Μια λήψη από drone δείχνει συγγενείς να συγκεντρώνονται γύρω από τα πτώματα όσων εκτελέστηκαν από την αστυνομία στη φαβέλα ντο Πένια, στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, στις 29 Οκτωβρίου 2025. REUTERS/Ricardo Moraes

MRT - Movimento Revolucionário de Trabalhadores

Για την αστυνομική σφαγή στις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο

Καθώς δημοσιεύουμε αυτή την ανακοίνωση, όλο και περισσότερα πτώματα ανθρώπων που δολοφονήθηκαν από τη ρατσιστική αστυνομία του ακροδεξιού κυβερνήτη Κλαούντιο Κάστρο μεταφέρονται στην δημόσια πλατεία από κατοίκους της κοινότητας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σφαγή στην αιματηρή ιστορία της αστυνομίας του Ρίο ντε Τζανέιρο. Πάνω από 130 άνθρωποι έχουν δολοφονηθεί, βασανιστεί και εκτελεστεί. Ο αριθμός συνεχίζει να αυξάνεται.

Η κυβέρνηση μιλάει για την «επιτυχία» της αστυνομικής επιχείρησης· τα μόνα θύματα που αναγνωρίζει είναι οι τέσσερις αστυνομικοί που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των επιδρομών. Στο πλαίσιο της δολοφονικής πολιτικής τους, ο Κάστρο και η πολιτική του βάση στο κοινοβούλιο όχι μόνο ενθαρρύνουν τις σφαγές, αλλά έχουν επίσης επαναφέρει το λεγόμενο «Μπόνους της Άγριας Δύσης» στην ημερήσια διάταξη της Νομοθετικής Συνέλευσης της Πολιτείας του Ρίο ντε Τζανέιρο (ALERJ / Assembleia Legislativa do Estado do Rio de Janeiro), μια πολιτική που ίσχυε στη δεκαετία του 1990 στο Ρίο ντε Τζανέιρο και στην οποία αντιτάχθηκαν σθεναρά τα κοινωνικά κινήματα. Η πολιτική αυτή έδινε στους αστυνομικούς μπόνους έως και 150% του μισθού τους αν σκότωναν ανθρώπους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Το κράτος θέλει να επιβραβεύσει αυτού του είδους τις σφαγές, παρόλο που όλοι γνωρίζουν τη βαθιά σχέση μεταξύ της αστυνομίας και του οργανωμένου εγκλήματος στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Οι αστυνομικοί είναι αυτοί που οργανώνουν τις πολιτοφυλακές, οι οποίες κυριαρχούν σε ολόκληρες περιοχές, δολοφόνησαν τη Μαριέλ Φράνκο και εμπλέκονται καθημερινά σε σκάνδαλα.

Ο Κάστρο υιοθέτησε τον όρο «ναρκοτρομοκράτες» για τους δολοφονημένους, επαναλαμβάνοντας τη γλώσσα της κυβέρνησης Τραμπ. Το CNN ανέφερε ότι ο Κάστρο μοιραζόταν αναφορές με την κυβέρνηση Τραμπ, επιδιώκοντας νομιμοποίηση και μεγαλύτερη παρέμβαση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στη Βραζιλία. Η έκκληση της ακροδεξιάς για αμερικανική παρέμβαση ξεκίνησε με την αμνηστία για τους ηγέτες της απόπειρας πραξικοπήματος της 8ης Ιανουαρίου 2023, προχώρησε σε δασμούς και πρόσφατα εμφανίστηκε ένα tweet από τον Φλάβιο Μπολσονάρο –γιο του ηγέτη του πραξικοπήματος και συμμάχου του Τραμπ, Ζαΐρ Μπολσονάρο– που ευχόταν να έρθουν αμερικανικά αεροπλανοφόρα στις ακτές μας για να πραγματοποιήσουν συνοπτικές εκτελέσεις. Αυτό είναι παρόμοιο με ό,τι κάνει ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός στα ύδατα της Βενεζουέλας και της Κολομβίας για να δικαιολογήσει τις εκτελέσεις και τη μεγαλύτερη αντιδραστική παρέμβαση εναντίον των λαών της περιοχής μας.

