Ταφή των νεκρών σε κοινό τάφο στο Πληγωμένο Γόνατο της Πολιτείας της Νέας Υόρκης μετά τη σφαγή της 29ης Δεκεμβρίου 1890.

Peter Cole

Η Σφαγή στο Πληγωμένο Γόνατο, 29 Δεκεμβρίου 1890

Στις 29 Δεκεμβρίου 1890, ο αμερικανικός στρατός δολοφόνησε 300 άνδρες, γυναίκες και παιδιά Αυτοχθόνων Αμερικανών.

Καθώς ξημέρωνε η 29η Δεκεμβρίου 1890, ξυπνούσαν περίπου 350 Ινδιάνοι Λακότα, οι οποίοι είχαν αναγκαστεί από τον αμερικανικό στρατό να στρατοπεδεύσουν την προηγούμενη νύχτα κατά μήκος του ποταμού Πληγωμένο Γόνατο στη Νότια Ντακότα. Το 7ο Σύνταγμα Ιππικού των ΗΠΑ τους είχε «συνοδεύσει» εκεί την προηγούμενη ημέρα και, τώρα, περικύκλωσε τους Ινδιάνους με σκοπό να συλλάβει τον Αρχηγό Μεγάλο Πόδι (που ονομαζόταν επίσης Στικτό Ελάφι) και να αφοπλίσει τους πολεμιστές.

Όταν ξέσπασε διαφωνία, οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ, μεταξύ άλλων και με πολυβόλα Hotchkiss. Μέσα σε λίγα λεπτά, εκατοντάδες παιδιά, άνδρες και γυναίκες δολοφονήθηκαν. Ίσως και τριακόσιοι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν εκείνο το πρωί.

Λίγοι Αμερικανοί γνωρίζουν σήμερα ότι οι πιο θανατηφόρες ένοπλες επιθέσεις στην ιστορία των ΗΠΑ ήταν σφαγές ιθαγενών πληθυσμών.

Η συνήθης ονομασία του γεγονότος, «Η μάχη του Πληγωμένου Γόνατου», αποκρύπτει την πραγματική φρίκη εκείνης της ημέρας. Γιατί δεν επρόκειτο για «μάχη» – ήταν σφαγή.

Ο Αρχηγός των Μινικόντζου Λακότα Σιού, Στικτό Ελάφι (Χούπαχ Γκλεσκά, γνωστός στους Αμερικανούς ως Μεγάλο Πόδι).

Το όνειρο ενός λαού

Οι ιθαγενείς ήταν οι πρώτοι που βίωσαν την οργή των Ευρωπαίων κατακτητών. Αν και κανείς δεν γνωρίζει πόσοι άνθρωποι ζούσαν σε αυτό που σήμερα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από δύο έως οκτώ εκατομμύρια πριν από την επαφή. Μέχρι το 1900, είχαν απομείνει περίπου διακόσιες χιλιάδες, σχεδόν όλοι τους καταδιωγμένοι σε απομακρυσμένες ερημιές στο εσωτερικό της Δύσης, τις οποίες οι ελίτ θεωρούσαν άχρηστες.

Οι Λακότα, που αποτελούνταν από επτά ομάδες, ήταν η μεγαλύτερη και ισχυρότερη από μια ευρύτερη ομάδα Ινδιάνων που ζούσαν στις βόρειες πεδιάδες και που όλοι μαζί ονομάζονται Σιού. Για το μεγαλύτερο μέρος του δέκατου ένατου αιώνα, αντιστάθηκαν σθεναρά στην εισβολή της κυριαρχίας και του λαού των ΗΠΑ στην πατρίδα τους.

Στην αχανή ενδοχώρα ζούσαν ελάχιστοι πολίτες των ΗΠΑ ή Ευρωπαίοι μετανάστες μέχρι και μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο. Στη συνέχεια, χάρη κυρίως στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, εκατομμύρια άνθρωποι κατέφθασαν προς τα δυτικά με τις χρηματοδοτούμενες από την κυβέρνηση διηπειρωτικές σιδηροδρομικές γραμμές. Οι τεράστιες εκτάσεις –που είχαν απαλλοτριωθεί από τα ινδιάνικα έθνη– και οι άφθονοι φυσικοί πόροι προσέλκυσαν λευκούς ανθρώπους που ήθελαν να καλλιεργήσουν εκτάσεις, να δημιουργήσουν ράντζα και να ανοίξουν ορυχεία. Ήλπιζαν να ζήσουν ανεξάρτητες ζωές και, ίσως, να πλουτίσουν.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έστειλε επίσης τον στρατό για να προστατεύσει τους «εποίκους» από τους ολοένα και πιο εξοργισμένους Ινδιάνους.

