αραβικά, διαβάστε αυτή τη συνέντευξη με τον Samih Choukeir: Shaheen, Khalil, Majallat al-Dirasat al-Filastiniyya, 103 (Καλοκαίρι 2015): 84-85, https://www.palestine-studies.org/sites/default/files/mdf-articles/084-085.pdf.

^[36] Δείτε μια εκτέλεση αυτού του τροποποιημένου τραγουδιού της επανάστασης εδώ, στα εγκαίνια ενός σχολείου στο Ίντλιμπ, το οποίο μετέτρεψε προηγούμενους στρατώνες του καθεστώτος σε κοινοτικό σχολείο με την ονομασία «Ελπίδα της Συρίας»:

“ركز المعرة الإعلامي – حفل افتتاح مدرسة سوريا الأمل في معرة النعمان ”, YouTube, 3:09. Αναρτήθηκε από “مركز المعرة الإعلامي – حفل افتتاح مدرسة سوريا الأمل في معرة النعمان ”, Νοεμβρίου 12, 2015, https://www.youtube.com/watch?v=TthLNOLxyRg&t=21s.

^[37] Οι Μαγρίμπι είναι Βορειοαφρικανοί Αμαζίγ και Άραβες που μετανάστευσαν στη Συρία με τον Αμίρ Αμπντ αλ Καντίρ τον δέκατο ένατο αιώνα ως μέρος ενός κινήματος αντίστασης κατά του γαλλικού αποικισμού – οι δικοί μου πρόγονοι από την πλευρά της μητέρας μου ανήκουν σε αυτή την ομάδα.

^[38] Abu Fakhir, “Voices from the Golan”.

^[39] Οι δάσκαλοι που συμμετείχαν στην απεργία απολύθηκαν από τη σιωνιστική οντότητα. Ως αποτέλεσμα, οι Σύριοι στο Γκολάν οργάνωσαν «εναλλακτικά σχολεία», θερινές κατασκηνώσεις, νηπιαγωγεία και αθλητικούς συλλόγους – δημιούργησαν την Ακαδημαϊκή Ένωση Υψιπέδων του Γκολάν (GAA) για να αντιμετωπίσουν το ισραηλινό πρόγραμμα σπουδών. Ορισμένα προγράμματα, όπως το Oak Camp στο Μάτζνταλ Σαμς, εμπνεύστηκαν από την απεργία του 1986 και συνεχίστηκαν μέχρι το 2008, όταν έκλεισαν λόγω έλλειψης χρηματοδότησης (Al Marsad 2018: 82). Βλέπε Amal Aun, “Israeli Education Policies as a Tool for the Ethnic Manipulation of Arab Druze”, στο The Untold Story of the Golan Heights: Occupation, Colonization, and Jawlani Resistance, επιμ. Muna Dajani, Munir Fakher Eldin, and Michael Mason (Λονδίνο: I.B. Tauris, 2022), 123-40.

^[40] Η διατριβή της Muna Dajani εξετάζει την ανάπτυξη αυτόνομων υποδομών νερού ως αντίσταση των Γκολάνι στην αποικιοκρατία των εποίκων. Muna Dajani, “Water Struggles as struggles for recognition: The lived geographies of Farming Communities in Sahl al-Battuf and the occupied Golan Heights” (διδακτορική διατριβή, London School of Economics and Political Science, 2018), https://etheses.lse.ac.uk/4202/1/Dajani__Water-struggles_Redacted.pdf.

^[41] R. Scott Kennedy, “Noncooperation in the Golan Heights: A Case of Nonviolent Resistance”, στο Civilian Jihad: Nonviolent Struggle, Democratization, and Governance in the Middle East, επιμ. Maria J. Stephan, (London: Palgrave MacMilian, 2009). Bassel Rizqallah, “The 1982 Great Strike: Cementing Jawlani national identity through confrontation”, στο Dajani, Eldin, and Mason, The Untold Story of the Golan Heights, 42-50.

^[42] Tessa Fox, “Syrians in Golan Paradise Caught Between Occupation and War”, Middle East Eye, 11 Ιουνίου 2018, https://www.middleeasteye.net/news/syrians-golan-paradise-caught-between-occupation-and-war.