Η δολοφονική πολιτική της ακροδεξιάς της Βραζιλίας επιδιώκει να καλλιεργήσει ένα αντιδραστικό πολιτικό κλίμα ενόψει των εκλογών του 2026, το οποίο θα ευνοεί όχι μόνο τη συνέχιση της πολιτικής δολοφονιών στους λόφους, τις φαβέλες και τα προάστια της χώρας, αλλά και την επιβολή μιας πολιτικής ατζέντας επιθέσεων εναντίον των εργαζομένων και την ενίσχυση της παρέμβασης του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στη χώρα μας και σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Αυτό συνέβη με την ομοσπονδιακή επέμβαση το 2018 στο ίδιο το Ρίο ντε Τζανέιρο και συνέβη πριν από την εκστρατεία επανεκλογής του Κάστρο το 2022. Ήταν επίσης ένα από τα πρώτα μέτρα που έλαβε ο Ταρσίσιο ντε Φρέιτας για να εδραιωθεί ως κυβερνήτης στο Σάο Πάολο, σκοτώνοντας δεκάδες ανθρώπους στη Μπαϊσάδα Σαντίστα, καθώς ιδιωτικοποίησε τη Sabesp (τη μεγαλύτερη εταιρεία παροχής υπηρεσιών αποχέτευσης της Βραζιλίας) και τις δημόσιες συγκοινωνίες.

Η οικονομική συνέπεια αυτής της αύξησης της καταστολής και του ρατσισμού είναι η αύξηση των επιθέσεων της κυβέρνησης Κάστρο εναντίον των εργαζομένων και των φτωχών. Η πολιτική του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» στη Βραζιλία συνδέεται πάντα με την υπεράσπιση ενός κράτους που είναι ελάχιστα αποτελεσματικό σε όλα εκτός από τις σφαίρες των όπλων. Η σύνδεση μεταξύ της επισφαλούς εργασίας, της επισφαλούς στέγασης και του να είσαι θύμα κρατικής βίας είναι προφανής, αλλά είναι επίσης ένα δομικό χαρακτηριστικό του καπιταλισμού και του κράτους στη Βραζιλία. Αυτό είναι το σχέδιο για τη χώρα που ο Κάστρο, ο Ταρσίσιο και άλλοι επιδιώκουν να συνεχίσουν.

Τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης της Βραζιλίας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κανονικοποίηση της βίας που υφίστανται οι Μαύροι και όλοι οι κάτοικοι των λόφων, των φαβέλων και των προαστίων της χώρας. Ορισμένα μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν μάλιστα ότι η επιχείρηση δεν προχώρησε αρκετά, επικαλούμενα μια υποτιθέμενη «έλλειψη προετοιμασίας» ως λόγο για τον περιορισμένο αριθμό όπλων που κατασχέθηκαν και τον θάνατο τεσσάρων αστυνομικών. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο παράλογο. Η επιχείρηση είχε σχεδιαστεί προσεκτικά για να είναι ακριβώς αυτό που ήταν: ένα ρατσιστικό μακελειό. Τα μέσα ενημέρωσης συμμετέχουν ενεργά στην αποανθρωποποίηση των δολοφονημένων. Όπως τα σιωνιστικά μέσα ενημέρωσης που αναφέρουν τα γεγονότα στη Γάζα, εστιάζουν μόνο στους τέσσερις νεκρούς αστυνομικούς και όχι στα ίχνη αίματος και πανικού που αφήνουν πίσω τους. Ακόμη και το Globo, που υποστηρίζει μια «διαφορετική πολιτική δημόσιας ασφάλειας» από αυτή του Κάστρο και της ακροδεξιάς, συμφωνεί ότι η λύση είναι περισσότερη αστυνομία και καταστολή, αν και με περισσότερη «ευφυΐα».