Η κυβέρνηση και οι πολίτες θεωρούσαν ότι τα εδάφη στα οποία οι Ινδιάνοι ζούσαν επί χιλιετίες αποτελούσαν ιδιοκτησία των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατά συνέπεια, οι αυτόχθονες δολοφονήθηκαν, εκτοπίστηκαν ή οδηγήθηκαν αναγκαστικά σε «καταυλισμούς». Οι ΗΠΑ υποχρέωσαν τα ινδιάνικα έθνη να υπογράψουν συνθήκες, θυσιάζοντας τα παραδοσιακά τους εδάφη για άλλα, πολύ μικρότερα αγροτεμάχια, συχνά μακριά από την πατρίδα τους.

Γενικά, αυτές οι «διαπραγματεύσεις» ήταν της μορφής «το καλό που σου θέλω...» – όπως δηλαδή: υπέγραψε τη συνθήκη ή θα σε σκοτώσω. Στους Ινδιάνους των πεδιάδων υποσχέθηκαν επίσης κάποια χρήματα και μερίδες φαγητού για να αντικαταστήσουν το κυνήγι βουβαλιών και τον ημινομαδικό τρόπο ζωής τους, στον οποίο βασιζόταν ολόκληρος ο πολιτισμός τους.

Λακότα Σιού με άλογα, φωτογραφία του 1899

Οι περισσότεροι Ινδιάνοι περιφρονούσαν αυτές τις συνθήκες και συναινούσαν σε αυτές μόνο υπό την απειλή της βίαιης εξόντωσης. Ο αρχηγός των Σιού, για παράδειγμα, δήλωσε: «Δεν θέλουμε να ζήσουμε όπως οι λευκοί... Το Μεγάλο Πνεύμα μάς έδωσε κυνηγότοπους, μας έδωσε τα βουβάλια, τα ελάφια, τα ζαρκάδια και τις αντιλόπες. Οι πατέρες μας μάς έμαθαν να κυνηγάμε και να ζούμε στις πεδιάδες και είμαστε ευχαριστημένοι».

Μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, δεκάδες ινδιάνικα έθνη βρέθηκαν παγιδευμένα ανάμεσα στις καταστροφικές κυβερνητικές πολιτικές και τη συνεχιζόμενη εισβολή εποίκων. Όπως ήταν φυσικό, πολλοί Ινδιάνοι αντιστάθηκαν. Έτσι, καθ’ όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1860, 1870 και 1880, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενεπλάκησαν σε δεκάδες πολέμους εναντίον των Αράπαχο, των Κιόβα, των Κομάντσι, των Νεζ Περς, των Μπάννοκ, των Απάτσι, των Ουτ, των Μπλάκφουτ, των Ναβάχο και άλλων.

Ινδιάνοι Νεζ Περς (στη γλώσσα τους Νιμίπουου). Αυτή η φωτογραφία πιθανότατα τραβήχτηκε μεταξύ 1879 και 1882.

Ο πιο γνωστός από αυτούς τους πολέμους διεξήχθη μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των Σιού Λακότα (με συμμάχους τους Βόρειους Τσεγιέν και Αράπαχο) στις περιοχές της Ντακότα, της Μοντάνα και του Γουαϊόμινγκ. Το 1868, η Συνθήκη του Φορτ Λάραμι είχε τερματίσει τον Πόλεμο του Ποταμού Πάουντερ και είχε ορίσει ένα «Μεγάλο Καταφύγιο Σιού για πάντα». Ωστόσο, πολλές ομάδες Σιού δεν είχαν υπογράψει, συμπεριλαμβανομένων των Σιού Χουνκπάπα με αρχηγό τον Καθιστό Ταύρου, των Ογκλάλα με αρχηγό το Κόκκινο Σύννεφο και των Μπρουλέ με αρχηγό τη Στικτή Ουρά. Σε απάντηση στις επιδρομές των εποίκων και για να υπερασπιστούν την πατρίδα και τον τρόπο ζωής τους, οι Σιού έκαναν επιδρομές σε λευκούς εποικισμούς, εκφόβιζαν ομοσπονδιακούς πράκτορες και παρενοχλούσαν χρυσοθήρες, εποίκους και σιδηροδρόμους.

Ινδιάνοι Μπρουλέ Λακότα.