^[43] Η σιωνιστική οντότητα έχει δημιουργήσει ένα σχολικό πρόγραμμα σπουδών για τους Δρούζους του Γκολάν με μαθήματα όπως «Ιστορία των Δρούζων» και «Αραβικά για τους Δρούζους», προκειμένου να τους διδάξει ότι η Δρούζικη ταυτότητα είναι ξεχωριστή από τις άλλες αραβικές ταυτότητες. Παρέχουν στους μαθητές του Γκολάν βιβλία ιστορίας που παραλείπουν κάθε πληροφορία για την εισβολή του 1967 και την παράνομη προσάρτηση του Γκολάν. Al Marsad, Forgotten Occupation, 82. Ένα άλλο παράδειγμα της προσπάθειας της σιωνιστικής οντότητας να απομακρύνει τους Γκολάν από την αραβική τους ταυτότητα το 2016, όταν η ισραηλινή Ένωση Προσκόπων Δρούζων επισκέφθηκε σχολεία στο Γκολάν· οι επιτροπές γονέων των σχολείων απέρριψαν τις προσπάθειές τους επειδή το προσκοπικό κίνημα είναι συχνά η πρώτη μύηση για τους Δρούζους πριν ενταχθούν στις Ισραηλινές Δυνάμεις Κατοχής.

^[44] Isabelle Humphries, “In the Ghost Towns of the Occupied Golan, Five Villages Defiantly Wave the Syrian Flag”, Washington Report on Middle Eastern Affairs, 11 Αυγούστου 2006, https://www.wrmea.org/2006-august/in-the-ghost-towns-of-the-occupied-golan-five-villages-defiantly-wave-the-syrian-flag.html.

^[45] Al Mayadeen English, “Syrian Druze confront ‘war criminal’ Netanyahu’s visit to Majdal Shams”, Al Mayadeen, 29 Ιουλίου 2024, https://spectrejournal.com/give-us-our-land-back/.

^[46] Aaron Southlea and Dr. Nazeh Brik, Windfall: Exploitation of Wind Energy in the Occupied Syrian Golan (Majdal Shams: Al Marsad: Arab Centre for Human Rights, 2019), https://golan-marsad.org/wp-content/uploads/2021/01/Windfall-%E2%80%93-The-Exploitation-of-Wind-Energy-in-the-Occupied-Syrian-Golan.pdf.

^[47] “Leading Market on Climate Action”, Eden Springs, https://www.edensprings.com/leading-market-climate-action. “Corporate Social Responsibility”, Eden Springs, https://www.edensprings.co.uk/about/corporate-social-responsibility#:~:text=Preserving%20nature%20and%20using%20its,Pure%20water%2C%20pure%20air.

^[48] Al Marsad, Forgotten Occupation, 2018.

^[49] Southlea and Brik, Windfall.

^[50] “A Breakthrough Global Green Utility Committed to the Future of Our Planet”, Energix Renewables, 2021, https://energix-group.com/.

^[51] “Resist Greenwashing and Fight for Climate Justice”, US Campaign for Palestinian Rights, https://uscpr.org/campaigns/greenwashing/.

^[52] Gerard Chailand, A People Without a Country: The Kurds of Kurdistan (Λονδίνο: Zed Books, 1993); Human Rights Watch, Group Denial: Repression of Kurdish Political and Cultural Rights in Syria (Νέα Υόρκη: Human Rights Watch, 2009), https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/syria1109webwcover_0.pdf.

^[53] Diana Darke, “Syria conflict: The biblical river at the heart of a water war”, BBC, 8 Ιανουαρίου 2017, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-38532338.amp. “Syria: Government Stealing Opponents’ Land”, Human Rights Watch, 8 Απριλίου 2021, https://www.hrw.org/news/2021/04/08/syria-government-stealing-opponents-land.

^[54] Essam Sabry Hafez, “Ancient Kurdish rain ritual revived in Syria as drought continues,” Al-Monitor, January 6, 2022, https://www.al-monitor.com/originals/2022/01/ancient-kurdish-rain-ritual-revived-syria-drought-continues. Για έργα αστικής κηπουρικής ως απάντηση στην κακή διαχείριση του νερού βλ: “الزراعة على أسطح المخيمات,” YouTube, 2:18, αναρτήθηκε από “ShaamNetwork S.N.N.”, YouTube, 6 Δεκεμβρίου 2020, https://www.youtube.com/watch?v=pX6_bzjFeAM&list=LL&index=115&t=17s&ab_channel=ShaamNetworkS.N.N.

