Η γιγαντοαφίσα γράφει: «Πώς να αποκτήσετε ρωσικό διαβατήριο». Λουχάνσκ, Σεπτέμβριος 2022.

Simon Pirani

Ρωσική τρομοκρατία στις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας: μαζικές κατασχέσεις σπιτιών

Οι ρωσικές αρχές στις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας έχουν εντείνει τις επιθέσεις κατά της ουκρανικής ταυτότητας, κατάσχοντας μαζικά τα σπίτια των ανθρώπων, αναφέρουν ακτιβιστές του εργατικού κινήματος.

Οι αρπαγές περιουσιών έρχονται να προστεθούν σε μια εκστρατεία τρόμου από τις δυνάμεις ασφαλείας για να παρακινήσουν τους ανθρώπους να καταδίδουν ο ένας τον άλλον, σε νομικές πιέσεις που ασκούνται σε όσους εξακολουθούν να έχουν ουκρανικά διαβατήρια και σε άλλα μέτρα απο-ουκρανοποίησης.

Οι κατασχέσεις «διεξάγονται τώρα σε μαζική κλίμακα», ανέφερε η Ανατολική Ομάδα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (EHRG / Eastern Human Rights Group / Восточная правозащитная группа) στο κανάλι της στο telegram^[1]. Περισσότερα από 1 εκατομμύριο διαμερίσματα, σπίτια και γκαράζ είχαν κατασχεθεί στις περιοχές Λουχάνσκ και Ντόνετσκ.

«Ο κατάλογος των κατοχικών αρχών με τα ακίνητα που δεν έχουν “ιδιοκτήτη” περιλαμβάνει 541.904 διαμερίσματα στο Λουχάνσκ και 873.438 στο Ντόνετσκ (ενημέρωση την 1η Ιουνίου 2024).

Υπάρχουν ταυτόχρονα φανερές και κρυφές κατασχέσεις».

Για παράδειγμα, μια οικογένεια μπορεί να διαπιστώσει ότι το σπίτι της έχει κηρυχθεί «χωρίς ιδιοκτήτη» και να αναγκαστεί να καταβάλει μια πληρωμή για να αποτρέψει την κατάσχεσή του. Εάν οι άνθρωποι λείπουν από το σπίτι τους για π.χ. ένα μήνα, μπορεί να επιστρέψουν και να διαπιστώσουν ότι η περιουσία τους έχει απαλλοτριωθεί.

Εάν ο ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος πεθάνει, οι αρχές κατοχής συνήθως το πωλούν φτηνά ή το παραδίδουν στις δυνάμεις ασφαλείας, ανεξάρτητα από τα δικαιώματα των μελών της οικογένειας ή των κληρονόμων.

Αγροτεμάχια, εξοχικές κατοικίες και γκαράζ απαλλοτριώνονται, καθώς και διαμερίσματα.

«Η κατάσχεση της ιδιοκτησίας στα κατεχόμενα εδάφη είναι ένας τρόπος να μειωθεί ο αριθμός των Ουκρανών πολιτών στις κατεχόμενες περιοχές, καθώς η σχέση πολλών ανθρώπων με τις περιοχές αυτές είναι ακριβώς ότι έχουν ιδιοκτησία εκεί», αναφέρει η EHRG^[2]. «Πολλά διαμερίσματα παραδίδονται σε πολίτες της ρωσικής ομοσπονδίας που μετακομίζουν στα κατεχόμενα εδάφη».