Καθώς ο ανανεωμένος πόλεμος μαίνονταν, ο συνταγματάρχης Τζορτζ Κάστερ του 7ου Συντάγματος Ιππικού οδήγησε μια δύναμη στους Μαύρους Λόφους, την ιερή καρδιά των Σιού, στη νοτιοδυτική Νότια Ντακότα. Ο Κάστερ το έκανε αυτό σε αντίθεση με τη Συνθήκη του Φορτ Λάραμι, η οποία εγγυόταν ότι οι Μαύροι Λόφοι θα παρέμεναν «εκτός ορίων» για την εγκατάσταση λευκών. Όταν ο Κάστερ ανέφερε τεράστια κοιτάσματα χρυσού, μια λαίλαπα λευκών χρυσοθήρων κατέκλυσε τους λόφους, ακολουθούμενη από τον στρατό για «προστασία».

Ινδιάνοι Μπαννόκ στο Αιντάχο.

Η New York Herald, μια από τις κορυφαίες εφημερίδες του έθνους, συνόψισε το γενικό αίσθημα των λευκών Αμερικανών:

«Είναι ασυμβίβαστο με τον πολιτισμό μας και την κοινή λογική να επιτρέπουμε στον Ινδιάνο να περιφέρεται σε μια τόσο ωραία χώρα όπως αυτή γύρω από τους Μαύρους Λόφους, εμποδίζοντας την ανάπτυξή της, προκειμένου να μπορεί να πυροβολεί θηράματα και να παίρνει τα σκαλπ των γειτόνων του. Αυτό δεν μπορεί να γίνει ποτέ. Αυτή η περιοχή πρέπει να αφαιρεθεί από τους Ινδιάνους.»

(Το 1980, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάνθηκε στην υπόθεση Ηνωμένες Πολιτείες κατά του Έθνους των Ινδιάνων Σιού [United States v. Sioux Nation] ότι η κατάληψη των Μαύρων Λόφων, στην πραγματικότητα, είχε παραβιάσει τη Συνθήκη του Φορτ Λάραμι και επιδίκασε υπέρ των Σιού αποζημίωση. Αν και λόγω του ανατοκισμού το συνολικό ποσό έχει αυξηθεί σε σχεδόν 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια, οι Σιού αρνούνται να δεχτούν αυτά τα χρήματα, θεωρώντας τα ως εξαγορά. Αντίθετα, εξακολουθούν να θέλουν πίσω τη γη τους)^[1].

Χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συνθήκες, ο στρατός απαίτησε από όλους τους Ινδιάνους να παρουσιαστούν στους καταυλισμούς μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 1876, αλλιώς θα τους κυνηγούσαν. Όταν οι περισσότεροι αρνήθηκαν, ο στρατός έστειλε στρατεύματα στη λεκάνη του ποταμού Λιτλ Μπίγκχορν στη νότια κεντρική Μοντάνα.

Λίγο αργότερα, ο Κάστερ υποτίμησε τους εχθρούς του, τους Σιού και Τσεγιέν, χώρισε τα πολύ λίγα στρατεύματά του και επιτέθηκε σε ένα τεράστιο στρατόπεδο αρκετών χιλιάδων πολεμιστών. Ως γνωστόν, τα στρατεύματά του περικυκλώθηκαν και εξοντώθηκαν στην «Τελευταία Αντίσταση του Κάστερ», η οποία στην πραγματικότητα ήταν περισσότερο μια τυχαία μάχη.

Εμβρόντητος από αυτή την ήττα, ο στρατός διπλασίασε τις προσπάθειές του να νικήσει τους Λακότα, χρησιμοποιώντας ακόμη περισσότερες χιλιάδες στρατιωτών σε αυτόν τον πόλεμο. Μία προς μία, οι ομάδες των Ινδιάνων αναγκάστηκαν να παραδοθούν και περιορίστηκαν σε καταυλισμούς. Ο Καθιστός Ταύρος, με σύνεση, μετακόμισε με τους ανθρώπους του στον Καναδά, το 1877, όπου ο στρατός των ΗΠΑ δεν μπορούσε να τον ακολουθήσει.

Ο Καθιστός Ταύρος και η οικογένειά του, το 1881 στο Fort Randall. Πίσω από αριστερά προς δεξιά: Γυναίκα-Καλό-Φτερό (αδελφή), Περπατάει-Ψάχνοντας (κόρη). Μπροστά από αριστερά προς δεξιά: Η-Αγία-Πύλη-Της (μητέρα), Καθιστός-Ταύρος, Πολλά-Άλογα (κόρη) με το γιο της,

Ωστόσο, το 1881, μετά από χρόνια πείνας λόγω της συνεχούς εξόντωσης των βισώνων, ο Καθιστός Ταύρος και ο λαός του επέστρεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και παραδόθηκαν, ήταν η τελευταία ομάδα Λακότα που το έκανε. Η στρατηγική του στρατού να οδηγήσει τους Ινδιάνους σε λιμοκτονία –σκοτώνοντας την κύρια πηγή τροφής τους– είχε λειτουργήσει στην εντέλεια, όπως ακριβώς είχε προβλέψει ο συνταγματάρχης Ρίτσαρντ Ντοτζ το 1867: «Κάθε νεκρός βίσωνας σημαίνει ότι ένας Ινδιάνος φεύγει»^[2].