^[55] Ένα παράδειγμα είναι αυτό το φυλλάδιο που κυκλοφόρησε κατά τη διάρκεια των σιωνιστικών επιθέσεων στη Γάζα το 2014, το οποίο απεικόνιζε τη Γάζα ως γυναίκα, με τη λεζάντα «Μπίμπι, τελείωνε μέσα αυτή τη φορά!». Tweet από David Sheen (@davidsheen), X, 17 Ιουλίου 2014, 7:08 π.μ. https://x.com/davidsheen/status/489728463721332736?lang=en. Για να καταλάβετε πώς η αποικιοκρατία των εποίκων και η ετεροπατριαρχία αλληλοτροφοδοτούνται, συνιστώ το άρθρο της Maria Lugone, “Heterosexualism and the Colonial/Modern Gender System”, Hypatia, 22, τεύχος 1 (2007): 186–209.

^[56] Nabila Espanioly, “Violence Against Women: A Palestinian Women’s Perspective: Personal Is Political”, Women’s Studies International Forum, 20, τεύχος 5 (1997): σσ. 587–92, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0277539597000538?via%3Dihub.

^[57] Legal Action Worldwide, They raped us in every possible way, in ways you can’t imagine: Gendered Crimes of the Lebanese Civil Wars (Legal Action Worldwide, 2021), https://www.legalactionworldwide.org/wp-content/uploads/They-raped-us-in-every-possible-way-23.05.2022.pdf. Al-Ali, Tall al-Zaatar Camp.

^[58] Όπως γράφουν οι Omar Tesdell, Muna Dajani και Alaa Akhtash, «Για τους Τζαουλάνι [τους κατοίκου του Γκολάν/Τζουλάν], οι καλλιέργειες μηλιών έγιναν η υλική έκφραση μιας πολιτικής οντολογίας με βάση τη γη, αντιδρώντας στη συστημική παραγνώριση που υλοποιήθηκε μέσω του εκτοπισμού, της απαλλοτρίωσης και των στρατηγικών εξαναγκαστικής απόκτησης της ιθαγένειας. Σε σύγκριση με την ιστορική διαβίωση που επικεντρώθηκε στα λαχανικά και τα όσπρια, τα μήλα έγιναν σύμβολο των Τζαουλάνι, συνδέοντας τους Τζαουλάνι με τη μηλοκαλλιέργεια και, μέσω μιας νέας αγροοικολογικής οικονομίας, αλλάζοντας αυτό που σημαίνουν τα μήλα για τη συλλογική τους ύπαρξη στη γη». Omar Tesdell, Muna Dajani, and Alaa Aktash, “Being in Place: On the Jawlan Formation and Agroecological History of Highlands,” στο Dajani, Eldin, and Mason, The Untold Story of the Golan Heights, 171.

^[59] Michael Mason and Muna Dajani, “A Political Ontology of Land: Rooting Syrian Identity in the Occupied Golan Heights”, Antipode, 51, τεύχος 1 (2019):187–206, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/anti.12412.

^[60] Βλ. το έργο της Lila Sharif σχετικά με την έμφυλη φύση της αποικιοκρατικής λογικής των εποίκων για την εξαφάνιση των αυτοχθόνων εδαφών στην Παλαιστίνη. Lila Sharif, “Savory Colonialism: Land, Memory, and the Eco-occupation of Palestine”, Journal of Middle East Women’s Studies, 11, τεύχος 2 (2015): 256-57, https://muse.jhu.edu/article/585503.

^[61] Diaaeddin Horob, “The Occupied Syrian Jawlan And Birzeit University: A Story of Solidarity”, στο Untold Story of the Golan Heights, 68–76.

^[62] Mason and Dajani, “A Political Ontology of Land”.

^[63] A. Maria A. Kastrinou, Salman Fakher El-Deen, and Steven B. Emery, “The Stateless (Ad)Vantage? Resistance, Land and Rootedness in the Israeli-Occupied Syrian Golan Heights,” Territory, Politics, Governance, 9, τεύχος 5 (2021): 10, https://doi.org/10.1080/21622671.2020.1743203. Joseph Schechla, “How Israeli Apartheid Affects the Syrian Golan”, Housing and Land Rights Network (HLRN), https://www.hlrn.org/img/documents/Apartheid_in_Golan_final.pdf.

