Τρίτη, 01 Σεπτεμβρίου 2015 11:34

Ο Πούτιν, ο πόλεμος στην Ουκρανία, και η ακροδεξιά

Εισαγωγή

Δημοσιεύουμε το άρθρο του Jean Batou για τον ρώσικο ιμπεριαλισμό, καθώς πιστεύουμε ότι αποτελεί μια πολύ καλή παρουσίαση για τις σχέσειες του καθεστώτος Πούτιν με την ευρωπαϊκή ακροδεξιά και το πλαίσο και την δυναμική της αντιπαράθεσης του δυτικού με τον ρώσικο ιμπεριαλισμό, παρά την επιφανιακή και φορμαλιστή αντίληψη που έχει ο συγγραφέας για τον χαρακτήρα του καθεστώτος του Κιέβου καθώς και για την υποτιθέμενη ειρηνευτική διάσταση των δράσεων του ΟΑΣΕ. Μιά ποιό εμπεριστατομένη ανάλυση για τον ρώσικο ιμπεριαλισμό μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο του Zbigniew Kowalewski, «Ρωσικός Ιμπεριαλισμός» (Παραναγνώστης, 28 Νοεμβρίου 2014).

Ο Jean Batou είναι είναι μέλος της ηγεσίας της SolidaritéS - μιας αντικαπιταλιστικής, φεμινιστικής και οικολογικής οργάνωσης για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα - στην Ελβετία. Είναι καθηγητής της Σύγχρονης Διεθνούς Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης και συγγραφέας πολλών βιβλίων και άρθρων σχετικά με την ιστορία της παγκοσμιοποίησης και των κοινωνικών κινημάτων. Μια πρώιμη και μικρότερη εκδοχή αυτού του άρθρου δημοσιεύτηκε στα ισπανικά, στο Viento Sur. Αναδημοσιεύτηκε από τη New Politics των ΗΠΑ, μια ανεξάρτητη σοσιαλιστική εφημερίδα.

e la libertà

 

 

Jean Batou

 

Ο Πούτιν, ο πόλεμος στην Ουκρανία, και η ακροδεξιά

 

Παλιός και νέος ιμπεριαλισμός:

Ο Πούτιν, ο πόλεμος στην Ουκρανία, και η ακροδεξιά

Η Ρωσία του Πούτιν είναι ένα ιμπεριαλιστικό κράτος κυριαρχούμενο από μια καπιταλιστική ολιγαρχία που ελέγχει το κράτος και έχει αναπτύξει μια πολεμοχαρή στάση έναντι των γειτόνων της, τους οποίους η ολιγαρχία κατηγορεί ότι επωφελήθηκαν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, προκειμένου να ξεφύγουν από την μακραίωνη κηδεμονία της. Ενστερνιζόμενη μια υπερεθνικιστική ιδεολογία που αφήνει μπόλικο κενό χώρο για τον ρατσισμό, τον αντισημιτισμό, και την ομοφοβία, ο αυταρχικός νεοσυντηρητισμός της έχει γίνει ένα πραγματικό πρότυπο για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά. Για όσους από εμάς έχουμε αφιερωθεί στην καταπολέμηση του δυτικού ιμπεριαλισμού, είτε του αμερικάνικου είτε του ευρωπαϊκού, η κατανόηση της φύσης του αυτοκρατορικού ρωσικού κράτους, των επεκτατικών τάσεων του, και της πραγματικής φύσης του ανταγωνισμού του με τη Δύση είναι απαραίτητη.

Στην Ανατολική Ευρώπη, η Ρωσική Ομοσπονδία υποστηρίζεται από σημαντικά τμήματα της άκρας δεξιάς, όπως το Attack στη Βουλγαρία, το Εθνικό Κόμμα στη Σλοβακία, το Jobbik στην Ουγγαρία, το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα στη Γερμανία, το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας, η Λέγκα του Βορρά και η Νέα Δύναμη στην Ιταλία, το Κόμμα Φλαμανδικού Συμφέροντος στο Βέλγιο κτλ.1 Στις 22 Μαρτίου 2015, στο ξενοδοχείο Holiday Inn στην Αγία Πετρούπολη, το Κόμμα Ρωσία Πατρίδα* διοργάνωσε Διεθνές Φόρουμ των Συντηρητικών στο οποίο συμμετείχε μεγάλος αριθμός αυτών των κινημάτων, με τη συμμετοχή από την Ανατολική Ουκρανία στρατιωτικών ηγετών που συνδέονται με φασιστικές ομάδες. Το δίκτυο αυτό θα ενισχύσει τη σύνδεση μεταξύ των Ευρωπαίων εθνικιστών που υποστηρίζουν την εξωτερική πολιτική της Ρωσικής Ομοσπονδίας ενάντια στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον.