Η λευκή επιταγή για δολοφονίες και καταστολή συμπληρώνει την αμνηστία και τα προνόμια που απολαμβάνουν οι στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις στη Βραζιλία. Η αμνηστία για τους δολοφόνους και τους βασανιστές της στρατιωτικής δικτατορίας αναβιώνει στις δυνάμεις του πραξικοπήματος που έχουμε δει να προσπαθούν να κινητοποιήσουν οι εκπρόσωποι του μπολσονάρισμού. Αναβιώνει σε κάθε περίπτωση ατιμωρησίας για δολοφονίες που διαπράττονται από την αστυνομία στη χώρα μας. Κάθε περίπτωση αμνηστίας τροφοδοτεί την επόμενη, κάθε πράξη ατιμωρησίας τροφοδοτεί ένα άλλο αντιδραστικό κίνημα. Το λεγόμενο «δόγμα δημόσιας ασφάλειας» της Βραζιλίας είχε πάντα ως στόχο τους Μαύρους και τους εργάτες. Μια διαδρομή αίματος συνδέει τις εκτελέσεις του Παλμάρες, του Κανούντος και της Εξέγερσης του Τσιμπάτα με τις σφαγές του Καραντίρου το 1992 στο Σάο Πάολο, τις δολοφονίες στο Ζακαρεζίνιο, και ακόμη και τη σφαγή που πραγματοποιήθηκε χθες. Κάθε μία από αυτές τις εκτελέσεις κοσμεί τα αστέρια του εμβλήματος της αστυνομίας του Σάο Πάολο. Αντιπροσωπεύουν την καταστολή των Κανούντος, την εξέγερση του Τσιμπάτα το 1910, τους φόνους κατά τη διάρκεια της γενικής απεργίας του 1917 και τον ρόλο της αστυνομίας στο πραξικόπημα του 1964. Οι διάφορες πτέρυγες της αστυνομίας του Ρίο ντε Τζανέιρο –η οποία δημιουργήθηκε κυρίως ως δύναμη για την καταδίωξη δραπετών σκλάβων– επιδεικνύουν με υπερηφάνεια τα ρατσιστικά σύμβολα του κρανίου και των πιστολιών του θανατηφόρου Batalhão de Operações Policiais Especiais (BOPE), καθώς και ένα έμβλημα που αποτελείται από ένα κλαδί με κόκκους καφέ και ένα άλλο κλαδί ζαχαροκάλαμου. Δεν ντρέπονται να διαλαλούν αυτό που είναι: μια δύναμη της Κάσα Γκράντε και των ξένων δυνάμεων –πρώτα της Πορτογαλίας, μετά της Βρετανίας και τώρα των Ηνωμένων Πολιτειών– για την καταστολή των μαζών, ειδικά των Μαύρων.

Ο δολοφονικός και ρατσιστικός χαρακτήρας της αστυνομίας του Ρίο, τόσο του στρατιωτικού όσο και του πολιτικού κλάδου της –οι δράστες αυτής της επιχείρησης– είναι μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου αστυνομικής καταστολής σε ολόκληρη τη χώρα. Πέρυσι, η βραζιλιάνικη αστυνομία δολοφόνησε 6.243 άτομα – σχεδόν πέντε φορές περισσότερα από την διαβόητα ρατσιστική αστυνομία των ΗΠΑ, η οποία σκότωσε τουλάχιστον 1.365 άτομα το 2024. Μόνο στη Μπαΐα, έγιναν 1.557 εκτελέσεις. Η αστυνομία σκότωσε 1.254 άτομα στο Ρίο ντε Τζανέιρο και 813 στο Σάο Πάολο.