Εν τω μεταξύ, οι Μαύροι Λόφοι έγιναν η πιο κερδοφόρα περιοχή εξόρυξης χρυσού του έθνους, παράγοντας τεράστιο πλούτο για τους λευκούς χρυσοθήρες – συμπεριλαμβανομένου ενός άνδρα ονόματι Τζορτζ Χερστ, ο οποίος έγινε ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του έθνους. Ο γιος του, Γουίλιαμ Ράντολφ, μετέτρεψε αυτή την περιουσία στην πιο ισχυρή αυτοκρατορία εφημερίδων του έθνους.

Οι Σιού κατέληξαν στο Πάιν Ριτζ και σε άλλους τέσσερις καταυλισμούς που βρίσκονταν διάσπαρτοι στη Νότια Ντακότα, τη Βόρεια Ντακότα και τη Νεμπράσκα.

Ανεξάρτητα από τις συνθήκες, στα τέλη της δεκαετίας του 1880 η κυβέρνηση μείωσε τις μερίδες κρέατος των Σιού, ενώ πολλά από τα βοοειδή τους πέθαιναν από ασθένειες. Η απόγνωση των Σιού μεγάλωνε: τους είχαν αφαιρέσει τα εδάφη τους, οι βίσονες –που κάποτε αριθμούσαν πολλά εκατομμύρια– είχαν μειωθεί ίσως σε μερικές χιλιάδες, ολόκληρος ο τρόπος ζωής τους διαλύθηκε. Και, τώρα, λιμοκτονούσαν.

Πολλοί εναπομείναντες Ινδιάνοι των πεδιάδων, συμπεριλαμβανομένων των Σιού, αναζήτησαν παρηγοριά και απαντήσεις στη θρησκεία. Ο Ουοβόκα, ένας προφήτης των Ινδιάνων της Μεγάλης Λεκάνης (Παϊγιούτ), υποσχέθηκε στους Σιού ότι, αν υιοθετούσαν τον Χορό των Φαντασμάτων, θα επέστρεφαν στο προσκήνιο και ότι οι λευκοί θα εξαφανίζονταν – δεν ήταν κάτι διαφορετικό από τα οράματα που μπορεί να βιώσουν οι Χριστιανοί με τη νηστεία και την απομόνωση.

Καθώς ο Χορός των Φαντασμάτων εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά, οι αξιωματούχοι του στρατού ανησυχούσαν ότι αυτή η θρησκευτική αναβίωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξέγερση των Σιού. Για να καταπνίξει αυτή την πιθανότητα, ο στρατός διέταξε τη σύλληψη του Καθιστού Ταύρου, που αποτελούσε πόλο συσπείρωσης του Χορού των Φαντασμάτων, εκεί όπου ζούσε στον καταυλισμό Στάντινγκ Ροκ. (Φυσικά, αυτός ο τόπος και οι άνθρωποι έγιναν πρόσφατα γνωστοί λόγω της ηρωικής στάσης των Σιού του Στάντινγκ Ροκ που αντιστάθηκαν στη διάνοιξη του αγωγού Dakota Access Pipeline για να μη διασχίσει κάποια από τα ιερά εδάφη τους και θέσει σε κίνδυνο τα αποθέματα νερού τους). Όμως ο Καθιστός Ταύρος αρνήθηκε να φύγει ήσυχα, αντιστάθηκε στη σύλληψη και έτσι πυροβολήθηκε και πέθανε.

Με τον Καθιστό Ταύρο να έχει εξουδετερωθεί, ο στρατός αναζήτησε στη συνέχεια το Μεγάλο Πόδι και τους οπαδούς του, οι οποίοι σύντομα κατευθύνθηκαν προς τον καταυλισμό Πάιν Ριτζ, όπου ήλπιζαν ότι θα ήταν ασφαλείς μαζί με την ομάδα του Κόκκινου Σύννεφου.

Σκηνές των Λακότα κοντά στον Καταυλισμό Πάιν Ριτζ, 1891.

Στις 28 Δεκεμβρίου 1890, στρατιώτες του 7ου Ιππικού, της ίδιας μονάδας που είχε υποστεί ατιμωτική ήττα με τον Κάστερ, ανέκοψαν 350 Ινδιάνους κοντά στο Πάιν Ριτζ. Ο στρατός συγκέντρωσε τους πεινασμένους και παγωμένους ιθαγενείς, με τον αρχηγό τους, το Μεγάλο Πόδι να πάσχει από πνευμονία, και τους έβαλε να κατασκηνώσουν στο Πληγωμένο Γόνατο.