49a4e3aaab8011e2a7f412313d17Ο_Πούτιν_ο_πόλεμος_στην_Ουκρανία_και_η_ακροδεξιά3966.jpg 

Ποιος ρωσικός ιμπεριαλισμός;

Μερικοί άνθρωποι νοσταλγώντας την μετασταλινική Σοβιετική Ένωση κλείνουν τα μάτια τους σε αυτήν την πραγματικότητα, ξεχνώντας ότι η καταγγελία του ρωσικού ιμπεριαλισμού ήταν πάντα στο επίκεντρο της σκέψης και της δράσης του Λένιν. Μήπως δεν υποστήριζε την ήττα της Ρωσίας το 1914; Στις 12 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, ο Λένιν έγραφε,

«Οι Μεγαλορώσοι δεν μπορούν να “υπερασπιστούν την πατρίδα”, με άλλο τρόπο εκτός από το να θέλουν την ήττα του τσαρισμού σε κάθε πόλεμο, ως το μικρότερο κακό για τα εννέα δέκατα των κατοίκων της Μεγάλης Ρωσίας. Γιατί ο τσαρισμός καταπιέζει όχι μόνο αυτά τα εννέα δέκατα οικονομικά και πολιτικά, αλλά και τα διαφθείρει, τα εκφυλίζει, τα ατιμάζει, και τα εκπορνεύει, διδάσκοντάς τα να καταπιέζουν άλλα έθνη και να καλύπτουν αυτή την ντροπή με υποκριτικές και ψευτο-πατριωτικές φράσεις2

Αντικαταστήστε τη λέξη «τσαρισμό» με «ολιγαρχία» και η κρίση του Λένιν παραμένει απόλυτα αληθινή και σήμερα.

Η Ρωσία είναι μια ιδιαίτερη ιμπεριαλιστική δύναμη, διότι, αφού αποίκισε τον μη-ρωσικό λαό της αυτοκρατορίας της, την ίδια στιγμή, γενικά από το δέκατο έβδομο αιώνα και μετά, καταπίεσε βίαια και στην πράξη υποδούλωσε τη μάζα των Ρώσων και των μη Ρώσων αγροτών στο εσωτερικό της Ρωσίας, μια διαδικασία που προσομοιάζει με εκείνες που εφαρμόστηκαν από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις στις απομακρυσμένες αποικίες τους. Με την εμφάνιση του καπιταλιστικού ιμπεριαλισμού κατά το τελευταίο τρίτο του δέκατου ένατου αιώνα, η Ρωσία επιδίωξε να αντισταθμίσει τη σχετική αδυναμία των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών μονοπωλίων της με τον αποκλειστικό στρατιωτικό έλεγχο μιας τεράστιας επικράτειας και, όπως ο Λένιν το διατύπωσε το 1916, με «ειδικές διευκολύνσεις για τη ληστεία των εθνικών μειονοτήτων.»3 Με τον τρόπο αυτό η Ρωσία θα προσπαθούσε να παίξει στα μεγάλα παιγνίδια, ως μικρότερος συνέταιρος της Γαλλίας και της Αγγλίας. Μη κατανοώντας το αυτό μερικοί μαρξιστές ανατρέχουν στον Λένιν, προκειμένου να θέσουν υπό αμφισβήτηση τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της σημερινής Ρωσίας, επισημαίνοντας την σχετική αδυναμία του τομέα του χρηματιστικού κεφαλαίου. Αλλά αυτό δείχνει μόνο ότι δεν καταλαβαίνουν τον χαρακτηρισμό του Λένιν για τον ρωσικό ιμπεριαλισμό πριν από το 1917.

 