Άλλοι τρόποι άσκησης πίεσης στους Ουκρανούς πολίτες περιλαμβάνουν:

Συλλήψεις από τις υπηρεσίες ασφαλείας ατόμων που κατηγορούνται ότι δεν ενημέρωσαν για άτομα που διέπρατταν «τρομοκρατικές ενέργειες». Η EHRG αναφέρει: «Γνωρίζουμε 96 περιπτώσεις στις οποίες κάτοικοι καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης με αυτόν τον τρόπο»^[3]. Συνήθως, ο στρατός ή οι υπηρεσίες ασφαλείας συλλαμβάνουν κάποιον με την κατηγορία της «τρομοκρατίας» –η οποία μπορεί να περιλαμβάνει π.χ. την κοινοποίηση πληροφοριών– και, αφού του αποσπάσουν μια «ομολογία», συλλαμβάνουν περισσότερα άτομα που υποτίθεται ότι γνώριζαν τη δραστηριότητα αυτή. Στη συνέχεια, τους απαγγέλλονται κατηγορίες βάσει του άρθρου 205.6 του ρωσικού ποινικού κώδικα, το οποίο ποινικοποιεί κάθε παράλειψη ενημέρωσης των αρχών για άτομα που «πρόκειται να διαπράξουν ή έχουν διαπράξει έγκλημα».

Μια ευρύτερη εκστρατεία «φιλτραρίσματος», που χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα κατηγοριών, η οποία, σύμφωνα με την EHRG, οδηγεί σε απέλαση ή φυλάκιση στο 90% των περιπτώσεων. «Εάν το άτομο φυλακιστεί, τότε στέλνεται όσο το δυνατόν μακρύτερα από τα κατεχόμενα εδάφη για να ολοκληρώσει την ποινή του».

Διακρίσεις εις βάρος κατόχων ουκρανικών διαβατηρίων στο αεροδρόμιο Σερεμέτιεβο κοντά στη Μόσχα, τον βασικό κόμβο ταξιδιού από τα κατεχόμενα εδάφη προς άλλους προορισμούς. Οι ταξιδιώτες, ως επί το πλείστον ηλικιωμένοι των οποίων οι οικογένειες έχουν εγκαταλείψει τα κατεχόμενα εδάφη, αναγκάζονται να στέκονται σε ουρές από 15 έως 27 ώρες για τον έλεγχο των εγγράφων τους. Σε περισσότερους από τους μισούς δεν επιτρέπεται η είσοδος στο αεροδρόμιο, παρά το γεγονός ότι ταξιδεύουν από περιοχές που υποτίθεται ότι ανήκουν στη ρωσική ομοσπονδία.

Η επιβολή της ρωσικής ιθαγένειας στους εφήβους, μεταξύ άλλων με τη στρατολόγηση 48.000 ατόμων άνω των 14 ετών στο «Κίνημα των Πρώτων»^[4], το οποίο ουσιαστικά υποχρεώνει τα μέλη του να πάρουν ρωσικό διαβατήριο. Αυτό συμβαδίζει με προγράμματα εθνικιστικής κατήχησης στα σχολεία.

Η EHRG έχει λάβει επιβεβαίωση για τέσσερις θανάτους φέτος και πολυάριθμες νοσηλείες, ως αποτέλεσμα των συνθηκών στο Σερεμέτιεβο^[5].

Η EHRG δημιουργήθηκε στο Λουχάνσκ το 2014 από δικηγόρους που πρόσκεινται στο εργατικό κίνημα, ως απάντηση στη μαζική παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνόδευσαν την αρχική ρωσική εισβολή στην ανατολική Ουκρανία^[6]. Από το 2022 συνεχίζει να παρακολουθεί την κατάσταση για τους εργαζόμενους στις κατεχόμενες περιοχές.

Σχολιάζοντας τα τελευταία μέτρα απο-ουκρανοποίησης στα κατεχόμενα εδάφη, η EHRG κατήγγειλε τους Ρώσους εθνικιστές ιδεολόγους που ισχυρίζονται ότι η Ουκρανία μετατρέπεται σε «μετα-Ουκρανία». Ξεχώρισαν τον συγγραφέα Σεργκέι Ουράλοφ, ο οποίος συνεργάζεται με τον ακροδεξιό τηλεοπτικό παρουσιαστή Ντμίτρι Πούτσκοφ^[7], και το βιβλίο του Ουράλοφ, Η ουκρανική τραγωδία: η τεχνολογία της τρέλας^[8].