Οι στρατιώτες των ΗΠΑ, που αριθμούσαν ίσως πεντακόσιους, άρχισαν να αφοπλίζουν τους Ινδιάνους το επόμενο πρωί. Μπορεί κανείς να φανταστεί την ένταση, καθώς ο Χορός των Φαντασμάτων είχε πυροδοτήσει μια νέα αίσθηση υπερηφάνειας και θάρρους μεταξύ των ηττημένων Σιού. Ο στρατός είχε αναλάβει να κρατήσει τους Σιού ήσυχους και περιορισμένους σε καταυλισμούς. Ο Καθιστός Ταύρος είχε σκοτωθεί δύο εβδομάδες νωρίτερα∙ τώρα, ο στρατός επεδίωκε να συλλάβει και να αφοπλίσει άλλη μια ομάδα πολεμιστών Σιού.

Το Μαύρο Κογιότ, ωστόσο, αντιστάθηκε να παραδώσει το όπλο του – ίσως επειδή ήταν κουφός και δεν καταλάβαινε αγγλικά. Στη συμπλοκή που ακολούθησε, ακούστηκε ένας πυροβολισμός.

Αμέσως, οι Αμερικανοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ με τα όπλα τους, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων πολυβόλων Hotchkiss. Ήταν από τα ισχυρότερα όπλα της εποχής, ο στρατός τα είχε χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν εναντίον Ινδιάνων.

Ο αρχηγός των Λακότα Σιού, Στικτό Ελάφι, κείτεται νεκρός μετά τη σφαγή του Πληγωμένου Γόνατου, 1890

Τα πολυβόλα όχι μόνο έβαλαν στο στόχαστρο πολεμιστές που έψαχναν να βρουν ό,τι όπλα μπορούσαν να βρουν, αλλά και ισοπέδωσαν τίπι [σκηνές] γεμάτα παιδιά και γυναίκες. Όσοι έτρεξαν προς μια κοντινή χαράδρα, επίσης σφαγιάστηκαν.

Αν και οι περισσότεροι Ινδιάνοι είχαν αφοπλιστεί, ορισμένοι εξακολουθούσαν να έχουν όπλα ή άρπαξαν κάποια από αυτά που είχαν ήδη κατασχεθεί. Ενώ τα πολυβόλα κατέσφαζαν τους ανυπεράσπιστους, ο κόσμος διασκορπιζόταν προς κάθε κατεύθυνση. Οι στρατιώτες, που δεν ακολουθούσαν πλέον διαταγές ή πειθαρχία, κυνηγούσαν και σκότωναν κάθε Ινδιάνο, οπλισμένο ή μη.

Πληγωμένο Γόνατο: Ο δολοφονημένος είναι το Κίτρινο Πουλί, «θεραπευτής» των Σιού.

Ο στρατηγός Νέλσον Μάιλς επισκέφθηκε αυτό το πεδίο θανάτου λίγες μέρες αργότερα. Εξέφρασε το σοκ του για το γεγονός ότι γυναίκες με μωρά στην αγκαλιά τους είχαν πυροβοληθεί, αρκετά μίλια μακριά από την αρχική τοποθεσία της «μάχης», γεγονός που δείχνει ότι οι στρατιώτες κυνηγούσαν συστηματικά όλους όσοι διέφευγαν.

Πληγωμένο Γόνατο: Ομάδα ταφής από πολίτες, που φορτώνουν τα θύματα σε καρότσι για να τα θάψουν.

Ο Dee Brown, συγγραφέας του δημοφιλούς ιστορικού βιβλίου Bury My Heart at Wounded Knee, αναφέρει ότι ο αριθμός των Ινδιάνων που σκοτώθηκαν ήταν περίπου τριακόσιοι, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον εκατό παιδιών και γυναικών καθώς και του Μεγάλου Ποδιού. Θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους. Είκοσι πέντε Αμερικανοί στρατιώτες πέθαναν επίσης, πολλοί από αυτούς πιθανότατα από φίλια πυρά.

Άποψη του φαραγγιού στο Πληγωμένο Γόνατο. Νεκροί Ινδιάνοι και άλογα.