Ο μεγαλορώσικος σωβινισμός

και η Σοβιετική Ρωσία

Ενώ το μονοπωλιακό χρηματιστικό κεφάλαιο γκρεμίστηκε από την Οκτωβριανή Επανάσταση, οδηγώντας στη δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης, ο μεγαλορωσικός σοβινισμός και τα προνόμια που συνδέονταν μ' αυτόν παρέμειναν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Λένιν στα τελευταία γραπτά του πρότεινε μέτρα θετικών διακρίσεων για τα καταπιεσμένα έθνη και έδωσε εξέχουσα θέση στον αγώνα κατά του σοσιαλ-εθνικισμού, μην διστάζοντας να αντιμετωπίσει τον Στάλιν σχετικά με την έκθεσή του σχετικά με τους Γεωργιανούς Κομμουνιστές και κατηγορώντας τον ότι είναι ένας «χυδαίος Μεγαλορώσος τραμπούκος.»4 Μετά το θάνατο του Λένιν, αυτή η μάχη θα χαθεί και η θεωρία του «σοσιαλισμού σε μία χώρα» θα συγκαλύψει τον θρίαμβο του μεγαλορωσικού σοβινισμού πάνω στα δικαιώματα των άλλων εθνοτήτων. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό το πώς η «ατμοσφαιρική» βία (για να χρησιμοποιήσουμε μια φράση του Φραντς Φανόν**) της σταλινικής τάξης των ετών από το 1930 έως 1940 μπορεί να συγκριθεί με εκείνη του αποικιακού κόσμου: μαζικές απαλλοτριώσεις, στρατόπεδα εργασίας, απελάσεις και εξολοθρεύσεις, αναγκαστικός εκρωσισμός, και ούτω καθεξής.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σοβιετική Ένωση κυριάρχησε και πάλι πάνω στην την αυτοκρατορία της και στις αξιώσεις της σε μια περιοχή που εκτείνεται από την Κίνα ως Ιράν (Αζερμπαϊτζάν) και την Τουρκία.5 Από εκεί και πέρα, τον Ιούλιο του 1945 ο Στάλιν πρότεινε ακόμη και την ίδρυση ενός Σοβιετικού προτεκτοράτου στην Τρίπολη (Λιβύη) στη Βόρεια Αφρική. Όταν η Μεγάλη Βρετανία υιοθέτησε θέση υπέρ της ανεξαρτησίας της Λιβύης, οι Σοβιετικοί διπλωμάτες υιοθέτησαν μια εναλλακτική θέση προτείνοντας ένα προτεκτοράτο των τεσσάρων μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία). Τέλος, όταν οι Σοβιετικοί αντιλήφθηκαν την πιθανότητα μιας νίκης του Κομμουνιστικού Κόμματος στις εκλογές του 1946 στην Ιταλία, στράφηκαν προς την πρόταση ενός ιταλικού προτεκτοράτου, χωρίς επιτυχία όμως.6 Η ελάχιστα γνωστή προσπάθεια της Μόσχας να αναβιώσει προς όφελός της τις εντολές της Κοινωνία των Εθνών η οποία είχε ιδρυθεί μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο λέει πολλά για την πολιτική της Μεγάλης Δύναμης απέναντι στους αποικιακούς λαούς. Παρ 'όλα αυτά, την ώρα της δόξας της Σοβιετικής Ρωσικής Αυτοκρατορίας θα διαρκέσει λιγότερο από μισό αιώνα και θα ακολουθηθεί από μια πρωτοφανή κατάρρευση μετά το 1991, με την απώλεια των 14 μη-ρωσικών δημοκρατιών (περίπου 5,3 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα του εδάφους της).

5793342Ο_Πούτιν_ο_πόλεμος_στην_Ουκρανία_και_η_ακροδεξιά-russia.jpg 

Επανένωση της Μεγάλης Ρωσίας;

Σήμερα η Ρωσική Ομοσπονδία εξακολουθεί να έχει 21 μη ρωσικές δημοκρατίες που αντιστοιχούν στο 30 τοις εκατό του εδάφους της. Το ανασυσταθέν χρηματιστικό κεφαλαίο, η σχετική αδυναμία του οποίου και πάλι αντισταθμίζεται με την υποστήριξη ενός ισχυρού κρατικού μηχανισμού, τώρα γίνεται ο πρώτος παραλήπτης των κερδών από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Σιβηρίας και της Άπω Ανατολής. Για άλλη μια φορά όλο αυτό οργανώνεται με ένα αποικιακό τρόπο: Οι πόροι ρέουν προς το κέντρο, το οποίο επιστρέφει ένα μικρό μέρος τους στις διάφορες περιφέρειες για τη δική τους ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, το σύστημα αυτό ενθαρρύνει τη Μόσχα να υιοθετήσει μια επεκτατική πολιτική απέναντι στα γειτονικά κράτη, την οποία οι υπερεθνικιστές παρουσιάζουν ως μια προσπάθεια «επανένωσης της Μεγάλης Ρωσίας.» Για τον Αλεξάντερ Ντούγκιν, έναν από τους κυριότερους σημερινούς ιδεολόγους τους και οπαδό του «πολέμου μεταξύ των ηπείρων», η ακεραιότητα των πρώην κτήσεών της, μπορεί να διασφαλιστεί μόνο εάν αυτές συμφωνήσουν να μην εγκαταλείψουν τη ρωσική τροχιά. Διακηρύσσει ότι «οποιοδήποτε κράτος [στο] μετασοβιετικό χώρο, αν αποφασίσει να αντιταχθεί βίαια στη Ρωσία, δεν μπορέσει να υπάρξει παρά μόνο με ακρωτηριασμένη μορφή.» (Liberation, 27 Απριλίου, 2014).

Έχουμε ανάλογες δηλώσεις και από τον Ιγκόρ Στρελκόφ, ένα Ρώσο στρατιωτικό, που προσλήφθηκε από την πλευρά των αυτονομιστών της Υπερδνειστερίας (μια περιοχή μεταξύ του ποταμού Δνείστερου και της ανατολικής Μολδαβίας στα σύνορα με την Ουκρανία), από τους Σέρβους στη Βοσνία, και από τις φιλορωσικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια των δύο πολέμων στην Τσετσενία, πριν καθοδηγήσει τις μονάδες μάχης στην Ανατολική Ουκρανία. Στη συνέχεια ο Στρελκόφ έγινε Υπουργός Εθνικής Άμυνας της αυτοαποκαλούμενης Λαϊκής Δημοκρατίας της Ντόνετσκ μέχρι τα μέσα Αυγούστου του 2014, όταν το Κρεμλίνο τον απομάκρυνε από την εξουσία κάτω από σκοτεινές συνθήκες. «Πίστευα ότι η Μόσχα θα προσαρτήσει γρήγορα την περιοχή του Donbass, όπως έγινε με την Κριμαία μετά δημοψήφισμα», είπε στο Der Spiegel. «Το Κίεβο είναι μια ρωσική πόλη. Θέλω μια νέα ρωσική κυριαρχία, η οποία είναι ιστορικά δικαιολογημένη. Η Ουκρανία ήταν και παραμένει ένα τμήμα της Ρωσίας. Το όνειρό μου είναι ότι η Ρωσία να αποκαταστήσει τα φυσικά της σύνορα, όπως ήταν το 19397.» Αναρωτιέται κανείς αν εννοεί πριν ή μετά το Σύμφωνο Χίτλερ-Στάλιν του ίδιου έτους.