^[64] Jessica Purkiss, “Harvesting the Sweet Golan Apples under the Bitterness of Occupation and War,” Middle Eastern Monitor, 3 Μαΐου 2014, https://www.middleeastmonitor.com/20140503-harvesting-the-sweet-golan-apples-under-the-bitterness-of-occupation-and-civil-war/.

^[65] Ο όρος «plancestor» είναι δανεισμένος από τη Layla Feghali. Layla Feghali, The Land in Our Bones: Plancestral Herbalism and Healing Cultures from Syria to the Sinai – Earth Based Pathways to Ancestral Stewardship and Belonging in Diaspora (Μπέρκλεϊ: North Atlantic Books, 2024).

^[66] Kahf, Mohja, 2013, “Then and Now: The Syrian Revolution to Date”, https://www.satyagrahafoundation.org/wp-content/uploads/2014/01/Syria_Special_Report-web.pdf.

^[67] Yousseff, Dellair. 2016. Baniyas: The Beginnings. Cities in Revolution από Syria Untold. Facebook.com., https://www.facebook.com/syria.untold/videos/%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-baniyas-the-beginnings/397860020337907/.

^[68] Οι νέοι στη ΣΕΝτ ξεκίνησαν από ένα κίνημα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 που ονομάστηκε Νεολαία της Ντάραγια. Το καθεστώς Άσαντ συνέλαβε τα μέλη της Νεολαίας της Ντάραγια το 2003, αφού πραγματοποίησαν εκστρατείες καθαρισμού των δρόμων και διαμαρτυρήθηκαν για τη διαφθορά, πραγματοποίησαν σιωπηλή πορεία ενάντια στην αμερικανική κατοχή του Ιράκ – το ίδιο καθεστώς που αυτοπαρουσιαζόταν ως μέρος ενός αντιιμπεριαλιστικού άξονα στην περιοχή. Δείτε το Little Gandhi του Sam Kadi για συνεντεύξεις με τους ακτιβιστές της ΣΕΝτ.

^[69] “Yahia Shurbaji lived and Died for his Belief in Peace and Democracy,” YouTube, 2:09, δημοσιεύτηκε από το “Syrian Portal”, 25 Ιουλίου 2018, https://www.youtube.com/watch?v=ZRyhDWJE_d4.

^[70] Razan Zeitouneh, “One Revolution is Not Enough”, Syria Stories, 22 Σεπτεμβρίου 2011, https://syriastories.net/en/one-revolution-is-not-enough/.

^[71] Nicola Cutcher, “I’d rather be killed than a killer: How the Assad Regime Erased Peaceful Protestors”, New Statesmen, 5 Οκτωβρίου 2018, https://www.newstatesman.com/world/middle-east/2018/10/i-d-rather-be-killed-be-killer-how-assad-regime-erased-peaceful-protesters. Scott Lucas, “Roses v. Killing: Syria’s Peaceful Profestors Erased by the Assad Regime”, EA Worldview, 11 Οκτωβρίου 2018, https://eaworldview.com/2018/10/roses-v-killing-syrias-peaceful-protesters-erased-by-the-assad-regime/.

^[72] Εκτελέστηκε στις 15 Ιανουαρίου 2013, αλλά το πιστοποιητικό θανάτου δεν δόθηκε στην οικογένειά του μέχρι το 2018. Η Χίμπα Ντάμπας (αδελφή του Ισλάμ) και η Μπαγιάν Σιρμπάτζι (αδελφή του Γιαχιά) συνίδρυσαν τις Οικογένειες για την Ελευθερία, ένα κίνημα διαμαρτυρίας για τα δικαιώματα των πολιτικών κρατουμένων και των κρατουμένων στις φυλακές του Άσαντ.

^[73] “Syria is Losing her Knights Yahya Al-Sharbaji and Islam Dabbas were murdered in Syrian Prisons”, Syrian Center for Media and Freedom of Expression, 2018, https://scm.bz/en/statement-yahya-sharbaji-another-activist-killed-under-syrian-regime-detention/.