Το Μαύρο Ελάφι, που έγινε γνωστός από το βιβλίο του John Neihardt, Black Elk Speaks: Being the Life Story of a Holy Man of the Oglala Sioux, που εκδόθηκε το 1961, επέζησε από το Πληγωμένο Γόνατο:

«Δεν ήξερα τότε ότι όλα είχαν τελειώσει. Όταν τώρα κοιτάζω πίσω από αυτόν τον ψηλό λόφο των γηρατειών μου, μπορώ ακόμα να δω τις σφαγμένες γυναίκες και τα παιδιά να βρίσκονται στοιβαγμένα και διασκορπισμένα κατά μήκος της δύσβατης ρεματιάς, τόσο καθαρά όσο όταν τα έβλεπα με νεανικά μάτια. Και μπορώ να δω ότι κάτι άλλο πέθανε εκεί στη ματωμένη λάσπη και θάφτηκε στη χιονοθύελλα. Το όνειρο ενός λαού πέθανε εκεί. Ήταν ένα όμορφο όνειρο... το στεφάνι του έθνους είναι σπασμένο και διασκορπισμένο. Δεν υπάρχει πια κέντρο, και το ιερό δέντρο είναι νεκρό.»

Πληγωμένο Γόνατο. Μετά τη σφαγή.

Ένα από τα πολλά

Το «Πληγωμένο Γόνατο» περιγράφεται συνήθως ως η τελευταία «μάχη» στους πολέμους μεταξύ ΗΠΑ και Ινδιάνων. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το πιο θανατηφόρο μαζικό μακελειό στην ιστορία των ΗΠΑ. Σίγουρα δεν ήταν το μόνο.

Μετά τη σφαγή στο Πληγωμένο Γόνατο. Τα πτώματα των δολοφονημένων Ινδιάνων είναι διάσπαρτα.

Ο αμερικανικός στρατός σκότωσε περίπου 250 Σοσόνι κατά τη διάρκεια της σφαγής του Μπέαρ Ρίβερ στο νοτιοανατολικό Άινταχο το 1863.^[3] Όπως συζητήθηκε πρόσφατα στο Smithsonian, «200 στρατιώτες υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Πάτρικ Κόνορ σκότωσαν 250 ή και περισσότερους Σοσόνι, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον ενενήντα γυναίκες, παιδιά και βρέφη. Οι Σοσόνι πυροβολήθηκαν, μαχαιρώθηκαν και ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου. Ορισμένους τους έριξαν στον παγωμένο ποταμό για να πνιγούν ή να παγώσουν».

Καταυλισμός των Σοσόνι στα βουνά Γουίντ Ρίβερ του Γουαϊόμινγκ, περίπου 1870

Στο ανατολικό Κολοράντο, το 1864, πραγματοποιήθηκε η σφαγή του Σαντ Κρικ^[4]. Εκεί, Αμερικανοί στρατιώτες επιτέθηκαν σε ειρηνικούς, άοπλους Ινδιάνους Τσεγιέν και Αραπάχο «με καραμπίνες και κανόνια, σκοτώνοντας τουλάχιστον 150 Ινδιάνους, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι. Πριν αποχωρήσουν, τα στρατεύματα έκαψαν το χωριό και ακρωτηρίασαν τους νεκρούς, μεταφέροντας τα μέλη των σωμάτων ως τρόπαια».

Καταυλισμός Τσεγιέν στο Νορθ Κανάντιαν Ρίβερ, βόρεια του Φορτ Ρίνο κοντά στο Ντάρλινγκτον, Οκλαχόμα, περίπου 1890.

Το 1870, ο αμερικανικός στρατός σκότωσε κατά λάθος τη «λάθος» ομάδα Ινδιάνων, στη σφαγή του Μπέικερ ή Μαρίας^[5]. Στη βορειοκεντρική Μοντάνα, κατά μήκος του ποταμού Μαρίας, ο ταγματάρχης Γιούτζιν Μπέικερ διέταξε τους στρατιώτες του να επιτεθούν σε ένα χωριό ειρηνικών Μπλάκφουτ. Όταν ενημερώθηκε από έναν υφιστάμενό του ότι δεν ήταν αυτή η ομάδα που έψαχναν τα στρατεύματα, ο Μπέικερ απάντησε: «Αυτό δεν έχει καμία σημασία, είτε η μία είτε η άλλη ομάδα από αυτούς – είναι όλοι Πίγκαν [Μπλάκφουτ] και θα τους επιτεθούμε». Περίπου 175 άοπλοι Μπλάκφουτ δολοφονήθηκαν, στη μεγάλη τους πλειονότητα παιδιά και γυναίκες.