Με την ανάπτυξη του μεγαλορωσικού υπερεθνικισμού, οι ρατσιστικές και αντισημιτικές ιδεολογιών στην παράδοση των μαυροεκατονταρχιτών που σχηματίστηκαν ως αντίδραση στην επανάσταση του 1905 έχουν βρει και πάλι γόνιμο έδαφος. Οι εκστρατείες ισλαμοφοβίας ενάντια στους λαούς του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας, καταλαμβάνουν, φυσικά, την πρώτη θέση. Τον Νοέμβριο του 2013, ο Δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν (ένας δεξιός εθνικιστικής) ανακοίνωσε ότι η πόλη δεν θα κατασκευάζει πια τζαμιά για τους 1,5 έως 2 εκατομμύρια μουσουλμάνους κατοίκους της πρωτεύουσας. Θα πρέπει να προσθέσουμε την προπαγάνδα της δεξιάς εναντίον της μετανάστευσης έγχρωμων ανθρώπων, ιδίως Αφρικανών οι οποίοι έχουν γίνει πρόσφατα τα θύματα ενός αριθμού επιθέσεων ρεκόρ. Οι Εβραίοι, επίσης, είναι και πάλι στο στόχαστρο των αντισημιτικών ομάδων που δρουν ανοιχτά στα κοινωνικά δίκτυα και στο δρόμο.

rtr12quΟ_Πούτιν_ο_πόλεμος_στην_Ουκρανία_και_η_ακροδεξιά.jpg 

Όταν ο διάβολος βγαίνει από το κουτί του

Μετά τη στρατιωτική επέμβαση της Μόσχας με την πλευρά των αυτονομιστών της Ουκρανίας, το αίτημα για μια ιερή ένωση δικαιολόγησε την αύξηση της πολιτικής καταπίεσης. Σύμφωνα με την Όλγα Μιριάσοβα, την κοινωνιολόγο και μαχητική υπερασπίστρια των πολιτικών δικαιωμάτων στη Μόσχα, ο αριθμός των φυλακισμένων ακτιβιστών αυξήθηκε από 1.500 το 2013 σε 2.500 το 2014. Ένας νόμος κατά της «υποκίνησης κοινωνικού μίσους» επιτρέπει στην κυβέρνηση να ασκήσει δίωξη σε οποιαδήποτε κριτική για τη συμπεριφοράς της αστυνομίας.

Οι δικαστικές οχλήσεις είναι ιδιαίτερα σκληρές στην Κριμαία, όπου κάθε διαμαρτυρία ενάντια στην ρωσική προσάρτηση καταστέλλεται συστηματικά. Τέτοια είναι η περίπτωση του συνδικαλιστή φοιτητή, περιβαλλοντολόγου και αντιφασίστα Αλεξάντερ Κολτσένκο, ο οποίος συνελήφθη στην Συμφερούπολη στις 17 του περασμένου Μαΐου και μεταφέρθηκε στη Μόσχα, παρά την ουκρανική ιθαγένειά του, μαζί με άλλους ακτιβιστές που κατηγορούνται παραδόξως και ψευδώς ότι ανήκουν σε ένα ακροδεξιό τρομοκρατικό δίκτυο.

Είναι σε αυτό το πλαίσιο που ο Μπόρις Νέμτσοφ δολοφονήθηκε κοντά στο Κρεμλίνο στις 27 Φεβρουαρίου. Ο Νέμτσοφ ένας νεαρός φυσικός από το Νίζνι Νόβγκοροντ και νεοφιλελεύθερος, εξελέγη στο Ανώτατο Σοβιέτ το 1990, αργότερα διορίστηκε κυβερνήτης της περιοχής, μετά σύμβουλος του Μπόρις Γιέλτσιν το 1996 στη δεύτερη θητεία του μαζί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος στη συνέχεια έγινε πρόεδρος το 1999. Από τότε οι τύχες αυτών των δύο νεαρών νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμιστών (ο Πούτιν ηλικίας 47 ετών και ο Νέμτσοφ 40), αποκλίνουν. Ο Νέμτσοφ, όταν βρέθηκε εκτός εξουσίας, επέκρινε τη διαφθορά του άλλου, σε μια σειρά δημοσιεύσεων με τίτλους που δεν άφηναν καμία αμφιβολία για τις απόψεις του: Ο Πούτιν και η Gazprom, Η Πούτιν και η χρηματοπιστωτική κρίση, Ο Πούτιν και η διαφθορά, και ούτω καθεξής. Το 2009, όταν ως υποψήφιος για δήμαρχος στην πόλη του Σότσι είχε καταγγείλει τις επιχειρηματικές συμφωνίες που περιβάλλουν την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων, είχε δεχτεί σωματική επίθεση.