^[74] Scott Lucas, “Roses vs. Killing”.

^[75] “أوقفوا القتل نريد وطنا لكل السورييين” («Σταματήστε τους φόνους, θέλουμε τη χώρα μας για όλους τους Σύριους»), YouTube, 2:35, αναρτήθηκε από “Lifebrowser”, 1 Μαΐου 2012, https://www.youtube.com/watch?v=W2tyP1tnVhk. Kahf, Mohja, “In the Middle of Madness, Four Women March for Nonviolence in Syria”, 2012, https://anarchismenonviolence2.org/spip.php?article52&fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR0gI9PCw6RnN224O7ee4lE14bzB9wX3zv-2CPGO98NMzHdCRJsIp4pW9QM_aem_xTOpOFgjxNRQFxIG22Rxdg.

^[76] Tweet από 24 Suwayda (@Suwayda24), X, 22 Μαρτίου 2024, https://x.com/suwayda24/status/1771180536741916923.

^[77] Το Μάτζνταλ Σαμς έχει μακρά ιστορία αντίστασης, ακόμη και πριν από τον σιωνισμό και την αντίστασή του κατά του καθεστώτος Άσαντ: οι κάτοικοί του εξεγέρθηκαν κατά των Γάλλων κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εξέγερσης του 1925-26 και οι γαλλικές δυνάμεις αφάνισαν την πόλη (στην πλατεία της υπάρχουν δύο αγάλματα των Δρούζων ηγετών που πολέμησαν αυτή την αποικιοκρατική βία).

^[78] “بيان لسوريين من الجولان المحتل / -أنتم الصوت ونحن صداه- [Ανακοίνωση των Σύριων στο κατεχόμενο Τζαουλάν / Εσείς είστε η φωνή και εμείς η ηχώ της]”, YouTube, 53:00, αναρτήθηκε από “Al Hewar”, 25 Μαρτίου 2011, https://www.youtube.com/watch?v=_no07mcWYZU.

^[79] Julian Cole Phillips, “The Anti-Assad Campaign in the Occupied Golan Heights, 2011–2012: Reimagining Syrian Nationalism in a Contested Borderland”, L’Espace Politique, τεύχος 27 (2015): https://journals.openedition.org/espacepolitique/3576.

^[80] “مظاهرة رافضة لنقل العاصمة الإسرائيلية للقدس في بلدة جاسم بريف درعا (Διαμαρτυρία κατά της μεταφοράς της ισραηλινής πρωτεύουσας στην Ιερουσαλήμ στην πόλη Τζάσιμ στην επαρχία Ντερά’α)”, YouTube, 0:50, αναρτήθηκε από “بلدي نيوز – ميديا (Baladi News Media)”, 6 Δεκεμβρίου 2020, https://www.youtube.com/watch?v=86rpWzCoF28.

^[81] Ανάρτηση στο Instagram από το Al Jazeera English (@aljazeeraenglish), Instagram, 2 Νοεμβρίου 2023, https://www.instagram.com/p/CzN-M9VtGET/.

^[82] Ανάρτηση στο Instagram από Molham Volunteering Team e.V (@molhamteam), Instagram, https://www.instagram.com/p/Czv66i_iMRH/.

^[83] Olive Palestine, βίντεο στο Facebook, 16 Απριλίου 2024, με λεζάντα: «Η πόλη Ίντλιμπ στη Συρία εγκαινίασε την πλατεία Γάζας, που πήρε το όνομά της από την πόλη της Γάζας στην Παλαιστίνη σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό εν μέσω του συνεχιζόμενου ισραηλινού γενοκτονικού πολέμου», Facebook, https://www.facebook.com/PlsOlive/videos/782990413468409/.

^[84] Ανάρτηση στο Instagram από τον Aziz Asmar (@aziz.asmar.3344) και τον Yamen Humidy (@yamenhumidy), Instagram, 27 Μαΐου 2024, https://www.instagram.com/p/C7epPQHof4Q/. Ανάρτηση στο Instagram από τον Aziz Asmar (@aziz.asmar.3344), Instagram, 26 Οκτωβρίου 2023, https://www.instagram.com/p/Cy3DFIfIBTV/?hl=en. Ανάρτηση στο Instagram από τον Aziz Asmar (@aziz.asmar.3344), Instagram, 9 Ιανουαρίου 2024, https://www.instagram.com/p/C15CdvtI8u4/?hl=en.