Ο Ουράλοφ προειδοποιεί στο βιβλίο ότι ο ρωσικός εθνικισμός αντιμετωπίζει έναν «αγώνα για το μέλλον»: στη «μετα-Ουκρανία» θα πρέπει να εξηγήσει την ιστορία της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης».

Ο Ουράλοφ γράφει:

«Εάν κυριαρχήσει η αφήγηση της “κατοχής” [του ουκρανικού εδάφους από τη Ρωσία], οι υποτροπές θα συνεχιστούν. Στο έδαφος της μετα-Ουκρανίας θα μεγαλώσει μια γενιά που θα έχει χάσει τους πατεράδες, τους αδελφούς και τους παππούδες της. Και ο καθένας από αυτούς θα θέλει εκδίκηση. [...] Η ασφάλεια των παιδιών και των εγγονιών μας εξαρτάται από το πώς θα επικοινωνήσουμε στους ανθρώπους της μετα-Ουκρανίας, που τελικά θα γίνουν οι ολοκληρωμένοι συμπολίτες μας, γιατί ήταν απαραίτητη η ειδική στρατιωτική επιχείρηση και τι είδους κράτος και κοινωνία θα οικοδομήσουμε μαζί.»

Το θέμα, που αναπτύσσεται στο βιβλίο –και ταιριάζει πολύ με τον εκφοβισμό των κατόχων ουκρανικών διαβατηρίων στα κατεχόμενα εδάφη– είναι ότι η Ουκρανία έχει γίνει μετα-ουκρανική και το μόνο της μέλλον πρέπει να είναι η υποταγή της στη Ρωσία. Η EHRG αναφέρθηκε στο βιβλίο του Ουράλοφ και σχολίασε:

«Οι κατακτητές παραδέχονται ότι στην Ουκρανία θα εμφανιστεί μια νέα γενιά που θα μισεί τη Ρωσία. [...] Ο δικτάτορας στο Κρεμλίνο και οι ακόλουθοί του δίνουν σήμα στους δυτικούς πολιτικούς και στον Τύπο ότι είναι δήθεν έτοιμοι για διαπραγματεύσεις. Αλλά την ίδια στιγμή, στο εσωτερικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας υποδαυλίζουν το μίσος προς τους Ουκρανούς, ανεβάζοντας τη ρητορική [...] ότι όλοι οι Ουκρανοί πολίτες είναι ο εχθρός και πρέπει να καταστραφούν.»

Αναφορές οργανωμένης αντίστασης στη ρωσική κατοχή δημοσιεύτηκαν τον περασμένο μήνα από το Alterpravo (περιφερειακό κέντρο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Λουχάνσκ)^[9]. Το κίνημα Ζόφτα Στρίτσκα, που δραστηριοποιείται στο Ντοβζάνσκ, το Λουχάνσκ, τη Μελιτόπολη, το Μπερντιάνσκ και το Περεβάλσκ, αναρτά φιλοουκρανικά συνθήματα, γράφει διαμαρτυρίες σε ρωσικά χαρτονομίσματα και δημοσιεύει βίντεο στο διαδίκτυο με το κάψιμο ρωσικού προπαγανδιστικού υλικού.

Μια άλλη έκθεση, του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών που συνεργάζεται στενά με τον αμερικανικό στρατό, περιγράφει το κύμα δολοφονιών, δολιοφθορών, δηλητηριάσεων και άλλων επιθέσεων κατά των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, ορισμένες από τις οποίες συντονίζονται από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και άλλες από αντάρτικες ομάδες εθελοντών.^[10] Υποστηρίζει υψηλό επίπεδο συμμετοχής σε δραστηριότητες σαμποτάζ στην Κριμαία, ιδίως από γυναίκες.