Ο Νέμτσοφ ήταν ιδιαίτερα μισητός από το υπερεθνικιστικό περιβαλλόν λόγω του εβραϊκού του παρελθόντος και της κριτικής του στους πολέμους που πραγματοποιούνται εις βάρος των μη ρωσικών λαών εντός της Ομοσπονδίας. Πρόσφατα, ο ίδιος ανακοίνωσε τη δημοσίευση της τελευταίας έκθεσης του σχετικά με τις επιπτώσεις της ανάμειξης της Μόσχας στην Ουκρανία, μετά την ανάρτηση στο Facebook ενός εκρηκτικού άρθρου, το οποίο ο Τύπος είχε αρνηθεί να δημοσιεύσει. Στην ανάρτηση αναφέρεται σε γενικές γραμμές:

«Ο Πούτιν έχει κηρύξει ένα πόλεμο αδελφού ενάντια σε αδελφό στην Ουκρανία. Αυτή η αιματηρή τρέλα από έναν τρελαμένο άνδρα της KGB θα κοστίσει στη Ρωσία και την Ουκρανία ακριβά: για άλλη μια φορά οι θάνατοι των νέων και από τις δύο πλευρές, τους στερούν από τις μητέρες και τις συζύγους, τα παιδιά μένουν ορφανά. Μια άδεια Κριμαία, την οποία οι τουρίστες δεν θα επισκεφθούν. Δισεκατομμύρια, δεκάδες δισεκατομμύρια ρούβλια που αφαιρούνται από τους ηλικιωμένους και τα παιδιά και πετιούνται στο καμίνι του πολέμου, και στη συνέχεια, μετά από αυτό ακόμη περισσότερα χρήματα για να στηριχτεί το ληστρικό καθεστώς στην Κριμαία... Ο βρυκόλακας χρειάζεται έναν πόλεμο. Χρειάζεται το αίμα του λαού».8

 

Η Ουκρανία, οι ολιγάρχες, και ο φασισμός

Για τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, των οποίων οι αναλύσεις συχνά αυτάρεσκα αναμεταδίδονται από τις δυτικές αριστερές ομάδες σταλινικής προέλευσης ή από εκείνους που τοποθετούν το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας της Ρωσίας (αλλά όχι για τα υποτελή της έθνη) πάνω απ' όλα, ο Πούτιν και οι αυτονομιστές της νοτιοανατολικής Ουκρανίας σήμερα καταπολεμούν μια «φασιστική χούντα» και τις πολιτικές της, που προβαίνουν σε διακρίσεις σε βάρος του ρωσόφωνου πληθυσμού στα Ανατολικά της χώρας. Τίποτα από αυτά, όμως, δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, ακόμη και αν οι αρχές του Κιέβου κυριαρχούνται από συντηρητικά εθνικιστικά κόμματα που έχουν δεσμούς με ισχυρά καπιταλιστικά μονοπώλια.

Στην πραγματικότητα, τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση, η Ουκρανία κυβερνιέται από μερικές δεκάδες ολιγάρχες οι οποίοι έχουν πάρει στα χέρια τους τους ουσιώδεις οικονομικούς πόρους της περιοχής, ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης, την πολιτική εξουσία, και την αστυνομία, όταν δεν έχουν τις δικές τους ισχυρές, ιδιωτικές πολιτοφυλακές. Στην Ανατολή, τα μονοπώλια είναι ιδιαίτερα συγκεντροποιημένα και αποκλειστικό προνόμιο, και κυρίως αυτά του Ρινάτ Αχμέτοφ, του πραγματικού βαρόνου του Donbass. Σύμφωνα με τη ρωσική εθνικιστική ιστοσελίδα Sputnik & Pogrom, ο Αχμέτοφ έπεισε πρόσφατα τους αυτονομιστές και τους Ρώσους υποστηρικτές τους να εγκαταλείψουν την προσπάθεια να καταλάβουν το γειτονικό λιμάνι της Μαριούπολης που του επιτρέπει να συνεχίσει να εξάγει στην Ιταλία, (καθώς δεν θα μπορούσε να γίνει αυτό από την Οδησσό, επειδή το συγκεκριμένο λιμάνι ελέγχεται από έναν άλλο ολιγάρχη) δίνοντας ως αντάλλαγμα την παροχή έκτακτης επισιτιστικής βοήθειας στον πληθυσμό της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ (ΛΔΝτ). Ο πρώην πρωθυπουργός της ΛΔΝτ, ο Αλεξάντερ Μποροντάι, ένας άνθρωπος της Μόσχας, δικαιολόγησε αυτή τη συμφωνία στο όνομα της υπεράσπισης της εθνικής επανάστασης, ή μάλλον μιας «αυτοκρατορικής επανάστασης» υπέρ της Μεγάλης Ρωσίας, η οποία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέεται με την κοινωνική επανάσταση.9