Αντιπροσωπεία ηγετών των Αραπάχο και των Τσεγιέν σε συνάντηση με τον στρατό των ΗΠΑ στις 28 Σεπτεμβρίου 1864, στο Οχυρό Γουέλντ στο Κολοράντο, για να επιδιώξουν την ειρήνη στις πεδιάδες ανατολικά του Ντένβερ, σχεδόν δύο μήνες πριν από τη σφαγή στο Σαντ Κρικ

Αμέτρητες δολοφονίες μικρότερου αριθμού Ινδιάνων συνέβησαν σε όλη την ιστορία των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου ενός ανυπολόγιστου αριθμού εξαιτίας της επικήρυξης των «κεφαλών» των Ινδιάνων Ουαμπανάκι το 1755 στο Μέιν και της σφαγής είκοσι Ινδιάνων της Κονεστόγκα από τα «αγόρια Πάξτον» το 1763 στην Πενσυλβάνια^[6].

Αυτές και άλλες μαζικές δολοφονίες Ινδιάνων παραμένουν άγνωστες στη μεγάλη πλειονότητα των Αμερικανών. Το Πληγωμένο Γόνατο (και οι σφαγές των Μπέαρ Ρίβερ, Σαντ Κρικ και Μαρίας) απλώς δεν υπάρχουν στη συλλογική μνήμη των μη αυτόχθονων. Οι ζωές των αυτοχθόνων εξακολουθούν να μην εντάσσονται στην ευρύτερη αφήγηση της ιστορίας των ΗΠΑ.

Καταυλισμός Νότιων Αραπάχο, περίπου 1870.

Φυσικά, οι Ινδοί δεν έχουν ξεχάσει. Το 1973, διακόσια μέλη του Αμερικανικού Ινδιάνικου Κινήματος (AIM / American Indian Movement), μιας μαχητικής οργάνωσης για τα πολιτικά δικαιώματα που έμοιαζε εν μέρει με τους Μαύρους Πάνθηρες, επέστρεψαν στο Πληγωμένο Γόνατο για να απαιτήσουν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να ανταποκριθεί στις συμβατικές υποχρεώσεις του 19ου αιώνα. Περικυκλωμένοι πολύ γρήγορα από την αστυνομία και τους ομοσπονδιακούς πράκτορες, οι υποστηρικτές του AIM ενεπλάκησαν σε μια αντιπαράθεση εβδομήντα ενός ημερών που άφησε δύο ιθαγενείς νεκρούς και έναν ομοσπονδιακό πράκτορα παράλυτο, τη λεγόμενη Δεύτερη Μάχη του Πληγωμένου Γόνατου^[7].

Δύο χρόνια αργότερα, μια άλλη σύγκρουση μεταξύ του AIM και των ομοσπονδιακών αρχών επιβολής του νόμου στην περιοχή του Καταυλισμού Πάιν Ριτζ άφησε δύο πράκτορες του FBI νεκρούς και τον Λέοναρντ Πελτιέ ένοχο για φόνο πρώτου βαθμού, αν και πάντα επέμενε στην αθωότητά του. Επί του παρόντος, οι υποστηρικτές του, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας, η οποία υποστηρίζει ότι η δίκη του ήταν άδικη, ελπίζουν σε επιείκεια από τον πρόεδρο των ΗΠΑ^[8] κατά τις τελευταίες ημέρες της θητείας του.

Τα τελευταία χρόνια τα μέλη των φυλών των Βόρειων Αραπάχο του Γουαϊόμινγκ και των Βόρειων Τσεγιέν της Μοντάνα, μαζί με τις φυλές των Νότιων Αραπάχο και Τσεγιέν της Οκλαχόμα και τους συμμάχους τους, τιμούν τη σφαγή του Σαντ Κρικ με μια τετραήμερη πορεία^[9]. Περπατούν ή τρέχουν σχεδόν διακόσια μίλια, από την τοποθεσία των δολοφονιών, που σήμερα αποτελεί εθνικό ιστορικό μνημείο, μέχρι το κτίριο του πολιτειακού καπιτωλίου στο Ντένβερ.

Δυστυχώς, πολλοί Αμερικανοί δεν γνωρίζουν το Πληγωμένο Γόνατο και άλλες σφαγές ιθαγενών. Η τραγική σφαγή στο Ορλάντο το 2028 αναδεικνύει αυτή την αορατότητα, όταν η τραγωδία αυτή, που άφησε σαράντα εννέα νεκρούς, χαρακτηρίστηκε επανειλημμένα ως «η χειρότερη σφαγή στην ιστορία των ΗΠΑ». Στην πραγματικότητα, όπως μας υπενθυμίζει η Roxanne Dunbar-Ortiz, οι Αυτόχθονες Αμερικανοί δεν έχουν εξαφανιστεί ακόμη και αν ο ρόλος τους στην ιστορία των ΗΠΑ έχει ξεχαστεί.