^[85] “مظاهرة غاضبة في أطمة شمال سوريا تضامناً مع غزة ” («Οργισμένη διαμαρτυρία στην Άτμα της Βόρειας Συρίας, σε αλληλεγγύη προς τη Γάζα»), YouTube, 1:12, Αναρτήθηκε από “Shaam Network S.N.N.”, 18 Οκτωβρίου 2023, https://www.youtube.com/watch?v=eqdGWX8cE-Q.

^[86] Αναρτήθηκε στο Instagram από Everyday Middle East (@everydaymiddleeast), Instagram, October 13, 2023, https://www.instagram.com/p/CyV6dX4IbrU/?img_index=1. Αναρτήθηκε στο Instagram από Shaam Network (@shaamnetwork), Instagram, 17 Οκτωβρίου 2023, https://www.instagram.com/p/Cygx9vTKaQ2/; Γυναίκες στη Σουουέιντα υψώνουν πλακάτ και σημαίες σε ένδειξη αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, απαιτώντας παράλληλα την ειρηνική μετάβαση για το τέλος του καθεστώτος στη Συρία, الراصد, Ανάρτηση στο Facebook, 19 Οκτωβρίου 2023, με λεζάντα: “أجواء ساحة الكرامة وسط مدينة السويداء اليوم.. شعارات تطالب بالتغيير السلمي والانتقال السياسي في البلاد ووقف الحرب في المنطقة. #مظاهرات_السويداء”, https://www.facebook.com/share/p/Qkw3DfonUCRgGYhp/. “مظاهرة لقاطني المخيمات في شمال غربي سوريا تضامنا مع غزة” («Διαδήλωση κατοίκων καταυλισμών στη βορειοδυτική Συρία σε ένδειξη αλληλεγγύης στη Γάζα»), YouTube, 2:26, Αναρτήθηκε από “Syria TV”, 20 Οκτωβρίου 2023, https://www.youtube.com/watch?v=BztQq3KRvD4; Αναρτήθηκε στο Instagram από Orient (@orientnews), Instagram https://www.instagram.com/p/CzqlwUKOvnC/. Η λεζάντα γράφει: “رفعوا العلم الفلسطيني إلى جانب علم الثورة.. وقفة تضامن مع #غزة من #إدلب” («Ύψωσαν την παλαιστινιακή σημαία μαζί με τη σημαία της επανάστασης... Μια έκφραση αλληλεγγύης με την #Gaza από την #Idlib»). Αναρτήθηκε στο Instagram από Orient News (@orientnews), Instagram, 7 Νοεμβρίου 2023, https://www.instagram.com/p/CzVeBn2s9jr/. The caption reads: “اعتقل فرع فلسطين التابع لشعبة الأمن العسكري في ميليشيا أسد، 3 نشطاء #فلسطينيين في بلدة يلدا بريف #دمشق، بتهمة تنظيم وقفة تضامنية مع #غزة، دون الحصول على موافقة أمنية مسبقة، كما قام بتفريق المنضمين للمظاهرة والبالغ عددهم 100 شاب فلسطيني” («Ο κλάδος Παλαιστίνης του τμήματος στρατιωτικής ασφάλειας της πολιτοφυλακής του Άσαντ συνέλαβε 3 #Παλαιστίνιους ακτιβιστές στην πόλη Γιάλντα, στην αγροτική #Δαμασκό, με την κατηγορία ότι διοργάνωσαν συγκέντρωση αλληλεγγύης για την #Γάζα χωρίς προηγούμενη έγκριση της ασφάλειας και διέλυσε τους 100 Παλαιστίνιους νέους που συμμετείχαν στη διαδήλωση»). Ανάρτηση στο Instagram από Orient (@orientnews), Instagram, 10 Νοεμβρίου, 2023, https://www.instagram.com/p/CzdpudysJas/. Η λεζάντα γράφει: “من العمري إلى الأقصى.. وقفة تضامنية لأهالي #درعا البلد من أمام المسجد العمري دعماً لـ #غزة” («“Από το Ομαρί στο Αλ-Άκσα”... Μια ένδειξη αλληλεγγύης από τους κατοίκους της #Νταρά’α Αλ-Μπανάλντ μπροστά από το τζαμί Ομαρί για την υποστήριξη της #Γάζας»). “مظاهرة في سوريا تساند الشعب الفلسطيني في مقاومته ضد إسرائيل” («Protest in Syria Supports the Palestinian People in Their Resistance Against Israel»), YouTube, 2:29, Αναρτήθηκε από “AlJazeera Arabic”, 10 Μαΐου 2024, https://www.youtube.com/watch?v=bpIXq0Cm4lg&ab_channel=AlJazeeraArabic%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D8%A9.