Ενώ ο Αχμέτοφ υποστηρίζει τους αυτονομιστές για να υπερασπιστεί τα προνόμιά του, άλλοι ολιγάρχες στήριξαν την κυβέρνηση του Κιέβου, που προέκυψε μετά τις εκλογές του Μαΐου του 2014. Ο πρόεδρος, Πέτρο Ποροσένκο, εκμεταλλεύτηκε την ιδιωτικοποίηση του τομέα της ζαχαροπλαστικής για να κάνει μια περιουσία στη σοκολάτα (1,6 δισ. δολάρια σύμφωνα με το Forbes). Πρέπει να πούμε όμως ότι η κυριαρχία των ολιγαρχών είναι πιο εύθραυστη στη Δύση, επειδή έχουν μικρότερα μονοπώλια, αντιτίθενται ο ένας τον άλλον και αντιμετωπίζουν κάποιο βαθμό λαϊκής κινητοποίησης και ανεξάρτητης πολιτικής έκφρασης. Επιπλέον, οι αρχές του Κιέβου υποστήριξαν ένα στοιχειώδες δημοκρατικό αίτημα, την ακεραιότητα του ουκρανικού έθνους - ενάντια στη μακραίωνη καταπίεση από τη Ρωσική Αυτοκρατορία, η οποία εμφανίστηκε και πάλι με ένα κύμα καταστολής στην προσαρτημένη Κριμαία. Τέλος, αν και η ακροδεξιά είναι παρούσα στην Ουκρανία, η λαϊκή υποστήριξη της είναι σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι στη Ρωσία και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Αν και τα μέλη της ήταν πολύ δραστήρια στα οδοφράγματα του Μαϊντάν, η πολιτική επιρροή τους παραμένει περιθωριοποιημένη. Για παράδειγμα, ο Ντμίτρι Γιάρος, επικεφαλής του Pravy Sektor (Δεξιού Τομέα), τον οποίο η Μόσχα καταγγέλλει ως πανταχού παρόντα στην Ουκρανία, έλαβε μόνο το 0,7% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές της 25 Μαΐου του 2014.

 

Οι δυτικοί ιμπεριαλιστές

και η ουκρανική κρίση

Φυσικά, οι δυτικές δυνάμεις, πάνω απ' όλα η Γερμανία, η Γαλλία και η Αγγλία, αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες σε παγκόσμια κλίμακα, προσπαθούν να επωφεληθούν από την ουκρανική κρίση. Ιστορικά, ο εικοστός αιώνας έχει αποδείξει πως η Ουκρανία, όπως και η Πολωνία, είναι μια περιοχή αντιπαράθεσης μεταξύ του ρωσικού και του γερμανικού ιμπεριαλισμού, και ο τελευταίος είναι αυτή τη στιγμή η κυρίαρχη δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ, ο προκάτοχος του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη ή ΟΑΣΕ), ήταν μια έκφραση του γερμανικού σχεδίου Ostpolitik (ανατολική πολιτική) σχεδιασμένη από το τέλος της δεκαετίας του 1960, με στόχο την επίτευξη της επανένταξης της Ανατολικής Ευρώπης, της Ουκρανίας, και της Ρωσίας στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία μέσω της προσέγγισης και όχι της αντιπαράθεσης.

Μετά την πτώση του σοβιετικού μπλοκ και την Συμφώνου Ντέιτον του Δεκεμβρίου του 1995 που επέφερε το τέλος του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την έφερε κάτω από την κηδεμονία του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), η ΔΑΣΕ γέννησε τον ΟΑΣΕ. Είχε ως στόχο την προώθηση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και της οικονομίας της αγοράς στο πρώην σοβιετικό μπλοκ, ενώ την ίδια στιγμή προσπαθούσε να αποτρέψει τον πόλεμο. Σκοπός του ήταν να συγκρατεί τις κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις που προκαλούνται από την εφαρμογή των βάναυσων πολιτικών του φιλελευθερισμού και των ιδιωτικοποιήσεων. Η στιγμή μετά την πτώση του σοβιετικού μπλοκ ήταν η στιγμή του θριάμβου του ΟΑΣΕ, στη διάρκεια του οποίου θα καταφέρει να πενταπλασιάσει τον ετήσιο προϋπολογισμό του, ο οποίος αυξήθηκε από 32.400.000 την περίοδο 1995-1997, σε 155.800.000 την περίοδο 1998-2000, σε μια εποχή που η Ρωσία είχε καταρρεύσει και το ΑΕΠ της είχε μειωθεί περισσότερο από 50%(!) την περίοδο 1990 – 1999.