Οι εμψυχωτικές και ενθαρρυντικές δράσεις των Σιού του Στάντινγκ Ροκ το 2016 ανάγκασαν όλους τους Αμερικανούς να αναγνωρίσουν την ύπαρξη και την αντίσταση των Ινδιάνων. Καταδεικνύουν επίσης πώς μπορεί να μοιάζει ένα πολυεθνικό κοινωνικό κίνημα με επικεφαλής τους ιθαγενείς^[10]. Ο Καθιστός Ταύρος θα ήταν περήφανος για αυτούς τους υπερασπιστές του νερού, τους απογόνους του.

Στο παρελθόν και στο παρόν, οι Σιού και άλλοι Αμερικανοί Ινδιάνοι έχουν χαράξει μια πορεία ανυπακοής και ανεξαρτησίας παρά τις προσπάθειες γενοκτονίας από τους Ευρωπαίους κατακτητές και τους Αμερικανούς εποίκους. Σήμερα, θυμόμαστε ένα ιδιαίτερα βίαιο κεφάλαιο στη βίαιη προσπάθεια εξόντωσης των πρώτων λαών της Αμερικής.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Peter Cole, “Remember the Massacre at Wounded Knee”, Jacobin, 29 Δεκεμβρίου 2016, https://jacobin.com/2016/12/wounded-knee-massacre-lakota-us-army. Αναδημοσίευση: Asian Marxist Review, 29 Δεκεμβρίου 2018, https://www.marxistreview.asia/remember-the-massacre-at-wounded-knee/.

Σημειώσεις

^[1] [Σ.τ.Μ.]” United States v. Sioux Nation of Indians”, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_v._Sioux_Nation_of_Indians.

^[2] Adrian Jawort, “Genocide by Other Means: U.S. Army Slaughtered Buffalo in Plains Indian Wars”, Indian Country Today Media Network, 9 Μαΐου 2011, https://indiancountrytodaymedianetwork.com/2011/05/09/genocide-other-means-us-army-slaughtered-buffalo-plains-indian-wars-30798.

^[3] Sylvia Wright, “The Search Is On for the Site of the Worst Indian Massacre in U.S.”, Smithsonian, 13 Μαΐου 2016, https://www.smithsonianmag.com/history/search-site-worst-indian-massacre-us-history-180959091/?no-ist.

^[4] Tony Horwitz, “The Horrific Sand Creek Massacre Will Be Forgotten No More”, Smithsonian, Δεκέμβριος 2014, https://www.smithsonianmag.com/history/horrific-sand-creek-massacre-will-be-forgotten-no-more-180953403/.

^[5] [Σ.τ.Μ.:] “Marias Massacre”, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Marias_Massacre.

^[6] Rick Kearns, “Learning More About the Massacre of the Conestoga 250 Years Later”, Indian Country Today Media Network, 3 Ιανουαρίου 2014, https://indiancountrytodaymedianetwork.com/2014/01/03/learning-more-about-massacre-conestoga-250-years-later-152959.

^[7] Emily Chertoff, “Occupy Wounded Knee: A 71-Day Siege and a Forgotten Civil Rights Movement”, The Atlantic, 23 Οκτωβρίου 2012, https://www.theatlantic.com/national/archive/2012/10/occupy-wounded-knee-a-71-day-siege-and-a-forgotten-civil-rights-movement/263998/.

^[8] [Σ.τ.Μ.:] Το άρθρο γράφτηκε το 2016, όταν πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Ομπάμα, ο οποίος τελικά αρνήθηκε να δώσει χάρη στον Λέοναρντ Πελτιέ. Ο Πλετιέ τελικά θα απελευθερωθεί στις 18 Φεβρουαρίου 2025 και θα τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό, σύμφωνα με τους όρους της αποφυλάκισής του αφού ο Τζο Μπάιντεν του απένειμε χάρη τις τελευταίες ώρες της προεδρίας του. Βλ. Ava Fahey, «Λευτεριά στον Λέοναρντ Πελτιέ!», e la libertà, 29 ιανουαρίου 2025, https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%B2%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE/9955-%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BB%CE%AD%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%81%CE%BD%CF%84-%CF%80%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%B9%CE%AD

^[9] Max Siegelbaum, “American Indian tribes commemorate Colorado’s Sand Creek Massacre”, The Denver Post, 23 Νοεμβρίου 2016, https://www.denverpost.com/2016/11/23/american-indian-tribes-commemorate-colorados-sand-creek-massacre/.

^[10] Julian Brave NoiseCat, “The Indigenous Revolution”, Jacobin, 24 Νοεμβρίου 2016, https://jacobin.com/2016/11/standing-rock-dakota-access-pipeline-obama/.