^[87] Ευχαριστώ τη Lilah Khoja που μου έδωσε πολλά από αυτά τα παραδείγματα.

^[88] Ανάρτηση στο Instagram από Ali Haj Suleiman (@alihajsuleiman), Instagram, 17 Μαΐου 2024, https://www.instagram.com/p/C7EfYc4I2Fm/.

^[89] Ανάρτηση στο Instagram από AlJumhuriya.net (@aljumhuriya_net), Instagram, 2 Ιουλίου 2024, https://www.instagram.com/p/C861lLQuJMR/?img_index=1.

^[90] Ali Haj Suleiman, “Relentless Bombing and Constant Death: A Bleak Start to 2024 for Syria”, Al Jazeera, 7 Ιανουαρίου 2024, https://www.aljazeera.com/news/2024/1/7/relentless-bombing-and-constant-death-a-bleak-start-to-2024-for-syria. “38 Civilians Killed Due to Regime Attacks in Northern Syria During 2024”, Enab Baladi, Ιούλιος 2024, https://english.enabbaladi.net/archives/2024/07/38-civilians-killed-due-to-regime-attacks-in-northern-syria-during-2024/.

^[91] “سوريون في #إدلب يرسلون رسائل تضامن مع الشعب الفلسطيني في قطاع غزة” («Οι Σύριοι στο #Ίντλιμπ στέλνουν μηνύματα αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό στη Λωρίδα της Γάζας»), YouTube, 1:01, αναρτήθηκε από “AlJazeera Mubasher”, 13 Οκτωβρίου 2023, https://www.youtube.com/watch?v=7kV5HIRsiEo.

^[92] Ανάρτηση στο Instagram από τη Nadia abu saleh (@nadia_shakeeb), Instagram, 24 Σεπτεμβρίου 2023, https://www.instagram.com/p/CxkuwCbN-Xb/.

^[93] Ανάρτηση στο Instagram από το The Syria Campaign (@thesyriacampaign), Instagram, 8 Μαρτίου 2024, https://www.instagram.com/p/C4QZhPfM8Cf/?igsh=NzJseXFvdmpuemhv&img_index=1.

^[94] Tiana U. Wilson, “The Making of Triple Jeopardy”, WSQ: Women’s Studies Quarterly, 51, τεύχος 1–2 (2023): 201–07, https://muse.jhu.edu/article/886231.

^[95] Audre Lorde, “Learning from the Sixties”, στο Sister Outsider: Essays and Speeches (Τρούμανσμπουργκ, Νέα Υόρκη: Crossing, 1996).

^[96] “Palestine and Transnational Solidarity: Race, Gender, and Genocide Livestream,” YouTube, 1:38:31, αναρτήθηκε από “Sherene Razack”, 12 Μαρτίου 2024, https://www.youtube.com/watch?v=-GkQBJftm2U&ab_channel=ShereneRazack.

^[97] “Palestine and Transnational Feminist Solidarity: Race, Gender, and Genocide”.

^[98] Το βιβλίο του Jasbir Puar, Το δικαίωμα στον ακρωτηριασμό, φωτίζει τις συνδέσεις μεταξύ βιοπολιτικής και κράτους και δείχνει πώς το κράτος εξουθενώνει το σώμα. Jasbir K. Puar, The Right to Maim: Debility, Capacity, Disability (Ντάραμ: Duke University Press, 2017).

^[99] [Προειδοποίηση: Περιεχόμενο βίας.] Φωτογραφία του φαλχ από τις δυνάμεις του Άσαντ. “Zionist Massacres· Tal al Zaatar Massacre”, Pal 48 Museum, https://pal48.ps/en/article/133#gallery-9.