Το 1999, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ουγγαρία και η Πολωνία έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ. Στη συνέχεια, το 2001, ήταν η σειρά των χωρών της Βαλτικής, καθώς και της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας. Μεταξύ του 2003 και του 2005, όλες αυτές οι χώρες εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τη Ρωσία, η προοπτική της ευρωπαϊκής ασφάλειας που βασίζεται στον κεντρικό ρόλο του ΟΑΣΕ ήταν μη νομιμοποιημένη, ενώ την ίδια στιγμή η Ρωσία επανερχόταν σταδιακά στα οικονομικά επίπεδα του 1990 και τελικά τα ξεπέρασε το 2005. Σε εκείνο το σημείο, οι φιλοδοξίες της Ρωσίας για την εξουσία φάνηκαν όλο λιγότερο συμβατές με τα συμφέροντα των δυτικών δυνάμεων, έτσι ώστε τον Δεκέμβριο του 2004, στην Υπουργική Διάσκεψη του ΟΑΣΕ στη Σόφια, η Ρωσία επέκρινε την «προκατάληψη και τα δύο μέτρα και σταθμά» του ΟΑΣΕ. Το επόμενο έτος, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ανέφερε την άποψη της χώρας του: «Το ΝΑΤΟ ασχολείται με θέματα ασφάλειας και οικονομικών υποθέσεων της ΕΕ, ενώ το περιεχόμενο του ΟΑΣΕ είναι ο έλεγχος της υιοθέτησης των αξιών αυτών των οργανισμών από χώρες που παραμένουν έξω από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.»Το 2007, στο Μόναχο, ο Πούτιν επέκρινε και πάλι τον ΟΑΣΕ ως «όργανο μιας ομάδας χωρών εις βάρος άλλων.»

Η αντικαπιταλιστική υποστήριξη της αντίστασης των λαών που είναι ήδη κάτω από την κηδεμονία του ρωσικού ιμπεριαλισμού, ή απειλούνται από την επεκτατική συμπεριφορά του, δεν πρέπει να κάνει αυτούς τους υποστηρικτές να υποτιμήσουν την επιθετική επέκταση των Δυτικών οικονομικών συμφερόντων στην Ανατολική Ευρώπη. Στην πραγματικότητα, οι επενδύσεις αυτές χρειάζονται πάντοτε πολιτικές και στρατιωτικές εγγυήσεις τις οποίες παρέχει η συμμαχία με τις μεγάλες δυνάμεις της ΕΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Στην Ουκρανία, οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) εξακολουθούν να είναι πολύ περιορισμένες λόγω της αστάθειας της χώρας, αλλά πιστοποιούν ήδη την κυριαρχία του δυτικού κεφαλαίου: από το 2006 έως το 2010, οι ρωσικές ΑΞΕ αντιπροσώπευαν μόνο το 10% του συνόλου, ενώ ήταν από 12% για τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, 8% για τη Γαλλία, από 6% για την Ελβετία και την Πολωνία, και από 4% για τη Σουηδία, την Αγγλία, και την Αυστρία.10

3097CE21-220F-45A2-AD32-F46CE78FB700_mwdynamic_mhdynamic_s.jpg 

Με ποια πλευρά είμαστε;

Ο Πούτιν έχει σίγουρα κερδίσει τη μάχη στην Ουκρανία, αλλά πιθανώς όχι τον πόλεμο. Το τίμημα γι 'αυτό ήταν η ενίσχυση των πιο αντιδραστικών εθνικιστικών τμημάτων της Ρωσίας. Τον περασμένο Δεκέμβριο, στο μεγαλύτερο γήπεδο στο Γκρόζνι, μπροστά σε χιλιάδες ένοπλους άντρες, ο Ραζμάν Καντίροφ, ο φιλορώσος επικεφαλής της Δημοκρατίας της Τσετσενίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, παρουσίασε τους άντρες του ως ειδικό τάγμα του προέδρου: «Γνωρίζουμε ότι η χώρα έχει ένα στρατό, ένα ναυτικό, μια δύναμη του αέρα, και πυρηνικές κεφαλές», είπε, «αλλά γνωρίζετε επίσης ότι υπάρχουν αποστολές που μπορούν να εκτελεστούν μόνο από εθελοντές». Στα μέσα Φεβρουαρίου, οι Λύκοι της Νύχτα***, το ρωσικό αντίστοιχο των Άγγελων της Κόλασης****, οι οποίοι βρίσκονται κοντά στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στον Πούτιν, πραγματοποίησαν συγκέντρωση στη Μόσχα με το σύνθημα «Δεν θα υπάρξει κανένα Μαϊντάν στη Ρωσία.»11