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης αυτό που ήδη γνωρίζουμε: σε πολιτείες που κυβερνάται από το Partido dos Trabalhadores (PT, Εργατικό Κόμμα), όπως η Μπαΐα, η αστυνομία κατέχει επίσης παγκόσμια ρεκόρ για δολοφονίες. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υποστηρίζει επίσης πολιτικές στρατιωτικοποίησης. Στην πραγματικότητα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν εξέδωσε καμία ανακοίνωση απόρριψης της επιχείρησης. Αυτό που λέει είναι ότι ο Κάστρο δεν χρειάζεται πλέον βοήθεια, ότι η κυβέρνηση του παραχώρησε όλα όσα ζήτησε και ότι δεν ενημερώθηκε για την επιχείρηση. Προτείνει το PEC (Προτεινόμενη Συνταγματική Τροπολογία) για τη δημόσια ασφάλεια, το περιεχόμενο της οποίας είναι παρόμοιο με αυτό που προτείνει η ακροδεξιά, με στόχο να εμφανιστεί ως επικεφαλής «στην καταπολέμηση του εγκλήματος». Αυτή και άλλες πρωτοβουλίες που συζητούνται στο Κογκρέσο επιχειρούν να «προωθήσουν τη μεγαλύτερη ενοποίηση των αστυνομικών δυνάμεων». Ακόμα και αν η σημερινή κυβέρνηση έχει ένα διαφορετικό σχέδιο από αυτό που προτείνει η ακροδεξιά, κινείται προς τον ίδιο στόχο: να παρέχει στην αστυνομία μεγαλύτερη χρηματοδότηση, περισσότερο οπλισμό και περισσότερες εξουσίες καταστολής.

Δεν μπορούμε να περιμένουμε καμία αντίδραση στην δολοφονική πολιτική της λεγόμενης «δημόσιας ασφάλειας» και του πολέμου κατά των ναρκωτικών από την ALERJ, το Εθνικό Κογκρέσο ή την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Πρέπει να βασιστούμε αποκλειστικά στη δική μας κινητοποίηση.

Απαιτείται επειγόντως μια ισχυρή αντίδραση από τους εργαζόμενους, τους φτωχούς και την Αριστερά σε αυτό το παράλογο γεγονός. Να μεταφέρουμε στους δρόμους την οργή που νιώθουμε για αυτούς τους φόνους. Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στις οικογένειες και τους φίλους των δολοφονημένων. Θα συμμετάσχουμε και καλούμε όλους να παρευρεθούν στις συγκεντρώσεις που έχουν ήδη προγραμματιστεί για να οργανώσουμε την οργή μας. Παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας για να συμμετάσχετε. Καλούμε σε συζητήσεις σε κάθε συνδικάτο, φοιτητικό κίνημα, κοινωνικό κίνημα και οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την οργάνωση μεγάλων κινητοποιήσεων σε όλη τη χώρα, τον αγώνα για την απομάκρυνση του Κάστρο, τον τερματισμό όλων των αστυνομικών επιχειρήσεων και την απόδοση δικαιοσύνης σε όλα τα θύματα της κρατικής βίας. Όχι στην αμερικανική επέμβαση στη Βραζιλία και σε όλη τη Λατινική Αμερική!

Μετάφραση: elaliberta.gr

MRT - Movimento Revolucionário de Trabalhadores, «Declaração do MRT Fora Castro assassino! Organizar manifestações pelo fim das operações policiais e por justiça para todas as vítimas da violência do Estado!», Esquerda Diário, 29 Οκτωβρίου 2025, https://www.esquerdadiario.com.br/Fora-Castro-assassino-Organizar-manifestacoes-pelo-fim-das-operacoes-policiais-e-por-justica-para.

Movimento Revolucionário de Trabalhadores (MRT), “Police Massacre Over 100 People in Deadliest Raid on Rio de Janeiro Favelas”, LeftVoice, 29 Οκτωβρίου 2025, https://www.leftvoice.org/police-massacre-over-100-people-in-deadliest-raid-on-rio-de-janeiro-favelas/.