Πηγές πληροφόρησης στα αγγλικά για την κατάσταση στα κατεχόμενα εδάφη είναι η Ομάδα Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Χάρκοβο, το twitter της Συνομοσπονδίας Ελεύθερων Συνδικάτων και οι τακτικές αναφορές του Alterpravo (είναι δύσκολο να βρεθούν στην ουκρανόφωνη ιστοσελίδα του, η τελευταία αναφέρθηκε παραπάνω)^[11]. Για άλλες πηγές, δείτε επίσης την επισκόπηση της κατάστασης στις κατεχόμενες περιοχές από το People and Nature (Φεβρουάριος 2024)^[12].

ΥΓ. Τις τελευταίες 24 ώρες δυτικοί πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένου του νέου πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ, καταδίκασαν έντονα τον ρωσικό βομβαρδισμό του παιδιατρικού νοσοκομείου Οχμάτντιτ στο Κίεβο ως έγκλημα πολέμου, το οποίο ήταν αναμφίβολα. Συγκριτικά, η σιωπή των πολιτικών στις ειδήσεις από τη Γάζα είναι εκκωφαντική: η δημοσίευση στις 5 Ιουλίου από το The Lancet ενός «συντηρητικά» εκτιμώμενου αριθμού θανάτων από τη σύγκρουση που ανέρχεται σε 186.000∙^[13] ο βομβαρδισμός στις 6 Ιουλίου ενός σχολείου όπου κατέφυγαν εκτοπισμένοι, προκαλώντας τουλάχιστον 16 θανάτους και 50 τραυματισμούς^[14]∙ η νέα επίθεση στην πόλη της Γάζας στις 7 Ιουλίου, που ανάγκασε την εκκένωση του νοσοκομείου των Βαπτιστών Αλ-Άχλι^[15] και δεν άφησε πουθενά άμαχους. Όλα αυτά είναι επίσης εγκλήματα πολέμου. (Ο Στάρμερ τηλεφώνησε χθες στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου και στον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς^[16], αλλά δεν έκανε καμία δημόσια αναφορά σε αυτές τις γενοκτονικές πράξεις).

Σε αυτό το ιστολόγιο, γράφω για τη Ρωσία και την Ουκρανία επειδή γνωρίζω περισσότερα για τις χώρες αυτές, για τις οποίες έχω γράψει εδώ και δεκαετίες. Δεν υπάρχει ιεράρχηση των δυστυχιών εδώ. Ντροπή γι’ αυτούς τους πολιτικούς και τα αηδιαστικά διπλά μέτρα και σταθμά τους. Από την Ουκρανία μέχρι την Παλαιστίνη, η κατοχή είναι έγκλημα^[17]. SP, 9 Ιουλίου 2024.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Simon Pirani, “Russian terror in occupied areas of Ukraine: homes confiscated en masse”, People and Nature, 9 Ιουλίου 2024, https://peopleandnature.wordpress.com/2024/07/09/russian-terror-in-occupied-areas-of-ukraine-homes-confiscated-en-masse/. Αναδημοσίευση: Europe Solidaire Sans Frontières, https://www.europe-solidaire.org/spip.php?article71354.

Σημειώσεις

^[1] Восточная правозащитная группа, «ИНФОРМАЦИЯ О КОНФИСКАЦИИ ИМУЩЕСТВА ГРАЖДАН УКРАИНЫ НА ВРЕМЕННО ОККУПИРОВАННОЙ ТЕРРИТОРИИ», Telegram, 24 Ιουνίου 2024, https://t.me/eastgtoup/787.

^[2] Восточная правозащитная группа, «ДИКТАТОРСКИЙ РЕЖИМ КРЕМЛЯ УСИЛИВАЕТ АНТИУКРАИНСКУЮ РИТОРИКУ ВНУТРИ РФ И УЖЕСТОЧАЕТ ДЕЙСТВИЯ ПО ОТНОШЕНИЮ К УКРАИНЦАМ В ОККУПАЦИИ», Telegram, 20 Ιουνίου 2024, https://t.me/eastgtoup/784.