Όσοι μέσα στη δυτική αριστερά δέχονται ως νόμιμο τον ισχυρισμό του Πούτιν ότι η Ρωσία υποστηρίζει τον αγώνα των λαών της ρωσόφωνης ανατολικής Ουκρανίας εναντίον της «φασιστικής χούντα του Κιέβου» (στην πραγματικότητα μια συντηρητική εθνικιστική κυβέρνηση), στην πραγματικότητα, παρέχουν κάλυψη για τη συνέχιση της επίθεσης του ρώσικου ιμπεριαλισμού στα δυτικά σύνορά του. Αυτό που είναι ακόμα πιο σοβαρό, είναι ότι συχνά υιοθετούν ακόμη και την φιλοπόλεμη και ρατσιστική φρασεολογία της Μόσχας. Τι να πει κανείς πραγματικά για τον έξοχο τρόπο με τον οποίο ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ηγέτης του Αριστερού Κόμματος στη Γαλλία, υποστήριξε ότι ο ρωσικός στρατός είναι «ο ένοπλος λαός» που δεν θα φοβηθεί τις συμμορίες των κακομοίρηδων Τσικάνος του αμερικάνικου στρατού, και συνέστησε στον Πούτιν «να διατηρήσει την ψυχραιμία του» μπροστά «στην κατάρρευση της ουκρανικής οικονομίας και στη διάλυση αυτής της χώρας» που είναι τόσο δύσκολο να παραμείνει ενιαία.12

Τι θαυμάσια έκφραση της αλληλεγγύης του «μεγάλου γαλλικού έθνους» προς το «μεγάλο ρωσικό έθνος» ενάντια στο «μικρό ουκρανικό έθνος», χρωματισμένη με περιφρόνηση για τους Μεξικανούς των Ηνωμένων Πολιτειών οι οποίοι καταπιέζονται απ' τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό που τους χρησιμοποιεί ως τροφή για τα κανόνια. Δεν είναι πια καιρός για τη διεθνή αριστερά να σπάσει οριστικά από μια τέτοια γεωπολιτική και σοβινιστική αντίληψη του κόσμου, που συχνά χρωματίζεται με ρατσισμό, και η οποία επαινεί οποιαδήποτε μορφή αντιπολίτευσης προς τα συμφέροντα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού ανεξάρτητα από το ποιος τύραννος την προωθεί;

Δεν είναι οι αγώνες και οι προσδοκίες των εκμεταλλευόμενων τάξεων και των καταπιεσμένων λαών του κόσμου για τη δική τους απελευθέρωση, τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση, στον Νότο και στον Βορρά, που θα πρέπει να έχουν την άνευ όρων υποστήριξή μας;

 

Μετάφραση: e la libertà

 

Πηγή:

Αγγλικά: Jean Batou, «Putin, the War in Ukraine, and the Far Right», International Viewpoint, 1 Αύγούστου 2015.

Ισπανικά: Jean Batou, «Putin, la guerra en Ucrania y la extrema derecha»,Viento Sur, 25 Μαρτίου 2015.

 

Σημειώσεις

1 Political Capital Institute, “The Russian Connection. The Spread of Pro-Russian Policies on the European Far Right,” 14 Μαρτίου 2014.

* [Σ.τ.Μ] Το Κόμμα Rodina, βλ. «Rodina», Wikipedia.

2 Vladimir Lenin, “On the National Pride of the Great Russians.”marxists.org/archive/lenin/works/1914/

3 Vladimir Lenin, “Imperialism and the Split in Socialism.” marxists.org/archive/lenin/works/1916

4 Vladimir Lenin, “The Question of Nationalities or ‘Autonomization’ (Continuation of the Notes).” marxists.org/archive/lenin/works/1922/

** [Σ.τ.Μ] Η «διάχυτη βία» που προκύπτει από την αποικιοκρατική κυριαρχία. Φραντς Φανόν, Της γης οι κολασμένοι, Κάλβος Αθήνα 1982, σελ. 45.

5 Για την πορεία του ρωσικού ιμπεριαλισμού, βλπ. Zbigniew Kowalewski, “Russian Imperialism.”, zmkowalewski.pl [ελλ.: «Ρώσικος Ιμπεριαλισμός»

6 Με δεδομένη την αδυναμία εξεύρεσης κοινού εδάφους μεταξύ των νικητριών δυνάμεων, τελικά, θριάμβευσε η ανεξαρτησία του Βασιλείου της Λιβύης τον Δεκέμβριο του 1951 (Ronald B. St John, “The Soviet Penetration of Libya,” The World Today[τόμος. 38, νο. 4,Απρίλιος1982], 131-38).

7 Der Spiegel Online, Politik, 19 Μαρτίου 2015.spiegel.de/politik/ausland/

8 Αναφέρεται σε: Keith Gessen, “Remembering Boris Nemtsov,”London Review of Books, 19 Μαρτίου 2015.

9La rencontre de Sputnik and Pogrom: Borodai, Zhutchkovskiy, Tchalenko, Kholmogorov,” Mar. 26, 2014. youtube.com

10 Ernst & Young, Ukraine FDI Report 2011.

*** [Σ.τ.Μ.] «Night Wolves», Wikipedia

**** [Σ.τ.Μ.] «Hells Angels», Wikipedia.

11 Ernst & Young.

12 Jean-Luc Mélenchon, “Poutine a-t-il tué le cacique eltsinien Boris Nemtsov?”, 4 Μαρτίου 2015. jean-luc-melenchon.fr/2015/03/04/avant-lorage/

Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου 2019 13:46

Προσθήκη σχολίου

Το e la libertà.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια με υβριστικό, ρατσιστικό, σεξιστικό φασιστικό περιεχόμενο ή σχόλια μη σχετικά με το κείμενο.