^[3] Восточная правозащитная группа, «НА ВРЕМЕННО ОККУПИРОВАННОЙ ТЕРРИТОРИИ УКРАИНЫ НАЧАЛИ МАССОВО ПРИВЛЕКАТЬ К УГОЛОВНОЙ ОТВЕТСТВЕННОСТИ МЕСТНЫХ ЖИТЕЛЕЙ - ЗА НЕДОНОСИТЕЛЬСТВО», Telegram, 24 Ιουνίου 2024, https://t.me/eastgtoup/785.

^[4] Восточная правозащитная группа, «ДЕТЕЙ ИЗ ВРЕМЕННО ОККУПИРОВАННЫХ ТЕРРИТОРИЙ УКРАИНЫ ПРОДОЛЖАЮТ МИЛИТОРИЗИРОВАТЬ И ИДЕОЛОГИЧЕСКИ ЗОМБИРОВАТЬ», Telegram, 7 Ιουνίου 2024, https://t.me/eastgtoup/776.

^[5] Восточная правозащитная группа, «В АЭРОПОРТУ ШЕРЕМЕТЬЕВО ЗА 2024 ГОД УМЕРЛО УЖЕ 4 ГРАЖДАН УКРАИНЫ», Telegram, 4 Ιουνίου 2024, https://t.me/eastgtoup/774.

^[6] Simon Pirani, Ukraine: ‘We need new ways of organising’, People and Nature, 4 Αυγούστου 2017, https://peopleandnature.wordpress.com/2017/08/04/ukraine-we-need-new-ways-of-organising/.

^[7] “Dmitry Puchkov”, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Dmitry_Puchkov.

^[8] Семен Уралов, Украинская трагедия. Технологии сведения с ума, Питер, 2023.

^[9] Alternative human rights center, “Life under occupation. The situation in the Ukrainian territories temporarily controlled by the Russian army”, https://www.alterpravo.org.ua/wp-content/uploads/2021/10/Digest_ENG_05-06.2024.pdf.

^[10] Jade McGlynn, “Crossing Thresholds: Ukrainian Resistance to Russian Occupation”, CSIS, 18 Ιουνίου 2024, https://www.csis.org/analysis/crossing-thresholds-ukrainian-resistance-russian-occupation.

^[11] Human Rights in Ukraine. The Information Portal of the Kharkiv Human Rights Protection Group, https://khpg.org/en/. “KVPU Ukrainian trade union”, X, https://x.com/CFTUU.

^[12] Simon Pirani, “Russia turns Ukraine’s occupied areas into an armed camp”, People and Nature, 21 Φεβρουαρίου 2024, https://peopleandnature.wordpress.com/2024/02/21/russia-turns-ukraines-occupied-areas-into-an-armed-camp/.

^[13] Rasha Khatib, Martin McKee, Salim Yusuf, “Counting the dead in Gaza: difficult but essential”, The Lancet, 5 Ιουλίου 2024, https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(24)01169-3/fulltext.

^[14] “Israeli strike on Gaza school kills 16, say Palestinian officials”, The Guardian, 6 Ιουλίου 2024, https://www.theguardian.com/world/article/2024/jul/06/israeli-strike-on-gaza-school-kills-16-say-palestinian-officials.

^[15] Sebastian Usher & Rushdi Aboualouf, “Israeli forces bombard Gaza City as tanks re-enter central areas”, BBC News, 8 Οκτωβρίου 2024, https://www.bbc.com/news/articles/c51yle4m5pzo.

^[16] “UK’s new PM Starmer says ‘urgent’ need for Gaza ceasefire”, Al Jazeera, 8 Ιουλίου 2024, https://www.aljazeera.com/news/2024/7/8/uks-new-pm-starmer-calls-for-urgent-need-for-gaza-ceasefire.

^[17] Simon Pirani, “Out again today (in the rain!) shouting ‘from Ukraine to Palestine, occupation is a crime’”, X, 6 Ιουλίου 2024, https://x.com/SimonPirani1/status/1809569227591807263.